Fractal
Home / Κριτική θεάτρου / Ο μεταφυσικός Άμλετ του Γιάννη Χουβαρδά
21/01/2015, 1:45 μμ

Ο μεταφυσικός Άμλετ του Γιάννη Χουβαρδά

από την Αντιγόνη Καράλη //
Φωτογραφίες: Βασίλης Μακρής

 

Hamlet_by_Vassilis Makris (3)

 

Κρυμμένα μυστικά και δολοπλοκίες, μοναξιά και αλύτρωτες επιθυμίες στο πιο διεφθαρμένο βασίλειο. Κορυφαία στιγμή της θεατρικής τέχνης και θεμελιώδες κείμενο του ευρωπαϊκού πνεύματος, ο “Άμλετ” αποτελεί πρόκληση για κάθε δημιουργό του θεάτρου. Ο Γιάννης Χουβαρδάς, με τον Χρήστο Λούλη στις διαδρομές του Άμλετ, την Αμαλία Μουτούση στο ρόλο της Γερτρούδης, ένα σπουδαίο θίασο και τη νέα μετάφραση του Διονύση Καψάλη, καταθέτει τη δική του ρηξικέλευθη ανάγνωση στο ποιητικό αριστούργημα του Σαίξπηρ, σε μια γοητευτική κι άρτια παράσταση στη “Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών” σύγχρονη, που “αποκαλύπτει” ό, τι συμβαίνει στο μυαλό του Άμλετ. Μια παράσταση που κινείται στην περιοχή του ονείρου, όπου όλα συμβαίνουν το ένα δίπλα στο άλλο, χωρίς αυτό να επηρεάζει το ένα το άλλο. Γιατί… “αν η κινούμενη άμμος του έργου απειλεί με αφανισμό κάθε ρεαλιστική προσέγγιση, η φαντασία είναι το μόνο σταθερό καταφύγιο”, όπως σημειώνει ο σκηνοθέτης.

 

Στη σκηνή η εικόνα ενός ξύλινου σπιτιού. Που στριφογυρίζει, που “διαλύεται”, φεύγει η σκεπή, ο τέταρτος τοίχος εξαφανίζεται, οι πλαϊνοί τοίχοι, κάποια στιγμή, ανοίγουν. Δηλαδή, το σπίτι δεν είναι ακριβώς αυτό που φαίνεται. Όπως και τα πρόσωπα που κατοικούν. Εναλλάσσονται, μεταλλάσσονται, διαιρούνται, πολλαπλασιάζονται, αθροίζονται ή αφαιρούνται κι όμως παραμένουν τα ίδια. Κάποια, δε, από αυτά μοιάζουν σα να μην μπορούν να ξεφύγουν από τα όρια του σπιτιού, λες και ένας αόρατος δεσμοφύλακας τα κρατά εκεί φυλακισμένα. Μια δεύτερη κατασκευή απέναντι από το σπίτι μοιάζει με τηλεφωνικό θάλαμο, αν και μέγεθος, καθώς και τα λοιπά στοιχεία της, παραπέμπουν περισσότερο σε αποθήκη, ίσως και σε κάποιο ιδιότυπο αυθαίρετο με ταράτσα. Ο ήχος, τον ντριν του τηλεφώνου, συχνός, η επικοινωνία του σπιτιού με τον έξω κόσμο γίνεται μέσω του ακουστικού. Ποιος καλεί ποιον, αφού η σύνδεση (η όποια σύνδεση) έχει διακοπεί από καιρό, συγκεκριμένα από τότε που “εξαρθρώθηκε ο κόσμος”; “Όλα είναι ρευστά και, δυνητικά, το αντίθετό τους -τόσο στο επίπεδο της ύλης όσο και του πνεύματος” συμπεραίνει ο Γιάννης Χουβαρδάς. “Η ζωή μοιάζει με θάνατο κι ο θάνατος με ζωή. Οι θύτες με θύματα και τα θύματα με θύτες… Και εννοείται ότι η πραγματικότητα μοιάζει με όνειρο και το ανάποδο…Ακόμα και το περιβόητο κεντρικό δίλημμα -να είσαι ή να μην είσαι- αντηχεί στις συνειδήσεις και τα όνειρα των ανθρώπων σαν ένα άλυτο αίνιγμα που καθρεφτίζει τον εαυτό του στο διηνεκές”.

