Ένα ρακεμικό μίγμα της ίδιας της ηρωίδας
Γράφει η Λένα Κατσομίτη // *
«Η Γυναίκα της Βορινής Κουζίνας», Ελένη Γκίκα, εκδόσεις Καλέντης
Διαβάζοντας το βιβλίο της Ελένης Γκίκα, «Η Γυναίκα της Βορινής Κουζίνας», Καλέντης 2011, αισθάνθηκα σαν να βρισκόμουν σε μάθημα φαρμακευτικής χημείας.Το βιβλίο είναι ένα ρακεμικό μίγμα της ίδιας της ηρωίδας.
Ρακεμικό μίγμα είναι εκείνο που περιέχει σε μεταβαλλόμενη συγκέντρωση τα εναντιομερή της ίδιας χημικής ουσίας. Εναντιομερή ονομάζονται τα στερεοϊσομερή (οι διαφορετικές μορφές της ίδιας ουσίας, οι οποίες έχουν διαφορετικές ιδιότητες,ανάλογα με την διάταξή τους στον χώρο) που διατασσόμενα στο χώρο έχουν τη μορφή του αριστερού και δεξιού χεριού,δηλαδή που δεν ταυτίζονται αλλά το καθένα είναι το κατοπτρικό είδωλο του άλλου.
Οι δύο ηρωίδες, η Ράνια και η Αρσινόη, είναι η μία κατοπτρικό είδωλο της άλλης και οι δύο μαζί αποτελούν ένα. Η μία αντιπροσωπεύει τη γυναίκα που συντρίβεται μέσα από την ανταπόκριση της κοινωνικής απαίτησης για οικογένεια και η άλλη μέσα από την άρνηση της ίδιας απαίτησης. Κοινά σημεία ο ίδιος άνδρας (ο Φώτης ) και το ίδιο παιδί (ο Ορφέας), όταν η μία τους χάνει, η άλλη τους βρίσκει. Κοινά τους σημεία η λογοτεχνία και τα βιβλία: η μία μεταφράζει για να αποδώσει το νόημα και η άλλη διαβάζει για να δώσει νόημα στη ζωή της. Η μία φροντίζει γράφοντας, και η άλλη μαγειρεύοντας.
Και οι δύο, αποπροσανατολισμένες από την ταυτότητά τους, διατρέχουν την καθημερινότητά τους μεταξύ βορινής κουζίνας, ανατολικού γραφείου και δυτικού καθρέφτη. Η Ράνια ταυτίζει την ύπαρξή της με τη χειμωνιάτικη βορινή κουζίνα και η Αρσινόη στο ανατολικό γραφείο της σοφίας, ενώ και οι δύο προσπαθούν να μη θυσιάσουν στο δυτικό καθρέφτη τη θηλυκή τους πλευρά.
Η Ράνια είναι η σύζυγος του Φώτη, η Αρσινόη η ερωμένη του Φώτη. Προς ποια γέρνει ευνοϊκά η ζυγαριά; Προς καμία, θα πω, αφού η μοναξιά και η αποξένωση κυριαρχούν είτε για τη Ράνια που βρίσκεται μέσα στο πλαίσιο της συζυγικής-οικογενειακής «θαλπωρής», είτε για την Αρσινόη που πορεύεται μόνη.
Κρυφές και ανομολόγητες επιθυμίες, προσποίηση ζωής μέσα από τις λογοτεχνικές ιστορίες, συνεχής ονειροπόληση και φανταστικοί εαυτοί. Μέσα από αυτό το πλαίσιο προσεγγίζονται θέματα, όπως η γυναικεία γραφή καθώς οι ηρωίδες αναφέρονται σε έναν μεγάλο κατάλογο συγγραφέων γυναικών ή που έγραψαν για γυναίκες.
Τελικά πόσο δύσκολο είναι για μία γυναίκα και με άλλους ρόλους – μητέρας και συζύγου– να μπορέσει να έχει το δικό της δωμάτιο κατά Woolf και πώς αυτό καταλήγει να είναι η κουζίνα στις περισσότερες περιπτώσεις;
Ένα άλλο θέμα που ιντριγκάρει τη συγγραφέα –και συνεκδοχικά και εμάς-είναι η αιτιολογική βάση της εξέγερσης των παιδιών αστικών οικογενειών στην Αθήνα, πριν περίπου οκτώ χρόνια με αφορμή το θάνατο του Αλέξη Γρηγορόπουλου από αστυνομικό στα Εξάρχεια. Η συγγραφέας σκιαγραφώντας μία μέση κατάσταση του οικογενειακού σκηνικού αυτών των παιδιών μάλλον καταλήγει ότι αυτά τα παιδιά, της υπερφροντίδας, αισθάνονται ότι δεν έχουν προορισμό και μέλλον. Αισθάνονται ευνουχισμένα και χαμένα μπροστά στην καπιταλιστική ευμάρεια που ευαγγελίζονται οι γονείς τους την ίδια στιγμή που διατρανώνουν αριστερίζουσες πεποιθήσεις.
Ελένη Γκίκα
Η γραφή της Ελένης Γκίκα είναι πυκνή, ευφυής, ποιητική και στοργική με πολλές παραπομπές σε άλλα λογοτεχνικά βιβλία είτε ως αυτούσιες παραπομπές είτε ως συνέχεια της ιστορίας με προεξάρχουσα θέση αυτή του Αλεξανδρινού Κουαρτέτου του Ντάρελ και η μορφή της αφήγησης δεν είναι γραμμική, βασίζεται σε πολλές παρελθοντικέςαναδρομές που προκύπτουν συνειρμικά με το κάθε γεγονός.
