Fractal

Τα πεζά ενός ποιητή

Γράφει η Μαρία Λιάκου //

 

Τηλέμαχος Χυτήρης «Ημερολόγιο μιας επιστροφής», Εκδόσεις Μελάνι, 2017

 

Ο Τηλέμαχος Χυτήρης εμφανίστηκε στην Λογοτεχνία ως ποιητής (της γενιάς του ‘70) και στην συνέχεια εμφανίζεται με κείμενα πεζού λόγου.

Το «Ημερολόγιο μιας επιστροφής» στηρίζεται σε υλικό από την βιωμένη μνήμη του συγγραφέα μέσα από ένα φιλτράρισμα ώστε να επιτευχθεί ο συγγραφικός του στόχος που φαίνεται να είναι  κυρίως ανθρωποκεντρικός. Δεν αποτελεί αυτοβιογραφία –αν και ο αναγνώστης συνδέει τον συγγραφέα με τους ήρωες του – διαβάζοντας  το βιογραφικό του.

Τα αφηγήματα του βιβλίου είναι τρία.

Η πρώτη αφήγηση έχει τίτλο «Το ημερολόγιο μιας επιστροφής» που δίδει και τον  τίτλο στο  βιβλίο. Εδώ ο κεντρικός ήρωας είναι ο Λεωνίδας Κατέχης που επιστρέφει από την Ιταλία (όπου σπούδαζε) για να υπηρετήσει την στρατιωτική του θητεία. Η πλοκή της ιστορίας διαρκεί οχτώ ημερολογιακές μέρες του Ιουλίου το 1974 ( δεν προσδιορίζεται ο χρόνος από τον συγγραφέα). Ο ήρωας ξεκινάει από την γενέτειρά του την Κέρκυρα και έρχεται στην Αθήνα όπου παίρνει αναβολή και ζει κάποιες μέρες στο κέντρο της Αθήνας (οδός Ζαίμη- Πλατεία Βικτωρίας-Ομόνοια) Ο συγγραφέας δεν κάνει εκτενείς αναφορές στο πολιτικό κλίμα αλλά τον ενδιαφέρει να διαφανούν οι πτυχές της  καθημερινότητας.

Η δεύτερη αφήγηση έχει ως τίτλο «Η συνταγή». Ο κεντρικός ήρωας αναφέρεται στην στρατιωτική θητεία του ήρωα στην Τρίπολη και την Ξάνθη. Ουσιαστικά γελοιοποιεί την στρατιωτική νοοτροπία της εποχής  και αναδεικνύει την συνταγή ενός γιατρού που ήταν εξόριστος και η εξ αιτίας του προσωπικού τραύματος- ματαίωσης συστήνει στους νέους φαντάρους την συνταγή του-«κάνε τον μαλάκα». Μια νοοτροπία που επωάστηκε στον στρατό, στην συνέχεια πέρασε  στο σχολικό χώρο και μετέπειτα στην κοινωνία. Ατομική και κοινωνική ευθύνη σε βάλτο!

Η Τρίτη αφηγηματική ιστορία έχει τίτλο «Ιάσονα… Ιάσονα». Ο ήρωας της ιστορίας εδώ είναι ένας δικηγόρος 60 ετών που δέχεται στο γραφείο του έναν νεαρό (τον Ιάσονα) 25 χρόνων που πήγε να τον ευχαριστήσει μετά από παρότρυνση της γιαγιάς του. Παιδικές αναμνήσεις ξεπηδούν  από τα χρόνια που έζησε στην Κέρκυρα και μαζί το ενδιαφέρον για την οικογένεια του νεαρού. Όταν ο ήρωας πηγαίνει να περάσει το Πάσχα στην Κέρκυρα επιδιώκει να συναντήσει την γιαγιά του νεαρού. Το μυστικό αποκαλύπτεται. Η μητέρα του Ιάσονα παντρεύτηκε τον βασανιστή του πατέρα της που ήταν πρωτεργάτης στην περίοδο της δικτατορίας. Η μητέρα του Ιάσονα πέθανε από την  ταπείνωση και την κοινωνική απομόνωση. Ο βιολογικός πατέρας του (μια και ο παππούς του υπήρξε και πατέρας για εκείνον) όταν βγήκε από την φυλακή» ζει σε έναν άλλο σαλεμένο κόσμο». Ο δικηγόρος θέλησε να τον συναντήσει σε αυτήν την προχωρημένη ηλικία του και  μέσα από μια συζήτηση μεταξύ λογικής και παραλόγου κατέληξε στο να αναρωτιέται τι είναι αυτό που οδηγεί τον άνθρωπο σε ακραίες συμπεριφορές. Κάποιοι άνθρωποι έγιναν βασανιστές…

