Fractal

Στοχεύοντας στην καρδιά του βερισμού με τη συλλογή των διηγημάτων «Η ζωή στους αγρούς» του Τζιοβάνι Βέργκα

Γράφει ο Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης //

 

Τζιοβάνι Βέργκα, «Η ζωή στους αγρούς». Μετάφραση: Λητώ Σεϊζάνη. Εκδόσεις Σοκόλη.   Αθήνα, 2005

 

v_1

 

Ο Τζιοβάνι Βέργκα θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς διηγημάτων στην ιταλική λογοτεχνία. Μερικοί κριτικοί  αναφερόμενοι σ’ αυτόν ισχυρίστηκαν  ότι αποτελεί τον μεγαλύτερο συγγραφέα διηγημάτων μεταξύ του Βοκακίου και του εικοστού  αιώνα. Γέννημα και θρέμμα της Σικελίας,  βρέθηκε για κάποιο χρονικό διάστημα στα πιο σεβαστά σαλόνια του Παρισιού, της Φλωρεντίας και του Μιλάνου, και έγραψε πολλά έργα, τα οποία βοήθησαν και ήταν άκρως καθοριστικά ώστε να δημιουργηθεί ένα νέο λογοτεχνικό κίνημα στην Ιταλία που ονομάστηκε βερισμός. Μεταξύ των πολυάριθμων συλλογών διηγημάτων του, ειδικότερα δύο από τις συλλογές του Βέργκα χρησιμοποιούν τη φύση της Σικελίας σε σημαντικό αριθμό ιστοριών.

 

Οι κορυφές της Αίτνας. Συνδυασμός λάβας κα χιονιού!

Οι κορυφές της Αίτνας. Συνδυασμός λάβας και χιονιού!

 

Ο Τζιοβάνι Βέργκα γεννήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 1840 από πλούσιους γαιοκτήμονες που ζούσαν στην επαρχία της Κατάνια, στην ανατολική ακτή της Σικελίας. Η  οικογένεια είχε στην κατοχή της  ένα σπίτι στην πόλη, κι επίσης πολλά κτήματα που βρίσκονταν μέσα και γύρω από το χωριό Vizzini, νοτιοανατολικά της Κατάνια. Η έκθεση του Βέργκα στο περιβάλλον με τους εργαζόμενους χωρικούς των γεωργικών εκτάσεων της οικογένειάς του, με τη θέα της επιβλητικής πάντοτε Αίτνας εκεί ψηλά, τού έδωσαν αφειδώς όλες εκείνες τις εμπειρίες στις οποίες ο νεαρός Βέργα βασίστηκε και χρησιμοποίησε πολλά χρόνια αργότερα ώστε να οικοδομήσει τις συλλογές διηγημάτων του που έχουν ως υπόβαθρο τη γη της Σικελίας, μαζί με αρκετό νοσταλγικό και ρομαντικό στοιχείο.

 

Κατάνια. Το ιστορικό κέντρο της πόλεως.

Κατάνια. Το ιστορικό κέντρο της πόλεως.

 

Ήταν το μεγαλύτερο  από τα πέντε παιδιά,  κι έτσι πάνω του εναποτέθηκαν πολλές και μεγάλες ελπίδες για περαιτέρω εξέλιξη, αφού γράφτηκε σε  ένα παραδοσιακό ιδιωτικό σχολείο από την ηλικία ήδη των έξι ετών. Φοίτησε στο σχολείο του Antonino Abbate, ενός ένθερμου πατριώτη και θερμού υποστηρικτή της Ιταλικής Δημοκρατίας, με αποτέλεσμα τα πατριωτικά ιδεώδη και η υψηλή του  εκτίμηση για τη ρομαντική λογοτεχνία να ριζώσουν στο μυαλό του νεαρού μαθητή από αρκετά νεαρή ηλικία. Αυτά τα στοιχεία θα εκδηλωθούν στα πρώιμα έργα του Βέργκα, αλλά λίγο  αργότερα θα εξασθενίσουν, γιατί ο συγγραφέας ανέπτυξε ένα ώριμο προσωπικό ύφος, που έγινε και έμεινε  γνωστό ως βερισμός.

 

v_4

 

Κάπου γύρω στα 1857, είχε ήδη γράψει το πρώτο του λογοτεχνικό έργο, ‘Amore e Patria’, μετά τη συμβουλή του δασκάλου του, Mario Torrisi, αλλά δεν δημοσιεύθηκε ποτέ. Αντ’ αυτού, ο Βέργκα συνέχισε τις σπουδές του και τελικά μετακόμισε στο πανεπιστήμιο, ακολουθώντας τις προτροπές του πατέρα του, με την εγγραφή του στη νομική σχολή. Γρήγορα όμως φάνηκε ότι προτιμούσε την πολιτική δημοσιογραφία και τη λογοτεχνία από τη νομική επιστήμη,  κι έτσι εγκατέλειψε τις σπουδές του το 1861 και δημοσίευσε το πρώτο του βιβλίο, ‘Οι καρμπονάροι του βουνού’ (I Carbonari della Montagna, (1861-1862), με τα χρήματα που του είχε δώσει ο πατέρας του για να πληρώσει για την παρακολούθηση των μαθημάτων του!

 

Η πόλη της Κατάνια από ψηλά.

Η πόλη της Κατάνια από ψηλά.

