Γύρω από την ιαπωνική γέφυρα της Χόϊ Αν

Του Γεωργίου Νικ. Σχορετσανίτη //

Η χαριτωμένη καμπύλη της γερασμένης ιαπωνικής γέφυρας δεν είναι τίποτα λιγότερο από καθαρή τέχνη. Μορφή, λειτουργία, πνευματική σημασία. Οι άνθρωποι αναφέρονται με συναισθήματα ειρήνης κατά τη διέλευσή τους από την  εμπνευσμένη από το Ζεν γέφυρα. Ακόμη και η ψυχή του Κλωντ Μονέ επηρεάστηκε και δημιούργησε τη δική του γέφυρα βασιζόμενος στην αντίστοιχη ιαπωνική.

Η ιαπωνική γέφυρα του Κλοντ Μονέ. Ελαιογραφία του 1899.

Χωρίς αμφιβολία, η πιο διάσημη ιαπωνική γέφυρα στο Βιετνάμ, ίσως στο σύνολο της Νοτιοανατολικής Ασίας βρίσκεται εδώ, στην ιστορική πόλη της Χόϊ Αν. Κατασκευασμένη κάποια στιγμή στις αρχές του 1600, στις αρχές του χρόνου του Edo Shogunat, γιατί κανένας δεν είναι αρκετά σίγουρος για την ακριβή ηλικία της, η ιαπωνική γέφυρα αποτελεί σύμβολο της πόλης και μια όμορφη υπενθύμιση κάποιου απροσδιόριστου  παρελθόντος χρόνου.

Η ιαπωνική γέφυρα, το σύμβολο της πόλης της Χόϊ Αν,όπως είναι σήμερα.

Οι έμποροι μπαχαρικών κατέλυαν εδώ για όσο χρόνο είχαν στη διάθεσή τους, με σκοπό να απολαύσουν τις τοπικές λιχουδιές και τη ζεστή φιλοξενία, πριν αποπλεύσουν και πάλι για κάποιο άλλο λιμάνι. Πολλά από τα παλιά σπίτια αντανακλούν ποικιλία επιρροών, με τελικό αποτέλεσμα ένα μείγμα κινέζικης και ιαπωνικής αρχιτεκτονικής. Η ιαπωνική γέφυρα, όμως, παραμένει σύμβολο των σημαντικών επιπτώσεων που είχαν οι Ιάπωνες στην όλη περιοχή. Η γέφυρα κατασκευάστηκε αρχικά για να συνδέσει την ιαπωνική κοινότητα με την κινεζική συνοικία που χωρίζονταν από ένα μικρό ποτάμι νερού, αλλά περισσότερο ως συμβολική χειρονομία ειρήνης. Αν και το έργο του έχει εκτιμηθεί δεόντως για αιώνες, ο κατασκευαστής της γέφυρας παραμένει ανώνυμος. Στο πέρασμα των αιώνων, η ιαπωνική γέφυρα έχει υποστεί μετατροπές και ανακαινίσεις, αλλά κατά το διάστημα των σημαντικών αποκαταστάσεων του 1986, έγινε πεζοδρόμιο–πέρασμα. Η ξύλινη πινακίδα στην είσοδο της γέφυρας κρεμάστηκε στις αρχές του 1700, αλλάζοντας το όνομα από “Κλειστή ιαπωνική γέφυρα” σε “Γέφυρα για ταξιδιώτες από μακριά”. Η ιαπωνική γέφυρα όμως έχει γίνει γνωστή και με διάφορα άλλα ονόματα στο παρελθόν, συμπεριλαμβανομένων των Lai Vien Kieu (Παγόδα στην Ιαπωνία), Chua Cau (Σκεπαστή γέφυρα) και Και Cau Nhat Μπαν (ιαπωνική γέφυρα). Αν και ο σχεδιαστής και οι αρχικοί οικοδόμοι και κατασκευαστές παραμένουν άγνωστοι, τα συμπαρομαρτούντα και οι πρόσφατες σημειώσεις αναφέρονται σε όλους τους Κινέζους και Βιετναμέζους που ασχολήθηκαν ενεργά με τις εργασίες αποκατάστασης. Το μικρό ιερό στο εσωτερικό της γέφυρας αποτίει φόρο τιμής στη βόρεια θεότητα Tran Vo Bac De η οποία θεωρείται ότι ελέγχει τον καιρό, σημαντική παράμερο αν αναλογισθούμε και λάβουμε υπόψη τις ναυτικές παραδόσεις και τη μεγάλη σημασία του καλού καιρού, τον τόσο απαραίτητο για τη ναυτιλία στις πέριξ θάλασσες και του λιμανιού της Χόϊ Αν. Λογική εξήγηση για τα εμφανή αγάλματα του σκύλου και μιας μαϊμούς στις αντίθετες πλευρές της γέφυρας δεν φαίνεται να υπάρχει, γνωστού όμως του γεγονότος ότι η κατασκευή της γέφυρας της Ιαπωνίας ξεκίνησε το έτος του σκύλου και ολοκληρώθηκε στο έτος του πιθήκου. Άλλοι λένε ότι τα δύο ζώα επιλέχθηκαν να φρουρούν την γέφυρα επειδή πολλοί Ιάπωνες αυτοκράτορες γεννήθηκαν είτε κατά το έτος του σκύλου ή αυτό του πιθήκου, υπενθυμίζοντας την ιερή τους σημασία και την πολυδύναμη παράδοση. Η ιαπωνική γέφυρα διασχίζει ένα μικρό κανάλι-ποταμάκι στο δυτικό άκρο της παλιάς πόλης, που συνδέει την οδό Nguyen Thi Minh Khai με την Tran Phu, την κύρια οδική αρτηρία κατά μήκος του ποταμού, στην οποία σήμερα εντοπίζω άφθονα καφέ, αίθουσες τέχνης, γκαλερί και καταστήματα με κάποια ιδιόρρυθμα τουριστικά αναμνηστικά. Η φωτογράφιση και η δίοδος της γέφυρας προϋποθέτει την καταβολή κάποιου συμβολικού χρηματικού ποσού, σεβαστού αναλόγως των συνθηκών, κάτι όχι ιδιαίτερο πρόβλημα για τη διέλευση της γέφυρας, αφού ο συγκεκριμένος έλεγχος δεν γίνεται συχνά.

