Fractal

Για την παράσταση «Γκιλοτίνα» στο θέατρο “Τέσσερις εποχές”

Γράφει η Ελένη Αναγνωστοπούλου //

 

 

Το επόμενο πρωί όλα θα είναι διαφορετικά. Ακόμα και εμείς. Η γκιλοτίνα θα αλλάξει ριζικά τις ζωές όλων με τις αντίστοιχες επιπτώσεις. Σ’έναν κόσμο που παραπαίουν οι αξίες, ο ρεαλισμός θα συναντηθεί και θα συγκρουστεί με τον έρωτα. «Η γκιλοτίνα» έρχεται να προκαλέσεις ισχυρές αναταράξεις στο θέατρο τέσσερις εποχές-Γιάννης Μόρτζος.

 

Το θέατρο τέσσερις εποχές ανοίγει και φέτος τις πόρτες του και φιλοξενεί ένα σπουδαίο έργο, το οποίο αξίζει μελέτης και παρακολούθησης. Ο λόγος για τη Γκιλοτίνα του Γιώργου Χριστοδούλου η οποία ανέβασε αυλαία στις 10/11/2018. Και η ιστορία ξεκινά. Τέσσερις διαφορετικοί άνθρωποι σε όλα τους, από τους τρόπους συμπεριφοράς τους μέχρι τις εκ διαμέτρου αντίθετες ιδεολογικές καταβολές τους, συναντώνται στο κρατητήριο όπου κατά τη διάρκεια παραμονής τους, καλούνται είτε ηθελημένα είτε αθέλητα να συγχρωτιστούν μεταξύ τους και να αλληλεπιδράσουν. Θέλημα της μοίρας; Πάντως, αυτές οι 24 ώρες είναι βασανιστικές για τον καθένα τους και εντούτοις εξυπηρετούν την εξέλιξη του δράματος. Η πρώτη σκέψη που μου ήρθε αυθόρμητα στο νου, ήταν: αυτό το έργο είναι πολιτικό μανιφέστο, διαφορετικό από τα άλλα. Συνήθως, όποτε μιλάμε για πολιτικό μανιφέστο γνωρίζουμε ότι πρόκειται για πύρινους λόγους που αφορούν το πολιτικό γίγνεσθαι. Στο εν λόγω θεατρικό κείμενο χρειάζεται να δικαιώσεις αυτό που δεν καταλαβαίνεις με την πρώτη ματιά και την πρώτη ανάγνωση. Συγκεκριμένα, εντόπισα δύο σπουδαία στοιχεία. Κατ’αρχάς, πρέπει να πω πως η υπόθεση του έργου έχει σαν πυρήνα της, το θέατρο ντοκουμέντο. Ο συγγραφέας Γιώργος Χριστοδούλου αφορμάται από την κοινωνικοπολιτική επικαιρότητα και γράφει τη Γκιλοτίνα, φέρνοντας ξανά στην επιφάνεια τα τραύματα που η κοινωνία έχει καταφέρει επιμελώς να κρύψει. Η Λίλα Μαράκα στο βιβλίο Θέατρο και Δράμα, Εκδόσεις Πολύτροπον Δρώμενα αναφέρει πως στο θεατρικό έργο ντοκουμέντο, εμπεριέχεται το στοιχείο της απόλυτης υποταγής στην ιστορική αλήθεια. Για να το τοποθετήσω με άλλα λόγια, η ιστορική αλήθεια μένει αναλλοίωτη, απλώς η φαντασία βοηθάει τη ματιά του αυτόπτη μάρτυρα. Ο κύριος Χριστοδούλου έχει γράψει ένα εξαιρετικά δυνατό κείμενο. Δεν στοχεύει να δώσει μασημένη τροφή, απεναντίας βάζει τους θεατές να προβληματιστούν και γιατί όχι, να φτάσουν στο σημείο να ψάξουν τα βαθύτερα αίτια. Συνεπώς, δημιουργεί καθοδηγούμενη ανοιχτότητα. Παραδείγματος χάρη, χρησιμοποιεί τη Γαλλική Επανάσταση ως εφαλτήριο για την έναρξη μιας νέας επανάστασης που θα επιφέρει καινοτόμες αλλαγές στη ζωή του σύγχρονου ανθρώπου. Η Γαλλική Επανάσταση ως κίνημα ήταν υπέρ του τριπτύχου: Ελευθερία, Ισότητα, Αδερφότητα. Οι επαναστάτες κατέρριψαν το Παλαιό Καθεστώς (Ancien Regime), το οποίο είχε εγκαθιδρυθεί στο γαλλικό κράτος για περίπου τρεις αιώνες: από το 15ο έως τον 18ο αιώνα. Ο Albert Lindemann αναφέρει χαρακτηριστικά ότι η γαλλική επανάσταση από πολιτική σκοπιά, διακρινόταν από πολυπλοκότητα. Ειδικότερα, περιείχε ραγδαίες και βίαιες αλλαγές αναφορικά με την επαναστατική ηγεσία.       Φτάνουμε στον 21ο αιώνα όπου η κοινωνία μας περνάει βαθύτατη κρίση σε πολυεπίπεδη μορφή: κοινωνική, πολιτική, οικονομική, ανθρωπιστική. Η Γκιλοτίνα εξαίρει το επαναστατικό αίσθημα διαμέσου της Ειρήνης, της επαναστάτριας. Η Ειρήνη οραματίζεται έναν κόσμο με καθολική ισοτιμία όμως όλες αυτές οι ιδέες μένουν στη σφαίρα της φαντασίας. Η αιτιολόγηση είναι απλή: τη νικάει η ρεαλιστική καθημερινότητα. Συνεχίζοντας, εντόπισα αρκετές ομοιότητες με τη θεατρική γραφή του Δημήτρη Κεχαίδη. Ο Κεχαίδης ιχνογραφεί με τη συγγραφική πένα του καταστάσεις που αφορούν την επικαιρότητα της μεταπολεμικής Ελλάδας. Ο λόγος του είναι κοφτός και άμεσος. Υπάρχουν όμως σημαντικές διαφορές. Ξεκινώντας, όπως ανέφερα και παραπάνω, ο Γιώργος Χριστοδούλου παίζει με τους υπαινιγμούς και τις μεταφορές στο έργο του. Επιπροσθέτως, εντείνει το σασπένς και χρωματίζει στοιχεία της προσωπικότητας του κάθε ήρωα χωρίς να τον ταμπελοποιεί. Οπωσδήποτε παίζει από την αρχή ως το τέλος με την ψυχολογία των θεατών και των ηρώων διότι έχει σαν στόχο να φτάσει στον τελικό προορισμό που είναι η λύτρωση.

