Fractal
Home / ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ / Οι αληθινοί Μακεδόνες και οι θησαυροί τους
03/09/2014, 4:45 μμ

Οι αληθινοί Μακεδόνες και οι θησαυροί τους

Γράφει η Αγγελική Κώττη //

 

EKTHESI_MAKEDONIKOI_ THISAUROI_2aΟι Βοττιαίοι και οι Τημενίδες. Οι γόνοι αρχοντικών οικογενειών της Αθήνας που στέλνονταν στον βασιλιά Μίνωα της Κρήτης, κι εκείνος τους κρατούσε δούλους μέχρι που μια μέρα έφυγαν και έπλευσαν προς τη Μακεδονία, και οι  απόγονοι των Ηρακλειδών από το Αργος. Ελληνικά φύλλα και τα δύο, κατοίκησαν απέναντι, οι μεν προς την Πέλλα και δυτικά, οι δε ανατολικά των Αιγών  και μετακινήθηκαν κάποτε, οι Βοττιαίοι προς την Ολυνθο, οι Τημενίδες προς όλη τη Μακεδονία. Αντίκρυ μια ζωή, αντικριστά και στον θάνατο.

 

Η πολύχρυση και εντυπωσιακή έκθεση «Μακεδονικοί θησαυροί» που θα εγκαινιαστεί την Παρασκευή στο αρχαιολογικό Μουσείο Πέλλας και θα μείνει εκεί για έναν ολόκληρο χρόνο, παρουσιάζει τις βασίλισσες των Βοττιαίων απέναντι από τις βασίλισσες των Τημενιδών και μαζί όσα ξεχώριζαν αλλά και όσα έδεναν τα δύο φύλλα.

 

titlos

 

Ήδη από την αφίσα, η έκθεση της ΙΖ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, προϊδεάζει πως θα είναι ξεχωριστή. Νομίσματα, μάσκες, στεφάνια, κοσμήματα, σκεύη από χρυσό και άργυρο εικονίζονται ως μέρη των γραμμάτων που συνθέτουν τον τίτλο. Η έφορος δρ Αγγελική Κοτταρίδη, μάς έχει άλλωστε συνηθίσει σε άψογες εκθέσεις που κερδίζουν, διδάσκουν, ευφραίνουν τον επισκέπτη, τον παρακινούν να μάθει, να σκεφτεί.

Περισσότεροι από 500 θησαυροί της μακεδονικής γης, ευρήματα της αρχαιολογικής έρευνας των τελευταίων 25 χρόνων, ανάμεσά τους χρυσά στεφάνια, χρυσές μάσκες, κοσμήματα, χρυσοποίκιλτα όπλα, μοναδικά γλυπτά, μετάλλινα, αλαβάστρινα και πήλινα αγγεία και πολλά ακόμη ευρήματα από τις πολύχρυσες νεκροπόλεις των Αιγών και του Αρχοντικού που ήταν ο προκάτοχος της Πέλλας στα αρχαϊκά χρόνια (7ος-6ος αι. π.Χ.) θα παρουσιαστούν για πρώτη φορά στο ελληνικό κοινό. Οι ξένοι έχουν δει κάποια από τα περίφημα αντικείμενα, το 2011 σε δύο μεγάλες εκθέσεις του εξωτερικού, στην Οξφόρδη (Μουσείο Ashmolean) και το Παρίσι (Λούβρο).

«Στόχος είναι μέσα από αντιπροσωπευτικά ευρήματα των δυο σημαντικότερων κέντρων της να παρουσιαστεί μια όσο το δυνατόν πιο πλήρης εικόνα του πολιτισμού στην καρδιά της Μακεδονίας στα αρχαϊκά και πρώιμα κλασικά χρόνια, την εποχή δηλαδή που συντελούνται οι θεμελιώδεις αλλαγές και μπαίνουν οι βάσεις για την εδραίωση του βασιλείου των Μακεδόνων» λέει η δρ Κοτταρίδη.

Η «συνομιλία» των ποικιλόμορφων αντικειμένων που εκφράζουν με τον πιο άμεσο τρόπο ιδιαιτερότητες, συγγένειες και συνάφειες φωτίζει τα στοιχεία που συνενώνονται και αντλώντας από τις αστείρευτες πηγές της ηρωικής παράδοσης δημιουργούν τον «κόσμο» των Μακεδόνων, οι οποίοι έναν αιώνα αργότερα θα γίνουν ο μοχλός της αλλαγής της παγκόσμιας ιστορίας με τη δημιουργία της λαμπρής ελληνιστικής Οικουμένης.
Με τη συνύπαρξη των γοητευτικών «θραυσμάτων μνήμης» στον ίδιο χώρο, κοινό και ειδικοί μπορεί να αναστοχαστούμε και να γνωρίσουμε καλύτερα τους αρχαίους κατοίκους της Μακεδονικής γης, «ξεφεύγοντας από τα στερεότυπα του ’60 και του ’70 και αφομοιώνοντας της πολύτιμη μαρτυρία των ευρημάτων που η ακούραστη αρχαιολογική σκαπάνη δεν σταματά να φέρνει στο φως…..» λέει η έφορος, που συνέλαβε και έστησε την έκθεση.

