Ηλίας Καρελλάς: Πιστεύω στο ταλέντο και στη σκληρή δουλειά. Και τα δυο σε οδηγούν σωστά.

Συνέντευξη στην Αργυρώ Μουντάκη //

Με αφορμή την παράσταση «Ερωτόκριτος», που παρακολουθήσαμε πρόσφατα στο Θέατρο Κάππα, με ζωντανή μουσική, τραγούδι και αφήγηση, με μαντινάδες, παραδοσιακά όργανα, θέατρο σκιών αλλά και ηθοποιούς, με κοστούμια που δεν μπορείς να υποψιαστείς με τι υλικά και πώς κατασκευάστηκαν, με σκηνικά αρμονικά δεμένα με το σύνολο, με τη χρήση προσωπείων αλλά και ξύλινων αλόγων η παράσταση «Ερωτόκριτος» του Ηλία Καρελλά δεν μπορεί παρά να χαρακτηριστεί ευρηματική, σύνθετη, και πολύ ενδιαφέρουσα. Η ολιστική εναρμόνιση των τεχνών μας συγκίνησε και θελήσαμε να μιλήσουμε με τον εμπνευστή και σκηνοθέτη της παράστασης, Ηλία Καρελλά.

-Κύριε Καρελλά πείτε μας, πώς σκεφτήκατε να ανεβάσετε μία διασκευή του Ερωτόκριτου για παιδιά;

Το πρώτο ανέβασμα του Ερωτόκριτου ήταν σχεδόν πριν 7 χρόνια. Φέτος, αποφάσισα με τους συνεργάτες μου να επαναλάβουμε την παράσταση με διαφορετική ματιά. Η αλήθεια είναι ότι στο ρεπερτόριο του παιδικού θεάτρου σπάνια απαντάται ένα τέτοιο κείμενο. Έτσι, λοιπόν, τόλμησα να επαναλάβω τον Ερωτόκριτο με μια νέα μεγάλη παραγωγή. Αυτό που πραγματικά είναι αξιοσημείωτο είναι το πως ένα τόσο λυρικό έργο της κρητικής λογοτεχνίας μπορεί να γοητεύσει τα παιδιά του σήμερα, που μέσα από την ειδική διασκευή που ετοιμάσαμε, κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον ακόμα και στις ηλικίες τεσσάρων και πέντε ετών.

-Έχετε κάποια σχέση με την Κρήτη και την Κρητική κουλτούρα; Κι αν σας ρωτάω γι’ αυτό είναι γιατί θεωρώ ότι σεβαστήκατε μέχρι τελευταίας λεπτομέρειας στην παράστασή σας την Κρητική ιδιαιτερότητα.

Η αγάπη μου για την κρητική κουλτούρα ξεκινάει από τα μουσικά μου ακούσματα, από την ενασχόλησή μου με την παράδοση αλλά και το οικείο μου περιβάλλον, τους ταλαντούχους δεξιοτέχνες της κρητικής λύρας, του λαούτου. Αναφορικά με την παράσταση, διασκευάζοντας το έργο του Βιτσέντζου Κορνάρου για παιδικό θέατρο αποφάσισα να κρατήσω στοιχεία από τους ιδιωματισμούς της κρητικής διαλέκτου αλλά και δυο ακέραια κομμάτια του παλιού κειμένου, που αφηγείται σε video animation ο ηθοποιός Βλαδίμηρος Κυριακίδης. Σκοπός μας δεν είναι να κατανοήσουν επακριβώς οι μικροί θεατές όλο το κείμενο και τα νοήματα του έργου αλλά, με βασικό άξονα το αριστούργημα της κρητικής λογοτεχνίας, τη μουσική και το τραγούδι που διέπουν όλο το έργο και, φυσικά τις διαφορετικές τεχνικές δραματοποίησης επί σκηνής, να μεταφερθούν σε μια, ενδεχομένως, πρωτόγνωρη αλλά μαγική εποχή και ατμόσφαιρα, παίρνοντας ερεθίσματα για μια ιστορία αγάπης, που θα διαβάσουν και θα γνωρίσουν καλύτερα μεγαλώνοντας.

