Fractal

Γιάννης Υφαντής: “Γράφω θα πει διαβάζω το βιβλίο του κόσμου…”

Μια συνέντευξή του στην Ελένη Γκίκα //

 

Με αφορμή την εκδήλωση της Bibliotheque στα πλαίσια των εκδηλώσεων ΠΟΙΗΣΗ ΓΥΜΝΗ το Σάββατο 24 Οκτωβρίου στις 9.00 μ.μ. στη Βιβλιοθήκη Βολονάκη για τον Γιάννη Υφαντή, μια συνέντευξη με τον ποιητή εφ’ όλης της ύλης.

 

yfantis_giannis

 

Από το 1977 βρίσκεται στο «Ναό του Κόσμου». Αλλά από πάντα «αδυνατούσε να βαδίσει στων ανθρώπων την οδό,/ κι έγινε έτσι ένας χορευτής μπρος στο θεό».

Τον χορό του, όλοι τον θαύμασαν. Έγραψαν κριτικές, είπαν πως είναι ένας από τους σημαντικότερους ποιητές του καιρού μας… Την υπογράφουσα παρηγορεί σαν Μπόρχες. Εξάλλου, ως Υφαντής, όλα δείχνουν πως ξέρει αρκετά καλά το υφαντό της μοίρας και του κόσμου. Μελέτησε Αρχαίους Έλληνες και Μυστικούς της Ανατολής… Και πάνω απ’ όλα φαίνεται να γνωρίζει καλά τους νόμους και τους κανόνες της Φύσης.

Ποιήματά του μεταφράστηκαν στα Ιταλικά, Βουλγαρικά, Αγγλικά, Γαλλικά, Αραβικά, Φινλανδικά, Ρωσικά, ισπανικά, Σλαβομακεδόνικα, Κινεζικά, Σερβικά, Κουρδικά Εβραικά, Γερμανικά… Τον καλλιέργησε όσο κανείς «Τον Κήπο της Ποίησης».

Τον Γιάννη Υφαντή όλοι μας τον γνωρίζουμε από τα δώρα του: «Μανθρασπέντα», «Μυστικοί της Ανατολής», «Αρχαία Εδδα», «Ο Καθρέφτης στο Δέρμα του Διαβόλου», «Ναός του Κόσμου», «Ο Κήπος της Ποίησης», «Αρχέτυπα», «Το ιδεόγραμμα του φιδιού»… Που τώρα ετοιμάζονται να επανεκδόθηκαν από τις εκδόσεις «Μελάνι» και «Άγκυρα».

Εκείνος, εξακολουθεί με χαρμολύπη «να διαβάζει τη φρίκη και την ομορφιά στο Βιβλίο του Κόσμου».

Διότι «Ναι, γεννιέται κανείς ποιητής». Και δεν θα μπορούσε ποτέ ν’ αποφύγει την ποίηση, χωρίς να αποφύγει τον εαυτό του τον ίδιο. Αλλά από τον εαυτό του πώς να ξεφύγει κανείς;

 

yfantis_books

 

– Τι είναι εκείνο που μπορεί να κάνει έναν άνθρωπο σήμερα ποιητή, κύριε Υφαντή; Γεννιέται κανείς ποιητής ή γίνεσαι; Εσείς για παράδειγμα, την ποίηση θα μπορούσατε να την αποφύγετε;

– Αυτό που κάνει σήμερα έναν άνθρωπο ποιητή είναι το ίδιο εκείνο που τον έκανε ποιητή σ’ όλες τις εποχές:

«Αδυνατούσε να βαδίσει στων ανθρώπων την οδό,
κι έγινε έτσι ένας χορευτής μπρος στο Θεό».

