Γιώργος Παπακωνσταντής: “Το γράψιμο είναι κυρίως κόπος, δεν είναι μόνο έμπνευση!”
Συνέντευξη στην Αργυρώ Μουντάκη //
Πόσες φορές δεν έχουμε σκεφτεί την διαδρομή μας στη ζωή και δεν έχουμε αναλογιστεί τις σχέσεις με τους πιο αγαπημένους μας ανθρώπους; Ο Άγγελος, λίγο πριν το τέλος του νήματος, αποφασίζει να κάνει ένα ταξίδι για να ανακαλύψει τελικά την δική του εσωτερική διαδρομή. Τα ερωτήματα που τον βασανίζουν συνδέονται με τις ανθρώπινες σχέσεις του, με τις φιλοδοξίες του, με την ίδια του την πορεία. Θα βρει άραγε τη λύτρωση για να μπορέσει να παλέψει για τη ζωή του; Μια συζήτηση με το συγγραφέα του εξαιρετικού αυτού βιβλίου, το Γιώργο Παπακωνσταντή, θα μας λύσει κάποιες από αυτές τια απορίες. Οι υπόλοιπες λύσεις βρίσκονται στο βιβλίο!
-Κύριε Παπακωνσταντή ποια ήταν η αφετηρία της «Διαδρομής»;
Ένας φίλος που στα 50 του διαγνώστηκε με καρκίνο και έφυγε μετά από 8 μήνες… Οι συζητήσεις που είχα μαζί του, για τον επικείμενο θάνατο, τη ζωή, τον έρωτα, αλλά και η ματαίωση που μου εξέφρασε, που αντί να καταφύγει σε θεραπείες ταξίδεψε συνεχώς μέχρι να πεθαίνει, μου έδωσαν την αφετηρία της διαδρομής.
-Στο βιβλίο σας «Διαδρομή» έχουμε κεντρικό ήρωα τον Άγγελο, έναν άντρα που έχει στη διάθεσή του τρεις αφοσιωμένες γυναίκες, που πραγματικά τον αγαπούν. Θα μπορούσε μία γυναίκα να βρίσκεται στη δική του θέση;
Ο Άγγελος θα μπορούσε να είναι και γυναίκα με βάση τα συναισθηματικά του χαρακτηριστικά. Όμως το ζητούμενο είναι η καταλυτική επίδραση του θανάτου στην απελευθέρωση του ανθρώπου από συμβάσεις και υποκρισίες. Η συσχέτιση της συγκυρίας του θανάτου με τον έρωτα, με την έννοια της αγάπης, της πίστης και της αφοσίωσης στις ανθρώπινες σχέσεις. Η πραγματική αγάπη είναι συχνά έξω από κάθε συμβατικότητα.
-Τι αναζητά περισσότερο ο Άγγελος σε αυτή τη Διαδρομή;
Προσπαθούμε να δούμε τη θεώρησή του μέσα από τη νέα κατάσταση του επικείμενου θανάτου του. Στην ουσία αναζητά επιβεβαίωση των επιλογών του, προσπαθεί να ανακαλύψει τα πραγματικά του συναισθήματα και ταυτόχρονα επιζητά την αγάπη, σαν την ύστατη δυνατότητα δικαίωσης της μέχρι τότε ζωή τους. Η αξιολόγηση των σχέσεών του και των συναισθημάτων των γύρω του, φαίνεται να είναι ο παράγοντας που θα τον οδηγήσει να παλέψει ή όχι για τη ζωή του. Οι σχέσεις του και οι επιβεβαιώσεις του δημιουργούν την απαραίτητη αισιοδοξία.
-Ποιος είναι ο φιλοσοφικός πυρήνας του έργου σας;
Το βιβλίο έχει ως επίκεντρο την έννοια της αγάπης και του έρωτα και ως που μπορούν να φτάσουν. Ένα ερώτημα π.χ. είναι αν εκείνος που αγαπά, είναι διατεθειμένος να απεμπολήσει την αγάπη του προκειμένου να είναι εκείνος που αγαπά ευτυχισμένος. Είναι η αγάπη ανταγωνιστική; Είναι ο έρωτας μοναχικός; Οι ανθρώπινες σχέσεις είναι πολύ περισσότερο πολύπλοκες από όσο συνήθως παραδεχόμαστε
-Ο ήρωάς σας είναι ασθενής, μάλλον σε τελικό στάδιο της επάρατης νόσου. Πώς μπορέσατε να εντρυφήσετε στο βάθος ενός ψυχισμού σε αυτήν την κατάσταση;
Ας το ονομάσουμε κάτι σαν «εμπειρική φαντασίωση». Η συζήτηση με τον πρόωρα χαμένο φίλο, όπως σας είπα ήταν η αφετηρία. Σε όλα τα άλλα, απλά προσπάθησα να εμβαθύνω στην ψυχολογία αυτού του ανθρώπου επιστρατεύοντας τη φαντασία μου και τις γνώσεις μου στην ψυχολογία.
