Η Γιοβάννα στο Εργαστήρι του συγγραφέα

Το «Όνειρο είδα» ήρθε σε μια ώρα που δεν το περίμενα. Όπως βέβαια δε λέω ποτέ ότι σήμερα θα γράψω. Έχω ακούσει ότι κάποιος μεγάλος συγγραφέας, σηκώνεται το πρωί κι αφού πάρει το πρωινό του πάει στο γραφείο του, έχει δεν έχει έμπνευση ή κείμενο για να επεξεργαστεί, κάθεται μπροστά στον υπολογιστή του και, ακίνητος, περιμένει. Αν του έρθει κάτι, έχει καλώς, αν όχι, φτάνει το μεσημέρι και άπραγος εντελώς, σηκώνεται για να φάει.

Όχι, σε μένα δε γίνεται έτσι. Όσες φορές, απαυδισμένη από τη σιωπή μου, προσπάθησα να γράψω κάτι, ήταν για πέταμα. Το «Όνειρο είδα» έχει τη βάση του στον πόνο που νιώθω μ’ αυτά που γίνονται στη χώρα μας. Έλεγα πάντα ότι την Ελλάδα μας, την ωραιότερη χώρα, τη χώρα δώρο, δεν την αγαπάμε, ότι είναι πολύ άτυχη που κατοικείται από μας. Την καίμε, τη βρωμίζουμε, χτίζουμε, ανεξέλεγκτα, στο σώμα της φρικιά γκρεμίζοντας αριστουργήματα… Την ντύνουμε με κουρέλια. Αίσθηση που έχει εδραιωθεί μέσα μου και εδραιώνεται κάθε μέρα.

Όλοι μας και ασφαλώς όσοι δημιουργούμε καινούργια πράματα, περνάμε από φάσεις. Μια από αυτές είναι και η παύση. Δεν μας έρχεται τίποτα, είμαστε άδειοι, δεν έχουμε ταλέντο, ό,τι ήταν να κάνουμε το κάναμε, στερέψαμε … Και όλα τα τραγικά.   Εγώ που έχω και μια τραγουδιστική καριέρα πίσω μου, σχετικά σύντομη αλλά δυνατή και γεμάτη, έλεγα ότι έκανα τον κύκλο μου:  Καριέρα τραγουδιστική εσωτερικό – εξωτερικό, είκοσι τίτλους στη γραφή -έντεκα μυθιστορήματα, διηγήματα, θέατρο ποίηση –  μπορώ να αποσυρθώ τώρα. Άλλωστε τι να γράψω πια, Δεν ήθελα κάτι ανθρωποκεντρικό,  ή ποιήματα σαν αυτά που έχω γράψει. Ήθελα κάτι έξω από αυτά. Τι όμως; Μιλούσα και στον μέσα μου Θεό: Όχι πια τα ίδια και τα ίδια, του έλεγα και δεν μου απαντούσε[!] Και μια μέρα, ούτε θυμάμαι ποια ώρα, ένιωσα πως ήθελα να κάνω κάτι… Κι εδώ είναι αυτό που δεν εξηγείται: Κάτι σαν πόνος; Σαν νοσταλγία; Σαν… Κάθισα λοιπόν στον υπολογιστή κι άρχισα: « Πετώντας έφτασα τη θάλασσα. / Όνειρο είδα./ Βέλος τινάχτηκα απ’ το παράθυρο,/ βουτιά στο θόλο, /αρπάχτηκα…»

Κι από κεί και πέρα, άρχισε ένα ασθματικό κυνηγητό, να προλάβω να γράψω αυτό που πήγαζε. Βέβαια, κατέβασα βιβλία ιστορίας,  τύπωσα σελίδες και σελίδες ιστορίας από το ίντερνετ… Για είκοσι μέρες δεν υπήρχα πουθενά αλλού. Δε σκεφτόμουν τίποτα.  Μου μιλούσαν και δεν άκουγα. Τρωγόμουν. Νύχτα σηκωνόμουν για να συμπληρώσω κάτι που ήρθε, ή που έπρεπε να διορθώσω, να αλλάξω.

Και βγήκε  επιτέλους. Το τέλειωσα, έλεγα, αλλά δε βαριέστε, μέχρι πριν από την εκτύπωση, όλο και άλλαζα λέξεις, κόμματα, τελείες, γραμμές…  Αγανάκτησε το «Βακχικόν». Ακόμα και τώρα που κυκλοφόρησε, αν με ρωτήσεις θα ήθελα να αλλάξω κάποιες λέξεις.

