Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Για να έρθει το νέο είδος ανθρώπων
26/10/2016, 1:00 μμ

Για να έρθει το νέο είδος ανθρώπων

Γράφει η Ελένη Γκίκα //

 

agapi-san-akolasia«Γιώργος Χειμωνάς: Αγάπη σαν ακολασία», Επιλογή αποσπασμάτων- Εισαγωγή: Αργύρης Παλούκας, Εκδ. Κριτική, σελ.125

 

«Γιατί ζωή είναι οι άλλοι και ζωή είναι όταν οι άλλοι σ’ ακουμπάν κι όταν γυρνούν προς εσένα και τα σώματα των ανθρώπων» (Γιώργος Χειμωνάς «Μυθιστόρημα»). Με αποσπάσματα από το σύνολο του έργου του Γιώργου Χειμωνά και με πρόλογο που εξηγεί το διάβημα ο ανθολόγος και ποιητής Αργύρης Παλούκας κατορθώνει να συνθέσει ένα καινούργιο έργο δια χειρός Χειμωνά, αποκαλυπτικό σαν καλειδοσκόπιο τελικά ενός σύμπαντος που ακόμα διαμορφώνεται, μιας αλήθειας που βρίσκεται εν δυνάμει, ενός κόσμου που χρήζει εξερεύνησης, ενός μεγάλου συγγραφέα που βρέθηκε μπροστά από την εποχή του και τώρα είναι η ώρα του. Με την «Αγάπη σαν ακολασία» ο Αργύρης Παλούκας κατόρθωσε, τελικά, ο Γιώργος Χειμωνάς ξαφνικά από το δικό του «Παντού- Πουθενά» να μας γνέφει. Ας τον ξαναδιαβάσουμε λοιπόν. 

 

«Όταν κοιτάζω τους ανθρώπους είναι σαν αγάλματα κι ο κόσμος είναι μια αρχαία πολιτεία ερείπια στο δάσος χαμένη κι έρημη όμορφη σαν όνειρο κι έχει πεθάνει πριν χιλιάδες χρόνια».

Τα συγγραφικά μεγέθη τα αντιλαμβανόμαστε εκ των υστέρων. Έτσι όπως προηγούνται συχνά οι ποιητές, και ο Γιώργος Χειμωνάς ΕΙΝΑΙ ποιητής, όσο ζούσαν ήδη ήταν στο μέλλον, αναγκαστικά βίωναν μιαν αλλόκοτη μοναξιά. Και «Η Αγάπη σαν ακολασία (η φράση παρμένη από την Εκδρομή)» όπως μας πληροφορεί ο ποιητής ανθολόγος Αργύρης Παλούκας «συγκεντρώνει εδώ, ακολουθώντας τη χρονολογική σειρά έκδοσης των έργων, ορισμένα μόνο αποσπάσματα από την πεζογραφία του Χειμωνά για την αγάπη ως ανάγκη του άλλου, ως ανάγκη για συντροφιά, ως ανάγκη για αναπάντεχες χειρονομίες. Για την αγάπη ως αναγκαία πράξη μέσα στη μοναξιά, την απελπισία , τα αδιέξοδα του νου». Αλλ’ η αγάπη στο συγγραφικό σύμπαν του Χειμωνά είναι «μια καινούργια λέξη και μια καινούργια έννοια», όπως η ποιητική γλώσσα του μια καινούργια γλώσσα σχεδόν σωματική και προφορική, οι ήρωές του μιλούν με τα μέσα τους, οι ήρωές του ευαγγελίζονται μια αναγέννηση, όντας οι ίδιοι ήδη αναγεννημένοι.

«Μοναδικό κίνητρο αυτής εδώ της ανθολόγησης υπήρξε η δική μου αγάπη για ένα έργο που με κάνει να δακρύζω», μας προϊδεάζει στον πρόλογό του ο Αργύρης Παλούκας αλλά το αποτέλεσμα ξεπερνά κατά πολύ τις προθέσεις του, το αποτέλεσμα είναι εν τέλει ένα συμπαγές σώμα. Ένας πυρήνας με το ποιητικό σύμπαν του Χειμωνά, που σε κάνει να θέλεις να επανέλθεις σε ένα κόσμο που σου παραδόθηκε σχεδόν χρησμικά, αντιλαμβάνεσαι ότι είναι ακόμα άγνωστος ή δυσανάγνωστος, χρειάζεται θέληση κι ελεύθερη βούληση, απαιτεί λαχτάρα και μύηση, τους κωδικούς που μας δίδονται από τον ίδιο τον Γιώργο Χειμωνά μέσα απ’ το έργο του και είναι κάπου κρυμμένοι σε αυτό εδώ το βιβλίο.