-Νομίζω η παράστασή σας χαρακτηρίζεται από μία ολιστική και αρμονική συνεργασία πολλών τεχνών: Της υποκριτικής, της μουσικής, του τραγουδιού, των εικαστικών τεχνών, ακόμα και του θεάτρου σκιών. Πόσο δύσκολο είναι να εναρμονιστούν τόσο ισόρροπα όλες αυτές οι τέχνες, δίχως να υπερτερεί ή να παραγκωνίζεται κάποια;

Από το 1996 που ίδρυσα το θίασο, όραμά μου ήταν η εναρμόνιση και ο ισότιμος διάλογος όλων των τεχνών, που αναφέρετε, πάνω στη σκηνή. Η ισορροπία είναι πολύ λεπτή προκειμένου να μην «αδικηθεί» κάποια από τις τέχνες αυτές στις παραστάσεις μου. Αναζητώντας νέες φόρμες για να αφηγηθώ ιστορίες στους μικρούς και μεγάλους φίλους στο θέατρο, έκανα μακροχρόνιες έρευνες συνδυάζοντας την ζωντανή μουσική, τη μάσκα, την κούκλα, την παρουσία του ηθοποιού.

-Επίσης θα χαρακτήριζα την παράστασή σας ως «ύμνο στην ομαδική εργασία». Επενδύετε στους συνεργάτες σας; Κι αν ναι, με ποιο τρόπο;

Οι παραστάσεις που κάνω παντρεύουν αρμονικά σχεδόν όλες τις τέχνες. Εκτός από την υποκριτική συνδυάζουν τη μουσική, την κίνηση, τις εικαστικές τέχνες. Επομένως οι απαιτήσεις για τέτοιες δουλειές είναι υψηλές και η επιλογή καταρτισμένων συνεργατών πολύ σημαντική.

-Από τους συνεργάτες σας υπάρχουν κάποιοι που σας έχουν καθορίσει;

Κάθε μια συνεργασία μου τόσο στο θέατρο για ενήλικο κοινό όσο και για παιδικό κοινό είναι εξίσου σημαντική. Φέτος με τον Ερωτόκριτο, έχω την τιμή και τη χαρά να συνεργάζομαι με μια άριστη μουσικό, την Αρετή Κετιμέ, η οποία κάνει από άλλο μετερίζι, περίπου ό,τι και εγώ. Παντρεύει το παραδοσιακό με το σύγχρονο στοιχείο.Δεν μπορώ να μην αναφερθώ όμως και στις σημαντικές συνεργασίες μου στο θέατρο σκιών. Στον δάσκαλό μου Θανάση Σπυρόπουλο, αλλά και σε άλλους κορυφαίους εκπροσώπους του θεάτρου σκιών, όπως είναι ο Ευγένιος Σπαθάρης, ο Μάνθος Αθηναίος, ο Γιάνναρος κ.α.Τέλος, ξεχωριστή και διαφορετική συνεργασία ήταν αυτή με το Δημήτρη Παπαδημητρίου στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών.

-Πώς ξεκινήσατε το 1996 αυτήν την προσπάθεια και τι απολογισμό κάνετε τώρα σχεδόν 20 χρόνια μετά και εν καιρώ κρίσης;

Άρχισα να παίζω με τις σκιές, όταν ήμουν πολύ μικρός κι όλα γύρω μου τότε φάνταζαν μικρά. Οι άνθρωποι, οι υποχρεώσεις, τα προβλήματα, ήταν όλα μικρά σαν τις σκιές, σαν τον μικρό φωτισμένο μπερντέ της γειτονιάς. Μεγαλώνοντας εγώ, μεγάλωσαν και όλα γύρω μου. Οι υποχρεώσεις, τα προβλήματα, τα συμφέροντα, ήταν όλα μεγάλα. Έτσι, το μόνο θύμιζε την όμορφη εκείνη μικρή εποχή ήταν αυτός ο θίασος των σκιών Από τότε έως και σήμερα δημιούργησα με τους συνεργάτες μου παιδικές παραστάσεις όπως ο “Ερωτόκριτος”, “Αργοναύτες”, ” το κουτί της Πανδώρας, “Η Πενταμορφη και το Τέρας”, η “Χιονάτη” και άλλες. Δημιούργησα το καινοτόμο φεστιβάλ KARAGIOZIS MUSIC PROJECT σε συνεργασία με το φίλο και συνάδελφο Άθω Δανέλλη και τη συμμετοχή πολλών γνωστών μουσικών σχημάτων και ερμηνευτών, συμμετείχα στην παράσταση “Μύθοι του Αισώπου” του Δημήτρη Παπαδημητρίου στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών με τον “Καραγκιόζη Καπετάνιο” και τη συμμετοχή της Αρετής Κετιμέ και των Burger Project και παράλληλα συνεχίζω τις δραστηρι
ότητες μου, όπως κάθε χρόνο με παραστάσεις θεάτρου σκιών για παιδιά στα σχολεία, παραστάσεις για ενήλικο κοινό, εργαστήρια κατασκευής φιγούρας, εκθέσεις κλπ.Δημιούργησα και δημιουργώ παραστάσεις με υψηλές τεχνικές προδιαγραφές, με πολλά σκηνικά, ιδιαίτερα κοστούμια και ειδικές κατασκευές, ιδέες που εκτός από έμπνευση, πρόβες και χρόνο, χρειάζονται και χρήματα. Ακόμη και σε τέτοιους καιρούς προσπαθώ να είμαι συνεπής στο κοινό μου και δηλώνω ρομαντικός.

