Fractal

Ένα συνδυαστικό μυθιστόρημα

Γράφει ο Γιάννης Παπαγιάννης //

 

 

“Σκοτεινός Αρκτικός”, Ian McGuire, Εκδόσεις Ψυχογιός.

 

Με το δεύτερο μυθιστόρημά του ο Ίαν Μακ Γκουάιρ μπόρεσε και μπήκε στην μακρά λίστα του πολυπόθητου βραβείου booker κι έτσι μεταφράστηκε και στα Ελληνικά. Δυστυχώς, πραγματικά δυστυχώς, έχουμε καταντήσει έρμαια των βραβείων και σχεδόν τίποτα δεν μπορεί να μεταφραστεί αν δεν έχει πάρει κάποιο βραβείο ή αν δεν έχει μπει σε λίστα βραβείων ή αν δεν έχει κάνει εμπορική επιτυχία στη χώρα του. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, πιθανότατα χάνονται λογοτεχνικά διαμάντια που δεν είχαν επαρκείς δημόσιες σχέσεις για να διακριθούν στον κόσμο των λογοτεχνικών βραβείων και πιθανότατα μεταφράζονται κι επιχειρούν διεθνή καριέρα μέτρια βιβλία, για τα οποία ο αναγνώστης απορεί κι εξίσταται, πώς και γιατί διακρίθηκαν. Όμως ο Σκοτεινός Αρκτικός (The north water στο πρωτότυπο) δεν ανήκει σε αυτήν την κατηγορία. Είναι ένα πραγματικά καλό βιβλίο που θα ήταν κρίμα αν δεν μεταφραζόταν στη γλώσσα μας. Είναι στην πραγματικότητα ένα συνδυαστικό μυθιστόρημα, ένα βιβλίο όπου επικαλύπτονται, λίγο μόμπι ντικ, λίγο αστυνομικό σε ύφος Κόναν Ντόυλ, λίγο ουέστερν με εσκιμώους, λίγο φάλαινες, λίγο αρκτική μοναξιά, λίγο η λευκή απεραντοσύνη των πάγων. Τα όπλα του συγγραφέα είναι ένα σταθερό περιγραφικό ύφος που συνδυάζει συχνά εξεζητημένες με «λαϊκές» εκφράσεις και, κυρίως, οι εξαιρετικοί αφηγηματικοί του χρόνοι, ένα δύσκολο ζητούμενο για κάθε συγγραφέα, οι οποίοι δίνουν σε κάθε γεγονός τον χρόνο που χρειάζεται για να ελκύσει το ενδιαφέρον και για να τοποθετηθεί σωστά στη μνήμη του αναγνώστη. Ή, όπως είχε πει ο Καβάφης για τον Παπαδιαμάντη και ισχύει και για τον Μακ Γκουάιρ: ξέρει τι να πει, τι να αποκρύψει και σε ποιο σημείο να εστιάσει το ενδιαφέρον. Αυτοί ακριβώς οι αφηγηματικοί χρόνοι τον διευκολύνουν στις διαρκείς αλλαγές κατεύθυνσης αλλά και στη συγχώνευση πολλαπλών αφηγηματικών μορφών.

Ian-McGuire

 

Το ύφος και οι χρόνοι είναι τα στοιχεία που ενοποιούν τα κεφάλαια που περιγράφουν το κυνήγι των φαλαινών, τα κεφάλαια που αναζητείται ο ένοχος του επαχθούς φόνου, τα κεφάλαια της φυγής και της περιπέτειας και τα κεφάλαια που πρωταγωνιστούν οι Εσκιμώοι και οι ιδιαιτερότητες της φυλής που δεν είναι, σύμφωνα με την αφήγηση, αυτές που ίσως φανταζόμασταν. Η συνολική και τελική αίσθηση είναι ένα στιβαρό μυθιστόρημα, γραμμένο στον ενεστώτα, που κατορθώνει να μας εισάγει στην ατμόσφαιρα, στον χρόνο και στις τύχες των ηρώων σα να είμαστε κι εμείς εκεί, σα να συμμετέχουμε κι εμείς, σαν η δική μας μοίρα να είναι επίσης το ίδιο ιδιαίτερη, πολύπλοκη κι εξαρτημένη από την τύχη όπως και των ανθρώπων που βιβλίου.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top