Fractal

Η Άχνα βαδίζει υπερήφανη…

Γράφει η Πωλίνα Γουρδέα //

 

Axna«Άχνα» του Στρατή Χαβιαρά, εκδ. «Κέδρος», σελ. 240

 

Η Άχνα του Στρατή Χαβιαρά (εκδόσεις Κέδρος) είναι ένα ποιητικό μυθιστόρημα. Και αυτό που της χαρίζει την ποιητικότητά της είναι ο εσωτερικός μονόλογος του έμπειρου και ταλαντούχου συγγραφέα της. Ο Χαβιαράς, μιλώντας εσωτερικά, προσκαλεί τον αναγνώστη σε μια πολύ προσωπική διαδρομή, που χαρακτηρίζεται από την απαιτούμενη σιωπή ανάμεσα στις λέξεις, ώστε να ακουστεί ο ποιητικός του λόγος. Όσα αναφέρονται στα 485 σπαράγματα που αποτελούν το σώμα του κειμένου, αφορούν τη μνήμη του συγγραφέα που επιχειρεί με το βιβλίο αυτό ένα γενναίο εγχείρημα. Αφού λοιπόν, ο μοναδικός ακροατής είναι ο ίδιος ο αφηγητής τίποτα δεν μπορεί να συντελεστεί με ορθολογικό τρόπο. Όλα είναι ρευστά και ο λόγος αποκαλύπτεται ύστερα από προσεκτική και συστηματική ανάγνωση.

Ο ήρωας της ημέρας είναι εκείνος που δίνει τρόπο στην οργή έλεγε η Άχνα – εσύ τι δίνεις; (σελ. 181)

Άχνα ο τίτλος του βιβλίου και μας παραπέμπει στον ψίθυρο της φωνής λίγο πριν τη σιωπή, αλλά και στο θολό ίχνος που σχηματίζεται στις διάφανες επιφάνειες. Δεν είναι καθόλου τυχαίο που αυτό είναι το πρώτο μυθιστόρημα που έγραψε στα ελληνικά ο Χαβιαράς, αφού Άχνα μπορεί να είναι και η επιστροφή στη μητρική γλώσσα που λειτουργεί πάντα ως εγχάραγμα μέσα μας. Το ίχνος της φωνής που θα ξετυλιχθεί αργά αλλά σταθερά, ώστε να εκφράσει τη συνεχή κίνηση του κειμένου από το παρόν προς το παρελθόν και το αντίστροφο. Έτσι ο Χαβιαράς μας υπενθυμίζει ότι καμία πορεία δεν μπορεί να ανοιχτεί μπροστά μας αν δεν κοιτάξουμε πρώτα πίσω στο παρελθόν μας.

Δεν ήξερες ότι χωρίς να φας μια δεύτερη ζωή δε χωνεύεις την πρώτη. Η ανακύκλωση της γνώσης συντελείται ουρλιάζοντας – ο χρόνος που βιάζει δε βιάζεται. (σελ. 187)

Η ανάγνωση της Άχνας είναι μια διαδικασία που μπορεί να συντελεστεί ως καταβύθιση στη μνήμη του συγγραφέα ή ως αποσπασματική απόλαυση των σπαραγμάτων – στοχασμών που περιέχει. Σε κάθε περίπτωση, ο αναγνώστης αντιλαμβάνεται ότι η Άχνα αποτελεί μια υπέρβαση, μια λογοτεχνική ανάσα μέσα από την αλήθεια της ζωής. Το κείμενο διαποτίζεται από λυρική πνοή, λόγο υπαινικτικό (χωρίς κόμματα) και ποιητικές εικόνες που εκπηγάζουν από βιώματα και μνήμες που επανέρχονται στο φως, άλλωτε επώδυνα και άλλωτε νοσταλγικά ως πυξίδα ύπαρξης.

Πώς περνάει ο καιρός όταν η μια εποχή δε διαφέρει από την άλλη σε απώλειες; Περνάει σαν καιρός όχι σαν χρόνος υποστήριζε η Άχνα. (σελ. 148)

Η Άχνα ενυπάρχει μέσα στην ψυχή του συγγραφέα της, ποθητή και φεύγουσα, ένα τρομακτικό στόμα που λέει αλήθειες όταν δεν σωπαίνει. Είναι το στοιχείο εκείνο που κάνει τον Χαβιαρά να γράφει προκαλώντας τις δυνάμεις του σε κάθε αράδα. Είναι ο λόγος για να διαβαστεί το συγκεκριμένο μυθιστόρημα ως έργο ωριμότητας.

Το πρόσωπο αυτό γεννιέται τη στιγμή που ερωτεύεσαι κι ο χρόνος γίνεται αισθητός όταν σπάζουν νερά και καθρέφτες. (σελ. 191)

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top