Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / «Να μην περνάς την τελεία αβασάνιστα./ Σταμάτα λίγο σε ότι τελειώνει./ Κάτι καινούργιο αρχίζει πάντα μετά.»
26/10/2016, 12:51 μμ

«Να μην περνάς την τελεία αβασάνιστα./ Σταμάτα λίγο σε ότι τελειώνει./ Κάτι καινούργιο αρχίζει πάντα μετά.»

Γράφει η Πέρσα Κουμούτση //

 

glwssa-tis-fygisΜικρό σημείωμα για την ποιητική συλλογή του Χρίστου Παπαδόπουλου με τίτλο «Η Γλώσσα της φυγής», εκδόσεις Μικρή  Άρκτος.

 

Η «Γλώσσα της φυγής» του Χρ. Παπαδόπουλου, είναι ουσιαστικά, ένα ποιητικό οδοιπορικό, ένα ταξίδι που αποτυπώνει την πορεία της ενηλικίωσης, πνευματικής κυρίως, αλλά και συναισθηματικής ενηλικίωσης του ποιητή. Καθώς και εικόνες και εκφάνσεις της ζωής του στις τρεις πόλεις που τον καθόρισαν και τον σημάδεψαν από την παιδική του ηλικία ως σήμερα. Θεσσαλονίκη, Αθήνα, Κάιρο: τρεις πόλεις σταθμοί στη ζωή του, αλλά και μια πορεία προς την ωρίμανση του νου, ένα ταξίδι αυτογνωσίας, προσωπικής και ψυχικής ανάπτυξης. Η πρώτη, είναι η πόλη που γεννήθηκε κι έζησε ως την ενηλικίωση του και είναι η πόλη που τον ακολουθεί όπου κι αν βρίσκεται. Η δεύτερη, είναι η πόλη όπου διορίστηκε ως δάσκαλος κι έζησε δέκα χρόνια. Ενώ η τελευταία, είναι η πόλη όπου ζει εδώ και μια δεκαετία και που ο ίδιος θεωρεί ‘καρμικό’ προορισμό.

Μέσα από 38 ποιήματα ο ποιητής σκιαγραφεί και καταγράφει εμπειρίες του σε αυτές τις πόλεις, τις υπαίθριες αγορές, τους δρόμους που περπάτησε, τα πρωινά και τις νύχτες της ζωής του, τους λόγους που άφησε τη μια και επέλεξε μια άλλη . «Η πόλη μ’ έδιωξε/όταν κατάλαβε ότι/γκρεμίστηκε μέσα μου. / Έφυγα.» Κι όλα αυτά με έναν ανυπέρβλητο λυρισμό και την αμεσότητα που διακρίνει τη γραφή του, παρά την έντονα μεταφορική διάσταση των ποιημάτων.  «Αγουροξυπνημένος ο πόθος/στα πρωινά της αγοράς. /Σαρκοβόρα τα μάτια/ αλληλοσπαράσσονται/διατηρώντας απόσταση αφελείας./Ξεθωριάζει το χρώμα τους/ πνιγμένα στο αίμα /κοροϊδεύουν τον ήλιο. /Η σιωπή απαντάει/πριν τεθούν τα αινίγματα. /Μπαίνει ο δρόμος ανάμεσα/και χλευάζει εκατέρωθεν.»

Κι όμως στην εν λόγω συλλογή ποιημάτων του Χρίστου Παπαδόπουλου , εκτός από τους τόπους, τους δρόμους και τις αγορές, πρωταγωνιστούν οι λέξεις, λέξεις, που αν και δεν ειπώθηκαν ή άργησαν να ειπωθούν,  έμειναν καταγεγραμμένες στη μνήμη του ποιητή για να μετουσιωθούν έπειτα σε ποιήματα τρυφερά, νοσταλγικά, στοχαστικά, αισθαντικά. «Οι λέξεις που δεν ειπώθηκαν,/  πληγές που αιμορραγούν στο στόμα μου.» Λέξεις που με το πλήρωμα του χρόνου πήραν σάρκα και οστά για να δώσουν νέα πνοή στους τόπους ‘σύμβολα’ που τον ενέπνευσαν, προμηθεύοντας την ‘πρώτη ύλη’ για την ποιητική δημιουργία. «Το ανείπωτο εθεάθη στα στέκια των λέξεων. /Δραπέτευσε κατά τη μεταφορά του/από τη φυλακή της καρδιάς/στου μυαλού το δικαστήριο. /Οι βαρκούλες της εχεμύθειας/δεμένες-λόγω καιρού- στον κάβο/στο λιμάνι της εκμυστήρευσης. /Ούτε που σκέφτηκε να επιβιβαστεί/στο καράβι της φλυαρίας/που σφύριζε, έτοιμο προς απόπλου/για το γύρο του κόσμου. / Προτίμησε να σεργιανίσει στα δρομάκια/εκεί που τα άναρθρα ουσιαστικά/διασταυρώνονται με κοσμητικά επίθετα. / Χάζεψε ρήματα στις βιτρίνες. /Κάδοι απορριμμάτων σε κάθε γωνία/ξεχείλισαν από τις προθέσεις του. /Επιτακτικά επιρρήματα επαιτούσαν/τον χρόνο τους, /τον τόπο και τον τρόπο τους…»

