Ο Γρηγόρης Χαλιακόπουλος στο εργαστήρι του συγγραφέα

Ήταν αρχές της δεκαετίας του 1990, όταν στο ιστορικό ζαχαροπλαστείο «Χαρά» στο τέρμα της οδού Πατησίων, συναντηθήκαμε με τον Πέρση ποιητή Φερεϋντούν Φαριάντ. Τον είχα γνωρίσει σε μια λογοτεχνική σύναξη και του πρότεινα να μου δώσει μία συνέντευξη για την εφημερίδα «Επενδυτής» με την οποία συνεργαζόμουν. Είχε βραβευθεί με το διεθνές βραβείο Άντερσεν για το έργο του «όνειρα με χαρταετούς και περιστέρια», καθώς και με το κρατικό βραβείο του καλύτερου μεταφραστή λογοτεχνικού έργου. Θυμάμαι ακόμα ότι και οι δύο παραγγείλαμε σοκολατίνες και ελληνικό καφέ, αλλά τίποτε από τα ελάχιστα που συζητήσαμε. Πράγματι ελάχιστα, γιατί η εικόνα που δημιουργήσαμε παρέπεμπε σε βιβλιοθήκη. Ήταν μία σκηνή πρωτόγνωρη για μένα, όπου δύο άνθρωποι αντί να «συνεντευξιαστούν» όπως είχαν προγραμματίσει, το έριξαν στη μελέτη, διαβάζοντας ο ένας τα βιβλία του άλλου. Τελικά το ραντεβού επαναλήφθηκε και η συνέντευξη επιτέλους δόθηκε. Από τότε ο ένας παρακολουθούσε διακριτικά τα βήματα του άλλου. Στις 5 Φεβρουαρίου 2012 ο Φερεϋντούν έφυγε απ’ τη ζωή και η τύχη το έφερε να του πάρω την τελευταία συνέντευξη της ζωής του για το «Ρεπορτάζ» του Έθνους. Πρόλαβε να τη διαβάσει δύο ημέρες πριν ταξιδέψει κυνηγώντας τον παιδικό χαρταετό του. Οι τρεις φίλοι που βρεθήκαμε δίπλα του κατά τη διάρκεια της περιπέτειάς του, ο επιχειρηματίας Δαρείος Νταρβίς Ταμπάρ, ο σκηνοθέτης της ΕΡΤ Δημήτρης Γιατζουζάκης και η ταπεινότης μου, οργανώσαμε την ημέρα της επικήδειας τελετής του, ένα λογοτεχνικό συμπόσιο στο προαύλιο του νεκροταφείου Καισαριανής. Περίπου 40 άτομα, με -3 βαθμούς και χιονόνερο, διαβάσαμε από ένα στίχο του, πρωτοστατούντος του σπουδαίου μας ποιητή Τίτου Πατρίκιου, ο οποίος είχε εισηγηθεί την εγγραφή του στην Εταιρεία Συγγραφέων και με ένα λόγο εξαιρετικό, προσέδωσε επί πλέον ποιητικό τόνο στη λογοτεχνική ομήγυρη. Όταν το 2014 θέλησα να τιμήσω τη μνήμη του Φερεϋντούν, η συγγραφέας Δήμητρα Πυργελή, μου πρότεινε να γράψω ένα παραμύθι γι αυτόν. Έτσι λοιπόν, γεννήθηκε «Το ταξίδι του Φερεϋντούν» από τις εκδόσεις «Καλειδοσκόπιο» και μαζί του ταξίδεψα και συνεχίζω να ταξιδεύω κι εγώ. Στον ένα χρόνο και κάτι, ο Φερεϋντούν, ήταν πάντα δίπλα μου. Περίπου 15.000 μαθητές που με υποδέχθηκαν με το χαμόγελό τους, ήταν το δώρο του για μένα. Με επισκέψεις σε λύκεια, γυμνάσια και δημοτικά, όπου τα «πως» και τα «γιατί» κυριαρχούσαν, έμαθα έναν άλλο ξεχωριστό κόσμο ή μάλλον ξαναθυμήθηκα εκείνον που πολλές φορές λησμονούμε. Την παιδική και εφηβική ηλικία, με τα όνειρα που υποδαυλίζει η πρώτη γνώση, η παρθενική εμπειρία, αλλά και ο λαβύρινθος της περιέργειας που οδηγεί σε μια φωτεινή διέξοδο, μέσα από την νομοτελειακή πάλη με το αδιέξοδο. Αυτή την εμπειρία βιώνω επισκεπτόμενος σχολεία της Μακεδονίας, της Θράκης, της Πελοποννήσου, της Θεσσαλίας, της Αθήνας και όπου αλλού, «Το ταξίδι του Φερεϋντούν» μου ζητά να σταθμεύσουμε. Πως να ξεχάσω λοιπόν την αγκαλιά της δεκάχρονης μαυρούλας, που στο τέλος της παρουσίασης στη Δράμα, όρμησε πάνω μου και με αγκάλιασε σφιχτά, γιατί λίγο πριν, είχα αναφερθεί στην ομορφιά που δίνει στη ζωή η διαφορετικότητα στο χρώμα, στη θρησκεία, στην εθνικότητα, στην εμφάνιση! Κι όταν φέτος ο Φερεϋντούν ταξίδεψε προσκεκλημένος στο «Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας», η συγκίνηση ηταν πέρα των ψυχικών μου αντοχών, καθώς υπήρξαν μαθητές σχολείων, που σε ξεχωριστό δικό τους βιβλίο, έγραψαν τη συνέχεια της ζωής του Φερεϋντούν, όπως φαντάστηκαν πως θα ήταν αν δεν έφευγε!