Αλλά αυτή του η αδυναμία, αν κι επιφανειακά μοιάζει να του παρουσιάζεται σε μια ορισμένη ηλικία, είναι σύμφυτη με τον ποιητή, γεννιέται μαζί του. Ναι, γεννιέται κανείς ποιητής. Αν δεν ήταν έτσι, τότε θα γινόντουσαν ποιητές κι όλα του τ’ αδέρφια κι εν πάση περιπτώσει όλοι που μεγάλωσαν μαζί του, κάτω από τις ίδιες συνθήκες και στο ίδιο περιβάλλον. Και βέβαια, εντέλει δεν θα μπορούσα ν’ αποφύγω την ποίηση, χωρίς ν’ αποφύγω τον ίδιο μου τον εαυτό.

 

– Ευχή ή κατάρα η ποίηση; Προσόν ή κουσούρι;

– Αυτός που έχει τα μάτια του κλειστά δεν βλέπει ούτε την ομορφιά ούτε τη φρίκη. Αυτός που έχει τα μάτια του ανοιχτά δεν μπορεί παρά να βλέπει τόσο την ομορφιά όσο και τη φρίκη. Ούτε προσόν λοιπόν ούτε κουσούρι. Όσο περισσότερο χαίρεται με την ομορφιά ο ποιητής, τόσο περισσότερο υποφέρει με τη φρίκη. Διότι όλα πληρώνονται. Και διότι πίσω από την φαινομενική ανισότητα, υπάρχει μια υπερακριβής ισότητα όλων των όντων. Όποιος παίρνει λίγα από τη ζωή, θα επιστρέψει λίγα. Όποιος παίρνει πολλά θα επιστρέψει πολλά.

 

– Από «Μανθρασπέντα» το 1977 και τους «Μυστικούς της Ανατολής» μέχρι τ’ «Αρχέτυπα» το 2001 και «Το ιδεόγραμμα του φιδιού» το 2003, τι άλλαξε και τι παρέμεινε αναλλοίωτο, κύριε Υφαντή;

– Ο ποιητής άλλαξε εκδότες μα όχι τον εαυτό του. Προστέθηκαν έργα μα η ανάγκη για την ποιότητα παρέμεινε πάντα όχι μια εξωτερική επιταγή αλλά μια βιολογική ανάγκη.

Το κύριο βιογραφικό του ποιητή είναι το έργο του. Όσο για τα βιογραφικά στοιχεία που έπρεπε να δώσω κατά καιρούς, τα κατασκεύασα σύμφωνα με την ανάγκη μου να μιλούν για τον ποιητή κι όχι για εκείνο τον εαυτό μου τον καταγεγραμμένο στην αστυνομία, στη στρατονομία, στην εκκλησία είτε στα μητρώα αρρένων του δήμου στον οποίο ανήκε η εκάστοτε κατοικία μου. Βεβαίως υπάρχει κι ένα έκτακτο βιογραφικό. Διότι σε κάποια εκπομπή στην οποία ήμουν παρών, είδα να με παρουσιάζουν μ’ έναν τρόπο συνηθισμένο που άφηνε έξω τον ποιητή κι έπασχε από πολλή σοβαροφάνεια. Τότε επενέβην (με κέφι) κι έδωσα αμέσως ένα ποιητικό βιογραφικό.

 

– «Ο Γιάννης Υφαντής γεννήθηκε σύμφωνα με την επιθυμία του στη Ραίνα (κοιλάδα της Αιτωλίας) τον Οκτώβρη του 1949. Σπούδασε γεωργία, κτηνοτροφία, κυνηγετική και ιππευτική τέχνη, αστρονομία και υφαντική. Στα 22 του εγκατάλειψε τα νομικά για να μελετήσει απερίσπαστος το βιβλίο του Κόσμου». Η ποίησή σας είναι σπουδή στο βιβλίο του Κόσμου;

– Ακριβώς, επειδή:

«Ένα βιβλίο μόνο έχει γραφτεί
κι έχει γραφτεί με πράγματα κι όχι με λόγια.//
Ένα βιβλίο μόνο έχει γραφτεί
κι έχει γραφτεί από τον Κόσμο με τον Κόσμο για τον Κόσμο.
Ο Κόσμος είναι το βιβλίο του Κόσμου.//
…Γράφω θα πει διαβάζω το βιβλίο του κόσμου…»