«Η Γλώσσα της Φυγής», είναι μια φούγκα, μια απόδραση από ότι τον έχει πληγώσει, είναι επίσης και μια επινοημένη γλώσσα, μια γλώσσα προσωπική δική του, ένα ‘ιδίωμα’ που επινόησε ο ίδιος ο ποιητής και που αναζητά τον αποδέκτη του, «Αυτοδίδακτος/στη μητρική γλώσσα/των ονείρων μου./ Πώς να συνεννοηθούμε;» Ζητάει επίσης να ακουστεί και κυρίως να κατανοηθεί από τα πρόσωπα που τον αφορούν, εν προκειμένω τους αποδέκτες των ποιημάτων του. «Μα τα ρήματα παρασύρονται/στη ρύμη του λόγου, /μεθοκοπούνε με αλκοολούχα «Δεν»/ και πεισμώνουνε. /Δεν πάω, δε λέω, δεν κάνω, /Τότε είναι που χρειάζονται/μια κουταλιά/ από το δυσεύρετο σιρόπι της κατανόησης…»  Αλλά η γλώσσα της φυγής είναι για τον ποιητή και μια γλώσσα σιωπής, καθώς φυγή και σιωπή συνταυτίζονται, αλλά συχνά η μία απορρέει ή προκύπτει από την άλλη, «Συλλάβισα σιωπές/ σε λίστες αναμονής/μα τώρα πια/μιλώ τη γλώσσα της φυγής./Το παρακείμενο μονοπάτι/φλυαρεί ακατάπαυστα./Βηματισμός αόριστος/ζωή χαμένη./Στον ενεστώτα χρόνο/ένα ταξίδι τραυλίζει/στα χείλη μου/καθώς προσπαθώ να φωνάξω /τον μέλλοντα του δρόμου./Μιλώ τη γλώσσα της φυγής..» Αυτοβιογραφική, στοχαστική, λυρική είναι η ποίηση του Χρίστου. Παπαδόπουλου. Άλλοτε βαθιά αλληγορική, μαρτυρώντας τη  φιλοσοφική διάσταση της σκέψης του, την προσωπική του θεώρηση «Περπατάω / χωρίς να ξέρω… Πίσω μου η έρημος / ή μπροστά μου;» κι άλλοτε απλή και άμεση δοσμένη με μια σχεδόν παιδιάστικη αθωότητα, μια αθώα ματιά σαν εκείνη ενός μικρού παιδιού που περιμένει να το πάρουν από το χέρι και να το ξεναγήσουν στα μονοπάτια εκείνα, που αν και τα ονειρεύτηκε, αν και του τα υποσχέθηκαν, δεν κατάφερε ποτέ να περπατήσει.  Με ένα παράπονο ευγενικό, διακριτικό και μια προσπάθεια αυτοσυγκράτησης, να μην χαρακτηριστεί αγνώμονας, ένα αχάριστος της ζωής και όλων εκείνων των θαυμαστών θαυμάτων που του προσέφερε, έστω πρόσκαιρα. Παρά τον πόνο και τη ματαίωση της προσμονής μοιάζει να σιγοτραγουδά συλλαβιστά, σαν ένα παιδί ξαπλωμένο μπρούμυτα στο πάτωμα. «Φίλα με! /Κόψε μου την ανάσα/α γεμίσει ο ουρανίσκος σου/πολύχρωμα μπαλόνια/της γιορτής που ετοίμασα/και δεν τόλμησα.»