Το πόνημά μου είναι Ιστορία δοσμένη, καταγραμμένη με τη γλώσσα και τη φαντασία της Ποίησης. Γιατί η ρίζα μου είναι η Ποίηση. Με τα μάτια της βλέπω, με τη γλώσσα της μιλάω, με τον δικό της ρυθμό, προφέρω ακόμα και τα καθημερινά  νοήματά μου. Τι έγραψες, με ρωτάνε και τι να πω; Έπος να πω; Είναι πολύ βαριά η λέξη. Μα, για κάθε τι που γράφω, έχω ευθύνη. Πώς θα το παραδώσω, τι θα κερδίσουν αυτοί που θα το διαβάσουν. Θα τους προσφέρω κάτι;

Μια γεννημένη Ποιήτρια λοιπόν. Επιτέλους, κατάλαβα ποια είμαι. Μια ποιήτρια που έτυχε να έχει και ωραία φωνή. Έτυχε; Δεν το νομίζω κι ας κουνήσουν το κεφάλι τους μερικοί.  Αν προσέξουν το κύλισμα της ζωής τους με σκέψη ανοιχτή, θα καταλάβουν πως όπου έφτασαν δεν ήταν τυχαίο. Καθόλου μάλιστα.

Αγαπώ πολύ αυτήν την έκδοση του «Όνειρο είδα». Είναι εξαιρετική και συγχαίρω τους εκδότες μου Νέστορα Πουλάκο και Στράτο Προύσαλη. Μια έκδοση που την κοσμούν τα έργα, – εξώφυλλο, οπισθόφυλλο – του διακεκριμένου διεθνώς ζωγράφου Μίλτου Παντελιά.

Και κάτι άλλο ακόμα πολύ πολύ σημαντικό. Στην έκδοση αυτή έχω επισυνάψει ένα cd όπου με συνοδεία της διεθνούς φήμης συνθέτιδας και πιανίστας Άννας Στερεοπούλου, η οποία και έντυσε όλο το έργο, το απαγγέλλω η ίδια.

Είμαι περήφανη για τις συνεργασίες μου και τους ευχαριστώ όλους από την καρδιά μου.

Τώρα… το τραγούδι είναι τραγούδι. Η φωνή μου κι εγώ είμαστε ένα. Η φωνή μου είναι αυτό που ήξερα όλα τα χρόνια. Έτσι με έμαθα από δυο χρονών, τότε που με παίρνανε αγκαλιά στις βόλτες τους για να τους τραγουδάω. Η ψυχή μου στο τραγούδι είναι η ίδια, αυτή που, σαράντα πέντε χρόνια τώρα, μου μιλάει και γράφω. Άλλες φορές η φωνή, άλλες το γράψιμο. Δεν τα ξεχωρίζω. Είμαι εγώ.

**

Φως…
Φως…
Πάντα Φως.

Όνειρο είδα.

**

Η Γιοβάννα (Ιωάννα Φάσσου-Καλπαξή) γεννήθηκε στην Αμαλιάδα με καταγωγή από την Αροανία Καλαβρύτων.

Σπούδασε όπερα στο Ωδείο Αθηνών, από όπου πήρε το δίπλωμά της με άριστα και βραβείο. Παράλληλα, μαθήτρια γυμνασίου ακόμα, και ύστερα από εξετάσεις, άρχισε με τη μεγάλη ορχήστρα της Ελληνικής Pαδιοφωνίας εκπομπές ελαφρού τραγουδιού, το οποίο τελικά και την κέρδισε.

Έλαβε μέρος σε πολλά φεστιβάλ του είδους στην Ελλάδα και στο εξωτερικό –  βραβευμένη κάθε φορά –, όπως στο Διεθνές Φεστιβάλ Πολωνίας, στο οποίο κέρδισε το πρώτο βραβείο. Αμέσως μετά, και επί τρία συνεχόμενα χρόνια, κλήθηκε για κονσέρτα με ορχήστρα τριάντα πέντε οργάνων στην τότε Σοβιετική Ένωση, όπου και έγινε είδωλο. Τα κονσέρτα αυτά, από την Πετρούπολη μέχρι τον Καύκασο, ανήλθαν στα εκατόν πενήντα. Για δύο χρόνια επίσης συνεργάστηκε με τον ραδιοφωνικό σταθμό της Γενεύης, τον οποίο και εκπροσώπησε στις συναυλίες Musique Aux Champs Elysees σε όλη την Ευρώπη. Ακόμη, ύστερα από εξετάσεις και αυτή τη φορά, εκπροσώπησε την Ελβετία στη Eurovision, αποσπώντας τις περισσότερες ψήφους στα γαλλόφωνα κράτη. Δίσκους ηχογράφησε στην Ελλάδα, στη Γερμανία – όπου και απέκτησε fan club –, στη Γαλλία, στην Ιταλία καιστη Σοβιετική Ένωση, στην οποία οι πωλήσεις τους ανήλθαν σε εκατομμύρια.