 

– «Ένας άντρας τρέχει/ τρέχει να προλάβει το αστικό,/ Έεε… Ούτις!/ Εσύ που είμαστε μαζί παντού, τι τρέχεις;/ Μη γίνεσαι γελοίος Ούτις./ Τι να το κάμεις το αστικό;/ Να πας που;/ Να προλάβεις τι;/ Να κάμεις τι;/ Όλα γινήκαν Ούτις. Όλα μα, τι στέκεις;/ Τρέχα μπας και γλιτώσεις από σένα!» Για να γλιτώσεις από μας, γίνονται όλα;

– Όχι, αντίθετα. Μα ο συνηθισμένος άνθρωπος ό,τι κάνει το κάνει σχεδόν για να γλιτώσει από τον εαυτό του.

 

– «Ο καθρέφτης του Πρωτέα» που εκδόθηκε πρώτη φορά το 1986 από τον «Ιανό», επανακυκλοφορεί σήμερα μαζί με όλο σας το έργο. Τι είναι σημειολογικά ο καθρέφτης για σας;

– Έξοχο σύμβολο κι αντικείμενο μαγικό, αγαπημένο. (Είναι από τις εμμονές μας που δημιουργείται το ύφος μας κ’ είναι από τις επιμονές μας που δημιουργείται η ιδιαιτερότητά μας). Ο καθρέφτης είναι για μένα πολλά. Το χαρτί όπου καθρεφτίζεται ο λόγος–εαυτός μου. Είναι η Μάγια- Ψευδαίσθηση- Αυταπάτη. Η πηγή με το πλήρως γαληνεμένο νερό, το απαραίτητο για την αυτογνωσία μας. Είναι η συνείδηση. Είναι η πλήρης καθαρότητα. Ο άλλος- εγώ’ όλα τα άλλα-εγώ. Το κενό-καθρέφτης που μέσα του βλέπω καθρεφτισμένο τον εαυτό μου-σύμπαν.

 

– Με αφορμή την ποιητική σας συλλογή «Μανθρασπέντα», «λέξη ξόρκι, λέξη- δημιουργός», όντως υπάρχουν λέξεις- ξόρκια;

– Όταν για μας λειτουργούν ως ξόρκια, ναι.

 

– Ονόματα «ξόρκια»;

– Και πάλι όταν λειτουργούν για μας ως τέτοια, ναι.

 

yfantis_g

 

– Και επί τω προκειμένω, «Υφαντής»;

