Fractal

Η ανθρώπινη συντριβή – προσευχή

Γράφει η Ελένη Γκίκα //

 

Τζούλια Γκανάσου «Γονυπετείς», εκδ. Γκοβόστης, σελ. 136

 

«Με ένα κλαδί ελιάς στο στόμα για το θαύμα, για τη φώτιση, για το μερίδιο της ευθύνης, για το αδύνατο που φαντάζει τις νύχτες εφικτό», η ηρωίδα της ιστορίας, μοριακή βιολόγος μπροστά στο ανέφικτο, ο πάσχων άνδρας της σώζεται μόνο από θαύμα, βρίσκεται κατακαλόκαιρο σε ένα νησί να κάνει ό,τι οι ευσεβείς δυστυχισμένοι πιστοί: το δρόμο απ’ το λιμάνι ως το ναό, γονυπετής.

Μόνο όσοι το έχουν τολμήσει ως έσχατη ελπίδα, ενδεχομένως γνωρίζουν [το έχει κάνει η μάνα μου περισσότερο από μια φορά]:

«Το σώμα αρχίζει να συνηθίζει έτσι. Ένα βήμα κάθε φορά, όπως κάνουν τα μωρά. Παλάμη μπροστά, γόνατο μπροστά, επόμενη παλάμη, επόμενο γόνατο… Τα καταφέρνω» (σ. 22).

Βήμα-βήμα, όπως ημέρα με την ημέρα, ακριβώς όπως ανθρωπίνως οφείλουμε: σαν τα πετεινά του ουρανού.

Στα τρία κεφάλαια της ασαφούς κι επώδυνης αρχικά ιστορίας της, «Υπέρ Πίστεως», «Υπέρ Ερεύνης (και άλλων υποσχέσεων) και «Υπέρ Ανθρώπου» όλη η κλίματα του ανθρώπινου δράματος, και η γυναίκα, αφηγηματικό υποκείμενο, από το κατώτερο επίπεδο έως το σωτηριολογικό.

«Πριν φύγω δεν αποχαιρέτησα. Τώρα πλέον το μετανιώνω. Με ένα φορτίο ενοχής ως τα ακροδάχτυλα και με αίσθηση προσήλωσης στον στόχο ετοιμάζομαι».

Η ανάβασή της, η ιστορία της, τα σχέδια και τα όνειρα, η διάψευση, οι ενοχές και το επώδυνο μερίδιο, η αλλαγή πλεύσης/ σκέψης και η αναστάσιμη πορεία προς το δικό της Γολγοθά.

«Μη με πλησιάζετε. Δεν θέλω τίποτα! Ούτε καραμέλες ούτε κομποσκοίνια! Ούτε γάζες ούτε βαμβάκι! Η ανάσα σας βρωμάει εκμετάλλευση».

Ως ο άνθρωπος που έχει εξαντλήσει όλες τις επιλογές, αξιώνεται στην απόλυτη ταπείνωση την μυστική αλήθεια ότι «ο άνθρωπος δεν είναι στόχος, είναι γέφυρα από τη μια όχθη στην άλλη, από τη μια στάση στην επόμενη» (σελ. 132). Και έτσι η γονατισμένη ηρωίδα της Γκανάσου εκπληρώνοντας το τάμα, αξιώνεται το θαύμα, την ζωή της ως εξομολόγηση, τους αρμούς που την ενώνουν με τους άλλους, το Όλον, το σκοτάδι εκείνο που θα την οδηγήσει, τελικά, στα Φωτεινά:

«Εμείς, σκυμμένοι στα τέσσερα, σε ό,τι έχουμε πιο ιερό, ικετεύοντας για να γλιτώσουμε από κάτι, για να κερδίσουμε λίγο χρόνο ή λίγη δύναμη ψυχής, απαρτίζουμε ένα νέο είδος. Δανειζόμαστε το αερικό κομμάτι από τις σκιές και το σουλούπι από τα τετράποδα, διαθέτουμε όμως νόηση και ίσως ορθό λόγο, αναπτύσσουμε αισθήματα ή έξι στις κλωτσιές, είμαστε έτοιμοι να τραφούμε με ό,τι βρίσκουμε στο χώμα, να ξεδιψάσουμε με αίμα και ιδρώτα, να ουρήσουμε μπροστά σε όλους χωρίς καμία αιδώ, να εκφραστούμε χωρίς δεύτερες σκέψεις, να προσκυνήσουμε τη θέα μιας ροδαλής γαλήνιας αυγής γιατί ζήσαμε ακόμη μια μέρα… Ναι, είμαστε ύποπτοι για τα χειρότερα ή για τα καλύτερα εντέλει, ποιος θα μπορούσε να ξέρει;»

 

Τζούλια Γκανάσου

 

Με ασθματική πυρετική γραφή περνώντας κόλαση, καθαρτήριο, φτάνοντας μέχρι και την υπέρβαση, η γονυπετής γυναίκα που αγωνίζεται για να εκπληρώσει το τάμα της, μας υπενθυμίζει ότι θα πρέπει να πεθάνει για να ζήσει κανείς ακόμα και σ’ αυτήν εδώ τη ζωή.

Ναι, η Τζούλια Γκανάσου κατορθώνει ακριβώς αυτό, να περιγράψει σαν προσευχή την ανθρώπινη συντριβή.

 

 

Δημοσιεύθηκε στον Φιλελεύθερο

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top