Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Απ’ τον Θεό, στον Άνθρωπο
23/08/2017, 11:34 πμ

Απ’ τον Θεό, στον Άνθρωπο

Γράφει η Αργυρώ Μουντάκη //

 

Κώστας Μαρδάς “Γυμνή θεολογία”, Vakxikon, 2016, σελ. 128

 

[…]

Από τα σωθικά μου ομιλούν και ο Νίτσε και ο Χριστός

Κάνοντας χρήση του ίδιου μικροφώνου. (Έσωθεν, σελ. 53)

 

Πράγματι, με δύο φωνές, με δύο ήχους, με δύο διαφορετικά ζευγάρια μάτια και  με πάμπολλες εικόνες μιλάει ο ποιητής. Με άρνηση και με χαμόγελο, με θυμό και με αγάπη, με καυστικότητα αλλά και συγκατάνευση, με θάνατο αλλά και με ζωή.

 

Τα θέματά του, όχι από την καθημερινότητα αλλά από τις κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες, αφορούν τον άνθρωπο, κυρίως το παιδί, μια παραδοχή της αδυναμίας αλλά και της μεγαλοσύνης του παιδιού, τη γυναίκα, στις πολλαπλές εκφάνσεις της, τον πόλεμο, την προσφυγιά, τις σχέσεις πατέρα – γιού, τα συναισθήματα.

 

Χρόνια ρωτούσα τον Θεό

γιατί αυτά τ’ αστέρια.

Κι έκανε πως δεν άκουγε

και κοίταζε αλλού.

Μα σε μια αδύναμη στιγμή

Μου είπε το μυστικό:

– Αυτά που σας φεγγοβολούν

δεν ήταν πάντα άστρα.

Ήταν παιδιά που πέθαναν

Στους άδικους πολέμους

κι όσα που ξεψύχησαν

στη σιδερένια φτώχεια.

 

Και ντρέπομαι γι’ αυτό. (Αστρόλογα, σελ. 75)

 

Ο ποιητής απευθύνεται στον Θεό, όμως απευθυνόμενος στον Θεό στην πραγματικότητα απευθύνεται στον άνθρωπο, σ’ αυτόν που βυθισμένος στον δικό του τυραννισμένο κόσμο κλείνει αυτιά και μάτια στον πόνο και στη θλίψη που υπάρχει γύρω του. Ο ποιητής προτρέπει έμμεσα τον άνθρωπο να κινηθεί, να σηκωθεί, ν’ αλλάξει τον κόσμο.

 

Θαύμασε τα έργα των ανθρώπων

Θεός επισκεπτόμενος εργοστάσια υδροηλεκτρικά

Και κβαντικές εφαρμογές και θαύματα της Apple.

Μα ντράπηκε τα μαύρα των ανθρώπων

βλέποντας νεκρά παιδιά

χέρια κομμένα εργατών

και διοικητές πυρηνοκίνητων αεροπλανοφόρων .

 

Αλλά τι μπορεί πια μόνος του να κάνει ένας Θεός; (Συμπράξεις, σελ. 13)

 

Ο πόλεμος, ανθρώπων δημιούργημα που το εκτελούν άνθρωποι, οι οποίοι ανθρώπους εκτελούν τον απασχολεί πολύ. Δεικτικός, συναισθηματικός, καυστικός και ίσως σαρκαστικός, σίγουρα αγγίζει την ψυχή με την ποίησή του:

 

Πόση χαρά

όταν γυρνά πολεμιστής

των εθνικών δικαίων

και αγκαλιάζει το παιδί

προσφέροντας τα δώρα

στην καλή του.

 

Να διηγείται ιστορίες.

πως άφησε χωρίς λαιμό

και δίχως τιμαλφή

τους μισητούς εχθρούς! (Νικητές, σελ. 17)

 

Η ποίηση του Μαρδά δεν στάζει δάκρυα, στάζει αίμα.

 

Η γυναίκα σου

τα παιδιά σου

το σπίτι σου

τα δέντρα

και οι δρόμοι

σε περιμένουν αγνοούμενε.

Όπως και τα αθάνατα κοστούμια σου μες στην ντουλάπα

απ’ την ημέρα της εισβολής.

 

Τα ρούχα που όσο τα φιλούν

Ποτέ δεν θα παλιώσουν! (Αγνοούμενος, σελ. 88)

 

Κώστας Μαρδάς

 

Η πολιτική τον αφορά, γιατί τον αφορά ο άνθρωπος, γιατί τον αφορά η ζωή και ο θάνατος, γιατί οι άνθρωποι καθορίζουν τη ζωή ανθρώπων. Κρίνει και επικρίνει, βρίσκει –σίγουρα δίχως να είναι αυτός ο στόχος του- οπαδούς και συνταξιδιώτες στις απόψεις του, δημιουργεί την ανάγκη να συνομιλήσεις μαζί του, και τα καταφέρνει, κι ας μην είναι ακριβώς μπροστά σου. Όμως τα κείμενά του έχουν μιλιά, έχουν φωνή.