 

Hamlet_by_Vassilis Makris (1)

 

Με φόντο τη βασιλική Αυλή της Δανίας, έναν κόσμο που κυλιέται στη διαφθορά, τη δουλοπρέπεια, τον πνευματικό αφανισμό, έναν ολοκληρωτικό κόσμο όπου όλοι και όλα τελούν υπό παρακολούθηση, η μορφή του Άμλετ προβάλλει μοναχική, ερημική, απροσπέλαστη. «Μέσα σ’ αυτό το παγωμένο σύμπαν» υπογραμμίζει ο ίδιος, «όπου κανείς δεν μπορεί να κρυφτεί από κανέναν και τίποτα, εκτυλίσσεται η ιστορία μιας γενιάς που συνθλίβεται από τα θλιβερά λάθη της προηγούμενης και τη δική της ανεξέλεγκτη εσωστρέφεια». Ο Άμλετ, για να καταστρέψει το σάπιο σύστημα, πρέπει πρώτα να καταστρέψει τον εαυτό του…“Ο ήρωας ξεκινάει με μια πένθιμη διάθεση, στην οποία δεν τον ακολουθούν όλοι οι άλλοι. Οι άλλοι έχουν ξεχάσει εύκολα την απώλεια ενός βασιλιά, ενώ ο ίδιος όχι. Μέχρι που έρχεται το φάντασμα του πατέρα του που του αναθέτει να πάρει εκδίκηση. Να αφιερώσει τη ζωή σε αυτό. Δεν είναι όραμα, είναι εφιάλτης. Ο Αμλετ δεν έχει επιλογή. Είναι μια γενιά η οποία χάνεται για αμαρτίες της προηγούμενης” εξηγεί ο Χρήστος Λούλης, ο Αμλετ που “φτάνει σε ένα σημείο τρέλας και καταλαβαίνει γιατί είναι αδύναμος να δράσει. Φοβάται τις επιπτώσεις της δράσης, τον ίδιο τον θάνατο”.

O Αμλετ, τον οποίο αποδίδει εξαιρετικά ο πρωταγωνιστής ακολουθώντας την σκηνοθετική γραμμή, παρά την ευθύνη που σηκώνει, είναι υπεύθυνος για τις πράξεις του. Αναρωτιέται «to be or not to be» που στην ουσία είναι «να υπάρχεις ή να μην υπάρχεις». Σκέπτεται ότι είτε πρέπει να δράσει μοιρολατρικά, να αποδέχεται κάθε τι ή να είναι εκείνος που δίνει μάχη απέναντι στα πράγματα, στη ζωή την ίδια. Κάνει το διαχωρισμό μεταξύ παθητικότητας και ενεργητικότητας. Τελικά διαλέγει έναν τρίτο δρόμο, δεν επιλέγει ανάμεσα στο «to be or not to be» αλλά λέει «let be», ας είναι – ότι είναι ας έρθει.

Τη μετάφραση υπογράφει ο Διονύσης Καψάλης, τη σκηνοθεσία ο Γιάννης Χουβαρδάς, τα σκηνικά η Εύα Μανιδάκη, τη μουσική ο Δημοσθένης Γρίβας, τα κοστούμια η Ιωάννα Τσάμη και τους φωτισμούς ο Λευτέρης Παυλόπουλος. Ολόκληρος ο θίασος καταθέτει σπουδαίες ερμηνείες:

Χρ.Λούλης, Γ.Γάλλος, Αμ.Μουτούση, Ν.Χατζόπουλος, Κ.Βασαρδάνης, Θ.Τοκάκης, Άλ.Πουλοπούλου, Ν.Παπαγιάννης, Γ.Γλάστρας, Γ.Τζαβάρας. Ο Χάρης Φραγκούλης και ο Ορφέας Αυγουστίδης είναι υπέροχοι κι απολαυστικοί ως μαριονέτες “νευρόσπαστα” στο δίδυμο Ρόζενκραντς και Γκίλντενστερν. Οι παραστάσεις διαρκούν έως τις 8 Φεβρουαρίου.

 

Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών. Λεωφόρος Συγγρού 107-109, Αθήνα (Εισιτήρια: 210 900 5 800.)

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top