– Έχω την εντύπωση ότι ταυτίζεται κανείς με το όνομά του, όταν κατέχει εκείνο το επίπεδο στο οποίο το όνομα αυτό «λειτουργεί» με όλες του τις σημασίες. Άλλος έχει ξεπεράσει το επίπεδο του ονόματός του, άλλος βρίσκεται σ’ αυτό, άλλος δεν έχει φτάσει στο επίπεδο του ονόματός του. Κάποιος που δεν υφαίνει δεν είναι υφαντής. Οι πρόγονοί μου ύφαιναν, άντρες και γυναίκες. Οι γιαγιές μου, οι θείες μου, η μάννα μου, οι αδερφές μου, ύφαιναν. Για μένα ήταν μια μαγική διαδικασία. Μικρό παιδί πίστευα πως η μάννα μου είναι μάγισσα, μόνο και μόνο βλέποντάς την να υφαίνει και να τραγουδά. Εγώ συνέχισα την υφαντική τέχνη, υφαίνοντας λέξεις και στίχους, κάνοντας ποιήματα. (Και βέβαια υπήρξαν περιπτώσεις που εξαιτίας αυτού κάποιοι με θεώρησαν μάγο, άλλοι με την καλή σημασία της λέξης κι άλλοι με την κακή σημασία της). Εδώ το όνομα αυτό λειτουργεί πια με όλες του τις πρωταρχικές και μεταγενέστερες σημασίες του. Η λέξη υφαντής (και υφαίνω), χρησιμοποιούνται από τον Όμηρο και βέβαια υπάρχουν πριν από τον Όμηρο. Υφαίνω: Υ (κύπελλο, δοχείο), απ’ όπου βγάζω τα υλικά του φαίνω (φανερώνω)· φέρνω τα πράγματα στο φως, ή φέρνω στα πράγματα το φως, κάνω τα πράγματα ορατά, πράγμα που ισούται με την έννοια «τα κάνω να υπάρχουν», τα δημιουργώ. Φάνης το πρωταρχικό ον της Ελληνικής Μυθολογίας. Φάνης, ο φανερωτής, ο αποκαλύπτων. Ιωάννης Υφαντής, Ιωάννης της Αποκάλυψης. Αρχικά σήμαινε τον κατεξοχήν δημιουργό, τον κατεξοχήν άνθρωπο της τέχνης. Textor στα λατινικά ο «υφαντής», με ρίζα στο ελληνικό «τέχνη». Και textile ο αργαλειός στα αγγλικά. Ντίχτα ο ποιητής στα γερμανικά και ντόκτορ ο ανώτερος αξιωματούχος των επιστημών και των τεχνών. Ο Μάξ Βέμπερ βεβαίως μεταφράζεται ως μεγάλος υφαντής. Το υφαντό είναι χρησιμότατο ως ένδυμα, κάλυμμα, σκέπασμα ή στρωσίδι. Συνάμα πάνω του υφαίνονται παραμύθια, ποιήματα, ιστορίες, θρύλοι, όλα τα μυθικά ή πραγματικά όντα. Άγιοι της Ανατολής υπήρξαν υφαντές και στην μυθική Ελλάδα θεές, νεράιδες και ηρωίδες επών υφαίνουν. Η ζωή μας είναι το υφαντό της Μοίρας μας. Οι Φαίακες έχουν δυο ασχολίες: Τη ναυτική τέχνη και την υφαντική τέχνη. Η Αράχνη υφαίνει ως αράχνη, αφότου έχασε το στοίχημα που έβαλε με τη θεά Αθηνά. Αλλά και ο Ηλιος, είναι η χρυσή αράχνη, ο υφαντής, για να επιστρέψουμε και πάλι στην έννοια του φανερωτή δια του φωτός και του κατεξοχήν δημιουργού.

 

– Τι κατορθώνει ή επιδιώκει κανείς κεντώντας «στο δέρμα του διαβόλου»;

– Αν το δέρμα του διαβόλου είναι το χαρτί, τότε ο ποιητής μπορεί με λέξεις να κεντήσει πάνω του την κακή φύση των ανθρώπων, ώστε βλέποντάς την αυτοί να νοιώσουν αηδία, φρίκη, αποστροφή. Κ’ ίσως τότες επιθυμήσουν να την μετατρέψουν ή να την απαρνηθούν, κινητοποιώντας την καλή τους φύση, η οποία σύμφωνα με τον Έζρα Πάουντ αποτελεί τον παράδεισό μας. A man’ s paradise is his good nature, μας λέει σε κάποιο ποίημά του.
– Μέσα από την ποίηση μπορεί ο ποιητής να ακούσει «τη γλώσσα του Θεού»;

– Η ίδια η ποίηση είναι η γλώσσα του Θεού στο επίπεδο της ανθρώπινης αισθαντικότητας κι αντιληπτικότητας. Όμως δεν είμαι σίγουρος αν κατάλαβα καλά την ερώτησή σας. Μπορείτε να την επαναλάβετε με τρόπο διαφορετικό;

 

– Δηλαδή, τελικά το ποίημα πού βρίσκεται, μέσα ή έξω από μας;

– Βρίσκεται εκεί που ο καθένας μας το βρίσκει.