Αλλά και η ικανοποίηση μεγάλη, για την τιμητική δεύτερη θέση του βιβλίου στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό του «Αναγνώστη», με την Περσίδα Φιρουζέ Αχλαγί να έχει φιλοτεχνήσει τις σελίδες του παραμυθιού με περσική τεχνοτροπία, γεγονός που βοήθησε επί πλέον, στη διάδοσή του σε περισσότερα σχολεία. Η διεθνής σοπράνο Τζένη Δριβάλα θεατροποίησε το έργο και το καλοκαίρι παρουσιάστηκε στην περιοχή της Τριφυλίας, ενώ τον Φεβρουάριο προετοιμαζόμαστε για μια παρουσίαση στην Αθήνα με προβολή και του ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ 2008, που «φωτογραφίζει» άγνωστες πτυχές της ζωής του. Αν λοιπόν θα έπρεπε να μιλήσω για τη συγγραφική μου ενασχόληση, θα έλεγα το εξής: Η ποίηση με λύτρωσε, το μυθιστόρημα με εκτόνωσε, αλλά τα παραμύθια με ισορρόπησαν. Τόσο το προαναφερθέν όσο και «Το δάκρυ του Μουτζούρη» παλαιότερα, θαρρώ πως ανέσυραν από τα βάθη του υποσυνειδήτου μου χαμένους θησαυρούς, που αγνοούσα. Μιλώντας για παιδιά, σε παιδιά, κατέληξα να μιλώ στο είδωλό μου στον καθρέφτη. Και βέβαια η αίσθηση αυτή, μόνο δύναμη ενσωμάτωσε στο Είναι μου. Σημαντική στιγμή επίσης στη συγγραφική μου ζωή, παραμένει η συγγραφή του βιβλίου μου «Πέθανα… αλλά σας βλέπω» από τις εκδόσεις «Καλέντη». Ήταν η εποχή που μέσα από μια αυτοβύθιση, συγκρούστηκα με το φόβο του θανάτου, απειλώντας τον να τον εξευτελίσω αν δεν με αποχωριζόταν. Μια μαύρη κωμωδία, που συζητούσαμε να ανεβεί θεατρικά με τον αείμνηστο Χρήστο Τσάγκα, αλλά δεν καρποφόρησε ένεκα φυγής του. Είχα όμως την τύχη λίγο καιρό πριν, να συνεργαστώ θεατρικά μαζί του στο θεατρικό έργο «Κοσμάς ο Αιτωλός» που υπήρξε και η τελευταία θεατρική συμμετοχή του, χαρίζοντάς μας την εξαίσια φωνή του. Η τύχη όμως το έφερε, να συνεργαστούμε με τον αδελφό του Λάμπρο στο έργο «Καβάφης – ο Υμνωδός της Αλεξάνδρειας» που παίχθηκε το 2014 στο Μέγαρο Μουσικής και τώρα θα συνεχίσει στο Θέατρο Κνωσός.

