Fractal

«Ως συμπυκνωμένη γραφή που αποφορτίστηκε το βιωματικό φορτίο ενός χρονικού διαστήματος του βίου».

Γράφει η Ελένη Γκίκα //

 

Τον Φεβρουάριο του 2000 όλοι μιλούσαν για «αιφνιδιαστικό ταξίδι». «Ο μεγάλος μοναχικός» μετοίκησε ως να πήγαινε, τελικά, «εκδρομή». Ουδείς το περίμενε.Πέντε χρόνια, μετά από τη μεγάλη φυγή, ένας τόμος με άπαντα τα «πεζογραφήματά» του έρχεται για να εξηγήσει τον μύθο του.

 

xeimonas

 

ΓΙΩΡΓΟΣ ΧΕΙΜΩΝΑΣ «Τα πεζογραφήματα», εκδ. Καστανιώτη, σελ. 795

 

Ένας τόμος για τον οποίο, εάν ζούσε, ενδεχομένως να είχε αντιρρήσεις. Εφόσον ο ψυχίατρος, συγγραφέας Γιώργος Χειμωνάς ισχυριζότανε ότι κάθε βιβλίο είναι γεγονός ζωής και μόνον έτσι πρέπει και να αντιμετωπίζεται: «Ως συμπυκνωμένη γραφή που αποφορτίστηκε το βιωματικό φορτίο ενός χρονικού διαστήματος του βίου».

Στα «Πεζογραφήματα» που κυκλοφόρησαν από τις εκδόσεις «Καστανιώτη», όμως, «αποφορτίζεται» συγκεντρωτικά όλο το πεζογραφικό έργο του συγγραφέα. Και επιτέλους ερμηνεύεται.

Στις 795 σελίδες του τόμου, εμπεριέχονται τα έργα: «Πεισίστρατος», «Η εκδρομή», «Μυθιστόρημα», «Ο γιατρός Ινεότης», «Ο γάμος», «Ο αδελφός», «Οι χτίστες», «Τα ταξίδια μου» (Το σύνδρομο του Balint, Αινείας, Το κόσμημα) και «Ο εχθρός του ποιητή». Υπάρχει εισαγωγή που υπογράφει ο Ευριπίδης Γαραντούδης και χρονολόγιο 300 σελίδων που αποκωδικοποιεί το έργο του και αποκαλύπτει τα μυστικά του συγγραφέα: αποσπάσματα από συνεντεύξεις, γεγονότα ζωής, δικά του κείμενα, συνδέουν τη πεζογραφία του με τη διαδρομή του, δίνοντας στις ιστορίες του το βιωματικό τους ερέθισμα.

Έτσι, μαθαίνουμε ότι ο «Πεισίστρατος» είναι «η ιστορία ενός εφήβου που αγωνίζεται να υπάρξει και να δικαιωθεί μέσα σ’ εκείνη την βουβή, εσπερινή Θεσσαλονίκη». Και όχι απλά να δικαιωθεί, αλλά να δικαιωθεί σαν μια δαιμονική ιδιοφυία.

Η εκδρομή Η «Εκδρομή» γεννήθηκε από τον θάνατο του πατέρα του, που ήταν κι ο πρώτος του θάνατος. Κατά, συνέπεια, ο ήρωας της εκδρομής, μετά από έναν θάνατο, τον Θάνατο (όπως είναι αυτός του πατέρα) αναζητούσε παρέα για να πάει μια εκδρομή. Αλλά παρέα δεν βρήκε και πήγε μόνος του.

Το «Μυθιστόρημα», ονομάστηκε έτσι διότι ανταποκρίνεται στην έννοια που έδινε ο συγγραφέας στο μυθιστόρημα. Είναι η ιστορία τριών ανθρώπων που αγγίζουν τα όρια των συμβόλων και ερμηνεύουν ό,τι πιο σπουδαίο μπορεί να συμβεί σε μια κατάσταση ανθρώπινη. Το πιο αυτοβιογραφικό του, θα το χαρακτηρίσει.

«Ο γιατρός Ινεότης» μιλά για το ανθρώπινο όριο. «Σημαίνει τον άνθρωπο στην άκρη».

Το τέλος του καιρού συμβολίζεται στους «Χτίστες». Είναι ένα είδος παραβολής της ανακύκλησης, της επανάληψης, της προσπάθειας του ανθρώπου να δώσει μορφή στα λείψανα του απέραντου που κουβαλάει μέσα του.