Και κάποτε η σελίδα της ζωής της γύρισε. Παντρεύτηκε τον δικηγόρο Δημήτρη Καλπαξή και έκτοτε τραγουδούσε μόνο επιλεκτικά.

Απέχοντας σιγά σιγά από το τραγούδι, άρχισε να γράφει. Μαθήτρια του Γιάννη Ρίτσου, εξέδωσε με δική του έγκριση τρεις ποιητικές συλλογές – Να προλάβω, Θα σου μιλήσω και Ψηλαφίζοντας – που έτυχαν πολύ θερμής υποδοχής. Ύστερα μεταπήδησε στον πεζό λόγο. Έγραψε 11 μυθιστορήματα – όλα best sellers. Το πρώτο της, Άντε γεια, πήρε το πρώτο βραβείο σε διαγωνισμό των εκδόσεων Bell, μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο από τον Γιώργο Τσεμπερόπουλο και στο θέατρο από τον Θανάση Παπαγεωργίου, με τη Λήδα Πρωτοψάλτη στον πρωταγωνιστικό ρόλο. Το τρίτο της μυθιστόρημα, Βαμμένος ήλιος, έγινε σίριαλ στην τηλεόραση, με την Πέμυ Ζούνη, τον Γιάννη Φέρτη και την Μπέτυ Λιβανού στους πρωταγωνιστικούς ρόλους.

Προσπάθησε και στο χώρο του θεάτρου με δύο θεατρικά – από τα οποία το ένα, Ο προθάλαμος, απέσπασε το τρίτο κρατικό βραβείο, εγκεκριμένο από τους θεατρολόγους του Εθνικού Θεάτρου –, διηγήματα και δύο μονολόγους με θεατρική δομή. Ο πρώτος μονόλογος, Γενέθλια, παίχτηκε στο θέατρο από την ηθοποιό Άντα Χριστίδου.

Στις 9 Οκτωβρίου 2011 ο Δήμαρχος της Τυφλίδας στη Γεωργία, στο πλαίσιο επίσημης τελετής, την αναγόρευσε Επίτιμη Πολίτιδα της Πρωτεύουσας, ορμώμενος από τους δεσμούς αγάπης που αναπτύχθηκαν μεταξύ του γεωργιανού λαού και της Γιοβάννας. Δεσμοί ψυχής από την εποχή των κονσέρτων της στην άλλοτε Σοβιετία που μεταδόθηκαν και στις επόμενες γενιές.

ΤΗΣ ΙΔΙΑΣ

Όνειρο είδα, ποιήματα, εκδόσεις Βακχικόν 2018
Άχρονος καιρός, ποιήματα, εκδόσεις Κέδρος 2016
Ο κόμπος, μυθιστόρημα, εκδόσεις Άγκυρα 2014
Ένα καράβι στο μπαλκόνι μας, μυθιστόρημα, εκδόσεις Κέδρος 2011
Κατάσαρκα, ποιήματα, εκδόσεις Κέδρος 2008
Φεύγω, αγάπησα, μυθιστόρημα, εκδόσεις Κέδρος 2007
Έλα, κόρη μου, έλα, μάτια μου…, μυθιστόρημα, εκδόσεις Πατάκη 2005
Εξ αδιαιρέτου, μυθιστόρημα, εκδόσεις Κέδρος 2003
Η άλλη, της απωλείας, μυθιστόρημα, εκδόσεις Πατάκη 2002
Μάγδα, μυθιστόρημα, εκδόσεις Κέδρος 2000
Ο μεγάλος ωκεανός, ποιήματα, εκδόσεις Κέδρος 1999
Ο δρόμος για το Νότο, μυθιστόρημα, εκδόσεις Κέδρος 1998
Ατμός με λέξεις, διηγήματα, εκδόσεις Κέδρος 1997
Βαμμένος ήλιος, μυθιστόρημα, εκδόσεις Δελφίνι 1993, εκδόσεις Κέδρος 1999
Το παράθυρο στον άλλο τοίχο, μυθιστόρημα, εκδόσεις Δελφίνι 1991, εκδόσεις Κέδρος 2001
Γενέθλια, θεατρικό αφήγημα, εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή 1990, εκδόσεις Πατάκη 2003
Άντε γεια, μυθιστόρημα, εκδόσεις Bell 1986, εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή 1991 (25η χιλιάδα), εκδόσεις Πατάκη 2003 (30ή χιλιάδα)
Ψηλαφίζοντας, ποιήματα, εκδόσεις Ζαχαρόπουλου Σ. Ι. 1982
Θα σου μιλήσω, ποιήματα, 1980
Να προλάβω, ποιήματα, εκδόσεις Κάκτος 1977