Επανερχόμενη στο ρακεμικό μίγμα, πρέπει να σταθώ στο ότι πολλές φορές τα δύο μπορεί να έχουν πολύ διαφορετικές ιδιότητες και αν μιλάμε για φαρμακευτικές ουσίες τότε μπορεί να έχουν πολύ διαφορετικές επιδράσεις στον ανθρώπινο οργανισμό, ενίοτε τόσο διαφορετικές μεταξύ τους που το ένα από τα δύο εναντιομερή να αποδεικνύεται μοιραίο, (η περίπτωση της θαλιδομίδης που ευθύνεται για πολλές τερατογενέσεις στο πρόσφατο παρελθόν).
Έτσι και εδώ, μετά το γεγονός της αντιμετώπισης από τις δύο ηρωίδες του θανάτου του Φώτη, με τον Ορφέα εν είδει Οιδίποδα – αφού συμβαίνει όχι σε γνώση του Ορφέα, οι δύο ηρωίδες αλλάζουν- μετασχηματίζονται στο εναντιομερές που μπορεί να θεραπεύσει και όχι να σκοτώσει.
* Λένα Κατσομίτη, 20-05-2016 // Εισήγηση για το βιβλίο της Ελένης Γκίκα στην Λέσχη Ανάγνωσης του Πολυχώρου των εκδόσεων Καλέντη
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ: Ένα νέο λογοτεχνικό «τοπίο»;
16/04/2024, 9:09 μμ -
Παρακείμενα: «Το παρήγορο συναίσθημα της εσωτερικής έκλαμψης»
16/04/2024, 9:08 μμ -
Η δύναμη του πεπρωμένου
16/04/2024, 9:06 μμ -
Παραμύθια από ζάχαρη, μέλι και ποίηση
16/04/2024, 9:05 μμ -
Ψυχολογικά περάσματα προς τη βιολογική ολοκλήρωση
16/04/2024, 9:00 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
Μεγάλο πάθος, σε μικρή φόρμα
Γράφει η Πέρσα Κουμούτση // «Η ΜΗΛΙΑ» του Τζων Γκάλσγουορθυ, Μετάφραση: Νίκος Λαμπρόπουλος, Εκδόσεις «Ροές», σειρά «ΜicroMEGA» Πρόκειται για μια νουβέλα, που όχι μόνο συγκαταλέγεται στα γνωστότερα και σπουδαιότερα έργα του μεγάλου Νομπελίστα συγγραφέα, αλλά θεωρείται και
Περισσότερα -
Ποίηση fractal: “Παραλιακά ξενοδοχεία”
Γράφει η Τσαμπίκα Χατζηνικόλα // * Παραλιακά ξενοδοχεία Οι τοίχοι των παραλιακών επαρχιακών και ξεχασμένων ξενοδοχείων φωνάζουν απελπισμένα˙ από εγκατάλειψη˙ και κρυώνουν. Οι ανάσες των ανθρώπων – περισσότερο όσων λογιούνται για εραστές – θ’ αργήσουν πολύ
Περισσότερα -
✔️ Παναγιώτης Τσίτος: «Η ίδια η ζωή είναι τέχνη, κατά μια έννοια»
Συνέντευξη στον Ιωσήφ Αρνές // Ο Μ. ξυπνά από ένα όνειρο που τον ταράζει χωρίς να μπορεί να εξηγήσει το πώς. Σιγά σιγά τα πάντα γύρω του χάνουν το νόημά τους και καταρρέουν ανεξήγητα μπροστά στα μάτια του.
Περισσότερα -
Μια θηλιά στη μνήμη και ένας κόμπος στον λαιμό
Γράφει ο Θωμάς Καραγκιοζόπουλος // Γιάννης Μαντίδης «Σοφίκα Τοπάλη, Θηλιά στη μνήμη», εκδ. Historia, 2017 Ενα από τα συγκλονιστικότερα βιβλία που έχουν γραφτεί για την εποχή της Κατοχής με άγνωστες ιστορικές αναφορές είναι αυτό του Γιάννη Μαντίδη Σοφίκα
Περισσότερα -
Μικρή ανθολογία μεσαιωνικής γερμανικής τροβαδούρικης ποίησης
Επιμέλεια – Μετάφραση: Στάθης Κομνηνός // Saget mir ieman, waz ist minne? (Ποιος θα μου πει τι είναι αγάπη;) Walther von der Vogelweide Μια ποίηση χίλια χρόνια μετά; Έχει μετά η ποίηση; Μπορεί να έχει;
Περισσότερα -
✩ Frere Zak/Zackie: Τo Βερολίνο τραγουδάει για τη Ζάκι Ω!
Στις 12 Φεβρουαρίου μια νεοσύστατη παρέα μαζεύτηκε σε ένα καφέ του Βερολίνου για να πει ένα τραγούδι, διασκευή του γνωστού παιδικού Frere Jacques και να φτιάξει ένα βίντεο- στΟργή για το ΖAK/ZACKIE OH! Μια ορχήστρα
Περισσότερα -
Διήγημα: «Reproduction»
Της Λένας Μαυρουδή Μούλιου // Reproduction « Καλημέρα κυρ- Χρήστο. Κρύο σήμερα ε; Έλεγα ότι σήμερα ίσως και να μην άνοιγες το Μουσείο». « Έτσι όπως τα λες. Μα είμαι υπάλληλος και η δουλειά μου αυτή είναι, με
Περισσότερα