Το θέατρο ασκεί μια ανερμήνευτη επίδραση επάνω μου, γι αυτό παίζει και καταλυτικό ρόλο στη ζωή μου. Ίσως να βγάζω δικά μου απωθημένα, ποιος ξέρει; Όπως με την τριλογία «Θυρίδα 111» «Η σκιά του ειδώλου» και το πρόσφατο «Η φωνή της πεταλούδας», όπου η νευρωσική μου ιδιοσυστασία συγκρούεται με το κλειστοφοβικό εμβαδόν μιας ζωής, θεμελιωμένης στο εφήμερο, που όμως συστεγάζεται υποχρεωτικά με τη «διαστροφική» υπενθύμιση του παρελθόντος. Πολλές φορές αναρωτιέμαι ποιο μελάνι αποτυπώθηκε καλύτερα στην ψυχή μου; Το δημοσιογραφικό με τα κοινωνικά ρεπορτάζ του δρόμου και των πολιτιστικών αναζητήσεων, το εργατικό με το οποίο ξεκίνησα στα είκοσι τρία μου χρόνια σε συνδικαλιστικά έντυπα, οι στίχοι σαν τους ακούω μελοποιημένους ή τα ταξίδια του νου μέσα από τα λογοτεχνικά μου ξενύχτια. Αν επέλεγα με μια ειλικρινή και αθώα προσέγγιση το ερώτημα που θέτει ο εαυτός μου στο άλλο του μισό, θα απαντούσα η ποιητική μου συλλογή, «Αντικέρ Ιδεών» από την Δωδώνη, πριν από 27 χρόνια, λόγω της οποίας πούλησα το μικρό μου μεταχειρισμένο 500ρακι Fiat για να την εκδώσω. Η στιγμή που πληρώνεις γερό τίμημα για κάτι που επιθυμείς, μένει αναλλοίωτο στους διανοητικούς και ψυχικούς σου θύλακες. Έκτοτε τα βιβλία μου εκδίδονταν άνευ αντιτίμου, αλλά το στερητικό σύνδρομο που μου άφησε το γαλάζιο φιατάκι που άνοιγε με τις πόρτες ανάποδα και με άφηνε κάθε τόσο η μηχανή του στο δρόμο, μου υπενθυμίζουν πάντα τον «Αντικέρ Ιδεών». Έτσι είναι η ζωή, με δυο πρόσημα, το συν και πλην λειτουργεί. Την ώρα που βιώνεις μια απώλεια, μια καινούργια κατάσταση γεννιέται απρόσμενα και σου κλείνει το μάτι πονηρά.

Κι αν θα έκλεινα με μια φράση μου αυτή θα ήταν:«Σ ευχαριστώ θλίψη που με χάραξες, για να μπορώ να χαίρομαι».

Ο Γρηγόρης Χαλιακόπουλος γεννήθηκε στα Φιλιατρά Μεσσηνίας και είναι συγγραφέας, δημοσιογράφος. Στο παρελθόν εργάστηκε στον τραπεζικό τομέα και υπήρξε συνδικαλιστής του αυτόνομου και ανένταχτου συνδικαλιστικού κινήματος. Διετέλεσε Γενικός Γραμματέας και Αντιπρόεδρος των εργαζομένων στην τότε Τράπεζα Πίστεως και μέλος της διοίκησης της ΟΤΟΕ. Παραιτήθηκε το 1997 και αποχώρησε οριστικά από το συνδικαλισμό λόγω διαφωνίας του με την κομματικοποίηση και την ευκαιριακή πολιτική του κινήματος.Κατά τα έτη 1994-1995 εξέδιδε την εφημερίδα «Αίσθηση Λόγου και Τέχνης» την πρώτη free press, μέσα από την οποία προβλήθηκαν σπουδαίοι άνθρωποι της Επιστήμης, των Γραμμάτων και των Τεχνών. Με καμπάνια της εφημερίδας «Στείλε ένα βιβλίο στο κελί», εμπλουτίστηκαν οι φυλακές Κορυδαλλού, Ανδρών Γυναικών με 2.500 βιβλία. Συνεργάστηκε δημοσιογραφικά με τις εφημερίδες «Καθημερινή της Κυριακής» «Νίκη» «Επενδυτής του Σαββάτου» «Real news» «Ελευθερία Καλαμάτας» «Έθνος» και τα περιοδικά «Ταχυδρόμος» «Επειδή» «Homme» «Πανόραμα» «Μομέντο» «Paper» και «Εικόνες». Το 1997 πρωτοδημοσίευσε στον τύπο, Αρχεία του Δρομοκαΐτειου, της προ και μετά-κατοχικής περιόδου, για όλους τους σπουδαίους ανθρώπους που έζησαν μέσα στο Ψυχιατρείο, όπως ο Γεώργιος Βιζυηνός, ο Ρώμος Φιλύρας, ο Γεράσιμος Βώκος, ο Νικόλαος Δραγούμης, ο Καμπάνης, ο Ίλβες, ο Κρυστάλλης και άλλοι πολλοί. Τα έργο του έχει παρουσιαστεί: στο ίδρυμα Γουλανδρή Χορν, στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη, στο Δήμο Αθηναίων, στο Νομισματικό Μουσείο, στην Πινακοθήκη Ψυχάρη, στο Ίδρυμα Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης, στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, στον Πολυχώρο Άγκυρα, στο Κέντρο Μελέτης Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, στη Βιβλιοθήκη Αδαμάντιος Κοραής, στον Ιανό, στο Μετρόπολις και αλλού, τόσο στην Αθήνα όσο και την Περιφέρεια. Το παραμύθι του, το «Δάκρυ του Μουτζούρη παρουσιάστηκε από το Δήμο Κυπαρισσίας και του Ελληνικούς Σιδηρόδρομους για τα 100 χρόνια από την ίδρυσή τους. Επίσης επιλέχθηκε από το Υπουργείο Παιδείας στον κατάλογο των παιδικών βιβλίων για τα Δημοτικά Σχολεία. Το παραμύθι του «Το ταξίδι του Φερεϋντούν», στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό του «Αναγνώστη» κατέκτησε τη δεύτερη θέση, ενώ ο ίδιος επισκέφθηκε πάνω από 15.000 μαθητές σε πολλά σχολεία της χώρας, με την άδεια του Υπουργείου Παιδείας, μιλώντας για την διαφορετικότητα. Το βιβλίο γράφτηκε στη μνήμη του φίλου του Φερεϋντούν Φαριάντ, του μεγάλου Πέρση ποιητή και μεταφραστή, που βραβεύτηκε με το Βραβείο Άντερσεν και απ΄ τον οποίο είχε πάρει την πρώτη και τελευταία συνέντευξη της ζωής του στην Ελλάδα. Ανάμεσα στο συγγραφικό του έργο είναι και η επιμέλεια βιβλίων μεγάλων ποιητών, όπως του Άνθιμου Μιαούλη απ τις εκδόσεις Καστανιώτη. Πρωτοδημοσίευσε στον ημερήσιο τύπο την ανέκδοτη εφηβική ποίηση του Κωστή Παλαμά και επιστολές ανέκδοτες του Καζαντζάκη και του Ελύτη, ενώ το 2011 δημοσίευσε την ανέκδοτη ποίηση του Γεράσιμου Μαρκορά και μεγάλο μέρος από τις επιστολές του.Έχει κάνει έμμετρες διασκευές θεατρικών έργων όπως το «Παιχνίδι φαντασίας» του Κορνέϊγ, ενώ το θεατρικό του έργο «Κοσμάς ο Αιτωλός» παίχθηκε το 2011 φέτος με τον Δημήτρη Κωνσταντίνου και τη φωνή του αείμνηστου Χρίστου Τσάγκα. Το θεατρικό του μονόπρακτο «Θυρίδα 111» παίχθηκε στην αίθουσα «Αμυμώνη» στους Στρατώνες Καποδίστρια στο Άργος και σε άλλες πόλεις, υπό την αιγίδα του Δήμου Άργους Μυκηνών, με τον ηθοποιό Νίκο Κλησιάρη και τη συμμετοχή του Γιώργου Μιχαλακόπουλου. «Η Σκιά του Ειδώλου» που αναφέρεται στη ζωή και το έργο του άγνωστου ζωγράφου Νικόλαου Δραγούμη – αδελφού του Ίωνα – ανέβηκε στο «Θέατρο της Ημέρας» με τον ηθοποιό Βασίλη Παπαδημητρίου, σε σκηνοθεσία Μαρίκας Θωμαδάκη, ακολούθως στο «Εν Αθήναις» και εν συνεχεία στο ίδρυμα «Μιχάλης Κακογιάννης» με ξεχωριστή επιτυχία. Το θεατρικό του έργο «Κ.