 

 

Η Γιούλη Ζήκου είναι πύρινη στο ρόλο της Ειρήνης. Δυναμική, κοφτή και υπερήφανη, ενσαρκώνει το ιδανικό πορτραίτο ενός νέου ανθρώπου. Γεμίζει τη σκηνή με ζωντάνια και μας συγκινεί με τον ουτοπικό ρομαντισμό και το σκεπτικισμό, στοιχεία που αποδίδει με επιτυχία στην ηρωίδα της. Ο Πασχάλης Τσαρούχας στέκεται άξιος συνεργάτης του θιάσου. Είναι αξιοπρόσεκτος επί σκηνής. Ερμηνεύει το ρόλο του αστυνομικού με σταθερότητα και αποφασιστικότητα. Αναμφίβολα, ο Γιάννης Πολιτάκης είναι υποκριτική έκπληξη στο ρόλο του Αντουάν. Ενσαρκώνει με πειστική αληθοφάνεια έναν άνθρωπο της πιάτσας. Αποφορτίζει τη βαριά ατμόσφαιρα με το κωμικό στοιχείο το οποίο υπάρχει σε μετρημένες ποσότητες, σε καίριες στιγμές. Ο Γιάννης Μόρτζος ερμηνεύει διπλό ρόλο στην παράσταση. Σε αυτό το σημείο, έχω να παρατηρήσω ότι υποδύεται έναν ρόλο τρόπον τινά αντεστραμμένο. Θα γίνω όμως πιο σαφής. Ο άστεγος επί της ουσίας κάνει σιωπηρά την αυτοκριτική του και επιστρέφει στις θύμησες του παρελθόντος που τον σημάδεψαν, τον επηρέασαν και μετέπειτα τον σφυρηλάτησαν. Ο πολιτικός Αυγερινός Δελλής είναι το πρόσωπο κλειδί στην υπόθεση. Εκείνος θα φέρει και την ανατροπή, ξαφνιάζοντας μας αφού καταφέρνει να συγχωρήσει τον εαυτό του και αντίστοιχα συγχωρείται από την ιστορία.

Η Λαμπρινή Καρδαρά επέλεξε τα κοστούμια να  χαρακτηρίζονται από απλότητα και να είναι ταιριαστά με την ιδιοσυγκρασία των ηρώων. Η μουσική του Τάκη Μπινιάρη, επιβλητική, μας κόβει την ανάσα, εντείνοντας το γενικό σασπένς. Ο Τάκης Ποδαρόπουλος φωτίζει αριστοτεχνικά την κάθε σκηνή. Χρησιμοποιεί τον υποβλητικό φωτισμό στη σκηνή του Βασίλη και της Ειρήνης θέλοντας να υποδηλώσει τη νοσταλγία του παρελθόντος.

Ολοκληρώνοντας την πραγμάτευση του θέματος, η σκηνοθεσία του Γιάννη Μόρτζου εστιάζει αφ’ενός στην κατανόηση των ηρώων ως ανθρώπινες οντότητες και αφ’ετέρου στη σύνθετη ερμηνευτική προσέγγιση από ψυχολογικής άποψης του κάθε ήρωα ξεχωριστά.

 

 

Ετικέτες:
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top