Fractal

Ο Γιάννης Κατσίκης στο εργαστήρι του συγγραφέα

 

katsikis

 

Αμέσως μετά την επιστροφή στην Αθήνα, έπειτα από μια απρογραμμάτιστη παραμονή στην πρωτεύουσα της Αιθιοπίας για ένα εικοσιτετράωρο, αποφάσισα να γράψω αυτό το βιβλίο, το οποίο υπήρξε το πρώτο ολοκληρωμένο ταξιδιωτικό αφήγημά μου, παρότι είχαν προηγηθεί κάποιες άκαρπες προσπάθειες για άλλους τόπους. Το κείμενο γράφτηκε δύο χρόνια μετά την επίσκεψη, το 1998, ενώ δημοσιεύτηκε μόλις το 2015.

Ποιο ήταν το ερέθισμα να ασχοληθώ με το θέμα;

Δεν ήταν ένα, αλλά περισσότερα. Χωρίς ιεράρχηση της σημασίας του καθενός, προσπαθώ να τα περιγράψω:

Πριν την Αιθιοπία, είχα επισκεφτεί αρκετές χώρες με πάμφτωχους ανθρώπους, όπως τις Ινδίες, είχα επίσης βρεθεί σε περιοχές ρημαγμένες από εμφύλιους σπαραγμούς, όπως την Σρι Λάνκα. Σε καμία δεν αντίκρισα την δραματική κατάσταση που επικρατούσε τότε στην πρωτεύουσα της αφρικανικής χώρας. Μου θύμισε τις διηγήσεις των γονέων μου και των μεγάλων σε ηλικία γνωστών για την δραματική πείνα που βίωσε η Αθήνα κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, όταν μάζευαν τους νεκρούς του λιμού με τα κάρα και χιλιάδες ζωντανοί έψαχναν στα σκουπίδια να βρουν μια λεμονόκουπα.

Συνδεδεμένο με αυτό, αλλά εντελώς το αντίθετο, είναι το γεγονός πως η μεγάλη πλειοψηφία όσων ελλήνων μεταναστών παλινόστησαν από την Αιθιοπία, ήσαν πάμπλουτοι.

Τέλος, αποφασιστικό ρόλο έπαιξαν οι ιστορικές σχέσεις του ελληνισμού με το μεγαλύτερο κράτος του ανατολικού κέρατος της Αφρικής. Ανάγονται στους πρώτους ελληνιστικούς χρόνους, όντας διαχρονικά συνεχείς και αδιάσπαστες μέχρι τις αρχές του 21ου αιώνα, (ακόμα υπάρχει ελληνική παρουσία καθώς κι ελληνικό σχολείο). Πολλές διηγήσεις-παραμύθια του μεσαιωνικού ελληνισμού αναφέρονται σε αυτήν και, σύμφωνα με κάποιους, η μυθική Βασίλισσα του Σαββά ζούσε στην Αιθιοπία, όχι στην Υεμένη.

Στις ιστορικές καταβολές πρέπει να προσθέσουμε τη θρησκεία, αφού πρόκειται για τη μοναδική χώρα της μαύρης ηπείρου στην οποία ο χριστιανισμός δεν είναι αποτέλεσμα αποικιοκρατικής επιβολής, αλλά εκχριστιανισμού —ήδη από την εποχή των αποστολικών χρόνων— και το δόγμα τους είναι παραπλήσιο του δικού μας.

Όλα τούτα, ανάμεικτα, μαζί με τις ιστορίες για τις πηγές και τ’ άλλα αινίγματα του Νείλου, είχαν δημιουργήσει στη φαντασία μου έναν μύθο που σε μεγάλο βαθμό κατέρρευσε μετά την επίσκεψή μου εκεί και με έκανε να θέλω να γράψω ό,τι είδα.

 

Απόσπασμα:

Καθώς βαδίζω, ψάχνω συγχρόνως με το βλέμμα. Διακόσια βήματα πιο κάτω το μάτι μου καρφώνεται σε μια μορφή, σ’ έναν ηλικιωμένο, μακριά απ’ τους υπόλοιπους που κατοικούν στους δρόμους. Η δεύτερη, πιο προσεχτική ματιά, αποκαλύπτει ότι δεν είναι γέρος, όπως μου φάνηκε στην αρχή. Είναι γύρω στα σαράντα και κάτι, συνομήλικος μου, ίσως ελαφρά μικρότερος. Βιβλική φυσιογνωμία: Μακρυπρόσωπος με γκρίζα γένια. Καθισμένος

ανακούρκουδα και τυλιγμένος σ’ έναν μανδύα που κάποτε υπήρξε λευκός, περιμένει έχοντας το βλέμμα χαμένο στο πουθενά.

Πλησιάζω αργά. Καταλαβαίνει πως ετοιμάζομαι να του προσφέρω κάτι, αλλά η πείρα τον έχει διδάξει: Φαινομενικά παραμένει ατάραχος. Κανείς άλλος, εκτός από μας τους δύο, δεν αντιλαμβάνεται οτιδήποτε.

Δεν είναι προετοιμασμένος πάντως ν’ αντικρύσει αυτό που βγάζω απ’ την τσέπη μου. Βλέποντας το κουτί με τα μπισκότα, στιγμιαία τα χάνει. Η προσποιητή αταραξία εξανεμίζεται. Αδύνατον να καταπνίξει μια πνιχτή κραυγή και τις σπασμωδικές κινήσεις. Γρήγορα ωστόσο ανακτάει την αυτοκυριαρχία του κι έρχεται η δική μου σειρά ν’ απορήσω απ’ την ταχύτητα της αντίδρασης. Το αποσκελετωμένο χέρι τινάζεται ψηλά σα βολίδα, αρπάζει το πακέτο και με γρηγοράδα αετού το εξαφανίζει μες στις δίπλες του μαυρισμένου χιτώνα. Όσο κι αν πεινάει, έχει τη σύνεση να συγκρατηθεί, να μη δοκιμάσει τη λιχουδιά πριν νυχτώσει.

 

Γιάννης Κατσίκης «Ένα εικοσιτετράωρο στην Αντίς Αμπέμπα», εκδ. ΑΩ

 

 

 

 

 

 

 

Βιογραφικό

Ο Γιάννης Κατσίκης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1950 και εργάστηκε στο Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών ως Γεωλόγος-Πετρολόγος, επίσης, για ένα μικρό χρονικό διάστημα τριών ετών, διετέλεσε εκπαιδευτικός. Ασχολήθηκε κυρίως με την Ηλεκτρονική Μικροσκοπία, τους δομικούς λίθους αρχαίων μνημείων – τεχνικών έργων και την Βιο-ορυκτολογία. Γράφει ταξιδιωτικά αφηγήματα και νουβέλες. Στις εκδόσεις ΑΩ κυκλοφορεί η συλλογή διηγημάτων «Η Μαύρη Σκιά της Εδέσσης» και τα ταξιδιωτικά «Ἐν Ταπροβάνῃ» και «Ένα εικοσιτετράωρο στην Αντίς Αμπέμπα».

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top