Οι Ιάπωνες εγκαταστάθηκαν σε αυτήν την πόλη μαζικά, σε μεγάλους αριθμούς,μετά από σχετική συνθήκη με τους τοπικούς άρχοντες Nguyen η οποία υπεγράφη στις αρχές της δεκαετίας του 1600. Εκείνη την εποχή, η Χόϊ Αν ήταν υπανάπτυκτη και οι Ιάπωνες οραματίστηκαν τη μετατροπή της πόλης σε μεγάλο εμπορικό κέντρο. Οι Nguyen επέτρεψαν στους Ιάπωνες να κατασκευάσουν δρόμους, παγόδες, καθώς και άλλα έργα βασικών υποδομών, παράλληλα με την προσπάθεια για στέγαση των εμπόρων. Η γέφυρα είναι ένα μικρό κομμάτι από μια χούφτα αρχιτεκτονικών θησαυρών που σώζονται σε καλή κατάσταση από εκείνη την εποχή. Φυσικό είναι να διπλασιάζεται η σημασία της, εκτός από αυτόν της γέφυρας και ως ναού, με ιερά αντικείμενα αφιερωμένα σε διάφορες θεότητες που βρίσκονται εγκατεστημένες στο εσωτερικό. Μια νόστιμη θεωρία του θρησκευτικού σκοπού της γέφυρας είναι ότι χτίστηκε για να κατακτήσει και εξαφανίσει ένα δράκο, του οποίου το κεφάλι βρισκόταν στην Ινδία, αλλά η ουρά του στην Ιαπωνία. Η κίνηση της ουράς ήταν ακριβώς αυτή που όπως πίστευαν προκαλούσε τους συχνούς ομολογουμένως σεισμούς στην Ιαπωνία!