Σε κάθε περίπτωση ωστόσο, η ποίηση του είναι αληθινή, ποίηση που ‘στέκεται’ μακριά από οποιαδήποτε επιτήδευση, προσποίηση ή  υπερβολή. Στίχοι λιτοί, ελλειπτικοί σχεδόν, που όμως αφηγούνται μια ολόκληρη ιστορία κι αρθρώνουν καθαρά υπαρξιακά ερωτήματα για τα κύρια ζητήματα της ζωής «Το φίδι που με κορόιδεψε/ ήτανε δρόμος.» Ενώ ο έρωτας, κυρίως εκείνος που δεν εκπληρώνεται, ή που συναντά εμπόδια, αποτυπώνεται έξοχα στους στίχους: «Κουστούμι αφόρετο/ η αγάπη./Στην κρεμάστρα».

Η γλώσσα της φυγής, είναι η πρώτη ποιητική απόπειρα του Χρίστου Παπαδόπουλου. Μια συλλογή που ξεκίνησε να γράφεται το 1997 και ολοκληρώθηκε δέκα χρόνια αργότερα. Στις σελίδες ξεχωρίζουν  «Ο Διωγμός», αφιερωμένο στον Δημ. Μαρκατόπουλο, και το Κατά Συρροήν αφιερωμένο στον Θωμά Μοσχοτόγλου.

 

Χρίστος Γ. Παπαδόπουλος

Χρίστος Γ. Παπαδόπουλος

 

Αντί Βιογραφικoύ:

«Πρόκειται για ποιήματα που γράφτηκαν τη δεκαετία που έζησα στην Αθήνα, ανάμεσα στο 1997 και στο 2007,την περίοδο δηλαδή της αθέλητης ξενιτιάς, πριν από αυτήν της ηθελημένης που ζω την τελευταία δεκαετία στο Κάιρο.» ομολογεί ο ίδιος.  Τα χρόνια που έμαθα τη γλώσσα της φυγής. Συγκεντρώθηκαν για την ανάγκη ενός διαγωνισμού από τη Μακεδονική Εταιρία Τέχνης, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού, για ανέκδοτη ποιητική συλλογή. Η επιτροπή του, τότε, με πρόεδρο την ποιήτρια – πανεπιστημιακό Ζωή Σαμαρά και εισηγητή βράβευσης τον πανεπιστημιακό Δημήτρη Κόκορη, απένειμαν στη ”Γλώσσα της φυγής” το Α΄ βραβείο ποίησης Κούρος Ευρωπού το 2007. Έμεινε στο κλειστό συρτάρι μου για χρόνια γιατί, από ανασφάλεια κυρίως, δεν με ενδιέφερε η προοπτική μιας αυτοέκδοσης σε μια εποχή όπου ο καθένας εύκολα εκδίδει ό,τι θέλει», αναφέρει ο Χρίστος Παπαδόπουλος αποκαλύπτοντας τη σκέψη του γύρω από το έργο.
Σήμερα είναι πολλοί και κυρίως νέοι, που μιλούν τη γλώσσα της φυγής, δηλώνει και θα ήταν μάλλον διαφορετικό το στίγμα της Ελλάδας στην Ιστορία αν δεν υπήρχε η ποίηση. Από τον Όμηρο ως τον Ελύτη και ως σήμερα, επισημαίνει ο κ. Παπαδόπουλος, που παραμένει ένας από τους συνεχιστές της ποιητικής σκέψης και γράφει αναζητώντας το χαμένο μήνυμα του κόσμου. Διαβάζει αναζητώντας τα ανείπωτα μηνύματα του σύμπαντος κόσμου.

 

glwssa-tis-fygis_cover

 

Επέλεξα για σας:

 

«Μόνιμος κάτοικος πια της Βαβέλ,

συμπολίτης του κόσμου,

ξένος για πάντα,

παίρνω μαθήματα σάλπιγγας

κατ’ οίκον.»

 

«Όταν κουραστώ

η μουσική-όπως έκανε πάντα-

να γκρεμίσει τα τείχη γύρω μου.»

 

«Στον επόμενο διωγμό μου

θέλω

να είμαι ο διώκτης μου.»

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top