 

Κάποια από εκείνα τα παιδιά

που ένα τριήμερο έκοψαν

το τρόλεϊ Κολιάτσου-Παγκρατίου.

Που τραγουδούσαν στις ταβέρνες

αλλάζοντας τη γεωπολιτική της Μεσογείου.

κάποια από εκείνα τα παιδιά

που σκόρπαγαν φωτιά ελευθερία

εντός και εκτός κτιρίου.

 

 

Κάποια από εκείνα τα παιδιά

που έκαναν τους δικτάτορες νάνους του υπογείου,

μεγάλωσαν και πάχυναν και έμαθαν τα ζάρια.

Κι ήρθε μια μέρα

που έγιναν πωλητές ονείρων

και υποθήκη έβαλαν

στις τράπεζες της υφηλίου

τους τάφους των γονέων τους. (Πουλώντας, σελ. 22)

 

Μέσα απ’ την ποίησή του διαβλέπει κανείς και τη χιουμοριστική του διάσταση, ένα χιούμορ που το βρίσκει ο αναγνώστης  διάσπαρτο ανάμεσα στα ποιήματά του, κι ανακουφίζει την ψυχή του από το ενίοτε μεγάλο βάρος των θεματικών.

 

Σοφοί και λογιώτατοι

δεινοί μου προφεσόροι!

Το κίνητρο απαγωγής

της Έλενας στην Τροία

δεν τόχω μυστικό:

Για να κεντά η μάνα μου

και να στολίζει τοίχους! (Αποκάλυψη, 106)

 

Αγνότητα, ειλικρίνεια, γενναιοδωρία, επαφή με τον ίδιο τον Θεό, άμεσα δίχως μεσάζοντες, οι πιο βασικές ανάγκες του ποιητή. «Γυμνή Θεολογία» ναι, υπέροχος τίτλος, ταιριάζει τόσο στο πόνημά του, που επιζητά να παρακινήσει τον άνθρωπο να βοηθήσει τον συνάνθρωπο. Αν υπάρχουν αυτές οι τρεις αρετές και η αληθινή επαφή με τον Θεό…

 

Όσοι αρνούνται  το φιλοδώρημα

στην ακορντεονίστρια.

Όοι δεν δίνουν χείρα βοηθείας

στο εναγώνιο τριαντάφυλλο.

Όσοι δεν ομιλούν την καθομιλουμένη.

Όσοι θρησκεύονται επί σκοπώ είσπραξης

μιας μέλλουσας ζωής.

Ας τους επιβληθεί η έσχατη των ποινών

με τη μη θέαση της θάλασσας.

 

Και ας αποστερηθούν της αίσθησης των αρωμάτων. (Ποινές, σελ. 33)

 

Άντρας ο ποιητής, υμνεί τη γυναίκα, υμνεί τη μεγαλοσύνη της, φανερώνει την αντίθεση μέσα από τη στάση της στη ζωή.

 

Στα μαύρα

εσύ χαμογελάς

Φωτοδοτείς στη νέκρα.

Στην άσφαλτο βλέπεις ανθούς.

Πικρογελάς στα μίση.

Την πτώση σου πλέκεις τραγούδι.

Κομίζεις τα μαλάματα όταν οι άλλοι παίρνουν.

Τα δώρα σου χρυσάνθεμα στους φταίχτες.

Στους έκνομους αγάπη.

Γλυκομιλείς στους μοχθηρούς.

Κι όλους μας δείχνεις λίγους.

 

Γυναίκα!

Που μεγάλωσες δίχως έναν Θεό! (Επέκεινα. Σελ. 41)

 

Ψάχνει τον Θεό και τελικά τον βρίσκει, ξέρει ο ποιητής που να τον βρει, μας βοηθάει να τον βρούμε και εμείς, να τον δούμε, να συνομιλήσουμε μαζί του.

 

Κατά διαστήματα ο Θεός

εμφανίζεται στη Γη

άλλοτε ως πέτρα άσημη

άλλοτε ως δέντρο υπάκουο.

Ουδέποτε, όμως, ως στολισμένος Πατριάρχης

και Πάπας με παρμπρίζ! (Θεοφάνεια. Σελ. 44)

 

 

Για τον ποιητή ο Θεός υπάρχει και δεν υπάρχει, οι άνθρωποι βλέπουν και δεν βλέπουν, ακούν και δεν ακούν, η «Γυμνή Θεολογία» του Κώστα Μαρδά είναι η γυμνή αλήθεια, η πεταμένη φενάκη, κάτω από την οποία φανερώνονται όλα τα μαύρα και τα λευκά, όλη η αλήθεια της ζωής, των ανθρώπων τα δημιουργήματα. Μέσα από την σίγουρα απαισιόδοξη αλήθεια, υπάρχει η ελπίδα, στάλες αισιοδοξίας, ικανές να φέρουν την βροχή της χαράς στην καρδιά μας. Μια ποίηση που μέσα από τις αντιφάσεις της αλήθειας, εκμαιεύει και την αλήθεια της ζωής. Επουλωτική σε κάθε είδους πληγές.

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top