Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / «Η τελευταία εξίσωση του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή»
18/09/2014, 12:12 μμ

«Η τελευταία εξίσωση του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή»

Γράφει ο Κώστας Κωσταβασίλης // *

 

Karatheodori«Η τελευταία εξίσωση του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή» του Ελπιδοφόρου Ιντζέμπελη, Εκδόσεις Στοχαστής, σελ. 176

 

Ένα από τα πράγματα που μπορεί να συγκρατήσει όρθιο το μυαλό, μέσα στην τόσο δύσκολη πραγματικότητα της εποχής μας, είναι η δυνατότητα να ανατρέχουμε με τη φαντασία μας σε μέρη μακρινά ή σε εποχές άλλες, με τέτοιο τρόπο που να ξεχνάμε για λίγο τα βάσανα της καθημερινότητας και να παίρνουμε δύναμη για την αντιμετώπισή τους. Αυτό επιτυγχάνεται μέσα από την ανάγνωση βιβλίων που κινούν τη φαντασία, οξύνουν το νου και παρακινούν τον αναγνώστη σε έρευνα ή ακόμη και σε αναζήτηση διεξόδων από τα προβλήματά του.

Διαβάζοντας ένα βιβλίο μπορεί κανείς να μάθει για προβλήματα άλλων, να μελετήσει τις πρακτικές τους, να αναζητήσει κώδικες που θα μπορούσαν να τον βοηθήσουν στην αντιμετώπιση των δικών του προβλημάτων. Ακόμα κι αν δεν καταφέρει να βρει κάτι, θα έχει προβληματιστεί, θα έχει θέσει το μυαλό του σε λειτουργία και, στο κάτω-κάτω, θα έχει ξεφύγει για λίγο από τα βάσανα που τον ταλαιπωρούν. Είναι λοιπόν εξαιρετική τύχη όταν μπορεί κανείς να βρει βιβλία που συνδυάζουν την αισθητική απόλαυση με τη θεμελιωμένη γνώση, αλλά και τη φιλοσοφική αναζήτηση. Πολύ δε περισσότερο, όταν αυτό γίνεται με τρόπο απλό και εύληπτο, προσιτό στον κάθε αναγνώστη.

Είναι ευχής έργο που ένα τέτοιο βιβλίο είναι στη διάθεση του αναγνωστικού κοινού, γραμμένο από έναν καταξιωμένο πια λογοτέχνη, ο οποίος, αν και δεν κατάγεται από την Άρτα, την τιμά και την αναδεικνύει σε κάθε ευκαιρία και με κάθε δυνατό τρόπο. Αναφέρομαι στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη και στο βιβλίο του «Η τελευταία εξίσωση του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή» που εκδόθηκε και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Στοχαστής». Το βιβλίο αυτό αξίζει να το διαβάσει κανείς για πολλούς και ποικίλους λόγους. Ο πρώτος είναι αυτή καθαυτή η προσωπικότητα του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή για την οποία δεν γνωρίζουν όλοι οι Έλληνες, αν και θα έπρεπε. Ο σπουδαίος αυτός μαθηματικός, μηχανικός και πανεπιστημιακός δάσκαλος γνώρισε διεθνή αναγνώριση, υπήρξε μαθηματική ιδιοφυία στην εποχή του, συνεργάστηκε με τον Άλμπερτ Αϊνστάιν , εργάστηκε για την ίδρυση του Πανεπιστημίου Σμύρνης, προσπάθησε να βοηθήσει την πατρίδα του ως πανεπιστημιακός δάσκαλος στο πανεπιστήμιο Αθηνών και αργότερα ως κυβερνητικός επίτροπός του, ενώ δεν έκρυβε την επιθυμία του να επιστρέψει κάποτε στη γενέθλια γη. Αυτό το λαμπρό μυαλό που δεν αναγνωρίστηκε στη χώρα του αλλά διέπρεψε στη Γερμανία, δεν αναφέρεται στις σελίδες των σχολικών βιβλίων της ιστορίας ωσάν να μην υπήρξε, τη στιγμή που προσέφερε σημαντικές υπηρεσίες όχι μόνο στην επιστήμη, αλλά και στην Ελλάδα και μάλιστα σε δύσκολες στιγμές την περίοδο της μικρασιατικής καταστροφής, το 1922.

