Η Σοφία Δημοπούλου στο Εργαστήρι του συγγραφέα
Όλα ξεκίνησαν ένα καλοκαιρινό βράδυ πριν μερικά χρόνια.
«Να σου δείξω τι βρήκα» μου είπε σχεδόν συνωμοτικά ο ξάδερφός μου στο χωριό. Έβγαλε από τη ντουλάπα του ένα μισοδιαλυμένο κουτί γεμάτο γράμματα και έγγραφα πολυκαιρισμένα. Μου τα εμπιστεύτηκε ξέροντας πως θα τα χειριστώ με σεβασμό και αγάπη.
Καθίσαμε ώρες και διαβάζαμε μαγεμένοι από τον τρόπο που οι άγνωστοι πρόγονοί μας εξέφραζαν τα συναισθήματά τους. Μέσα από τον καθωσπρεπισμό του τυποποιημένου λόγου, ξεπηδούσε ο πόνος, η αγωνία τους, τα όνειρα και η θλίψη τους. Μέσα από τις φράσεις ζωγραφίζονταν λίγο- λίγο τα πορτραίτα τους. Τα πρόσωπα ζωντάνευαν, η πραγματικότητα άρχισε να μπερδεύεται με τη δική μου φαντασία κι έτσι, σχηματίστηκε ο καμβάς που πάνω του κέντησα αυτή την ιστορία.
Το ιστορικό πλαίσιο είναι η Αχαΐα του τέλους του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα. Η Πάτρα, μια πόλη αριστοκράτισσα λόγω της άνθισης του εμπορίου της σταφίδας, ζει την πτώση της που ακολουθεί την παρακμή αυτού του εμπορίου, μια πτώση που συμπαρασύρει τα όνειρα και τις ζωές των κατοίκων της ευρύτερης περιφέρειας, αλλά και της Ελλάδας ολόκληρης. Μην ξεχνάμε, πως εκείνη η εποχή σηματοδοτείται από την πτώχευση του 1893, μια από τις αιτίες της οποίας ήταν και η παρακμή του σταφιδικού εμπορίου. Κι αυτό ήταν ένα ερέθισμα σημαντικό για να πω αυτή την ιστορία. Η εποχή εκείνη που τώρα μας φαίνεται μακρινή, είχε πολλά κοινά στοιχεία με την σημερινή. Και τότε όπως και τώρα, οι άνθρωποι πέρασαν πολύ γρήγορα και απότομα από την εποχή της ευημερίας σε μια εποχή δύσκολη, επώδυνη, ενδεή. Η μόνη διαφορά ήταν στα εσωτερικά ερείσματα των ανθρώπων. Οι άνθρωποι είχαν ελπίδα και οράματα που τους έδιναν τη δύναμη να τα ξεπεράσουν όλα. Οι ανθρώπινες αξίες λειτουργούσαν σαν αντιστάθμισμα στην οικονομική κρίση, σε αντίθεση με το σήμερα που λίγο τις χάσαμε, χάνοντας μαζί και τον προσανατολισμό μας. Αυτές τις ομοιότητες και τις διαφορές ήθελα να υπογραμμίσω μέσα από την μυθοπλασία. Και παράλληλα να μάθω πρώτα εγώ περισσότερα γι’ αυτή την εποχή κι έπειτα να μοιραστώ με τους αναγνώστες αυτή τη γνώση.
Η ιστορία του βιβλίου σε αδρές γραμμές έχει ως εξής: Ο πλούσιος σταφιδέμπορος Καραμάνος και η γυναίκα του η Χρυσάνθη, υιοθετούν ένα μωρό από το Δημοτικό Βρεφοκομείο της Πάτρας. Σύντομα αναζητούν τροφό και τότε θα εγκατασταθεί στο σπιτικό τους σαν δεύτερη μάνα της μικρής η Αφρούλα, μια από τις κεντρικές ηρωίδες της ιστορίας.
Ταυτόχρονα η Αμυγδάλω ζει σε ένα χωριό της Αχαΐας παντρεμένη με το Δήμο και τα τέσσερα παιδιά τους. Έρχεται αντιμέτωπη με τη φτώχεια, τις επιδημίες της εποχής, το θάνατο και την πρόκληση του έρωτα. Γυναίκα με ιδιαίτερη εσωτερική δύναμη αντιστέκεται στη Μοίρα της και στις προκλήσεις της ζωής, προσπαθώντας να σταθεί ακλόνητη για τα παιδιά της.