 

Η άφιξη του Γκαριμπάλντι στη Σικελία το 1860, ώθησε τον Βέργκα να υπηρετήσει στην Εθνική Φρουρά όπου και παρέμεινε για τέσσερα περίπου χρόνια.  Ωστόσο, η έλλειψη ενθουσιασμού προς τη στρατιωτική γενικότερα πειθαρχία, τον οδήγησε στην εγκατάλειψη του στρατού, το 1865, χρονικό σημείο κατά το οποίο πραγματοποίησε το πρώτο του ταξίδι στη Φλωρεντία. Κατά το διάστημα των επόμενων επτά ετών, που εγκαταστάθηκε στη βόρεια Ιταλία,  ο Βέργκα κατόρθωσε και διείσδυσε στους λογοτεχνικούς κύκλους των σημαντικότερων συγγραφέων, μέχρι το 1872. Τη χρονιά εκείνη ο Βέργκα μετακόμισε στο Μιλάνο, όπου ήρθε σε επαφή με τους σημαίνοντες λόγιους, συγγραφείς και στοχαστές της περιοχής.

 

Η πρώτη έκδοση του ‘Vita dei Campi’ (Η ζωή στους αγρούς). Milano, Treves, 1880.

Η πρώτη έκδοση του ‘Vita dei Campi’ (Η ζωή στους αγρούς). Milano, Treves, 1880.

 

Το 1879, ωστόσο, ο Βέργκα είχε κουραστεί από την αστική τάξη του ιταλικού Βορρά και επέστρεψε στη γενέτειρά του, στη Σικελία, με ενδιάμεσα βεβαίως κάποια χρονικά διαστήματα κατά τα οποία επισκεπτόταν τις πόλεις της βόρειας Ιταλίας.  Στην παρούσα συγκυρία, το γράψιμό του στράφηκε μακρυά από την υψηλής ποιότητας και εκλεπτυσμένη μορφή κειμένων  και   επικεντρώνεται στις ζωές των κατοίκων της πόλεως όπου είχε μεγαλώσει καθώς και στις ομορφιές και ιδιαιτερότητες της σικελικής εξοχής. Το νέο στυλ γραφής, ο βερισμός,  που ανέπτυξε,  σημάδεψε το σύνολο της ιταλικής λογοτεχνίας τα επόμενα χρόνια. Οι δύο χαρακτηριστικές συλλογές διηγημάτων του Βέργκα, που αναφέρονται στις ιδιαιτερότητες της Σικελίας, είναι ‘Η ζωή στους αγρούς’  (Vita dei Campi) που δημοσιεύθηκε το 1880, και τα ‘Αγροτικά διηγήματα’ (Novelle rusticane) που δημοσιεύθηκαν το 1883. Οι δύο συλλογές περιέχουν οκτώ και δώδεκα διηγήματα, αντίστοιχα, και επιτρέπουν στον αναγνώστη να πάρει μια γεύση από τον τρόπο ζωής της υπαίθρου της Σικελίας και των κατοίκων της κατώτερης κοινωνικής τάξης της. Όλες οι ιστορίες αυτών των συλλογών είναι γραμμένες από τη σκοπιά του ιταλικού Νότου και  φέρνουν στο φως τους αγώνες και τις αδικίες των φτωχών αγροτών και  των εργατών ανάμεσα στους οποίους ο Βέργκα μεγάλωσε. Ο Βέργκα πέρασε έτσι στην επόμενη φάση της ζωής του, στην αγαπημένη του Σικελία πλέον, όπου αφιερώθηκε στη λογοτεχνία, γράφοντας πολλές συλλογές διηγημάτων, ενώ επίσης ξεκίνησε και μια σειρά μυθιστορημάτων. Το 1881, δημοσίευσε το  ‘Οι Μαλαβόλια’ (I Malavolia),  ενώ κάποια χρόνια αργότερα, το 1889, το πολύ ενδιαφέρον μυθιστόρημα ‘Μαστρο-Ντον Τζεζουάλντο’ (Mastro-Don Gesualdo).

 

Ένα τμήμα της βιβλιοθήκης στο σπίτι του.

Ένα τμήμα της βιβλιοθήκης στο σπίτι του.

 

Kατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ο Βέργκα έστρεψε την προσοχή του στις  θεατρικές παραστάσεις, καθώς και στην έκδοση των λογοτεχνικών έργων του. Με τον τρόπο αυτό, έμεινε γνωστός όχι μόνο ως μυθιστοριογράφος, αλλά και ως  διηγηματογράφος, καθώς και ως θεατρικός συγγραφέας. Το 1888, ο Βέργκα μετέφερε την κατοικία του πίσω στο πατρικό σπίτι της οικογένειας, στη διεύθυνση  Via Sant’ Anna 8, στην Κατάνια, ενώ το 1920 εκλέχτηκε γερουσιαστής.

 

Το γραφείο του συγγραφέα.

Το γραφείο του συγγραφέα.

 

Εγκατεστημένος οριστικά στην Κατάνια, ως πολίτης της ανώτερης τάξης της Σικελίας, ο Βέργκα απολάμβανε τα τελευταία χρόνια της ζωής του, και εξακολουθούσε να καταγίνεται σε τακτικές εκδρομές στο νησί του καθώς και στις  βόρειες πόλεις της Ιταλίας για να επισκεφθεί φίλους και  συναδέλφους. Τον Ιανουάριο του 1922, ο συγγραφέας υπέστη μοιραία εγκεφαλική θρόμβωση, κι έτσι τέλειωσε η ζωή του ανθρώπου που θα έμενε πιά  ως ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς στην ιστορία της ιταλικής   λογοτεχνίας. Παρά τις πολλές μακροχρόνιες ερωτικές σχέσεις και υποθέσεις, ο Βέργκα δεν παντρεύτηκε ποτέ και  δεν απέκτησε παιδιά, ενώ επέλεξε να αφήσει την πλειοψηφία της περιουσίας του στα παιδιά του αδελφού του. Το πατρικό σπίτι της οικογένειας στην Κατάνια διατηρείται  ακόμα και σήμερα, και είναι ανοιχτό στο κοινό  ως Μουσείο Βέργκα.

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top