Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Το βρώμικο 1978
19/09/2018, 10:42 πμ

Το βρώμικο 1978

Γράφει ο Δημήτρης Καρύδας //

 

Σαντιάγο Ρονκαλιόλο «Η εσχάτη των ποινών», Μετάφραση: Κώστας Αθανασίου, εκδ. Καστανιώτη, σελ. 384

 

Οι περιπτώσεις που ο αθλητισμός τροφοδοτεί γόνιμα τη λογοτεχνία δεν είναι σπάνιες. Ο Ελληνοαμερικάνος Τζορτζ Πελεκάνος κάνει πολύ πετυχημένους συνδυασμούς Αμερικάνικων αθλητικών γεγονότων με αστυνομικές ιστορίες και είναι ίσως ο πιο γνωστός συγγραφέας που χρησιμοποιεί ως φόντο πραγματικά γεγονότα από τα σπορ στα μυθιστορήματά του. Ο Σαντιάγο Ρονκαλιόλο, ένας από τους καλύτερους σύγχρονους συγγραφείς του Περού, που έχει δει όλες σχεδόν τις δουλειές του από το 2007 να κυκλοφορούν στη χώρα μας από τις εκδόσεις Καστανιώτη χρησιμοποίησε την ίδια μανιέρα στην «’Εσχάτη των ποινών» ένα βιβλίο που συνδυάζει υποδειγματικά ποδόσφαιρο, νουάρ δράση και πολιτική.

Είναι το δεύτερο βιβλίο του Ρονκαλιόλο που μεταφράστηκε στα Ελληνικά και έχει ως κεντρικό ήρωα τον εισαγγελέα Τσακαλτάνα. Μόνο που σε αντίθεση με τον «Κόκκινο Απρίλη» αυτή τη φορά μας συστήνει τον ήρωα του πολύ πριν γίνει εισαγγελέας, στα νεανικά του χρόνια όταν δεν είναι τίποτε περισσότερο από ένα ‘’μαμόθρεφτο’’, διστακτικό τυπολάτρη υπάλληλο του αρχείου της εισαγγελίας. Το μυθιστόρημα του Ρονκαλιόλο έχει δύο κυρίως άξονες. Ασχολείται με μια παράξενη υπόθεση δολοφονίας αλλά στην ουσία είναι μια ιστορία ενηλικίωσης του Τσακαλτάνα που μέσα από τις διεργασίες του συγγραφέα μετατρέπεται από ‘’απολιτίκ’’ τυφλοπόντικα ενός γραφειοκρατικού χάρτινου βασιλείου σε σκεπτόμενο άτομο. Και σε…. ερωτευμένο νεαρό που προσπαθεί να απογαλακτιστεί από τη σκιά μιας μητέρας που πέφτει βαριά σε κάθε πτυχή της ζωής του. Σε δεύτερο άξονα υπάρχει η εποχή που διαδραματίζεται η ιστορία. Ο Ρονκαλιόλο την τοποθετεί πίσω στο καλοκαίρι του 1978 και τις ημέρες του ποδοσφαιρικού Μουντιάλ που φιλοξενήθηκε όχι πολύ μακριά από το Περού στην χουντική Αργεντινή. Μπορεί σε εποχές ελλιπέστατης πληροφόρησης πολλά από όσα έγιναν στα γήπεδα της Αργεντινής να έμειναν στο σκοτάδι αλλά πλέον αρκετά απ’ αυτά είναι γνωστά και είναι αρκετά ώστε να χαρακτηριστεί για το ποδόσφαιρο η διοργάνωση σαν το ‘’βρώμικο Μουντιάλ’’. Την ίδια εποχή που η Αργεντίνικη χούντα ξεφορτωνόταν τους αντιφρονούντες είτε σε στρατόπεδα συγκέντρωσης και βασανιστηρίων, είτε πετώντας τα κορμιά τους στο κενό από αεροπλάνα εν πτήσει ένας ολόκληρος λαός ξεχνάει οτιδήποτε στο όνομα της στρογγυλής θεάς. Ο Ρονκαλιόλο κατορθώνει να συνδέσει με άψογο τρόπο (ακόμη και για τους αδαείς σχετικά με αθλητικά θέματα) τη δράση της ιστορίας του ώστε να καταθέσει διάφορες πληροφορίες για τη ζωή και τα συμβάντα στις δύο χώρες που ουσιαστικά είχαν ως κοινό στοιχείο τις απολυταρχικές διακυβερνήσεις. Η χουντική Αργεντινή και το Περού που διοικείται από τους στρατιωτικούς και οδεύει για τις πρώτες –υποθετικά- δημοκρατικές εκλογές έχουν κοντινή σχέση. Ο Τσακαλτάνα ξεκινάει από ένας πιστός υποστηρικτής –για λόγους καθήκοντος και όχι λόγω πολιτικών φρονημάτων- της Κυβέρνησης, μετατρέπεται σε πράκτορα της, γίνεται διπλός πράκτορας και στο τέλος λύνει και το μυστήριο μιας δολοφονίας.

 

Santiago Roncagliolo

 

Όλα αυτά συμβαίνουν την ώρα που στα γήπεδα της Αργεντινής συμβαίνουν εξωφρενικές καταστάσεις ώστε η διοργανώτρια χώρα να κερδίσει τελικά το τρόπαιο. Ένα από τα θύματα της είναι και το Περού που στην ουσία υποχρεώνεται να χάσει με μεγάλη διαφορά τερμάτων (6-0) ένα καθοριστικό για την Αργεντινή παιχνίδι όπου είναι βέβαιο ότι δεν έγιναν όλα…. νόμιμα και στο πλαίσιο του καθαρού αθλητικού πνεύματος. Για τον συγκεκριμένο αγώνα έχουν ακουστεί πολλά και τα περισσότερα αναπαράγει ο Ρονκαλιόλο στο βιβλίο. Οι επικρατέστερες θεωρίες λένε ότι η δικτατορική κυβέρνηση είτε απείλησε τους ποδοσφαιριστές του Περού, είτε τους εξαγόρασε και στο επίκεντρο βρέθηκε ο τερματοφύλακας του Περού Κιρόγια που είχε καταγωγή από την Αργεντινή! Στο τέλος της διοργάνωσης η Αργεντινή κέρδισε το τρόπαιο με τις φήμες ότι οι παίκτες της ήταν ντοπαρισμένοι να αποτελούν πλέον κοινό τόπο για τις επόμενες δεκαετίες.

Ο Τσακαλτάνα παρότι άσχετος και αδιάφορος για το ποδόσφαιρο, μια ακόμη χτυπητή αντίθεση του ήρωα του Ρονκαλιόλο με τον κόσμο και την ατμόσφαιρα γύρω του, ζει ακούσια και για διαφορετικούς λόγους κάθε φορά την ένταση του ποδοσφαιρικού Μουντιάλ με την κορύφωση της δράσης του βιβλίου να έρχεται απολύτως προβλέψιμα το απόγευμα του τελικού Αργεντινής-Ολλανδίας.

Ο Ρονκαλιόλο καταθέτει μια πολύ δυνατή ιστορία με ένα ενδεχόμενα ‘’τραβηγμένο’’ φινάλε που όμως δεν αλλάζει τη γενική εικόνα. Βιβλίο ιδανικό για καλοκαιρινές μέρες με φόντο ένα μουντιάλ ή κάποια άλλη μεγάλη ποδοσφαιρική διοργάνωση όπως ακριβώς το φετινό.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top