Fractal

Ή είσαι άνθρωπος ή δεν είσαι, με ό,τι μπορεί να συνεπάγεται αυτό.

Γράφει η Ελένη Γκίκα //

 

0005987_195«Ο άνθρωπος της λίμνης» του Arnaldur Indridason, Μετάφραση: Νίκη Προδρομίδου, Εκδ. «Μεταίχμιο», σελ. 401

 

«Για κοίτα καλύτερα γύρω σου».

Τόσο πολύ κοντά ώστε να φαίνεται τόσο πολύ μακριά, σχεδόν αδιανόητα μακριά όσο αδιανόητα υπήρξε κοντά.

Η φράση-κλειδί όπως την είπε από την αρχή ο άνθρωπος σκιά.

Μια αστυνομική ιστορία που άπτεται της πολιτικής και ξεκινά αντίστροφα. Ο κύβος έχει ήδη ριφθεί. Οι ιδεολογίες μας πρόδωσαν ή τις προδώσαμε, και ξαφνικά στο κατώφλι της νέας εξίσου ακατανόητης εποχής, ένας σκελετός βρίσκεται μισοθαμμένος στον πυθμένα μιας αποστραγγισμένης λίμνης, δηλαδή ούτε αυτός δεν θα είχε βρεθεί αν η λίμνη δεν είχε στερέψει, αποξηρανθεί. Τα οστά του είναι δεμένα με έναν παλιό ρωσικό ραδιοπομπό. Ο αστυνομικός ερευνητής Έτλεντουρ που γνωρίζουμε από την «Σιωπή του τάφου» και τις «Φωνές» αναλαμβάνοντας να λύσει το μυστήριο θα επιστρέψει στην πρόσφατη ιστορία όπου μια ομάδα φοιτητών από το Ρέικιαβικ σπούδαζαν στην Ανατολική Γερμανία. Κάποιοι απ’ αυτούς δεν επέστρεψαν ποτέ.

«”Ήμασταν όλοι σοσιαλιστές” είπε κοιτάζοντας τον Σίγουδουρ Όλι. “Όλοι εμείς στη Λειψία”. Έκανε μια παύση, όσο το μυαλό της περιπλανιόταν στην εποχή που ήταν νέα και είχε όλη τη ζωή μπροστά της. “Είχαμε ιδανικά” συνέχισε στρέφοντας το βλέμμα της στην Έλινμποργκ. “Δεν ξέρω αν ο κόσμος είχε ιδανικά σήμερα. Οι νέοι άνθρωποι, εννοώ. Γνήσια ιδανικά για μια καλύτερη και πιο δίκαιη κοινωνία. Δεν νομίζω ότι τα σκέφτεται κανείς αυτά τη σήμερον ημέρα. Σήμερα το μόνο που σκέφτονται όλοι είναι πώς θα γίνουν πλούσιοι. Τότε κανείς δεν σκεφτόταν πώς να βγάλει χρήματα ή να έχει κάτι στην κατοχή του. Τότε δεν υπήρχε αυτή η αμείλικτη εμπορευματοποίηση. Δεν είχαμε τίποτα στην κατοχή μας, αλλά είχαμε αγνά ιδανικά”.

“Χτισμένα πάνω σε ψέματα”, επισήμανε ο Σίγουρδουρ Όλι. “Έτσι δεν είναι; Πάνω κάτω;”

“Δεν ξέρω”, είπε η Ρουτ. “Χτισμένα πάνω σε ψέματα; Τι είναι ψέμα;”»

Στην αντιστροφή της ιστορίας, με αφήγηση που εκτυλίσσεται χρονικά διπλή, οι έρευνες που αφορούν το παρόν, και ο δράστης που ξαναζεί εκείνο το σκοτεινό παρελθόν, πρόσωπα και προσωπεία πέφτουν κι αποκαλύπτονται, δράστες και θύματα ανταλλάσσουν ρόλους, αλήθειες και ψέματα συγχέονται, και ο δρόμος για την κόλαση ξαναγεμίζει από καλές προθέσεις. Τίποτε το ακατανόητο για τ’ ανθρώπινα. Φίλοι που ξαφνικά γίνονται οι χειρότεροι εχθροί, η προδοσία σε μικρή και μεγαλύτερη κλίμακα, η κατασκοπεία ως προστασία κατ’ αρχή: «”Μας παρακολουθούσαν” αποκρίθηκε η Ρουτ. “Κι εμείς το ξέραμε και όλοι το ήξεραν. Το αποκαλούσαν αμφίδρομη επιτήρηση- ένας άλλος όρος για την κατασκοπεία”».

Η Ιλόνα που χάθηκε ξαφνικά και ο εχθρός ακριβώς κάτω από τη μύτη του που υπήρξε το κλειδί. Η Ευρώπη που ελπίζει, ο σοσιαλισμός που προδίδεται, η επιβίωση συχνά απάνθρωπη, τα μυστικά που κάνουν τη ζωή αινιγματική και εφιαλτική. Ένας ολόκληρος κόσμος μαζί με τον σκελετό σ’ εκείνη τη λίμνη.

 

arnaldur005tb

 

Ο Άρναλδουρ Ινδρίδασον, γιος Ισλανδού συγγραφέα, που γεννήθηκε το 1961 στο Ρέικιαβικ, κατορθώνει να αποδώσει αστυνομική χροιά στην πολιτική. Αλλά εκείνο που απομένει το δυσκολότερο είναι ο επαναπροσδιορισμός του κόσμου και του εαυτού. Το μόνο αδιαπραγμάτευτο «ή είσαι άνθρωπος ή δεν είσαι», με ό,τι μπορεί να συνεπάγεται αυτό.

Στα ελληνικά κυκλοφορούν, επίσης, και τα βιβλία του: «Φορμόλη» (2007, 2013, Μεταίχμιο), «Η σιωπή του τάφου» (2012, Μεταίχμιο), «Φωνές» (2013, Μεταίχμιο).

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top