Fractal

Το σημείο Μπόργκμαν παντού και πάντα, τελικά, στη ζωή.

Γράφει η Ελένη Γκίκα //

 

dixty

 

«Αραιό δίχτυ» του Χόκαν Νέσερ. Μετάφραση: Γωγώ Αρβανίτη. Εκδ. «Μεταίχμιο», σελ. 392

 

«Ένα μυθιστόρημα, μια ταινία, ένα θεατρικό έργο, Μούνστερ’ όλα αυτά δεν είναι τίποτε άλλο από ταριχευμένη ζωή. Ζωή αιχμαλωτισμένη που έχει παραγεμιστεί με υλικό, έτσι όπως κάνει ο ταριχευτής με το νεκρό ζώο. Δημιουργούνται για να μπορούμε να εξετάσουμε σχετικά εύκολα τη ζωή. Να συρθούμε έξω από την τρέχουσα πραγματικότητα και να την κοιτάξουμε από κάποια απόσταση. Με παρακολουθείς;»

Τον πρωτογνώρισα με «Το σημείο του Μπόρκμαν». «Απότομος, σαρδόνιος, απαθής, ελαφρώς καταθλιπτικός» ο επιθεωρητής Βαν Βέτερεν υποφέροντας έκανε θαύματα: έσκαβε κι έβρισκε όλα τ’ απύθμενα βάθη ενός δολοφόνου τόσο πολύ… συμπαθητικού και δεν θύμιζε άλλον κανένα παρά έναν εαυτό γοητευτικά μισάνθρωπο. Δεν του είχαν πάει όλα τέλεια. Η κόρη μέσ’ στα ναρκωτικά κι ο γιος του στη φυλακή, η σύζυγος και στο «Αραιό δίχτυ» όλο επιστρέφει. Και μέσα σ’ όλα αυτά, ο ίδιος να συνεχίζει φιλότιμα λες και ζει ενός άλλου ζωή. Επίκεντρο στη καινούργια του αστυνομική περιπέτεια, ο καθηγητής Γιάνεκ Μίτερ, σοβαρός, υπεράνω υποψίας και νιόπαντρος, ευτυχής που ξυπνά ξαφνικά από χανγκόβερ φοβερό και τρομερό για να ανακαλύψει τη σύζυγό του νεκρή. Ο καθηγητής Μίτερ δεν θυμάται τίποτε παρά μόνο το όνομά του. Ακολουθεί μια εξαντλητική ανάκριση και η αναπόφευκτη – αν και μη απολύτως αποδείξιμη- ενοχή. Κι ενώ μεταφέρεται από την φυλακή στο ψυχιατρείο και η υπόθεση τυπικά έχει κλείσει, ο Μίτερ θα θυμηθεί κάτι που, τελικά, θα του κοστίσει την ίδια του τη ζωή. Και τότε ο επιθεωρητής Βαν Βέτερεν θα χρειαστεί να καταδυθεί στην άβυσσο της δική του ζωής αλλά και της νεκρής.

Ανομολόγητα μυστικά, το οικογενειακό σύμπαν που δεν μας εγκαταλείπει ποτέ, θα αναδυθούν αναγκάζοντας τον Βαν Βέτερεν να ξαναγγίξει από ένστικτο “το σημείο του Μπόρκμαν”, δηλαδή το σημείο εκείνο όπου όλα τα αποδεικτικά στοιχεία έστω και ως ενδείξεις είναι ορατά. Το μόνο που απαιτείται είναι οι συνειρμοί και το ένστικτο. Το αποτέλεσμα, θα είναι το ύψιστο ξάφνιασμα.

Με συστατικά αρχαίας ελληνικής τραγωδίας, δομή νεωτερικού μυθιστορήματος, ειδικά η αποκαλυπτική τελευταία σκηνή, ο Χόκαν Νέσσερ αποδεικνύει ότι η απόλυτη αλήθεια προκύπτει από την τακτοποίηση του χάους μέσα από ένα βιβλίο, μια μελωδία, ένα έργο ζωγραφικής ή μια ταινία: “Αφού δεν έχουμε μια θρησκεία, το λιγότερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να προσπαθούμε τουλάχιστον να ζούμε σαν ήρωες ενός βιβλίου ή μιας ταινίας”. Μια ιστορία που βαδίζει αντίστροφα κι όλα βρίσκονται κι εγκυμονούνται, τελικά, στην αρχή. Ένα μυθιστόρημα όπου όλα μα όλα είναι εκεί εξ αρχής. Αλλά χρειάζεται να βαδίσει κανείς σε όσα έμαθε, σε ό,τι έγινε, σε ό,τι φορτώθηκε κι ύστερα ένα- ένα να μπορέσει, τελικά, να τα ξεφορτωθεί.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top