-Ποιον ήρωα ή ηρωίδα αγαπήσατε περισσότερο και γιατί;
Ο κεντρικός ήρωας είναι φυσικά ο Άγγελος και είναι αυτός που «παθαίνει», ταλαιπωρείται συναισθηματικά, απολαμβάνει, αυτοενοχοποιείται, αγωνιά, βολεύεται, ελπίζει ή είναι απελπισμένος. Για όλα αυτά τα συναισθήματα, μέσα σε λίγες μέρες, άξιζε τελικά να ζει. Ο Άγγελος, αναπαριστά ακριβώς το μέσο άνθρωπο, άνδρα ή γυναίκα, ο οποίος πασχίζει να αγαπήσει και να αγαπηθεί. Πασχίζει να δώσει νόημα στη ζωή του και συνήθως η ζωή του δεν τον φτάνει για αυτά που έχει στο μυαλό του. Το συνειδητοποιεί καμιά φορά, αλλά τις περισσότερες φορές είναι αργά. Ο «επικείμενος» θάνατος του Άγγελου, είναι η αφορμή για δραματική σύντμηση του χρόνου του, οπότε τότε συνειδητοποιεί ότι η ζωή βιώνεται δεν προσδοκάται.
-Ποιες είναι οι λογοτεχνικές αγάπες σας;
Ο Λογοτεχνικός μου ήρωας είναι ο Ερωτόκριτος. Μέσα από το κορυφαίο αυτό έργο, όχι μόνο παρουσιάζονται τα βασικά ζητήματα της ζωής, αλλά δίνεται η ουσιώδης έννοια του έρωτα, η οποία κινητοποιεί τα πάντα στη ζωή. Από τους Έλληνες κλασσικούς, πάντα με συναρπάζουν ο Παπαδιαμάντης, ο Καζαντζάκης, ο Πρεβελάκης, και άλλοι. Από τους σύγχρονους, ο Χωμενίδης, ο Μάρκαρης και άλλοι, ενώ από την ξένη λογοτεχνία, ιδιαίτερα ο Χεμινγουαίη.
-Η Διαδρομή θα συνεχίσει την διαδρομή της σε ένα επόμενο βιβλίο;
Η διαδρομή συνεχίζεται έτσι κι αλλιώς και ελπίζω να συνεχίζεται όσο αντέχουμε. Το γράψιμο, όπως και σεις ξέρετε, είναι κυρίως κόπος δεν είναι μόνο έμπνευση.
-Έχοντας ασχοληθεί ενεργά με την πολιτική, πώς βλέπετε την κατάσταση στη γειτονιά μας;
Νομίζω ότι τα πράγματα δυσκολεύουν, γίνονται περισσότερο πολύπλοκα και ασταθή. Ιδιαίτερα η Τουρκία θα μας απασχολήσει πολύ στο μέλλον και ελπίζω να είμαστε προετοιμασμένοι για αυτό. Όσον αφορά το Ευρωπαϊκό γίγνεσθαι, πιστεύω στην Ευρώπη, και ότι στο τέλος θα τα καταφέρει, παρά τις αντιξοότητες. Όμως ο συνδυασμός του αναπτυσσόμενου λαϊκισμού με την τρομοκρατία και τις μεταναστευτικές ροές, φοβάμαι ότι θα οδηγήσουν σε μια Ευρώπη φοβική και περίκλειστη. Πρέπει να το αποφύγουμε αυτό και να συνεχίσουμε να προάγουμε την ελευθερία, την ανεκτικότητα, την ισότητα, τη δημοκρατία. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι δημοκρατία δεν είναι απλά η επικράτηση της πλειοψηφίας, αλλά είναι κυρίως η ελευθερία στη σκέψη, στην άποψη, στην κριτική, η ανεκτικότητα στο διαφορετικό και ο σεβασμός κάθε μειοψηφίας.
-Τι σας ανησυχεί και τι σας καθησυχάζει στο σύγχρονο κοινωνικό γίγνεσθαι;
Ανησυχίες υπάρχουν πολλές και πρέπει να υπάρχουν. Ότι έχουμε κατακτήσει μέχρι τώρα, χρειάζεται αγώνας για να διατηρηθεί και να βελτιωθεί. Δεν είναι τίποτα δεδομένο. Με ανησυχεί η διαρκής υποβάθμιση της Ελληνικής κοινωνίας, η οποία χρόνια τώρα πριονίζει το κλαδί που κάθεται. Μια κοινωνία με μικρή αυτογνωσία, χωρίς ταυτότητα και σε μεγάλη, γενικευμένη κρίση. Κρίση αξιών, ανομία, αναξιοκρατία, μετριότητα, μιζέρια. Αυτά όλα έχουν επιφέρει και την οικονομική κρίση. Προς το παρόν δεν υπάρχουν κάποια πράγματα να με καθησυχάζουν. Ελπίζω στις νέες γενιές… Ελπίζω.