Τα ταξίδια μου Τα «Ταξίδια μου» πρόκειται για ταξίδια στους πιο κρυφούς επώδυνους και σκοτεινούς τόπους των σχέσεων του ανθρώπου με τον άνθρωπο, στις τρεις μεγάλες του συγγένειες αίματος: με τη μητέρα, τον πατέρα και το παιδί. Τα «Ταξίδια μου» είναι η βιογραφία ενός νέου ανθρώπου.

«Ο εχθρός του ποιητή» «είναι ο πεζογράφος» και είναι ένα αυτοβιογραφικό βιβλίο. Πρόκειται για την ιστορία ενός νέου ποιητή που η ζωή του είναι αποκλειστικά η ποίηση. Στις σελίδες του ζωντανεύει το δημοτικό τραγούδι, ο Όμηρος… Το πρώτο μέρος τελειώνει με το θάνατο του ποιητή. Στο τρίτο μέρος ο ποιητής επιστρέφει, πραγματοποιώντας την υπόσχεση προς την μητέρα. Ταξιδεύει πεθαμένος για να φέρει πίσω την αδελφή του.

Και τα «Πεζογραφήματα» κάπως έτσι είναι. Μια επιστροφή. Για να εξηγηθούμε, να ξαναγαπηθούμε, να διαπιστώσουμε το πόσο σπουδαίος τελικά ήταν. Να τον καταλάβουμε, εντέλει, έστω και τώρα. Να διαπιστώσουμε ότι η γοητεία ποτέ δεν

μπορεί να είναι τυχαία. Όπως δεν είναι τυχαίο και το σημαντικό έργο. Με το αίμα μας το πληρώνουμε το κείμενο, και οι ήρωες δεν γίνεται παρά να είναι σάρκα από την σάρκα μας.

Αλλά και οι αλληγορίες, δεν μπορεί παρά να είναι οι γρίφοι μας. Γι’ αυτούς τους γρίφους πήγε ο Χειμωνάς «Εκδρομή», κι αυτοί υπήρξαν και «Ο εχθρός του ποιητή», αλλά την ίδια στιγμή υπήρξαν και ο μονάκριβός του φίλος. Ένας τόμος που αποτελεί το πρόβλημα και ταυτόχρονα τη λύση του.

 

 

 

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ- ΤΑ ΕΡΓΑ ΤΟΥ

Γεννήθηκε στην Καβάλα, στις 16 Μαρτίου 1936, μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε Ιατρική στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης, μετεκπαιδεύτηκε στη Νευρολογία, την Ψυχιατρική και τη Νευροψυχολογία με υποτροφία της γαλλικής κυβέρνησης στο Παρίσι. Το 1970 αναγορεύεται διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1982 εκλέγεται λέκτορας Νευρολογίας.Στις 27 Φεβρουαρίου 2000 πεθαίνει στο Παρίσι από ανακοπή. Έγραψε: Πεζογραφήματα: «Πεισίστρατος», Θεσσαλονίκη, 1960, «Η εκδρομή», 1964, «Μυθιστόρημα», 1966, «Ο γιατρός Ινεότης», 1971, «Ο γάμος», 1974 «Ο αδελφός», 1975, «Οι χτίστες», 1979, «Τα ταξίδια μου», 1984, «Ο εχθρός του ποιητή», 1990. Δοκίμια: «Έξι μαθήματα για τον Λόγο», 1984«Ο Λόγος, Μάθημα έβδομο και τελευταίο: Ο Χρόνος και το Σύμβολο» (Με δυο εισαγωγικά σχόλια), 1985, «Η δύσθυμη Αναγέννηση», Όγδοο μάθημα για τον λόγο, 1987, «Τα όνειρα της αυπνίας», Το ιερατείο του ύπνου και η δια των ονείρων καύσις των αιρετικών της νύχτας, 1994, «Ποιον φοβάται η Βιρτζίνια Γουλφ», Δημόσια κείμενα, 1995, «Το ένατο μάθημα για τον Λόγο», Ομιλία- Συζήτηση, 2001. Μεταφράσεις: «Ηλέκτρα» Σοφοκλή, 1984, «Βάκχες», Ευριπίδη, 1985, «Αμλετ», Σαίξπηρ, 1988, «Μήδεια», Ευριπίδη, 1989, «Μάκβεθ», Σαίξπηρ, 1997, «Ορέστης», Ευριπίδη, 1998

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top