Fractal
Home / ΒΙΒΛΙΟ / ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ / Γιώργος Παπαδόπουλος: “Οι Φάροι πέρα και πάνω από τρόπους”
22/04/2015, 5:13 μμ

Γιώργος Παπαδόπουλος: “Οι Φάροι πέρα και πάνω από τρόπους”

Συνέντευξη στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη //

 

Για τους φάρους κυριολεκτικά μας μιλά ο Γιώργος Παπαδόπουλος με αφορμή την πρόσφατη έκδοση του λευκώματός του. Μεταφορικά, ο καθένας έχει τον τρόπο του.

 

-Κύριε Παπαδόπουλε, ποια ήταν η αφορμή για να  γράψετε το βιβλίο «Φάροι και φανοί στις ελληνικές θάλασσες», εκδόσεις Ωκεανίδα;

αρχείο λήψης Η αφορμή για την πρώτη φωτογράφηση ήταν κατά την διάρκεια μιας κοινής επιχείρησης του τμήματος δίωξης ναρκωτικών του ΣΔΟΕ με την δίωξη ναρκωτικών της ΕΛΑΣ , όταν ξεκινήσαμε την δεύτερη μέρα των Χριστουγέννων και πήγαμε στους Κήπους του Έβρου για να παρακολουθήσουμε δυο τουριστικά λεωφορεία που θα μετέφεραν ηρωίνη. Αφού τα εντοπίσαμε και ξεκινήσαμε για Αθήνα που ήταν ο προορισμός τους ,αυτά μπήκαν στην Αλεξανδρούπολη και στάθμευσαν στο λιμάνι. Οι επιβάτες κατέβηκαν για να περιηγηθούν την πόλη και εμείς μείναμε ώρες να περιμένουμε να επιστρέψουν για να ξεκινήσουν πάλι.Έτσι περιμένοντας ώρες και έχοντας πίσω μου τον πανέμορφο φάρο της πόλης, τον φωτογράφησα αμέτρητες φορές..Λίγες μέρες αργότερα έπεσε στα χέρια μου το σπουδαίο φωτογραφικό λεύκωμα του Σκουλά με πανέμορφες φωτογραφίες των πέτρινων φάρων.Έτσι ξεκίνησα το οδοιπορικό της καταγραφής .

 

-Το βιβλίο περιέχει πολλές φωτογραφίες από τους ελληνικούς φάρους. Με ποιο τρόπο τις συλλέξατε;

 Οι μόνοι φάροι που δεν έχω δει από κοντά είναι οι φάροι του Αγίου Ανδρέα και της Μέλισσας στην Ιθάκη , όπου τις φωτογραφίες μου τις έστειλαν φίλοι από το πλωτό σκάφος του λιμενικού και ο φάρος στα Λεβιθά που τον είχε φωτογραφήσει ένας φίλος πριν ξεκινήσω την καταγραφή.

Σε όλους τους άλλους έχω παει ο ίδιος (κάποιες φορές κατά την διάρκεια υπηρεσιακών ταξιδιών).

 

-Γιατί οι φάροι ήταν σημαντικοί για τους ανθρώπους;

Οι φάροι ήταν ιδιαίτερα σημαντικοί παλιότερα αφού ήταν μαζί με τα αστέρια και την πυξίδα τα μοναδικά βοηθήματα για τους ναυτικούς.

 

-Από τι υλικό έχτιζαν τους φάρους; Υπήρχαν κάποιες προδιαγραφές;

Όλοι οι φάροι είχαν κατασκευαστεί από πέτρα, εκτός από τον φάρο του Άντερου στον Μαλιακό που είναι σιδερένιος και της Κρανάης στο Γύθειο που είναι εξωτερικά. από μάρμαρο. Κάποιοι που ξανακτίστηκαν μετά τον πόλεμο έγιναν από μπετόν, όπως του Δουκάτου, του Γερόγομπου και του Κάβο Σίδερου.

