Fractal

O Γιώργος Μανιώτης στο Εργαστήρι του συγγραφέα

Συνέντευξη: Ελένη Γκίκα //
Φωτογραφίες: Τάκης Σπυρόπουλος //

 

maniotis1

 

Τα μεγάλα θέματα και η αυστηρή δομή είναι ο βασικός μηχανισμός της ζωής και της γραφής του Γιώργου Μανιώτη. Και στο «Τώρα» του αυτό ακριβώς προσπαθεί: Να ξαναδιαβάσει με πυκνότητα κι ευκρίνεια μια συγχυσμένη, θολή εποχή.

 

Μανιώτης σημαίνει θέατρο, βιβλιοφάγος, μεταξωτά φουλάρια, φίνες πένες, γραφείο που χαίρεσαι να το βλέπεις και «Τα Σαντέ της Σαπφώς». Από τους πενήντα τίτλους που έχει εκδώσει «Τα μαύρα παραμύθια» τού χάρισαν Κρατικό Βραβείο, ενώ «Το ματς», «Ο λάκκος της αμαρτίας», «Διακοπές στην Ουρανούπολη» και η «Κοινή λογική», είναι από τα θεατρικά του που έχουν ανεβεί.

Το καινούργιο του μυθιστόρημα με τον τοξικό τίτλο «Τώρα» κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Ψυχογιός και έχει γραφτεί πια σε… ηλεκτρονικό υπολογιστή. Είναι στημένο γύρω από μια τηλεοπτική εκπομπή με τίτλο «Oικογενειακό τραπέζι» και αναφέρεται στις εφήμερες σχέσεις μας και στην εμφιαλωμένη ζωή. Ηρωες – εγκλωβισμένα γρανάζια σε ένα ακατανόητο σύστημα, αγαπημένο του θέμα και βασική συγγραφική του εμμονή. Το ζητούμενο, βεβαίως, «είναι μια ευκρινής ανάγνωση της σύγχρονης πραγματικότητας, γιατί παραμένει πρωτόγνωρη και σε επίπεδο υψηλής πολιτικής. Είναι φοβερό το πόσο τέλεια έχουν στηθεί οι πλοκές της εποχής». Λαμβάνοντας υπόψη «την εσωτερική βία που υπάρχει, πλάθουν συνειδήσεις», επιμένει, «το λάθος το επιλέγουμε πια, εμείς οι ίδιοι»!

Ως μεθοδολογία συγγραφικής προσέγγισης, βρίσκει καταλληλότερη την συνέντευξη, όλοι οι ήρωές του δίνουν συνέντευξη στην ηρωίδα κι αυτή με τη σειρά της στον… νεκρό ανεψιό, «η συνέντευξη είναι μεγάλο εργαλείο, μέσα από μια συνέντευξη- τοποθετείται ο συγγραφέας- μπορείς να περάσεις μια ολόκληρη ζωή». Οι βασικοί αρμοί κατά συνέπεια «πύκνωση και διαύγεια και τομές επιπέδων», η μαθηματική τρόπον τινά, μυθιστορηματική δομή. Διότι παρότι τη μυθιστορηματική ιδέα αυτού του βιβλίου τη συνέλαβε σε «σ’ ένα μεσημβρινό όνειρο», το όλο συγγραφικό οικοδόμημα έχει αυστηρή αρχιτεκτονική λογική. «Οταν ξεκινάς μια ιστορία το βασικό που μετρά είναι η σωστή στόχευση, εάν συμβαίνει αυτό είναι σα να οδηγείς με το χειρόφρενο λυτό. Αμα είναι τέλεια στοχευμένο αυτό που γράφεις, είναι σαν παζλ, όλα βρίσκουν τη θέση τους, αλλιώς… βρίσκεσαι στον αέρα! Είναι σαν να βρήκες την κοίτη, και το μόνο πια που σου μένει είναι να βγεις στη θάλασσα».

Εξάλλου, παρότι αισθάνεται άτρωτος και απολύτως προστατευμένος όταν γράφει, η πραγματικότητα δεν παύει ποτέ να τον αφορά. Αναγνωρίζει ότι ο προγραμματισμός ενός μυθιστορήματος είναι η ανθρώπινη ύβρις αλλά υπενθυμίζοντάς μας τον Γκάτσο υποστηρίζει ότι «γράφει όλα αυτά τα πράγματα για να μη φτάσουν να γίνουν πεπρωμένο, γιατί άμα γίνεις ή γίνουν πεπρωμένο είναι το τέλος, δεν έχει πια ούτε διόρθωση, ούτε κι επιστροφή».

 

Γραφείο. Με κατεβασμένα ρολά, τα πρωινά συνήθως, είναι «η ώρα του συγγραφέα», «όταν το μυαλό είναι καθαρό».

Γραφείο. Με κατεβασμένα ρολά, τα πρωινά συνήθως, είναι «η ώρα του συγγραφέα», «όταν το μυαλό είναι καθαρό».

 

Γράφει καθημερινά, τα πρωινά με καθαρά μυαλό τουλάχιστον για δύο- τρεις ώρες και πάντα στον ίδιο χώρο, εδώ στο γραφείο, με ερμητικά κλειστά τα παράθυρα, πάντοτε σκοτεινά. «Οταν μπω εδώ μέσα ξεχνιέμαι», παραδέχεται καθώς και το ότι εκείνες οι περίφημες πένες του αποτελούν πια παρελθόν.

Εκείνο που παραμένει το βασικό είναι η παραδοξότητα της αρχής που είναι πάντα η νομοτέλεια σχεδόν της δομής. «Εάν υπάρξει η δομή κατόπιν οι ήρωες αναπτύσσονται». Στο “Τώρα” ήταν οι συνεντεύξεις, στα “Σαράντα κύματα” οι σαράντα ερωτήσεις που συνηθίζει να υποβάλει τους φοιτητές του στην σχολή υποκριτικής. «Ετσι, μπαίνει σε μια τάξη και ο ψυχοπνευματικός τους κόσμος» αποκαλύπτει «αλλά και πάλι, η εποχή μάς έχει μάθει να αυτολογοκρινόμαστε» όπως και «η εποχή εκείνο που επιθυμεί να ακυρώσει είναι η δομή και η συνοχή. Αλλο ένα ίδιον της εποχής είναι το ότι έχει κατορθώσει να μας κάνει οικεία την φρίκη της, διότι αν δεν αναγνωρίσεις την αρρώστια σαν αρρώστια δεν υπάρχει και περίπτωση να γιατρευτείς».

 

Αναγνώστης. Τα αδιάβαστα σε στοίβα, ο αναγνώστης συνδεδεμένος αναπόσπαστα με τον καλό συγγραφέα, πώς θα μπορούσε να συμβαίνει διαφορετικά...

Αναγνώστης. Τα αδιάβαστα σε στοίβα, ο αναγνώστης συνδεδεμένος αναπόσπαστα με τον καλό συγγραφέα, πώς θα μπορούσε να συμβαίνει διαφορετικά…

 

 

* Δημοσιεύθηκε στο Ρεπορτάζ [Έθνος της Κυριακής]

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top