Fractal

16 Ιουλίου – Χέρμπερτ φον Κάραγιαν

Eπιμέλεια: Δήμητρα Ντζαδήμα //

 

Ο Χέρμπερτ φον Κάραγιαν που έφυγε σαν σήμερα το 1989, ήταν Αυστριακός διευθυντής ορχήστρας. Θεωρείται μάλιστα ο κορυφαίος διευθυντής ορχήστρας του 20ού αιώνα, καθώς αποτελούσε τον άνθρωπο με τη μεγαλύτερη επιρροή στον χώρο της κλασικής μουσικής.Συνυφασμένος με τη Φιλαρμονική του Βερολίνου, την οποία διηύθυνε για 35 ολόκληρα χρόνια, ήταν η κυρίαρχη φιγούρα της ευρωπαϊκής συμφωνικής μουσικής από τηδεκαετία του 1960 μέχρι και τον θάνατό του.

 

 

Ήταν ο γιος μιας οικογένειας ελληνικής καταγωγής από το Σάλτσμπουργκ. Ο προπάππος του, Γεώργιος Ιωάννης Καραγιάννης, γεννήθηκε στην Κοζάνη και έφυγε για τη Βιέννη το 1767. Ο γιος του Θεόδωρος εργάστηκε στη βιομηχανία υφασμάτων της Σαξωνίας και τιμήθηκε από τον Φρειδερίκο-Αύγουστο Α΄ την 1 Ιουνίου 1792 με την αποδοχή του στην τάξη των ευγενών. Aπό τότε υπάρχει το «von» στο όνομα της οικογενείας, το οποίο αργότερα έγινε Κάραγιαν. Στις 11 Ιουλίου 1869, μετά την μετοίκησή του στην Αυστρία, ο Θεόδωρος φον Κάραγιαν πήρε και τον τίτλο του Ιππότη (Ritter), ο οποίος επίσης μεταδόθηκε κληρονομικώς

Δείχνει από νωρίς την κλίση του στη μουσική, με τις πρώτες του βιρτουοζιτέ στο πιάνο να απαθανατίζονται σε παραστάσεις πριν καν κλείσει τα 10 χρόνια ζωής. Το ντεμπούτο του ως μαέστρου έλαβε χώρα στις 22 Ιανουαρίου 1929, διευθύνοντας την Ορχήστρα Mozarteum στη γενέτειρά του. Ακολουθώντας μια σειρά από εμφανίσεις ως διευθυντής ορχήστρας, ο Κάραγιαν ξεκινά τη συνεργασία του με τη συμφωνική της Ουλμ (Ulm Stadttheater), όπου θα γίνει ο κύριος μαέστρος μέχρι το 1934. Αφού σπούδασε μουσική και θεωρία στο φημισμένο ωδείο Mozarteum του Σάλτζμπουργκ (1916-1926), οι δάσκαλοι ωθούν το παιδί-θαύμα να ακολουθήσει καριέρα μαέστρου, κι έτσι το 1926 θα τον βρει στη Βιέννη, στην Ακαδημία Μουσικής, όπου θα συνεχίσει τις σπουδές του στο πιάνο αλλά και θα έρθει σε ακαδημαϊκή επαφή με τη διεύθυνση ορχήστρας.Το 1939, ο Κάραγιαν ανέλαβε τη θέση που θα τον έκανε γνωστό στα πέρατα του κόσμου: διευθυντής ορχήστρας στην Όπερα του Βερολίνου.

Από το 1933-1945 ήταν μέλος του ναζιστικού καθεστώτος, με πολλούς πάντως να κάνουν λόγο ότι ο μεγάλος μαέστρος προσχώρησε στον απολυταρχικό σχηματισμό μόνο και μόνο για να προωθήσει την καριέρα του. Ως έφηβος πάντως ήταν μέλος ακροδεξιού σχηματισμού στο Σάλτζμπουργκ, παρά την ελληνική καταγωγή του. Οι σοβιετικές δυνάμεις κατοχής του απαγορεύουν να διευθύνει και έρευνες ξεκινούν σε βάρος του. Οι ανακρίσεις δεν έδειξαν ωστόσο τίποτα το μεμπτό και ο μαέστρος επέστρεψε άσπιλος στα καθήκοντά του.

Στην καθιέρωσή του συνέβαλε τόσο ο τεράστιος αριθμός των ηχογραφήσεων που έκανε όσο και η φήμη που απολάμβανε στα μουσικά σαλόνια, με την προτίμηση του κοινού να αγγίζει επίπεδα δυσθεώρητα: σύμφωνα με εκτιμήσεις. Έχει πουλήσει πάνω από 200 εκατομμύρια δίσκους στη ζωή του, ποσό που τον εκτοξεύει στην πλέον πετυχημένη εμπορικά μορφή της κλασικής μουσικής.

Έχει τιμηθεί εκτεταμένα από κάθε θεσμό και μουσική επιτροπή του κόσμου. Η απαρίθμηση των βραβείων και επαίνων που έχει λάβει θα χρειαζόταν ξεχωριστό άρθρο! Αναφέρουμε ενδεικτικά το Χρυσό Μετάλλιο της Βασιλικής Φιλαρμονικής Εταιρίας, το Διεθνές Μουσικό Βραβείο της UNESCO, το Βραβείο Τεχνών της Λουκέρνης, το Χρυσό Γραμμόφωνο και αναρίθμητα ακόμα. Συμμετείχε επίσης στην τελετή αποκάλυψης και παρουσίασης του Compact Disc Digital Audio System στο Τόκιο το 1981 με καθοριστική συμβολή στην εξέλιξη και την επικράτηση του CD.

Πέθαινει από καρδιακό επεισόδιο σε ηλικία 81 ετών.

 

 

 

 

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top