Η περίφημη «Δέσποινα των Αιγών», σύζυγος του Αμύντα Α΄ (530-495 π.Χ.), βασίλισσα και πρωθιέρεια των Μακεδόνων, με το σύνολο των χρυσών κοσμημάτων και των χρυσών ελασμάτων που διακοσμούσαν τη φορεσιά της αποτελεί ένα από τα κεντρικά εκθέματα. Απέναντι στη Λυδή βασίλισσα, που δίπλα της έχει τους δαίμονες και τις θεές της, στέκονται οι χρυσοφόροι πολεμιστές του Αρχοντικού με τις εντυπωσιακές πανοπλίες και τις μυστηριώδεις χρυσές νεκρικές μάσκες που φορούν αυτοί και οι γυναίκες τους, μαρτυρίες αδιάψευστες της ηγετικής τους θέσης.

vitrina1Στοιχείο αναπόσπαστο της βασιλικής εξουσίας, ένδειξη πλούτου και δύναμης, η λάμψη του χρυσού καταυγάζει την έκθεση. Όμως δίπλα στα κάθε είδους χρυσά κοσμήματα εξ ίσου αν όχι και περισσότερο σημαντικά, βρίσκονται τα αινιγματικά πήλινα κεφάλια δαιμόνων και θεών, εύγλωττοι μάρτυρες της μακεδονικής τέχνης στην αυγή της κλασικής εποχής (480 π.Χ.), αλλά και οι πολυδαίλαδες πανοπλίες, τα περίτεχνα χάλκινα αγγεία και σκεύη, οι λευκές λήκυθοι με την υπέροχη ζωγραφική του 5ου αι. π.Χ., τα μελανόμορφα και ερυθρόμορφα αγγεία, τα μοναδικά αλαβάστρινα και μαρμάρινα σκεύη από τον τάφο της βασίλισσας του Περδίκκα Β΄(454-413 π.Χ.), όπως και από τον τάφο της βασίλισσας Ευρυδίκης, μητέρας τριών βασιλιάδων και γιαγιάς του Μεγαλέξανδρου, καθώς και τα εξωτικά όσο και πολύτιμα αβγά στρουθοκαμήλου, τα ολόγλυφα μυροδοχεία και τα αντικείμενα από φαγιεντιανή και πολύχρωμο γυαλί.

Όλα πλουτίζουν εξαιρετικά τις γνώσεις μας και τεκμηριώνουν τα καλλιτεχνικά και τεχνολογικά επιτεύγματα των τοπικών εργαστηρίων χρυσοχοϊκής και μεταλλοτεχνίας στα αρχαϊκά χρόνια, αλλά και τις πυκνές εμπορικές και πολιτιστικές ανταλλαγές και σχέσεις της περιοχής με όλα τα μεγάλα ελληνικά εξαγωγικά κέντρα: την Κόρινθο, την Αθήνα, την Ανατολική Ιωνία (Μίλητος, Σάμος κ.λ.π.), τα νησιά, τις εξωτικές αγορές της Συρίας, της Φοινίκης και της Αιγύπτου. Καταδεικνύοντας πως η Πέλλα είναι η μοναδική πόλη σε ελληνικό έδαφος με πραγματικά οικουμενικές διαστάσεις κατά την αρχαιότητα.

Κοντά στην είσοδο του μουσείου δυο πολύτιμα χρυσά στεφάνια, το αντρικό στεφάνι βελανιδιάς από το ιερό της Εύκλειας στις Αιγές που συσχετίζεται με την οικογένεια του Αλέξανδρου και ένα γυναικείο στεφάνι μυρτιάς από την περιοχή της Πέλλας ζευγαρώνουν, συμβολίζοντας την Ελληνιστική Κοινή, την ενιαία «γλώσσα» που θα κυριαρχήσει στις τέχνες, τα γράμματα και τον πολιτισμό της ελληνιστικής Οικουμένης.

Φυσικά δεν μπορεί να λείπει και η αναφορά στον πιο ένδοξο γιο της Πελλαίας γης. Έτσι στην εισαγωγική γκαλερί αναπτύσσεται η φωτογραφική έκθεση «Εικόνες του Μεγαλέξανδρου» που είναι αφιερωμένη στον τρόπο που οι λαοί και οι αιώνες είδαν τον πρώτο Πολίτη και Δημιουργό της Ελληνιστικής Οικουμένης, η ζωντανή μνήμη του οποίου εξακολουθεί να συγκινεί και να συγκλονίζει.

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top