Fractal
Home / Το εργαστήρι του συγγραφέα / Η Ιφιγένεια Θεοδώρου στο Εργαστήρι του συγγραφέα
03/09/2015, 10:14 μμ

Η Ιφιγένεια Θεοδώρου στο Εργαστήρι του συγγραφέα

 

ifigeneia

 

Στο σχολείο, στο μάθημα της γεωγραφίας , είχα ένα δάσκαλο που απαιτούσε να ξέρουμε όλοι να ιχνογραφούμε  τα  διαμερίσματα της Ελλάδας.  Στο τέλος προσθέταμε και χρώμα. Διάλεγα πάντα για την Θράκη το κίτρινο. Μέχρι τώρα δεν μπορώ να εξηγήσω γιατί… Τι ήταν για μένα η Θράκη; Η τελευταία άκρη, το τέλος. Βουνά, καπνά, σύνορα. Το κίτρινο της  ξυλομπογιάς  έφτανε !

 

«Μελέκ θα πει άγγελος», Ιφιγένεια Θεοδώρου. Εκδ. Πατάκη, Ιούλιος 2015

«Μελέκ θα πει άγγελος», Ιφιγένεια Θεοδώρου. Εκδ. Πατάκη, Ιούλιος 2015

Μοιραία σύμπτωση! Από τις αρχές του 2000 μέχρι το 2003, για οικογενειακούς λόγους, μοίρασα τον χρόνο μου ανάμεσα στην Αθήνα και την Ξάνθη, γνώρισα από κοντά αυτό το παρεξηγημένο κομμάτι της χώρας μας. Ζούσα στην καρδιά της Ξάνθης σ΄ένα σπίτι με βαρύ παρελθόν, τα απογεύματα άκουγα από το ανοιχτό παράθυρο τον μουεζίνη κι ύστερα τις καμπάνες της εκκλησίας για τον εσπερινό. Οι επισκέψεις στα ορεινά χωριά της Ροδόπης μου έδωσαν το ερέθισμα, για μένα πάντα ο τόπος είναι η πηγή της έμπνευσης .Η Θράκη εκτός από τις εξαιρετικές φυσικές ομορφιές που διαθέτει είναι ο τόπος όπου συνυπάρχουν για αιώνες δυο διαφορετικές θρησκείες. Το Ισλάμ είναι μια έκφραση που είχα ήδη συναντήσει σε Ευρώπη και Ασία, πρώτη φορά όμως το βίωνα στη δική μου χώρα. Η αποδοχή του διαφορετικού είναι μια καθημερινότητα για την τοπική κοινωνία της Θράκης, η ανεκτικότητα και από τα δύο μέρη είναι δεδομένη, μόνο ο φανατισμός και η ανάμειξη τρίτων δημιουργούν εμπόδια στην συνύπαρξη αυτή. Αυτό που μετράει είναι ο άνθρωπος που υπάρχει ,όχι απέναντι, αλλά δίπλα σου. Διάβασα, ταξίδεψα, συνομίλησα, ανακάλυψα και θέλησα να φωτίσω την αθέατη πλευρά αυτών των ανθρώπων, δεν χρειαζόμουν παρά μονάχα ένα βλέμμα, μια κουβέντα ή ένα λεπτό υπαινιγμό για να επινοήσω την ιστορία μου. Έκανα παραμύθι τις εντυπώσεις και τα συναισθήματα μου, για να τα μοιραστώ με άλλους , να μην είμαι μόνη σ΄αυτό το ταξίδι.

Το «Μελέκ θα πει άγγελος» είναι μια ιστορία ενός δυνατού έρωτα που ανακινεί συγχρόνως θέματα πολιτιστικής ταυτότητας, γλώσσας και θρησκείας . Στην εποχή μας οι προκαταλήψεις, κοινωνικές ή θρησκευτικές, κρατούν δέσμιους τους ανθρώπους, όμως υπάρχουν κι εκείνοι που γεννήθηκαν για να σπάσουν τις συμβάσεις, να ανατρέψουν τους κανόνες κάνοντας την υπέρβαση. Ο Έρωτας δίνει δύναμη για να ξεπεραστούν προκαταλήψεις, η Μελέκ αντιστέκεται, εναντιώνεται, πολεμώντας με τους δικούς της δαίμονες, την ενοχή και την μνήμη . Ο έρωτας της γιαγιάς Μελέκ και του Εμίν και η φυγή τους από την Πόλη ανήκουν στο χώρο της μυθοπλασίας. Η εγγονή τους , η μικρή Μελέκ, έχει στοιχεία από κάθε νέο κορίτσι που βιώνει τις σημερινές εξελίξεις στη Θράκη. Είναι αισιόδοξη με προσδοκίες κι ανησυχίες σε μια εποχή ωρίμανσης για την μουσουλμανική μειονότητα . Απαιτεί την ανατροπή του παρελθόντος, διεκδικεί την μόρφωση που της αναλογεί και την αναζήτηση ενός οράματος. Το δικαίωμα στη διαφορά μαθαίνεται.

