Fractal

Η γέννηση και ο θάνατος της Χεορχίνα Ούμπνερ

Γράφει η Γιόλα Πετρίτση //

 

«Γυναίκα από μελάνι» του Χουάν Γκόμεθ Μπάρθενα, Μετάφραση: Βασιλική Κνήτου, εκδόσεις Καστανιώτη, σελ. 336

 

Βρισκόμαστε στη Λίμα του Περού το 1904. Δυο πρωτοετείς φοιτητές

της Νομικής, ο Κάρλος Ροδρίγες και ο Χοσέ Γκάλβες λατρεύουν την ποίηση

και τον Ισπανό ποιητή Ραμόν Χιμένεθ, που μένει στη Μαδρίτη. Κατά καιρούς γράφουν και οι ίδιοι ποιήματα που τα στέλνουν σε διάφορα περιοδικά, αλλά ποτέ δεν έχουν δημοσιευτεί. Πρόκειται για δυο πλούσιους νεαρούς, οι οποίοι γράφτηκαν στη Νομική, όχι γιατί τους άρεσε, αλλά γιατί το ήθελαν οι γονείς τους. Ο Χοσέ Γκάλβες είναι πλούσιος γόνος ενός λαμπρού γενεαλογικού δέντρου μεγάλων ανδρών της πατρίδας, οπότε και η πατρίδα δεν θα αρνιόταν να δώσει στο νεαρό Χοσέ, όταν τέλειωνε τις σπουδές του, μια θέση ευθύνης σε κάποια διπλωματική αποστολή στο εξωτερικό. Ο Κάρλος Ροδρίγες είναι και αυτός πλούσιος, αλλά δεν είναι γόνος  ονομαστής οικογένειας, παρ’ όλα αυτά ο πατέρας του έγινε πλούσιος αφαιμάσσοντας τη ζούγκλα και τους Ινδιάνους της περιοχής, για να εμπορευτεί το καουτσούκ. Οπότε ήθελε ένα δικηγόρο για τις υποθέσεις του.

Αυτό που ένωσε τα δυο αγόρια ήταν η αγάπη τους για την ποίηση και την επιθυμία απόκτησης υπογεγραμμένων ποιητικών συλλογών του αγαπημένου τους ποιητή, Ραμόν Χιμένεθ. Οπότε σταμάτησαν να παρακολουθούν τα μαθήματα και παριστάνοντας τους φτωχούς μποέμ, κλεισμένοι σε μια ετοιμόρροπη σοφίτα, πίνοντας και καπνίζοντας προσπαθούσαν να γράψουν  στον ποιητή να τους στείλει το τελευταίο του αντίτυπο, υπογεγραμμένο. Γρήγορα όμως σκέφτηκαν, μιας και ήταν ερωτικός ποιητής, καλύτερα θα ήταν να έβαζαν γυναίκα να του έγραφε, μια γυναίκα που θα την φαντάζονταν την Χεορχίνα Ούμπνερ και ο Κάρλος με τα πολύ ωραία καλλιγραφικά του γράμματα, θα έγραφε το γράμμα. Η αλληλογραφία ξεκίνησε και πολύ γρήγορα άρχισε μια οικειότητα μεταξύ του ποιητή και της Χεορχίνα και αυτό άρεσε στους νεαρούς, οι οποίοι πίστευαν ότι αυτά τα γράμματα θα είναι η αφορμή να ξεκινήσουν να γράφουν το δικό τους μυθιστόρημα, που πίστευαν στην αρχή πως ήταν κωμωδία, γιατί ένας μεγάλος ποιητής πέφτει θύμα κοροϊδίας σαν μικρό παιδί και δυο μικρά παιδιά παριστάνουν τους μεγάλους ποιητές, που όσο όμως προχωρούσε γινόταν τραγωδία.