 

 -Δεν ήταν δύσκολο για τους φαροφύλακες να διαμένουν στον φάρο, δεδομένου ότι ήταν χτισμένοι σε απομακρυσμένες περιοχές;

 Η ζωή των φαροφυλάκων ήταν πολλές φορές μαρτυρική. Η πρόσβαση στους κοντινούς οικισμούς ήταν δύσκολη, οι συνθήκες ιδιαίτερα τον χειμώνα αντίξοες, πολλές φορές ξέμεναν από τρόφιμα. Εγώ θα τους παρομοίαζα με καλόγερους. Άλλωστε πολλές φορές ήταν χαρακτήρες μοναχικοί, απόκοσμοι, αποτραβηγμένοι από την ζωή.

Αργότερα οι συνθήκες καλυτέρεψαν και κατατάσσονταν φαροφύλακες από τα κοντινά στον φάρο χωριά.

 

-Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος έφερε μεγάλες καταστροφές στο φαρικό δίκτυο. Σήμερα ποια είναι η κατάσταση;

pap Οι περισσότεροι φάροι χρησιμοποιήθηκαν από τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις σαν παρατηρητήρια κατά την διάρκεια του πολέμου με τους Ιταλογερμανούς, με αποτέλεσμα πολλοί να βομβαρδιστούν και να καταστραφούν. Όσους δεν κατέστρεψαν τότε, τους κατέστρεψαν κατά την αποχώρηση τους.

Από 338 φάρους που ήταν σε λειτουργία πριν τον πόλεμο, το 1945 λειτουργούσαν 28 . Σήμερα περίπου οι μισοί είναι σε καλή ή ανεκτή κατάσταση και οι άλλοι μισοί είναι ερειπωμένοι η ετοιμόρροποι, και δεν συντηρούνται καθόλου. Φάροι όπως στη νησίδα Τηνιόζο στα ελληνοαλβανικά θαλάσσια σύνορα που κτίστηκε το 1828, της Κανδηλούσας στα Δωδεκάνησα, του Πανόρμου στη Τήνο η του Αφορεσμένου Κάβου είναι έτοιμοι να καταρρεύσουν..

Τα τελευταία χρόνια το Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη έχει αναπαλαιώσει με πολλή καλή μελέτη και εργασίες τους φάρους του Ταινάρου, του Κάβο Μαλλιά ενώ έχει προχωρήσει για εργασίες στην Ντάνα του Πόρου και στην Παραπόλα.

Τελευταία το Πολεμικό Ναυτικό προώθησε ένα νόμο για να μπορεί κάποιος ιδιώτης ή οργανισμός ή  ίδρυμα να υιοθετήσει ένα φάρο και να τον επισκευάσει.

Τέλος δεν είμαι σίγουρος ότι είναι σωστό, οι φάροι που είναι σε καλή κατάσταση, να χρησιμοποιούνται σαν τόπος διακοπών για αξιωματικούς του Πολεμικού Ναυτικού , αφού έχουν χαρακτηριστεί μνημεία του νεώτερου πολιτισμού.

 

-Είναι λειτουργικό το φως του φάρου ή έχει αντικατασταθεί με την σύγχρονη τεχνολογία;

 Το φως συνεχίζει να  είναι λειτουργικό παρότι σήμερα υπάρχουν τέλεια ηλεκτρονικά βοηθήματα για την ναυσιπλοΐα. Σήμερα η πλειοψηφία των φάρων λειτουργεί με συλλέκτες ηλιακής ενέργειας .

 

-Από τους σπουδαιότερους οργανωτές και εκσυγχρονιστές του φάρου ήταν και ο Στυλιανός Λυκούδης. Τι κατάφερε να κάνει και άφησε σπουδαίο όνομα;

Ο Λυκούδης αφιέρωσε την ζωή του στην οργάνωση του φαρικού δικτύου. Μελέτησε, κατασκεύασε και  οργάνωσε 226 νέους φάρους από το 1911 και μετά, από τους οποίους οι 35 λειτούργησαν στην Μακεδονία και την Θράκη, μετά την απελευθέρωση τους.