 

– Στα «Αρχέτυπα», φωτογραφία, ζωγραφική και ποίηση συνυπάρχουν. «Έφτασα στις συνθέσεις αυτές παίζοντας», γράφετε. Παίζοντας κανείς φτάνει να αφουγκράζεται τον κόσμο;

– Ακριβώς. Που σημαίνει επίσης πως μόνο αν αναστήσει κανείς μέσα του το παιδί μπορεί να επικοινωνήσει με το Θαύμα-Κόσμος. «Μόνο αν γίνετε σαν τα παιδιά…», όπως λέγει ο Ιησούς. Κι ο Ηράκλειτος που έπαιζε σαν παιδί με τα παιδιά; Κι ο Αναξαγόρας που ζήτησε να γιορτάζουν τη μνήμη του αφήνοντας εκείνη τη μέρα τα παιδιά ελεύθερα να παίζουν;

 

– Εν τάξει, «τα βιβλία γίνονται μόνα τους», όμως, εσείς πως τα συναντάτε;

– Τα συναντώ σε κάθε τους στάδιο. Τα παρατηρώ, τα βοηθώ, με βοηθούν, παίζω μαζί τους. Η πλήρης συνάντηση βεβαίως γίνεται όταν ολοκληρωθούν. Όταν τα ερωτευτώ και μ’ ερωτευτούν.

 

– Αν δεν μένατε στο Αγρίνιο και στο χωριό, οι «συναντήσεις» αυτές θα ήταν δυσκολότερες;

– Το πίστευαν και το έλεγαν από τους αρχαίους καιρούς. Ας το πω κι εγώ με τον δικό μου τρόπο: Μόνο κάτω από τον ανοιχτό ουρανό, στο κέντρο του ορατού και αόρατου σύμπαντος, μέσα στον «κοσμοφόρο αιθέρα», κυκλοφορούν ιδέες τόσο υγιείς που να τις διακατέχει η σφοδρή επιθυμία της ενσάρκωσης σε ποίημα είτε σε βιβλίο. Δηλαδή, μπορεί ο άχρηστος, φλύαρος κι εξυπναδίστικος «φιλολογισμός» να χρειάζεται τις μεγαλουπόλεις. Όμως η καλή μας φύση λειτουργεί καλύτερα μέσα σ’ ένα κόσμο που δεν υπερέβη τα μέτρα ώστε να καταντήσει τερατικός. Και βέβαια είμαι υπέρ της πόλεως και της αγοράς, όμως δυσκολεύομαι πολύ μέσα στην κόλαση της Αττικής η οποία ούτε πόλη είναι ούτε αγορά έχει.

 

– Πείτε μας, πώς είναι η ζωή σας;

– Το περισσότερο είμαι ενθουσιασμένος, «μαγεμένος», τόσο από τα μεγάλα όσο κι από τ’ ασήμαντα κι ελάχιστα.

Μα έρχονται ώρες που τα βάσανα ενός γέρου λ.χ. ή ενός εγκαταλειμμένου ζώου, με φέρνουν σε μια κατάσταση που νοιώθω να είμαι ο δυστυχέστερος των ανθρώπων. Κυρίως όταν όλοι οι δρόμοι προς τη βοήθεια, ακόμα κι αυτή μου η αυτοθυσία, βρίσκω πως είναι κλειστοί.

Ναι, η ζωή μου. Έχω την αίσθηση, ότι δεν είναι μόνο η ζωή «μου». Είμαι ο ταύρος και η αγελάδα που μουκανίζουν δυνατά μέσα στην ερωτική τους έκσταση. Είμαι το τριαντάφυλλο κι ο καταρράχτης. Είμαι το ζώο που το ανασκελώνουν κι ενώ το σφάζουν τινάζει και κουνά τα πόδια του στον αέρα προσπαθώντας απελπισμένα κάπου να στηριχτεί και να ξεφύγει. Αλλά ματαίως. Ακόμα κι ο ουρανός γίνεται γλιστερός σαν το γυαλί πάνω από τα πόδια του. Συνοψίζοντας, η ζωή μου περιλαμβάνει (στο βαθμό που η συνείδησή μου τη χωρεί) και τη ζωή όλων των όντων, τη μακαριότητά τους, την ενοχή τους, την πείνα τους, το χορτασμό τους, το φόβο τους, την ηδονή τους και την οδύνη τους. Ναι, ζω απλά, όπως ο καθένας, μα, είμαι κι ο νικημένος που τον βασανίζουν.