Σήμερα σε τούτη την παλιά πόλη υπάρχουν εκατοντάδες οικίες και μουσεία που παραπέμπουν στο ένδοξο παρελθόν της, εμπόριο και τέχνη ταυτόχρονα. Προσπαθώ να ξεδιαλέξω τις απόλυτα απαραίτητες για επίσκεψη έχοντας εχθρό μου αυτή την καυτή μέρα. Στην πόλη της Χόϊ Αν, με την μακρά ιστορία στο εμπόριο, τώρα υπάρχουν πέντε εναπομείνασες Αίθουσες Συνέλευσης, όλες στην οδό TranPhu, στις όχθες του ποταμού ThuBon. Οι αίθουσες αυτές φυσικά είναι γεωμετρικός τόπος ενδιαφέροντος πολλών, Κινέζων και μη. Σε γενικές γραμμές, από αρχιτεκτονικής πλευράς, όλες ακολουθούν τη φόρμα που χρησιμοποιήθηκε και σε άλλες παρεμφερείς κινεζικές δομές σε άλλες πόλεις. Τουτέστιν μία μεγάλη εντυπωσιακή είσοδο, έναν όμορφο κήπο με καλλωπιστικά φυτά, μία κεντρική αίθουσα κι έναν βωμό. Επειδή η διακόσμηση αποτελεί θεμελιώδες στοιχείο της κεντρικής αίθουσας, αυτή γίνεται συνήθως με αγάλματα, πίνακες, λάκα, και τοιχογραφίες. Ωστόσο επειδή κάθε κινεζική κοινότητα έχει τις δικές της πεποιθήσεις, στις διάφορες αίθουσες συγκεντρώσεως και συνεδριάσεων λατρεύονται διαφορετικοί θεοί και θεές.

Όλες οι Αίθουσες Συνελεύσεων ή Συνεδριάσεων χαρακτηρίζονται πέραν των άλλων διακοσμητικών στοιχείων, από υπέροχους εσωτερικούς κήπους.

Η Αίθουσα Συγκεντρώσεων Phuc Kien (Phuc Kien Assembly Hall), χτίστηκε γύρω στο 1690, βρίσκεται στην οδό 46 Tran Phu και είναι αφιερωμένη στην Thien Hau, τη θεά της θάλασσας. Οι πύλες και η αυλή του, χτίστηκαν το 1975. Η αίθουσα εξυπηρετεί την κοινότητα Fukienese, τη μεγαλύτερη εθνοτική κινεζική κοινότητα στη Χόϊ Αν.

Η Αίθουσα των Συνελεύσεων Phuc Kien

Η Αίθουσα Συνελεύσεων TrieuChau (TrieuChauAssemblyHall), με τη σειρά της, χτίστηκε το 1845 προς τιμήν του Phuc Ba, ενός θεού με την τόσο απαραίτητη  δύναμη για να ηρεμεί τη φουρτουνιασμένη θάλασσα. Στα δεξιά κι αριστερά του βωμού βρίσκονται ιερά για το θεό του χρήματος και το θεότης ευτυχίας. Οι προσκυνητές έρχονται συνήθως τη νύχτα για να κάνουν τους όρκους τους ή να ζητήσουν τις χάρες που αυτοί επιθυμούν.

Η Αίθουσα Συνελεύσεων Trieu Chau

Η Αίθουσα Συνέλευσης των Καντονέζων (Cantonese Assembly Hall ή Hoi Quan Quang Trieu), που κατασκευάστηκε από το 1786 και μετά, εξυπηρετεί την κινεζική κοινότητα της Καντόνας στη Χόϊ Αν. Ο κύριος βωμός του είναι αφιερωμένος στην Quan Cong. Είναι μία από τις πέντε αίθουσες συγκέντρωσης στη Χόϊ Αν για τις διάφορες κινεζικές εθνοτικές ομάδες.