Όσο πηγαινοερχόταν η αλληλογραφία, συνέβαιναν διάφορα σπουδαία γεγονότα  στη Λίμα, που μας αναφέρει ο συγγραφέας του βιβλίου, όπως εκτός από την εκμετάλλευση και τον αφανισμό των Ινδιάνων από πλούσιους σαν τον πατέρα του Κάρλος που τους προσλάμβαναν στις φυτείες τους, υπήρχε και η εκμετάλλευση των λιμενεργατών, οπότε ξέσπασε μεγάλη απεργία, με διαδηλώσεις, που την σταμάτησαν βέβαια βίαια οι αστυνομικές και στρατιωτικές δυνάμεις του κράτους, με νεκρούς και τραυματίες, που ωστόσο αυξήθηκε λίγο ο μισθός τους, αλλά τουλάχιστον υπογράφτηκε το οκτάωρο εργασίας. Μας αναφέρει επίσης τη φτώχια που επικρατεί τόσο στους Περουβιανούς, όσο και στους μετανάστες, όπως στους Κινέζους, οι οποίοι καταναλώνουν όπιο αλλά το κυκλοφορούν κιόλας, έχοντας βιτρίνα κάποιο κατάστημα εσωρούχων. Μας αναφέρει για διάφορα οινοπνευματώδη ποτά που έπιναν και για τα  νέα κορίτσια, που τα έφερναν από διάφορα μέρη της γης, για να τα εκπορνεύουν στην αρχή στους πλούσιους της πόλης και μετά τα κατέληγαν σε κακόφημους οίκους ανοχής. Επειδή υπήρχε αναλφαβητισμός,  μας αναφέρει και την ανάγκη ύπαρξης  γραφέα, για να τους διαβάζει, αλλά και να τους γράφει επιστολές επικοινωνίας με συγγενικά πρόσωπα ή να γράφει ερωτικές επιστολές.

 

Juan Gomez Barcena

 

Η αλληλογραφία ανάμεσα στον ποιητή και στην Χεορχίνα συνεχίζεται και μάλιστα διάφοροι φίλοι τους, που τους συναντούν σε διάφορα μπαρ και  λέσχες μπιλιάρδου, προσπαθούν να εμπλουτίσουν τις επιστολές της Χεορχίνα, όμως εξαιτίας αυτών ο Κάρλος, αποσύρθηκε, γιατί δεν του άρεσαν οι εκφράσεις που χρησιμοποιούσαν στα γράμματα της Χεορχίνα. Πίστευε ότι της άλλαζαν τελείως το ύφος και τον χαρακτήρα της.  Παρόλα αυτά ο ποιητής ερωτεύτηκε την Χεορχίνα και πάντα έγραφε ότι ήθελε να ταξιδέψει μέχρι την άλλη άκρη του Ατλαντικού για να τη συναντήσει. Ήδη ο Χοσέ που αντικατέστησε τον Κάρλος στην γραφή παίρνοντας τη θέση της Χεορχίνα, έγραψε στον ποιητή, πως αρρώστησε και πως νοσηλεύεται σε σανατόριο. Το έγραψε αυτό, ελπίζοντας πως ο ποιητής θα συγκλονιζόταν και θα έγραφε ένα ποίημα για την Χεορχίνα, πράγμα που το περίμενε πώς και πώς. Ο ποιητής όμως αντί για ποίημα έγραψε ότι θα έπαιρνε το πρώτο πλοίο που θα πήγαινε στο Περού και θα ερχόταν να τη συναντήσει για να περάσουν αγκαλιά κοντά στη θάλασσα τις μέρες αυτές της ανάρρωσής της. Από τον πανικό του ο Χοσέ πήγε και βρήκε τον Κάρλος και αφού του ζήτησε συγγνώμη για τη συμπεριφορά του και την απομάκρυνσή του, τον παρακάλεσε να του βρει το τέλος της ιστορίας, ώστε να σταματήσουν τον ποιητή να ταξιδέψει τόσο μακριά, για  να συναντήσει  μία γυναίκα από μελάνι. Ο Κάρλος σκέφτηκε πως έπρεπε η Χεορχίνα να πεθάνει, όμως πώς θα το μάθαινε ο ποιητής; Σκέφτηκε πως ο πατέρας του θα μπορούσε να πλαστογραφήσει έγγραφο θανάτου της Χεορχίνα και να ειδοποιηθεί ο ποιητής τηλεγραφικά δίνοντας μια καλή αμοιβή στον πρέσβη του Περού στη Μαδρίτη, όπως και έγινε. Οι φίλοι όμως έπαψαν να βλέπονται.

Το 1920 όταν ξανασυναντήθηκαν σ’ ένα καφέ, οι δυο φίλοι, παντρεμένοι με παιδιά, ο Χοσέ έδωσε ένα βιβλίο στον Κάρλος από τον ποιητή Ραμόν Χιμένεθ, όπου υπήρχε το ποίημα «Γράμμα στη Χεορχίνα Ούμπνερ- στον ουρανό της Λίμας». Ο Κάρλος διάβασε λίγο την αρχή και το τέλος και έβγαλε το στυλό του και το υπέγραψε, το ίδιο είπε και στο Χοσέ να κάνει, γιατί πίστευε, πως το ποίημα αυτό τους ανήκε, ήταν η ζωή τους και ό,τι καλύτερο είχαν κάνει, αλλά μαζί μ’ αυτό ήρθε και το τέλος. Το τέλος  επομένως είναι αυτό: ένα ποίημα, δυο υπογραφές κι ένας αποχαιρετισμός.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top