 

-Σε ποια υπηρεσία ανήκουν οι φάροι;

 Η συντήρηση και η λειτουργία γίνεται από την Υπηρεσία Φάρων του Πολεμικού Ναυτικού που έχει έδρα το Παλατάκι στον Πειραιά.

 

-Σας βοήθησε στην έρευνα το Πολεμικό Ναυτικό;

 Δεν ζήτησα την βοήθεια του Πολεμικού Ναυτικού, παρά μόνο για να πάρω άδεια και να παω στον φάρο του Κάβο Σίδερου που βρίσκεται μέσα στην ναυτική βάση στο Κυριαμάδι στην Κρήτη.

Αντίθετα δυο φορές βρέθηκα αντιμέτωπος με την ανοησία, καθώς στον φάρο της Κακής Κεφαλής στην Χαλκίδα , ο φαροφύλακας μου απαγόρευσε την φωτογράφηση, λέγοντας ότι ο φάρος είναι ναυτική βάση, ενώ στους Αντίπαξους που έχουν φτιάξει ένα μικρό μουσείο, ο υπεύθυνος μου απαγόρευσε να το φωτογραφίσω.

 

-Το φως του φάρου ήταν σημαντικό γιατί ήταν ο σηματοδότης και ο φωτοδότης. Τι αντιπροσωπεύει σήμερα στους ανθρώπους;

 Ο φάρος έχει συνδεθεί από τον άνθρωπο μεταφορικά με την ελπίδα, με την πίστη , με την σωτηρία της ψυχής. Σήμερα μπορεί να είναι όλα αυτά αλλά και ένα όμορφο τοπίο για φωτογράφηση.

 

pap

 

-Ποιος είναι οι αγαπημένοι σας φάροι;

 Η Φάσα της Άνδρου, ο Γερογομπός στην Κεφαλονιά ,η Πλάκα της Λήμνου με τον υπέροχο φαροφύλακα τον Φάνη.

 

-Γιατί ο φάρος εξακολουθεί να γοητεύει τους συγγραφείς αλλά και τους καλλιτέχνες που εμπνέονται από αυτόν;

 Η μοναξιά , το επιβλητικό πολλές φορές τοπίο ,το ίδιο το κτήριο του φάρου, πιστεύω ότι εκπέμπουν κάτι μυστηριακό.

 

 -Διάβασα στο βιογραφικό σας ότι έχετε κάνει και άλλα λευκώματα. Μπορείτε να μας κάνετε μια μικρή αναφορά;

 Εδώ και τριάντα  χρόνια συλλέγω οτιδήποτε έχει σχέση με την Άνδρο (βιβλία, γκραβούρες, έντυπα, φωτογραφίες, γράμματα). Δεν έχω εκδώσει άλλο λεύκωμα μέχρι τώρα, αλλά έχω δώσει υλικό που έχει συμπεριληφθεί σε λευκώματα , όπως αυτό που εξέδωσε η Καίρειος βιβλιοθήκη με καρτ ποστάλ από το 1900 μέχρι το 1950 κ με τίτλο «Χαιρετίσματα από την Άνδρο».

 

-Ποια είναι η απήχηση του βιβλίου σας στο αναγνωστικό κοινό;

Δεν γνωρίζω τι απήχηση θα έχει το λεύκωμα γιατί μόλις κυκλοφόρησε. Όμως εγώ ολοκλήρωσα ένα στοίχημα να παω σχεδόν σε όλους τους φάρους, που ήταν κάτι σαν τάμα. Πάντως ένας φίλος που υπηρέτησε για χρόνια στην Υπηρεσία Φαρών  σαν κυβερνήτης στο πλοίο της υπηρεσίας αυτής, το βρήκε πολύ αξιόλογο, με σωστές αναφορές. Και η γνώμη ‘των επαϊόντων ” είναι αυτή που μετράει για μένα.

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top