 

– Όλα σας τα βιβλία- λέτε- είναι αδέλφια της δεκαπεντάχρονης κόρης σας Αριάδνης. Όχι τυχαία Αριάδνης υποθέτω. Αυτή η Αριάδνη, η Αριάδνη σας, από ποιο λαβύρινθο σας έβγαλε;

– Τα πρόσωπα και πράγματα που μ’ έβγαλαν από τον λαβύρινθο της μίζερης εφηβείας λ.χ. ή από άλλους λαβυρίνθους είναι πολλά: Ποιητές, φίλοι, φίλες, τόποι, μουσικές, σύμβολα. Αυτά όλα, όταν γεννήθηκε η κόρη μου, έμοιαζε να έχουν συγκεντρωθεί σ’ ένα πρόσωπο και μπορούσαν πια να πάρουν το όνομα που τους άξιζε και που το είχε κάποτε η θαυμάσια πριγκίπισσα της Κνωσού Αριάδνη. Το «Αριάδνη», το πιο ποιητικό ίσως όνομα της ελληνικής γλώσσας, και τόσο αδικημένο συνάμα, όπως και τόσα άλλα ονόματα, λόγω χριστιανισμού, ταιριάζει, στην περίπτωση της κόρης μου και με το επώνυμό μου κι επώνυμό της, αφού το νήμα και το κουβάρι ανήκουν στην υφαντική τέχνη. Εντέλει, η Αριάδνη είτε ως κόρη μου, είτε ως μυθικό πρόσωπο, κρατώντας το κουβάρι του ήλιου, με βγάζει ξανά και ξανά από το χάος προς τον συγκεκριμένο κόσμο και τη ζωή.

 

– Η ποίηση;

– Η ποίηση είναι αυτό που λέω και αλλού. Είναι ξόρκια και παραμύθια. Παραμύθια ειπωμένα με ρυθμό. Παραμύθια και παραμυθία (παρηγοριά).

 

– Επάνω σε ποιους δασκάλους σας πατήσατε, και τι είναι αυτό που αν χρειαστεί λέτε «παρηγοριά σας»;

– Είναι τόσοι πολλοί (με σημαντικότερους τον Όμηρο, τον Ηράκλειτο, τον Αναξίμανδρο, τον Ηρόδοτο, τον Βιάσα, τους Ταοϊστές της Κίνας και τους Ζεν της Ιαπωνίας, τον Ιησού κι όλους τους μυθογράφους του κόσμου, τους παραμυθάδες, όπως αυτούς που έκαμαν τις Χίλιες και Μία Νύχτες, τον Ντάντε, τον Έλιοτ, τον Καβάφη, τον Καζαντζάκη, τον Ρεμπώ, τον Νίτσε, τον Μπόρχες, όλους τους μεγάλους Νεοέλληνες ποιητές, όπως και τους αρχαίους (Ησίοδο, Σαπφώ και Μελέαγρο). Είναι τόσοι πολλοί και συνάμα ένας, ο Κανένας, το Αιώνιο Ποιητικό Πνεύμα. Ε ναι αυτό είναι η παρηγοριά μου. Το Αιώνιο Ποιητικό Πνεύμα που ζει μέσω των ποιητών και οι ποιητές που ζουν μέσω του Αιωνίου Ποιητικού Πνεύματος..

 

– Φοβάστε κάτι, κύριε Υφαντή;

– Ναι, τον άνθρωπο, τον μεγαλύτερο εχθρό του ανθρώπου και γενικότερα ολόκληρης της πλανητικής ζωής.