-Τι είναι αυτό που σας οδήγησε και σας επηρέασε σε μικρή ηλικία ώστε να θέλετε να ασχοληθείτε με την τέχνη του θεάτρου και ειδικά του προσανατολισμένου στα παιδιά;

Το κίνητρο ήταν το παιδικό κοινό που είναι ίσως το δυσκολότερο. Οι μικροί θεατές εκφράζονται και αντιδρούν την ώρα της παράστασης, είναι οι πιο σκληροί κριτές. Το μεγάλο στοίχημα, λοιπόν, είναι να καταφέρει κανείς, ειδικά σήμερα, να καθηλώσει αυτούς τους λιλιπούτειους θεατές με μόνο του όπλο την ίδια την παράσταση. Προσπαθώ να φτιάχνω της παραστάσεις μου για παιδιά, όπως θα σκηνοθετούσα μια παράσταση ενηλίκων.

-Θα αλλάζατε κάτι στις επιλογές σας στην πορεία σας;

Δεν θα άλλαζα καμία από τις επιλογές μου, όλες συντέλεσαν καθοριστικά και θετικά στη μετέπειτα πορεία μου. Πιστεύω στο ταλέντο και στη σκληρή δουλειά. Και τα δυο σε οδηγούν σωστά.

-Πείτε μας για τον Καραγκιόζη, που ανεβάσατε στο Μέγαρο Μουσικής….

Ήταν η δεύτερη συνεχής συνεργασία μου με το Μέγαρο μουσικής με ένα άρτια αισθητικό αποτέλεσμα που ενθουσίασε το κοινό σε 12 sold out παραστάσεις!Έμπνευση μου για το συγκεκριμένο έργο ήταν η χριστουγεννιάτικη ιστορία του Ντίκενς. Ένα άκρως κλασσικό και χριστουγεννιάτικο έργο που πατάει περισσότερο στον δυτικό πολιτισμό και κουλτούρα . Η ιδέα ήταν, για τις ανάγκες της παράστασης, να γίνει λίγο πιο ανατολίτικο, κοντά στην φιλοσοφία του ελληνικού θεάτρου σκιών και της φιγούρας του Καραγκιόζη . Ο λαϊκός ήρωας Καραγκιόζης συναντήθηκε στον μπερντέ με τον τσιγκούνη Σκρούτζ σε μια πολύ διαφορετική μα και τόσο παραδοσιακή παράσταση με ζωντανή μουσική. Ήξερα πως θα υπήρχε μια μπάντα που θα στήριζε άριστα μουσικά όλο το έργο και αυτή είναι η KOMPANIA. Στην προσπάθεια, όμως, να συνδυαστούν με κάτι νέο, φρέσκο, διαφορετικό ή ετερόκλητο, στο μυαλό μου ήρθαν τα Ημισκούμπρια .Τα Ημισκούμπρια ήρθαν κι αυτά, από άλλο μετερίζι, να συναντήσουν μια παραδοσιακή ρεμπέτικη μπάντα, να «ραπάρουν» μαζί τους και όχι μόνο…

-Άλλα ενδεχόμενα σχέδια, που είναι ανακοινώσιμα;

Αυτή τη στιγμή, εκτός από τον Ερωτόκριτο στο θέατρο Κάππα, συνεχίζω την περιοδεία μου στα σχολεία εντός και εκτός Αττικής με την παράσταση «Ένα σπίτι σκιές» και είμαι σε αναζήτηση νέου έργου για την επόμενη θεατρική σεζόν, σχεδιάζοντας παράλληλα νέες παραστάσεις θεάτρου σκιών για ενήλικο κοινό.

-Σας ευχαριστώ πολύ! Καλή και δημιουργική συνέχεια!

Σας ευχαριστώ κι εγώ για την όμορφη κουβέντα!