Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Η ειρωνεία και η ευτυχία να είσαι Έλληνας
28/03/2018, 12:33 μμ

Η ειρωνεία και η ευτυχία να είσαι Έλληνας

Γράφει η Ελένη Γκίκα //

 

Βασίλης Βασιλικός «Γλαύκος Θρασάκης», εκδ. Τόπος, σελ. 560

 

«Υπάρχει μια εποχιακή φθορά που ο Θρασάκης την έπιασε στην εποχή του. Δεν θα επεκταθώ, γιατί θα ‘πρεπε να μιλήσω πάλι για μένα, που ζω εδώ, στην ίδια κάμαρα, κι απ’ το παράθυρό μου βλέπω, όχι πια ένα-και-δυο-και-τρία-και-τέσσερα-μαγαζιά, αλλά ολόκληρο το σουπερμάρκετ».

Το μυθιστόρημα που πια σε πείθει πως όπου κι αν φτάσεις, ό,τι κι αν πάθεις, ό,τι κι αν σκεφτείς, ο Βασίλης Βασιλικός εδώ και καιρό το έχει ήδη δει: την φθορά και την παρακμή που θα έρθει, τους νεωτερισμούς και τα ρεύματα της γραφής, τον κόσμο ως Οδυσσέας σύγχρονος βιώνοντας όλη την κακοδαιμονία της φυλής.

Ο «Γλαύκος Θρασάκης» είναι πολλά: βιομυθιστόρημα, αυτομυθιστόρημα ή και αντιβιογραφία όπως ο συγγραφέας του το χαρακτηρίζει, τον συντροφεύει από τις αρχές της δεκαετίας του 1970, η εισαγωγή του αποτέλεσε κάποτε διήγημα, έτσι «Η κάθοδος» ήρθε να συναντήσει τους αυτόνομους τόμους «Γ.Θ.: Μυθιστόρημα», «Γ.Θ: Η επιστροφή», «Γ.Θ: Μπερλίνερ Ανσάμπλ» οι οποίοι ενώθηκαν σε ενιαίο μυθιστόρημα με «Τα απόκρυφα του Γ.Θ» να προκύπτουν μετά. Είναι «Ο ξανακερδισμένος χρόνος» κατά κυριολεξία του Βασιλική Βασιλικού που όλο γράφεται, αναθεωρείται, συμπληρώνεται, αλλάζει χρονική και αισθητική οπτική, αποτελώντας τρόπον τινά το μυθιστόρημα της ζωής του.

Στις σελίδες του, ένας ανώνυμος βιογράφος-ερευνητής αναλαμβάνει να ανασυστήσει τη ζωή και το έργο του Γλαύκου Θρασάκη, λογοτεχνικό ψευδώνυμο του αινιγματικού συγγραφέα Λάζαρου Λαζαρίδη (1933-1978), που έζησε για χρόνια εξόριστος στο εξωτερικό (Βέλγιο, Ιταλία, Αμερική, Γερμανία). Η συγκέντρωση και ο ερμηνευτικός σχολιασμός του δημοσιευμένου και ανέκδοτου έργου του συνοδεύει την αναζήτηση στοιχείων για τη ζωή του και κυρίως την προσπάθεια εξιχνίασης του μυστηριώδους θανάτου του. Μόνο που η ψυχολογικά εξουθενωτική έρευνα μετατοπίζει διαρκώς το αρχικό ερώτημα “Ποιος είναι ο Γλαύκος Θρασάκης;” και ο αναγνώστης δεν παύει να αναρωτιέται ταυτόχρονα “Ποιος μιλά περί Γλαύκου Θρασάκη;”

Συνδυάζοντας στοιχεία (Αυτό)βιογραφίας με το (ψευδο)δοκίμιο, αναμιγνύοντας στοιχεία αστυνομικού μυθιστορήματος και ψυχολογικού θρίλερ, εμπεριέχοντας ντοκουμέντα πολιτικού ρεπορτάζ, αποτελεί τελικά το μυθιστόρημα της φυλής μας, «ποτέ η ειρωνεία –μαζί και η ευτυχία- του να είσαι Έλληνας σ’ αυτόν τον κόσμο δεν έχει περιγραφεί τόσο όμορφα» όπως έχει γράψει ο Ζακ Λακαριέρ, τελικά.

 

 

Ο Βασίλης Βασιλικός παίζοντας ταχυδακτυλουργικά στα δάκτυλα όλες τις νεωτερικές και μετανεωτερικές αφηγηματικές τεχνικές που μετέπειτα φανταστήκαμε ότι εφηύραμε, κατορθώνει να σταθεί απέναντι όλων ακόμα και απέναντι του εαυτού του και να τα δει όλα καθαρά. Τον χρόνο ενιαίο, το σύμπτωμα ως όλον, τις σελίδες του μέλλοντός μας, δηλαδή, καθαρά, εξάλλου:

«Ο Θρασάκης είχε τη μανία να φτάνει ως το τέλος τα τετράδια που άρχιζε. Από την άποψη αυτή, και χαρτιά ακόμα που δεν τον ερέθιζαν τα γέμιζε, το ίδιο όπως διάβαζε και βιβλία που δεν του άρεσαν. Στο σινεμά δεν έφευγε ποτέ πριν απ’ το τέλος της ταινίας. Προτιμούσε να κοιμηθεί παρά να φύγει. Κι αν έμπαινε στη μέση του έργου, περίμενε να φτάσει ακριβώς στο σημείο που είχε μπει, για να κολλήσει μέσα του τα δυο μισά, αφήνοντας και μια αμόρσα διπλά ιδωμένων πλάνων, για να το πιάσει το νόημα».

Η επανέκδοση του «Γλαύκου Θρασάκη» είναι το Νόημα: κοινωνικά, πολιτικά, αφηγηματικά, αυτογνωσιακά και μας έχει ήδη δοθεί εδώ και χρόνια τόσο γοητευτικά: σαν αστυνομικό μυστήριο, εξάλλου ήταν μυστήριο όταν το σύμπτωμα απλώς συνέβαινε, σαν ψυχολογικό θρίλερ όταν η φαντασία γινόταν πραγματικότητα κι ο συγγραφέας ψυχαναλυτής και ψυχαναλυόμενος, αυτός- ο- άλλος υπερβατικά και σοφά. Και κατ’ αυτό τον τρόπο όσοι πέρασαν τα σύνορα, της χώρας, της πραγματικότητας, της λογικής, της δυνατότητας αλλά και όσοι τους έψαξαν ή τους αφουγκράστηκαν είχαν τη δυνατότητα να ακούσουν το μέλλον που αναγνωρίζουμε σήμερα για παρόν μαζί με τον Βασίλη Βασιλικό μέγιστο συγγραφέα. Ναι απ’ όλα του τα βιβλία «Ο Γλαύκος Θρασάκης» είναι το «Αλεξανδρινό Κουαρτέτο» του, το δικό του «Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο», το πιο διεισδυτικό, γοητευτικό, τολμηρό, αποκαλυπτικό. Εξάλλου είναι τόσο απολαυστικό: διαβάστε το έστω σαν αστυνομικό μυστήριο.

 

Δημοσιεύθηκε στον Φιλελεύθερο

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top