Fractal

Ο Οδυσσέας Ελύτης και η Σεβρολέτ

Γράφει ο Φίλιππος Φιλίππου //

 

 Ελύτης εποχούμενος [διαδρομές στην ειρήνη και στον πόλεμο], Ηλίας Καφάογλου, Εκδόσεις ύψιλον/βιβλία, 2014, σελ. 96

 

O Ηλίας Καφάογλου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1958 κι έχει εργαστεί σε ποικίλα έντυπα ως αρχισυντάκτης και επιμελητής ύλης, κυρίως σε ειδικά περιοδικά όπως Auto Express, Auto Motor und Sport, Car and Driver, Auto Τύπος και 4 Τροχοί. Επομένως, δεν είναι τυχαία η ενασχόλησή του με το εξειδικευμένο θέμα Ελύτης και οχήματα. Το βιβλίο αρχίζει με μια συνέντευξη που είχε δώσει ο Οδυσσέας Ελύτης στον Φάνη Κλεάνθη το 1942, αλλά δεν πρόλαβε να δημοσιευτεί στο περιοδικό Μπουκέτο για το οποίο προοριζόταν. Ερώτηση: «Λαχταράτε κανένα προπολεμικό αγαθό;» Απάντηση: «..το αγαθό που λαχταράω είναι το αυτοκίνητο…Σ’ αυτό χρωστάω την πολυτιμότερη πείρα μου, τη λεπτομερέστατη γνωριμία μου με την Ελλάδα, την καθημερινή σχεδόν επαφή με την φύση…» Ο Ελύτης και οι φίλοι του με μια ετοιμοθάνατη Σεβρολέτ εξορμούσαν στην ύπαιθρο της χώρας στα μέσα της δεκαετίας του 1930, μια εποχή που η εκδρομή Αθήνα-Δελφοί ήταν ένα εγχείρημα-εκστρατεία που απαιτούσε μια ολόκληρη μέρα. Αυτοί ήταν ο Ανδρέας Εμπειρίκος, ο Γιώργος Θεοτοκάς κι ο Μ. Καραγάτσης.

Μεγάλο μέρος του βιβλίου είναι αφιερωμένο στη στρατιωτική θητεία του Ελύτη, στις εμπειρίες του στο μέτωπο της Αλβανίας ως έφεδρος ανθυπολοχαγός (μαθήτευσε στο κέντρο εκπαίδευσης εφέδρων αξιωματικών της Κέρκυρας το 1937), στην επιστροφή του στην Αθήνα, στα βιώματα του την περίοδο της Κατοχής, στα Δεκεμβριανά και τον κίνδυνο που αντιμετώπισε να πιαστεί όμηρος από την Πολιτοφυλακή του ΕΛΑΣ, όπως ο Εμπειρίκος. Ειδικά, κατά την Κατοχή, σημειώνει ο Καφάογλου, υπήρχε μεγάλο πρόβλημα στο ζήτημα των συγκοινωνιών στην Αθήνα, καθώς τον πρώτο χρόνο τα αυτοκίνητα και τα λεωφορεία τα είχαν επιτάξει οι κατακτητές. Τότε οι κάτοικοι της πρωτεύουσας ήταν αναγκασμένοι να περπατούν ώρες ολόκληρες για να πάνε στη δουλειά τους με αποτέλεσμα να βάζουν καρφιά και σιδερένια πέταλα στα παπούτσια τους για να μη φθείρονται.

Λίγο αργότερα, το 1943, ξέσπασε φωτιά στο αμαξοστάσια των τραμ στην Καλλιθέα και πολλά οχήματα τέθηκαν εκτός λειτουργίας. Ο συγγραφέας θυμίζει πως μετά την αποχώρηση των Γερμανών από την Ελλάδα, τον Απρίλιο του 1945, η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη συνδέονταν μόνο με δύο ταξί και δύο φορτηγά. Τότε, ο καλύτερος τρόπος για να πάει κανείς από το ένα μέρος στο άλλο ήταν με πλοίο, αλλά το θαλάσσιο ταξίδι διαρκούσε 24 ώρες –το τρένο έφτανε μόνο μέχρι τη Λάρισα.

Τούτο το πρωτότυπο βιβλίο του Ηλία Καφάογλου τελειώνει με στίχους του Ελύτη από το Ημερολόγιο ενός αθέατου Απριλίου:

«σταματημένος όλη νύχτα μες στον ύπνο/ σαν παλιό αυτοκίνητο με χαλασμένα φώτα».

Ενδεχομένως, γράφοντάς το, ο ποιητής είχε στη σκέψη του την Σεβρολέτ του, το όχημα που τον πήγαινε παντού.

 

 

Οδυσσέας Ελύτης

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top