“Σε σωστή ώρα νυχτώνει”, Σοφία Δημοπούλου, εκδόσεις Μεταίχμιο
Μυστικά, πάθη και συγγένειες συνδέουν αυτές τις δυο οικογένειες, αυτές τις δυο γυναίκες, με τις ίδιες να τα αγνοούν. Η ζωή άλλοτε τις απομακρύνει κι άλλοτε τις φέρνει κοντά, με απρόβλεπτες συνέπειες.
Το γράψιμο αυτού του βιβλίου ήταν για μένα μια βουτιά στο παρελθόν όχι μόνο της ιδιαίτερης πατρίδας μου, μα και της Ελλάδας ολόκληρης. Έμαθα πολλά, ένιωσα πολλά, κολύμπησα μέσα σε μια θάλασσα βιβλίων που αναφέρονται στην ιστορία της Αχαΐας, ανέσυρα απ’ τη μνήμη μου φράσεις, λέξεις, μυρωδιές και ήχους, συμπλήρωσα άλλα τόσα με το νου μου. Ήταν για μένα η συγγραφή αυτού του βιβλίου ένα ταξίδι γεμάτο εμπειρίες, γεμάτο εκπλήξεις. Και είμαι πράγματι ευτυχής που αξιώθηκα να το δω ολοκληρωμένο, γιατί ήταν ένα εγχείρημα που απαίτησε ώρες δουλειάς, αλλά και μεγάλη συναισθηματική ενέργεια από μέρους μου.
«Μέσα στων χρόνων την πορεία, ο άνθρωπος πάντα αναμετριέται με τη μοίρα του, με τη φύση, με τον κακό του εαυτό. Γράφει ιστορία, υψώνεται και πέφτει ξανά. Αυτό είναι και το μεγαλείο της ζωής εξάλλου. Να προχωρά, όχι ευθεία, κυκλωτικά σαν σπείρα, ακολουθώντας το φως. Καθήκον μας είναι να προχωράμε στο φως πάντα. Κι όταν θα φτάσουμε καθένας στο τέλος της προσωπικής μας διαδρομής, να πούμε πως ήταν η σωστή ώρα για να δύσει ο ήλιος. Πως νύχτωσε, ας πούμε, στη σωστή ώρα για μας… » (Από το σημείωμά μου στο τέλος του βιβλίου).
* Η Σοφία Δημοπούλου – Πύρζα γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα. Η καταγωγή της είναι από τα Λουσικά, ένα μικρό χωριό λίγα χιλιόμετρα έξω από την Πάτρα. Σπούδασε στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, στη Σχολή Πολιτικών Μηχανικών και εργάστηκε ως μηχανικός στο δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα. Σήμερα διατηρεί δικό της γραφείο στο Παλαιό Φάληρο. Κατά τη θητεία της στο Υπουργείο Περιβάλλοντος μελετούσε την αποκατάσταση παλιών διατηρητέων κτιρίων – καθένα με την ιστορία του, καθένα με τη δική του μνήμη. Κατανοώντας ότι ο αδυσώπητος χρόνος, γερνάει τα κτίρια όπως και τους ανθρώπους, μέσα απ’ τη συγγραφή -που ήταν πάντα η μεγάλη της αγάπη- προσπαθεί να τον ξορκίσει, να κρατήσει τις δικές της μνήμες ζωντανές. Ασχολείται με τον ποιητικό και διηγηματογραφικό λόγο. Έχει λάβει μέρος σε σεμινάρια δημιουργικής γραφής και λογοτεχνικούς διαγωνσιμούς με αρκετές διακρίσεις. Το «Lapis Lazuli, η πέτρα που λείπει» ήταν το πρώτο της μυθιστόρημα. Ακολούθησαν τα μυθιστορήματα «Άλμα θα πει ψυχή» (εκδ. Ωκεανός) και «Σε σωστή νυχτώνει» (εκδ. Μεταίχμιο).
