Fractal

Ο θυμός που σ’ αιχμαλωτίζει

Γράφει η Ελένη Γκίκα //

 

Χρήστος Χρυσόπουλος «Η γη του θυμού», εκδ. Νεφέλη, σελ. 64

 

«Δεν την ακολούθησα άλλο. Δεν χρειαζόταν. Όχι επειδή το τηλεφώνημα είχε πλέον λήξει, αλλά γιατί ό,τι μπορούσα να μάθω από εκείνη το είχα πλέον μάθει. Ή, μάλλον, επιβεβαίωσα αυτό που είχα συναντήσει και αλλού: πως πολλές φορές ο θυμός ζευγαρώνει. Ο θυμός φέρνει θυμό και έχει ανάγκη από μια αντίρροπη οργή για να καταστεί υποφερτός. Γιατί συμβαίνει και τούτο: ο πλέον βασανιστικός θυμός δεν είναι αυτός στον οποίο υπόκεισαι, αλλά ο δικός σου θυμός, που κατευθύνεται ανεξέλεγκτος προς τους άλλους. Και, όταν δεν μπορείς να αντιμετωπίσεις την αιτία του, τότε η μόνη λύση είναι να κάνεις τον άλλο να οργιστεί κι εκείνος, να εξομοιωθεί μαζί σου και να γίνετε και οι δύο το ίδιο ένοχοι.

Στους δρόμους, στα γραφεία, μέσα στα σπίτια μας, μέσα στα παιδικά μας δωμάτια, στα λεωφορεία, στα τρένα, από τη μια γειτονιά στην άλλη, από τη μια χώρα στην άλλη, παντού… Ακόμα κι όταν σιωπούμε, αυτή η σιωπή μας μοιάζει με ξέσπασμα.

Τώρα τελευταία έχει γίνει πλέον ξεκάθαρο.

Είμαστε οι κάτοικοι της γης του θυμού.»

«Η Γη του θυμού» κυκλοφόρησε σε πρώτη έκδοση στη Γαλλία το 2015 από τις εκδόσεις La Contre Allee σε μετάφραση της Anne-Laure Brisac. Έγινε θεατρική παράσταση από την ομάδα Et-alors, που παρουσιάστηκε, μεταξύ άλλων, στο FestHiver 2018 του Φεστιβάλ της Αβινιόν και κατόπιν ήρθε προς εμάς. Σαν βιβλίο από τις εκδόσεις Νεφέλη με φωτογραφικό υλικό στο ομιχλώδη κόκκινο του θυμού στο εξώφυλλο και στα περιεχόμενα από τον ίδιο τον συγγραφέα.

Ο Χρήστος Χρυσόπουλος, άλλωστε, το έχει ξανακάνει. Από την πρώτη ημέρα της κρίσης, το 2012. Ο «Φακός στο στόμα» ήταν η πρώτη του διπλή λογοτεχνική απεικόνιση της Αθήνας, με έμφαση στα σημάδια της βίαιης παρακμής. Βραβεύτηκε κιόλας με το βραβείο Balkanika Prize, του χάρισε και τον τίτλο του Ιππότη των Τεχνών, που του απονεμήθηκε από τη Γαλλική Δημοκρατία.

Επανήλθε με την ψυχή της Πόλης. Και με τη «Συνείδηση του πλάνητα» από τις εκδόσεις Οκτώ και με την «Άννα Βέρα» εκδ. Fairead. Ο Τόπος, εξάλλου, κυριαρχικός, καταλυτικός τον απασχολεί από τα πρώτα του κιόλας βιβλία: «Ο βομβιστής του Παρθενώνα», «Περίκλειστος κόσμος», η ανθρωπογεωγραφία εντός και εκτός.

Στη «Γη του θυμού» με εγκιβωτισμένες συνομιλίες – θεατρικά, γηγενείς ξεσπούν τον θυμό τους σε μετανάστες, υφιστάμενοι ξεσπούν την απόγνωση στον επικεφαλής, ένα αγόρι βάζει φωτιά στο διαμέρισμά τους ξεσπώντας προς τους γονείς, ένα ζευγάρι σπαράσσεται κι ανταλλάσσει σώματα και Θυμό. Ο Θυμός είναι κολλητικός, σε παρασύρει στην δική του την πίστα, όπου από κάποιο σημείο και μετά τα πάντα γίνονται, είναι, μόνο θυμός. Ακόμα κι εκείνη εκεί η γυναίκα που θυμωμένη μιλώντας στο κινητό της μοιάζει πυρ και μανία με τον ίδιο της τον εαυτό.

 

Χρήστος Χρυσόπουλος

 

«Υπάρχουν φορές που ο θυμός σε αιχμαλωτίζει. Θέλεις να αποφύγεις το ξέσπασμα, προσπαθείς να βρεις διέξοδο, μα δεν υπάρχει άλλος τρόπος να ξεφύγεις από τον θυμό, παρά μόνο μέσα από τον θυμό. Καλύτερα τότε να γίνουν όλα γρήγορα, ελπίζοντας ότι όλα θα περάσουν μεμιάς. Ανώδυνα. Δίχως να μείνει επάνω μας το ίχνος της οργής.» Γράφει «φωτογραφίζοντας» έσω τοπία πια ο συγγραφέας, βίαιο μπορεί να γίνει ως και το βλέμμα του άλλου μέσα σε ένα λεωφορείο ή τουλάχιστον σαν έτσι κάποιος να το αισθανθεί.

«Σήμερα το πρωί οι δυο μας ξαφνικά ανταλλάξαμε σώματα. Έγινε στη μέση ενός καβγά. Δεν το καταλάβαμε. Η αλλαγή έγινε σε μια στιγμή. Έτσι όπως χτυπιούνται δυο άνθρωποι θυμωμένοι. Ενώ ήμαστε έτοιμοι να δεχτούμε ο ένας το χτύπημα του άλλου. Τη στιγμή ακριβώς που σήκωσα τη γροθιά προς το πρόσωπό της. Καθώς εκείνη έπεσε καταπάνω μου με τα δόντια σφιγμένα. Μερικά χιλιοστά προτού συγκρουστούν τα σώματά μας. Ήταν σαν να σκοντάψαμε κάπου και να βρεθήκαμε ξάφνου ο ένας μέσα στο σώμα του άλλου. Σαν να πέσαμε στο απέναντι κορμί. Και για μια στιγμή ο θυμός μας ανταλλάχθηκε.»

Με γλώσσα αιχμηρή και ασθματική, με φρασεολογία σα μαχαιράκι που σε πονά, και με μια γραφή σχεδόν σωματική, ο Χρήστος Χρυσόπουλος αποκαλύπτει εκείνο που υποψιαζόμασταν. Ότι τα εσωτερικά των σπιτιών και οι δρόμοι της πόλης, ο εργασιακός μας χώρος αλλά κι ο άλλος, ακόμα κι ο ίδιος μας ο εαυτός, έχει γίνει εδώ και καιρό πεδίο μαχών. Κι εμείς εκεί συγχυσμένοι θα μπορούσαμε με μια βουτιά στο κενό να βυθίσουμε όλη την πόλη, αν μπορούσαμε, σε αφανισμό.

 

 

Δημοσιεύθηκε στον Φιλελεύθερο

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top