Η Αίθουσα Συνέλευσης των Καντονέζων

Ένα από τα πολλά αγαπημένα παλιά σπίτια εμπόρων στην πόλη είναι το Duc An στον αριθμό  129 της οδού Tran Phu. Ένας γοητευτικός χώρος διακοσμημένος με μερικά όμορφα κομμάτια, αποτελεί πρόκληση για επίσκεψη και λίγη ανάπαυση στους επισκέπτες του. Ενώ σήμερα στα περισσότερα παλιά και ανακαινισμένα σπίτια ένα μεγάλο μέρος τους διατίθεται για την τόσο απαραίτητη πώληση  αναμνηστικών πάσης φύσεως της παλιάς πόλης και ακόμα της χώρας τους, εδώ τα πράγματα φαίνεται πως διαφέρουν. Για την ώρα τουλάχιστον! Ο ιδιοκτήτης του, Phan Ngoc Tram,  άμεσος απόγονος της οικογένειας που ίδρυσε το σπίτι,  ισχυρίζεται ότι σε αντίθεση με άλλους ιδιοκτήτες ιστορικών σπιτιών, έχει αντισταθεί στον πειρασμό να διαθέσει τα τετραγωνικά μέτρα του για την πώληση σουβενίρ, διατηρώντας την ιστορία του σπιτιού ανέπαφη για αιώνες. Το ακίνητο κατοικείται από την ίδια οικογένεια για πάνω από τετρακόσια χρόνια, αν και το συγκεκριμένο  οίκημα χτίστηκε το 1850. Έγινε επιτυχημένο βιβλιοπωλείο στο κεντρικό Βιετνάμ πουλώντας διάσημα και πολύ γνωστά βιετναμέζικα και κινέζικα κείμενα καθώς και έργα ξένων πολιτικών στοχαστών όπως ο Ρουσσώ και ο Βολταίρος. Στις αρχές του εικοστού αιώνα, το σπίτι ήταν ένα κινέζικο ιατρείο. Αμέσως μετά, έγινε κέντρο των δραστηριοτήτων εναντίον των Γάλλων αποικιοκρατών στην Χόϊ Αν. Αργότερα το σπίτι διακοσμήθηκε με την βοήθεια της κομμουνιστικής κυβέρνησης και τώρα περιέχει πολλές εικόνες του επαναστατικούπαρελθόντοςτουαποβιώσαντος επαναστάτη ιδιοκτήτη  Cao Hong Lanh, καθώς και του εθνικού ήρωα στρατηγού Vo Nguyen Giap.

Ο αριθμός 129 της οδού Tran Phu.

Η Αίθουσα Συνελεύσεων Όλων των Κινέζων (All Chinese Assembly Hall) χτίστηκε από το 1773 και μετά και βεβαίως χρησιμοποιήθηκε από όλους τους Κινέζους, και το σύνολο των μειονοτικών ομάδων της πόλης της  Χόϊ Αν, Fujian, Cantonese, Hainanese, Chaozhou και Hakka. Το Κοινοτικό Σπίτι, επίσης, Dinh Cam Pho, αγνώστου ηλικίας, βρίσκεται στο δυτικό άκρο μιας ιστορικής περιοχής γεμάτη πράσινα δέντρα με παχύ ίσκιο.

Η Αίθουσα Συνελεύσεων Hai Nam

Η Αίθουσα Συνελεύσεων Hai Nam (Hai Nam Assembly Hall), τέλος, ανεγέρθηκε  από το 1883 και μετά προς τιμήν εκατόν οκτώ εμπόρων που χάθηκαν στη θάλασσα. Επρόκειτο στην πραγματικότητα περί ενός σοβαρού λάθους επειδή θεωρήθηκαν πειρατές εκ μέρους των ναυτικών δυνάμεων του Βιετνάμ κατά τη διάρκεια της βασιλείας του αυτοκράτορα Tu Duc. Όταν οι παράμετροι του γεγονότος  έγιναν γνωστές και όλες οι λεπτομέρειες ήρθαν στο φως, ο Tu Duc καταδίκασε τους αρμόδιους αξιωματικούς σε διάφορες τιμωρίες και κατασκεύασε αυτή την αίθουσα, μαζί με άλλες παρόμοιες σε άλλες περιοχές, συμπεριλαμβανομένης και της πόλεως Ντανάνγκ. Βεβαίως τα ιστορικά σπίτια και οι Αίθουσες Συνελεύσεων και Συνεδριάσεων, δεν εξαντλούνται σε λίγες μέρες, όσο καλή διάθεση και να έχει  ο ταξιδιώτης και περιηγητής  της Χόϊ Αν. Προσπαθώ να αποκομίσω ότι μπορώ από αυτά τα σπίτια, να πάρω λίγη απ’ την ιστορία τους, τον τρόπο ζωής και εργασίας των θαμώνων τους, των πάσης φύσεως προβλημάτων τους και των ικανοποιήσεων που απολάμβαναν. Σίγουρα όλα αποπνέουν έναν ισχυρό, πλούσιο σε γενικές γραμμές ναυτικό και εμπορικό κόσμο που διαφέντευε στις θάλασσες και τους ωκεανούς της περιοχής προσκομίζοντας κέρδη όχι μόνο οικονομικά, αλλά και πολιτικά, κοινωνικά και στρατιωτικά.