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
O Μανώλης Σημαντήρας στο εργαστήρι του συγγραφέα
26/03/2024, 10:19 μμ -
Ο Δημήτρης Πέττας στο εργαστήρι του συγγραφέα
19/03/2024, 10:16 μμ -
H Αντωνία Βελισσαράτου στο εργαστήρι του συγγραφέα
13/02/2024, 9:57 μμ -
Ο Βαγγέλης Γεωργάκης στο εργαστήρι του συγγραφέα
06/02/2024, 9:40 μμ -
O Παναγιώτης Ι. Ηλιόπουλος στο εργαστήρι του συγγραφέα
06/02/2024, 9:39 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
Τρία ποιήματα: “L’ esprit de l’ escalier” / “Αίτιο και αιτιατό” / “O υποκριτής”
Από τη Διώνη Δημητριάδου // * L’ esprit de l’ escalier Ούτε έβλεπε μπροστά του, έτσι όπως κατέβαινε δυο δυο, πηδώντας μάλλον, τα σκαλιά. Σταμάτησε απότομα κοντά στο τελευταίο. Με πρόσωπο ακόμη κατακόκκινο από θυμό, και
Περισσότερα -
“Σε ζωντανή σύνδεση” – Διήγημα της Αγγέλας Γαβρίλη
Δεν κοιμόταν πια. Ή μάλλον έκανε ότι κοιμόταν, μέχρι να αποκοιμηθεί εκείνη, μέχρι να ακούσει την ανάσα της να γίνεται πιο βαθιά, μέχρι να χαλαρώσει το χέρι της το γαντζωμένο στην πλάτη του. Έτσι μόνο μπορούσε να κοιμηθεί του
Περισσότερα -
☆ Πόσο «αθώα» είναι αυτή η ελιά στο δέρμα μου;
Γράφει η Ρίτα Βελώνη // Δεν αρκεί μόνο να αναρωτιέστε! Επισκεφτείτε τον δερματολόγο, για να μάθετε εγκαίρως, αν η ελιά στο σώμα ή το πρόσωπό σας, που μεγάλωσε απότομα ή άλλαξε χρώμα, έχει εξελιχθεί σε καρκίνο του
Περισσότερα -
Mετάφραση | Λουίσα Φουτοράνσκυ, Οδυσσειακά
Μετάφραση- επιλογή: Βιβή Λάζου // Εξέχουσα θέση στο χάρτη των μεγάλων συγκινήσεων που καταστρώνει με την ποίησή της η Luisa Futoransky (Μπουένος Άιρες, 1939) καταλαμβάνουν οι οδυσσειακοί τόποι. Οι τρόποι, ωστόσο, με τους οποίους τους προσλαμβάνει προτείνουν μια
Περισσότερα -
Μικροδιήγημα: “Η καλή μου φίλη Νόρα”
Του Σπύρου Παύλου // * Το φωτοκύτταρο της πόρτας του θυρωρείου δεν με αναγνωρίζει. Θέλω να περάσω κι η πόρτα παραμένει κλειστή. Από τα νεύρα μου αρχίζω να την γρατζουνάω με λύσσα. Βγαίνει ο θυρωρός και φωνάζει: «Ουστ,
Περισσότερα -
Μεσημεριάτικη μοναξιά
Γράφει ο Απόστολος Θηβαίος // Σύλβα Γάλβα: «Τίτλοι αρχής» Εκδ. Βακχικόν Υπάρχουν δάση κελαηδινά; Αναρωτήθηκες ποτέ για εκείνους που σκοτώνουν για ένα χέρι, για εκείνον που τραβά τον δρόμο του; Προσευχήθηκες ποτέ μετρώντας τους καρπούς της γης, έσκυψες
Περισσότερα -
Η όχι και τόσο σπουδαία αφύπνιση της Αμερικής
Γράφει ο Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης // Τα τελευταία χρόνια, είδαν το φως της δημοσιότητας, από την εταιρεία Pew Research, δημοσκοπήσεις που αποκαλύπτουν ότι αρκετοί Αμερικανοί, περίπου 26%, δεν ταυτίζονται με καμία θρησκευτική πεποίθηση. Ακολούθησαν πολλαπλές συζητήσεις και ορισμένοι κατέληξαν
Περισσότερα