Το αλλόκοτο είναι ότι δεν χρήζει ερμηνείας το έργο του Χειμωνά, αποτελεί αφ’ εαυτού του ένα σοκ, ηθελημένα μπαίνεις και βγαίνεις αναγεννημένος. Είναι εκείνος που έκανε εφικτό το ανέφικτο, φανερό το άδηλο, κατόρθωσε να μιλήσει για το άρρητο, μας έδωσε συμπαγή την εικόνα ενός νέου κόσμου. Κι αυτό το βιβλίο, ένα ενιαίο βιβλίο που στοιχειοθετείται απ’ όλο το έργο του Χειμωνά, αποτελεί ένα νέο έργο, ένα καινούργιο βιβλίο. Με σελίδες δάνειες από τον «Πεισίστρατο», την «Εκδρομή», το «Μυθιστόρημα», τον «Γιατρό Ινεότη», τον «Γάμο», τον «Αδελφό», τους «Χτίστες», «Τα ταξίδια μου» και από τον «Εχθρό του Ποιητή» μας ξανασυστήνει το έργο του Χειμωνά και τον ίδιο τον Χειμωνά, μας κάνει ευανάγνωστη τελικά την δική μας άγνωστη εποχή, για την οποία εκείνος ήδη γνώριζε κι έγραψε και προτού φύγει ήταν ο ίδιος κι απ’ το παρόν μας ήδη πολύ παρακάτω. Εμείς, συνεισφέροντας στην αποκωδικοποίηση σημειώνουμε ότι όλα αυτά ήταν βιωμένος χρόνος, γραφή που ήταν ζωή και ενημερώνουμε ό,τι γνωρίζουμε, ότι ο «Πεισίστρατος» είναι «η ιστορία ενός εφήβου που αγωνίζεται να υπάρξει και να δικαιωθεί μέσα σ’ εκείνη την βουβή, εσπερινή Θεσσαλονίκη». Και όχι απλά να δικαιωθεί, αλλά να δικαιωθεί σαν μια δαιμονική ιδιοφυία.

 

Γιώργος Χειμωνάς

Γιώργος Χειμωνάς

 

Η «Εκδρομή» γεννήθηκε από τον θάνατο του πατέρα του, που ήταν κι ο πρώτος του θάνατος. Κατά, συνέπεια, ο ήρωας της εκδρομής, μετά από έναν θάνατο, τον Θάνατο (όπως είναι αυτός του πατέρα) αναζητούσε παρέα για να πάει μια εκδρομή. Αλλά παρέα δεν βρήκε και πήγε μόνος του.

Το «Μυθιστόρημα», ονομάστηκε έτσι διότι ανταποκρίνεται στην έννοια που έδινε ο συγγραφέας στο μυθιστόρημα. Είναι η ιστορία τριών ανθρώπων που αγγίζουν τα όρια των συμβόλων και ερμηνεύουν ό,τι πιο σπουδαίο μπορεί να συμβεί σε μια κατάσταση ανθρώπινη. Το πιο αυτοβιογραφικό του, θα το χαρακτηρίσει.

«Ο γιατρός Ινεότης» μιλά για το ανθρώπινο όριο. «Σημαίνει τον άνθρωπο στην άκρη».

Το τέλος του καιρού συμβολίζεται στους «Χτίστες». Είναι ένα είδος παραβολής της ανακύκλησης, της επανάληψης, της προσπάθειας του ανθρώπου να δώσει μορφή στα λείψανα του απέραντου που κουβαλάει μέσα του.

Τα «Ταξίδια μου» πρόκειται για ταξίδια στους πιο κρυφούς επώδυνους και σκοτεινούς τόπους των σχέσεων του ανθρώπου με τον άνθρωπο, στις τρεις μεγάλες του συγγένειες αίματος: με τη μητέρα, τον πατέρα και το παιδί. Τα «Ταξίδια μου» είναι η βιογραφία ενός νέου ανθρώπου.

«Ο εχθρός του ποιητή» «είναι ο πεζογράφος» και είναι ένα αυτοβιογραφικό βιβλίο. Πρόκειται για την ιστορία ενός νέου ποιητή που η ζωή του είναι αποκλειστικά η ποίηση. Στις σελίδες του ζωντανεύει το δημοτικό τραγούδι, ο Όμηρος… Το πρώτο μέρος τελειώνει με το θάνατο του ποιητή. Στο τρίτο μέρος ο ποιητής επιστρέφει, πραγματοποιώντας την υπόσχεση προς την μητέρα. Ταξιδεύει πεθαμένος για να φέρει πίσω την αδελφή του.

Και, τελικά, ναι η «Αγάπη σαν ακολασία» είναι μια επιστροφή και μια νέα πρόταση- πρόσκληση από τον Αργύρη Παλούκα: Να ξαναβυθιστούμε στο ποιητικό σύμπαν του Γιώργου Χειμωνά «για να έρθει το νέο είδος ανθρώπων».

 

 

* Δημοσιεύθηκε στο ethnos.gr

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top