-Έχοντας κάνει μία καταξιωμένη πορεία ποιες καταλήγετε ότι είναι οι τρεις πιο σημαντικές αξίες στη ζωή;
Αγάπη, αποδοχή-ανεκτικότητα και δικαιοσύνη για όλο τον κόσμο. Αν επικρατήσουν αυτά, στερεύουν όλα εκείνα που μας κάνουν να πολεμούμε μεταξύ μας.
-Σχέδια για το μέλλον που θα θέλατε να μοιραστείτε μαζί μας;
Να μπορούμε να απολαμβάνουμε τη ζωή, δεν είναι ακριβώς σχέδιο, αλλά στάση ζωής, από όπου ξεκινάνε όλα. Να συνεχίζουμε να γράφουμε, οπωσδήποτε και ποιος ξέρει το μυστήριο του αύριο.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
ΘΕΜΑΤΑ
-
Σεμινάριο “Αφήγηση Ζωής” στο Βιβλιοπωλείο Bookworld με ελεύθερη είσοδο
Tην Κυριακή 23 Σεπτεμβρίου 2018, 5 – 8μμ, θα πραγματοποιηθεί εισαγωγικό σεμινάριο “Αφήγηση Ζωής” με ελεύθερη είσοδο στο Βιβλιοπωλείο Bookworld (Αγ. Ιωάννου 86-88, Αγία Παρασκευή. Καθώς οι λέξεις είναι το βασικό υλικό που χτίζουμε τη σχέση μας
Περισσότερα -
Ποίηση: “Νέοι της Σιδώνος…”
Του Χρήστου Τσαγκάρη // * (Απόσπασμα των «Νέων της Σιδώνος») Μου λες πώς έθαψα τον λόγο τον λαμπρό της τραγωδίας. Μα κοίταξε γύρω σου…! Αυτόν τον τόπο δεν το βλέπει ο ήλιος. Τον έθαψαν παλιά στα Λατομεία.
Περισσότερα -
Leonard Cohen: “Ο δρόμος για τη Λάρισα” (Μετάφραση – μέρος Α’)
Επιλογή-μετάφραση-επίμετρο: Βασίλης Πανδής // * Κάτω απ’ τα χέρια μου Κάτω απ’ τα χέρια μου τα στήθη σου τα μικρά είναι κοιλιές αναποδογυρισμένες πεσμένων σπουργιτιών που ολοένα ασθμαίνουν Σε όλες τις κινήσεις σου ο ήχος
Περισσότερα -
Η αβάσταχτη οδύνη της βίας
Γράφει η Φωτεινή Χρηστίδου // Εντουάρ Λουί: “Ιστορία της βίας”, Μετάφραση: Στέλα Ζουμπουλάκη, Εκδόσεις: Αντίποδες, σελ.215 “Αλήθεια είναι αυτό που σε κατατρώει”, Ίμρε Κέρτες Σε δεκαέξι κεφάλαια και ένα ιντερμέδιο πρωτοπρόσωπης αφήγησης, με εναλλαγές αφηγητών ( ο
Περισσότερα -
Διήγημα: “Λυκόφως”
Του Θεόδωρου Πάλλα // * Η Ματούλα του Ζαμάνη, λογίζεται λίγο φευγάτη είν’ αλήθεια. Το καταλαβαίνεις από τις κουβέντες της αν και λέει λίγα. Μα κι από τα λίγα νιώθεις την αλαφροΐσκιωτη ή κατά πώς είπε ο
Περισσότερα -
Ποίημα: “Συμπληγάδες λέξεις”
Του Μάριου Καρακατσάνη // * Συμπληγάδες λέξεις Οι λέξεις πονούν κλαίνε σε σοκάκια ερημικά φυτεύουν σπόρους μέσα σε αυλάκια μοναξιάς συνθλίβουν κορμιά για να βγει το απόσταγμα ενός επικείμενου λάθους Οι λέξεις ουρλιάζουν σε παλάμες
Περισσότερα -
Ποιήση: “5 λεπτά”
Του Κώστα Μοναστήρα // 5 ΛΕΠΤΑ Δώσε μου 5 λεπτά για έρωτα Τόσα λίγα, Ούτε ένα καρβέλι ψωμί, μηδέ ένα ποτήρι κρασί, μήτε ένα κατέβασμα στον “κουλοχέρη”, για να γυρίσει η τύχη μου. Ίσως φτάνουν για ένα
Περισσότερα