«Ο άνθρωπος αυτός ο άγνωστος» είναι ο λογοτεχνικός ήρωας του Τηλέμαχου Χυτήρη στις τελευταίες μέρες της δικτατορίας και τις πρώτες της Μεταπολίτευσης.

 

Τηλέμαχος Χυτήρης

 

Αν και ο ημερολογιακός χρόνος αναφοράς είναι πρόσφατος, ο καθένας μας μπορεί να χαθεί στον στρόβιλο των «των αναγνώσεων» Θεωρώ όμως ότι ακριβώς εκεί βρίσκεται ο πλούτος και το δικαίωμα της προσωπικής ενατένισης της εποχής της δικτατορίας και των πρώτων ημερών της μεταπολίτευσης.

Η γραφή είναι μια μοναχική πορεία, ιδιωτική προσωπική και μοναδική. Ο συγγραφέας Τηλέμαχος Χυτήρης γνωρίζοντας την ενασχόληση του με την Ποίηση και το λιτό της ύφος με εξέπληξε ευχάριστα.

Οι καταθέσεις αυτογνωσίας, οι αναφορές στις χαρακιές των βιωμάτων, η οικογενειακή κορνίζα κατάφεραν να αποδώσουν μια ρεαλιστική πραγματικότητα της εποχής και οι χαρακτήρες του να γίνουν συμπαθείς μέσα σε ένα σκοτεινό φόντο της εποχής αναφοράς.

 

 

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ (σελ 140)

«Τώρα τον είχα εκεί μπροστά μου, σαν ένα υπόλοιπο παλιού λογαριασμού. Εγώ όμως γιατί ήμουν εδώ; Τι σχέση είχα; Φτάνει τάχα μια αρρωστημένη περιέργεια για το ποιος ήταν ο πατέρας του Ιάσονα; Μήπως είχα ανάγκη να δω την αδυναμία και το τέλος ενός βασανιστή; Ή την επαναφορά μέσα μου μιας φρικτής για μένα, αλλά ένδοξης γι’ αυτόν, εποχής; Τι με ικανοποιούσε και τι με στεναχωρούσε εντέλει; Αυτός ο άνθρωπος ή ο άνθρωπος;»

 

 

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

Ο Τηλέμαχος Χυτήρης γεννήθηκε στην Κέρκυρα το 1945. Σπούδασε γεωπονική στην Πίζα και φιλοσοφία στη Φλωρεντία. Στην Ιταλία έγραψε  τα πρώτα του ποιήματα μετέχοντας σε διαγωνισμούς ιταλικής ποίησης. Η πρώτη του συλλογή “Ποιήματα εκ προμελέτης” εκδόθηκε το 1973 (Κέδρος).

Εξέδωσε οχτώ ποιητικές συλλογές καθώς και τη μετάφραση των ιταλικών ποιημάτων του Γιώργου Σαραντάρη (Γαβριηλίδης 2016).

Το 2003 από τις εκδόσεις PHI εκδόθηκαν στα γαλλικά ποιήματά του με τον τίτλο “La fin du discours”.

.
Το 1993 εκλέχτηκε βουλευτής και διετέλεσε εκπρόσωπος Τύπου του Ανδρέα Παπανδρέου καθώς και Υπουργός Τύπου, Πολιτισμού μέχρι το 2012 που αποχώρησε από την πολιτική.

 

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top