Π Καβάφης – Ο Υμνωδός της Αλεξάνδρειας» ανέβηκε το 2014 στο Θέατρο Κνωσός και στη συνέχεια στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών σε σκηνοθεσία Λάμπρου Τσάγκα. Το Νοέμβριο του 2014 στον «Πολυχώρο Πολιτισμού Διέλευσις» ανέβηκε το έργο του «Η φωνή της πεταλούδας» με την διεθνή σοπράνο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής Τζένη Δριβάλα. Αναβιώνοντας το παλιό ελληνικό θέατρο στο ραδιόφωνο, έγραψε το θεατρικό έργο «ΚΑΠΑ» με πρωταγωνιστή τον Άγγελο Αντωνόπουλο και τον Στέλιο Ψαρουδάκη κ.α. Κατά τα έτη 2012-2013 είχαν μαζί με το Φίλιππο Περιστέρη τη ραδιοφωνική εκπομπή «902 Παραστάσεις» κάθε Τετάρτη στο ραδιόφωνο του «902 Αριστερά στα FM», παρουσιάζοντας τις καλύτερες θεατρικές παραστάσεις μαζί με τους δημιουργούς τους. Στη συνέχεια μέσα από την εκπομπή τους, «Το Παρασκήνιο στο Προσκήνιο» στήριξαν τον αγώνα της «Ertopen» από το στούντιο των απολυμένων της ΕΡΤ, προβάλλοντας στις θεατρικές επιτυχίες της εποχής. Ακολούθησε η ίδια εκπομπή από το «www.metadeftero.gr», το μεγαλύτερο διαδικτυακό ραδιόφωνο των 80 μουσικών παραγωγών, καθώς και η εκπομπή του για το βιβλίο «Σελίδες Ουτοπίας». Στίχοι του έχουν μελοποιηθεί από τους συνθέτες: Χρήστο Νικολόπουλο, Νάκη Πετρίδη, Ανδρέα Αρτέμη, Στέφανο Κοντόπουλο, Αναστασία Παπαδημητρίου, Φίλιππο Περιστέρη και Στάθη Μαραγκό με τον οποίο συνεργάστηκαν στην ταινία του Θόδωρου Μαραγκού «Ισοβίτες» στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Σήμερα, αρθρογραφεί με κύρια θεματολογία του την κοινωνία και τον άνθρωπο.
Έργα του:

«Μελλοντικά Παρελθόν του Σήμερα» Ποίηση εκδόσεις Τσαπέπα 1984
«Αντικέρ Ιδεών» Ποίηση εκδόσεις Ειρήνη 1991
«Τα Φώτα της Πόρσε» Διηγήματα εκδόσεις Θουκυδίδης 1993
«Επικηρυγμένη Αίσθηση» Ποίηση εκδόσεις Θουκυδίδης 1994
«Θεωρείο στην Κόλαση» Ποίηση εκδόσεις Δωδώνη 1996
«Πρόστυχο Φεγγάρι» Νουβέλα εκδόσεις Διάττων2000
«Η Καρδιά του δότη» Μυθιστόρημα εκδόσεις Άγκυρα 2006
«Το Δάκρυ του Μουτζούρη» Παραμύθι εκδόσεις Νίκας- Ελληνική Παιδεία 2008
«Πέθανα…αλλά σας βλέπω» Μυθιστόρημα Εκδόσεις Καλέντη 2008
«Αγαπώ τη Δυσλεξία σου» Μυθιστόρημα Εκδόσεις Αιγέας 2010
«Να φοβάσαι τον άνδρα» Μυθιστόρημα εκδόσεις Άγκυρα 2012
«Το ταξίδι του Φερεϋντούν» Παραμύθι εκδόσεις Καλειδοσκόπιο 2013

Θεατρικά:
«Κοσμάς ο Αιτωλός – Φτιάξτε σχολειά – φτιάξτε σχολειά» [πρόγραμμα –βιβλίο] – εκδόσεις Δρόμων 2011
«Θυρίδα 111» [πρόγραμμα –βιβλίο] εκδόσεις Δρόμων 2012
«Η Σκιά του Ειδώλου» [πρόγραμμα –βιβλίο] εκδόσεις Γράμμα 2013
«Κ.Π. Καβάφης – Ο Υμνωδός της Αλεξάνδρειας» [πρόγραμμα –βιβλίο] εκδόσεις Δρόμων 2014
«Η φωνή της Πεταλούδας» 2014 Πρόγραμμα
«Στέρηση Εξάρτηση Επιθετικότητα»
«ΚΑΠΑ» CD