 

– Η ποίηση νικά τον χρόνο, τον εαυτό μας, τον θάνατο, τον φόνο, την λήθη… Τι;

– Γιατί άραγε οι Αρχαίοι Έλληνες έδιναν τόση μεγάλη σημασία στη δόξα και πως την εννοούσαν; Νομίζω ότι με τον όρο δόξα εννοούσαν, αυτό που μπορεί να μείνει ως θετική ενέργεια πολύ μετά την διάλυση της φυσικής μας ύπαρξης, κυκλοφορώντας και δυναμώνοντας τη ζωή. Και βέβαια το ποιητικό έργο είναι μια πολύ συγκεκριμένη μορφή θετικής ενεργείας. Σκεφτείτε τον Όμηρο. Ύστερα από τρεις χιλιάδες χρόνια, να μ’ ευφραίνει, να μου δίνει δύναμη, να με γιατρεύει, να με παρηγορεί. Να μιλώ μαζί του τόσο καλά όσο με κανέναν ίσως από τους ζωντανούς.

 

– Και το μυστήριο της ζωής πως προσεγγίζεται; Με αθωότητα ή με γνώση;

– Και με τα δυο, αλλά προπάντων με αυτή τη «μυστήρια» επιθυμία της ζωής για ζωή.

 

– Ο ποιητής ζει, τελικά, στον «Ναό του Κόσμου»;

– Ναι και μάλιστα κατέχοντας το αξίωμα του αρχιερέως, πράγμα που συμβαίνει βεβαίως και μ’ όλα τα άλλα όντα.

 

– «Τέλος δεν έχει ο Κόσμος ούτε αρχή’/ μα ο ποιητής αποκαλύπτοντας τον Κόσμο/ είναι σα να τον φτιάχνει απ’ την αρχή». Χρέος μας ή το μερίδιο συμμετοχής μας στη δημιουργία;

– Το δεύτερο. Εκτός και με τον όρο χρέος εννοούμε όχι τις έξωθεν ηθικές επιταγές, αλλά τη δική μας ανάγκη για έκφραση, ώστε να μοιραστούμε με τους άλλους αυτό που δεν αντέχουμε μόνοι μας, δηλαδή «την ομορφιά ή τη φρίκη που διαβάζουμε στο βιβλίο του Κόσμου».

 

– «Πάντα εδώ://Δεν υπάρχει θέμα’ βρίσκομαι εδώ’ βρίσκομαι πάντα εδώ./ Έγραψα το Τραγούδι του Αρπιστή στα 2000 π.Χ. στην Αίγυπτο./Έγραψα την Οδύσσεια στα 800 π.Χ. στην Ιωνία./ Έγραψα το Ταό Τε Κινγκ στα 600 π.Χ. στην Κίνα./ Έγραψα τον 11ο αιώνα στο Ικόνιο το Μαθναβί η Μαναβί./ Τέλειωσα στη Ραββένα εξόριστος την Κωμωδία που ο Βοκάκιος την είπε Θεία./ Τα Τέσσερα Κουαρτέττα/ Την Κίχλη Το Μανθρασπέντα.// Δεν υπάρχει θέμα’ βρίσκομαι εδώ’ πάντα εδώ». Εντέλει τίποτα δεν χάνεται, κύριε Υφαντή; Κι εμείς μέσα από το θεϊκό παρόν, πανταχού και πάντοτε παρόντες;

– Το είπατε πολύ ωραία. Μα να συμπληρώσω: Στη μουσική του «Χριστός ανέστη», που τα λόγια του τα γνωρίζετε, εγώ διακρίνω μια χαρμολύπη. Λύπη γιατί το πρόσωπο του Χριστού εξαφανίστηκε για πάντα. (Οι εμφανίσεις του δεν είναι σαρκικές. Μου θυμίζουν τα «είδωλα καμόντων» που συνάντησε ο Οδυσσέας στον Άδη). Και συνάμα διακρίνω μια χαρά, γιατί, ο για πάντα νεκρός ως συγκεκριμένο πρόσωπο Χριστός (κι ο καθένας μας), υπάρχει πια αναστημένος μέσα στα πάντα.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top