Fractal

14 Ιουλίου – Γκούσταφ Κλιμτ

Eπιμέλεια: Δήμητρα Ντζαδήμα //

 

Ο Γκούσταφ Κλιμτ γεννημένος σαν σήμερα το 1862 ήταν Αυστριακός ζωγράφος και ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του κινήματος της Απόσχισης (Sezession) της Βιέννης που διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της Αρ Νουβό (Art Nouveau). Είχε σημαντική συμβολή στη διεθνή αναγνώριση της αυστριακής τέχνης και υπήρξε από τους πρώτους που κατάφεραν να συνδυάσουν την εικονιστική με την αφηρημένη ζωγραφική.

 


Σε ηλικία δεκατεσσάρων ετών γράφτηκε στη Σχολή Εφαρμοσμένων Τεχνών (Kunstgewerbeschule) της Βιέννης. Τα επόμενα χρόνια μελέτησε διάφορες τεχνικές, όπως το ψηφιδωτό και τη νωπογραφία, με τον καθηγητή Φέρντιναντ Λάουφμπεργκερ. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος και πρόεδρος της Απόσχισης της Βιέννης, το 1897, η οποία σύμφωνα με τη διακήρυξη του Χέρμαν Μπαρ (Hermann Bahr) στον κατάλογο της πρώτης έκθεσης της ομάδας, αποτελούσε μία «μάχη για την πρόοδο των σύγχρονων καλλιτεχνών ενάντια στα γεράκια που αυτοαποκαλούνται καλλιτέχνες αλλά έχουν εμπορικό συμφέρον να παρακωλύουν την άνθιση της τέχνης».

Περίπου το 1894, σε συνεργασία με τον Ματς, είχε αναλάβει να φιλοτεχνήσει τους τοίχους και την οροφή της Μεγάλης Αίθουσας του Πανεπιστημίου της Βιέννης, το έργο όμως ολοκληρώθηκε μόλις στις αρχές του 20ού αιώνα, Οι τρεις πίνακες που ολοκλήρωσε , Φιλοσοφία, Ιατρική και Νομική, θεωρήθηκαν από πολλούς σκανδαλώδεις, κυρίως εξαιτίας του έντονου ερωτικού στοιχείου τους, ενώ ο ίδιος ο ζωγράφος κατηγορήθηκε ως «πορνογράφος», με αποτέλεσμα να μην χρησιμοποιηθούν στη διακόσμηση της οροφής. Σήμερα, τα έργα αυτά μας είναι γνωστά από ασπρόμαυρες φωτογραφίες,καθώς καταστράφηκαν απο τα SS στα τέλη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Στα κορυφαία και πιο δημοφιλή έργα του ανήκει ο πίνακας “Το φιλί”(1907/08), που επαινέθηκε από το κοινό και τους κριτικούς και εκπροσωπεί τη «χρυσή περίοδό» του, χαρακτηριστικό της οποίας υπήρξε η αφθονία του χρυσού ως διακοσμητικό στοιχείο. Στην ίδια δημιουργική περίοδο του Κλιμτ ανήκει και η Προσωπογραφία της Αντέλε Μπλοχ-Μπάουερ I, εξίσου διάσημο έργο καθώς και ο ακριβότερος πίνακας ζωγραφικής μετά την πώλησή του, τον Ιούνιο του 2006.[1] Στην προσωπογραφία αυτή, ξεχωρίζουν τα σύμβολα που απεικονίζονται, όπως τα αιγυπτιακά μάτια ή τα μυκηναϊκά σπειροειδή μοτίβα, στοιχεία που ενισχύουν τον «εξωτισμό» του πίνακα.

Το ύφος του υπήρξε εν γένει ξεχωριστό και καινοτόμο, συνδυάζοντας στοιχεία του συμβολισμού και της Αρ Νουβό, με παράλληλες επιρροές από την αρχαία ελληνική, μυκηναϊκή και αιγυπτιακή αγγειογραφία, ενώ συχνά θεωρήθηκε προκλητικό για την εποχή του και υπέστη σκληρή κριτική ή αποδοκιμασία. O ερωτισμός που κυριαρχεί στα έργα του προκάλεσε αρκετές φορές αντιδράσεις, όπως στην περίπτωση των πινάκων που φιλοτέχνησε για το Πανεπιστήμιο της Βιέννης. Εμφανής είναι η επιμονή του στην απεικόνιση γυναικών, με τον άνδρα να απουσιάζει στο μεγαλύτερο μέρος του έργου του. Το ερωτικό στοιχείο είναι απροκάλυπτο και σε αρκετά από τα σχέδιά του, τα οποία ο ίδιος χαρακτήρισε ως φόρο τιμής «στην αγαθή αλλά και λάγνα φυλή των υπερευαίσθητων».

Παρότι ήταν ένας από τους πιο ακριβοπληρωμένους καλλιτέχνες του καιρού του, έμενε με τη μητέρα και τις αδελφές του μέχρι τον θάνατό του, το 1918. Ποτέ δεν αγόρασε δικό του σπίτι ή διαμέρισμα και πέθανε αφήνοντας πολύ λίγα χρήματα. Οσον αφορά τις αισθηματικές σχέσεις του, είναι ακόμα δύσκολο να ξεχωρίσει κανείς την αλήθεια από τις φήμες. Η γυναίκα με την οποία είχε την πιο στενή και μακρόχρονη σχέση, η σχεδιάστρια μόδας και επιχειρηματίας Εμιλί Φλόγκε, ήταν πιθανότατα και φίλη και ερωμένη του.

Το 1909 ταξίδεψε στο Παρίσι και ανακάλυψε το έργο των φωβιστών και του Ανρί ν τον επόμενο χρόνο συμμετείχε με επιτυχία στην 9η Μπιενάλε της Βενετίας. Τον Ιανουάριο του 1918, ένα εγκεφαλικό επεισόδιο τον κατέστησε παράλυτο από τη δεξιά πλευρά του σώματός του. Πέθανε στις 6 Φεβρουαρίου 1918 από αποπληξία αφήνοντας πολλά έργα ημιτελή.

Έχει πει:


– «Δεν υπάρχει αυτοπροσωπογραφία μου. Δεν με ενδιαφέρει ο εαυτός μου ως θέμα, αλλά οι άλλοι άνθρωποι, και ιδιαίτερα οι γυναίκες, κι ακόμη περισσότερο άλλα φαινόμενα. Είμαι πεπεισμένος ότι ως άτομο δεν παρουσιάζω ιδιαίτερο ενδιαφέρον

– «Όποιος θέλει να με γνωρίσει ως καλλιτέχνη, γιατί μόνο αυτό έχει ενδιαφέρον, θα πρέπει να κοιτάξει προσεκτικά τους πίνακές μου και να προσπαθήσει να μάθει από αυτούς ποιός είμαι και τί θέλω».

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top