Μια άλλη έννοια που κυριαρχεί στην Μελέκ είναι αυτή της πατρίδας, ως ο τόπος όπου κάποιος ευτυχεί, χωρίς να απαρνιέται την καταγωγή και τις ρίζες του, την μητρική του γλώσσα. Η γλώσσα είναι από μόνη της μια πατρίδα. Κι έτσι το βιβλίο γίνεται τόσο επίκαιρο στις μέρες μας, στην επανέκδοσή του ύστερα από δεκατέσσερα χρόνια, τώρα που τα σύνορα τεντώνονται , τώρα που το διαφορετικό ζει και κινείται δίπλα μας κι έχουμε ανάγκη να γνωρίσουμε καλύτερα και να κατανοήσουμε τον Άλλον, γιατί αυτή η γνώση θα αποβάλει τον φόβο που κυοφορεί μισαλλοδοξία και φανατισμό. Δεν πρόκειται για εμμονή, αλλά για απόρροια της συνεχούς μετακίνησης και του τρόπου της ζωής μου. Στην συνεχή περιδιάβαση και στον διασκορπισμό της καθημερινότητάς μου σε «άλλη γη σε άλλα μέρη» βρίσκω την ισορροπία μου πλησιάζοντας τους ανθρώπους , αναζητώντας την επαφή με το διαφορετικό, το αλλόφυλο ,το ξένο. Γιατί τι άλλο θα απέμενα κι εγώ; Μια ξένη, σ ένα τόπο όπου σημεία αναφοράς θα ήταν μόνο οι δρόμοι, τα μουσεία , οι πόλεις κι όχι οι άνθρωποι.

Δεν μπορούσα να αφήσω έξω από το βιβλίο και τον λόγο που βρέθηκα στη Θράκη κι έζησα αυτή την υπέροχη εμπειρία. Έτσι λοιπόν δίπλα στους ορεσίβιους καλλιεργητές του καπνού, στα μέλη της μουσουλμανικής μειονότητας, κινούνται επαγγελματίες της διεθνούς διπλωματίας ,τόσο διαφορετικοί, αλλά συγχρόνως και τόσο όμοιοι, αφού οι διπλωμάτες και οι οικογένειές τους αποτελούν κι εκείνοι μειονότητα σε κάθε καινούργιο πόστο πληρώνοντας το ανάλογο τίμημα. Απέφυγα την ωραιοποίηση της ζωή τους -όπως συμβαίνει συνήθως- θίγοντας τις ιδιαιτερότητες, τις ανασφάλειες και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν, κυρίως οι γυναίκες τους και τα παιδιά, σ΄αυτό το συνεχές γαιτανάκι των μεταθέσεων. Το να χτίζεις την ζωή σου κάθε φορά από την αρχή σε διαφορετικό περιβάλλον και κάτω από δυσμενείς συνθήκες ,χωρίς τους φίλους και το συγγενικό σου κουκούλι , χρειάζονται γερά νεύρα και ψυχική αντοχή.

Στο βιβλίο ο έρωτας και η φιλία λειτουργούν ως γέφυρες μεταξύ των διαφορών την στιγμή που η πολιτική που είναι αρμόδια για την επίλυση τέτοιων προβλημάτων φαίνεται να αποτυγχάνει κι αυτό γιατί η πολιτική απαιτεί ορθολογισμό κι όχι συναίσθημα. Κάποιοι χαρακτήρες, όπως η γιαγιά Μελέκ, η Χρύσα , ο Φιλονίκης, με την στάση τους αποδεικνύουν ότι τα δυνατά συναισθήματα επιτυγχάνουν τη υπέρβαση. Άλλοι , όπως η Υβόνη και ο Νικόλας δεν καταφέρνουν να εναντιωθούν στις υπάρχουσες αντιλήψεις, διαβάζουν την ζωή που γράφεται ερήμην τους. Το μυθιστόρημα όμως ως τέχνη, δεν αποτελεί μόνο ρεαλιστική αναπαράσταση της πραγματικότητας, αλλά και την αντανάκλαση του κόσμου στη συνείδηση του συγγραφέα. Πιστεύω ότι το καλό που ονειρεύομαι δεν είναι πάντα αυταπάτη .

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top