Με όλες αυτές τις πτυχές της προσωπικότητας του παραγνωρισμένου, από τους σύγχρονους έλληνες, αυτού επιστήμονα ασχολείται ο συγγραφέας, ρίχνοντας φως και σε ορισμένες όχι τόσο γνωστές δραστηριότητές του. Θα ήταν όμως άδικο να θεωρηθεί «Η τελευταία εξίσωση» μόνο μια ιστορική, ή έστω μυθιστορηματική, βιογραφία. Ο Ιντζέμπελης ασχολείται με τον Καραθεοδωρή στο πλαίσιο μιας εγκιβωτισμένης αφήγησης, μια ιστορία μέσα σε μιαν άλλη, καθώς το βασικό αφηγηματικό του υλικό καλύπτει μια ερωτική ιστορία. Ένας έλληνας μεταπτυχιακός φοιτητής στο Μόναχο, ερωτεύεται μια ελληνίδα μετανάστρια δεύτερης γενιάς και, μέσα από τη σχέση αυτή, ανακαλύπτει και τον Καραθεοδωρή. Η κύρια αυτή ιστορία δίνει στο συγγραφέα τη δυνατότητα να ασχοληθεί και με πιο σύγχρονα ζητήματα, όπως το πρόβλημα της σύγχρονης μετανάστευσης των νέων επιστημόνων, τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι οικογένειες των μεταναστών, την εικόνα της σύγχρονης ανώτατης εκπαίδευσης στην Ελλάδα και στη Γερμανία, την άνθηση της μαθηματικής λογοτεχνίας στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, χωρίς όλα αυτά να αποβαίνουν εις βάρος της προσέγγισης της ιστορικής προσωπικότητας που αναφέρεται στον τίτλο του βιβλίου.

Θα περίμενε, βεβαίως, κανείς από ένα τόσο πλούσιο σε υλικό και γεγονότα μυθιστόρημα, να κινδυνεύει από πλατειασμούς, επαναλήψεις ή και ετεροβαρή προσέγγιση. Τίποτε όμως από αυτά δεν ισχύει για την «τελευταία εξίσωση». Η μεγάλη αρετή του συγγραφέα Ιντζέμπελη είναι η απλότητα και η λιτότητα στην αφήγηση που, εδώ, αναδεικνύονται σε στοιχεία που συγκρατούν το συγγραφέα από το να απλωθεί περισσότερο απ’ όσο πρέπει στη μία ή στην άλλη ιστορία και ωθούν από την άλλη σε ουσιαστική ανάπτυξη της καθεμιάς παράλληλα και όχι εις βάρος της άλλης. Η γλώσσα είναι απλή και κατανοητή, χωρίς βερμπαλισμούς και εξεζητημένες εκφράσεις. Τα στοιχεία που χρησιμοποιούνται για την ιστορική τεκμηρίωση παρατίθενται σε σημειώσεις. Όλα τα πρόσωπα αποτυπώνονται ολοκληρωμένα και εξελισσόμενα στο χρονικό πλαίσιο που ορίζεται από το συγγραφέα και ο αναγνώστης μπορεί, στο τέλος της ανάγνωσης, να θεωρεί ότι βγήκε από τον κόσμο αυτού του βιβλίου και σοφότερος αλλά και πιο ευχαριστημένος, εφόσον πέρασε την ώρα του ευχάριστα. Σε εμάς δεν μένει άλλο παρά να απολαύσουμε την ανάγνωση και να του ευχηθούμε και άλλες τέτοιες συγγραφικές προσπάθειες.

 

* Ο Κώστας Κωσταβασίλης είναι διδάκτωρ Ιστορίας.

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top