Fractal

Πέντε ποιήματα του Γεράσιμου Δενδρινού από την αδημοσίευτη συλλογή “ΑΒΑΤΟΙ ΤΟΠΟΙ”

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ //

 

[έκδοση από το (.poema…), Ιούνιος 2015]

 

poetry-sm

 

 

1. ΟΥΡΑΝΙΑ ΤΑΦΗ

Μπροστά σε αδέσποτα ζώα,

σε ανθρώπους αγνοουμένους εδώ και χρόνια,

σε μικρά παιδιά που υψώνουν τα χέρια,

ψιθυρίζω κι απόψε προσευχές για σένα,

καθώς ο ουρανός ρίχνει επάνω μου

το έλεός του σαν βροχή,

πάντα εδώ, στις πλατείες του κόσμου,

χωρίς κανένα πια να με συνοδεύει,

μόνο σε στενούς δρόμους, κατηφορικούς,

που χάραξαν άμαξες γεμάτες πολύτιμα φορτία,

χωρίς ποτέ να φτάνουν στον προορισμό τους,

εμφανίζεται κάποιος για να μου πει πως όλα

δεν χάθηκαν, αλλά προσμένουν την εποχή,

όπου τα πάντα θα γίνουν όπως πρώτα,

παραδομένα στην απέραντη γαλήνη.

Σε προαύλια εκκλησιών με πανύψηλα δέντρα,

κεραυνοβολημένα και ξερά,

ψιθυρίζω πάντα την ίδια ικεσία,

για όλα που με βρήκαν μέσα σε στοές,

όπου άλλοτε περνούσες,

συνοδευόμενος από φίλους για το σπίτι

με το λαμπρό θυρεό στην πόρτα

και τις γερτές σημαίες στα μπαλκόνια.

Σε βλέπω ακόμη να γλιστράς πάνω στα νερά,

μέσα σ’ εκείνο το ποταμόπλοιο με τους ευτυχισμένους

επιβάτες της μισής ώρας,

ενώ στις όχθες τα πανύψηλα κτίρια

διατηρούν κάτι από την παλιά τους αίγλη,

την ανείπωτη ευτυχία

και το μονότονο ανθρώπινο βουητό.

Στις ίδιες στάχτες θ’ αποκοιμηθώ κι απόψε,

έχοντας πλήθος γύρω μου ανθρώπους

που σου χάρισαν θησαυρούς αμύθητους,

κερδισμένα στοιχήματα,

ξέφωτα μοναδικά σε πλαγιές απάτητες.

Τη στιγμή του θανάτου μου θα επικαλεστώ και πάλι,

μέσα στο δωμάτιο όπου άφησες τα τελευταία σου ίχνη

ετοιμάζοντας το σώμα μου για ταφή.

Ας δω επιτέλους κάποτε, έστω κι από μακριά,

σε απρόσωπη κι απέραντη πολιτεία

την τελεσίδικη χειρονομία σου

να σταθώ και να μην κάνω στο εξής

ούτε ένα βήμα προς εσένα.

 

2. Η ΑΚΤΗ ΑΔΕΙΑ

Το άνετο πέρασμα προς το Καντίκιοϊ,1

με άδειο πλοίο από τη βουή του κόσμου

τον Νοέμβριο του έτους 2013,

συνοδευμένο από σμήνη γλάρων,

(πετώντας σε σχήμα V της νίκης

μάταια προσπαθούν ν’ αποσπάσουν

χρόνια τώρα το χάδι του ουρανού),

με τη μνήμη στιγματισμένη από πρόσφατα γεγονότα,

ύστατη πνοή της νοσταλγικής μου απώλειας,

λυτρωτικό θάμπος που με οδηγεί ξανά,

πίσω στους σκιερούς δρόμους της μνήμης,

σε δωμάτια χωρίς σκαλιά και παράθυρα,

άχρηστες κουρτίνες, ετοιμόρροπους σοβάδες,

κι εγώ στην απέραντη λεωφόρο του Ουσκουντάρ,2

σταματημένος για λίγο στις βιτρίνες με τα δώρα

που περιμένουν δύσπιστους αγοραστές,

με το ανείπωτο παράπονο

πάνω στο ραγισμένο στήθος,

για όσα έζησα για μια στιγμή μονάχα,

συντονισμένα βλέμματα, λικνιστές αγκαλιές

και μυρωδιά των σωμάτων.

Πυκνή σκόνη απομένει μονάχα απ’ τα λατομεία του Ιτζιντέ,

που μεταφέρει σκορπισμένη ο άνεμος

πάνω στα γερτά μας σώματα,

μπροστά στην κρήνη του σουλτάνου Αχμέτ Γ΄3

κοντά στην πιάτσα των ντολμούς,

ενώ πέρα μακριά, στο Μπουγιούκ Μεζαρλιγί,4

συγγενείς και φίλοι, έθαβαν ανυποψίαστοι,

μέρα μεσημέρι τον ίδιο αγαπημένο,

που τους χάρισε ένα βράδυ μια αγκαλιά,

ενώ ακίνητοι μέσα στο φθινοπωρινό αγιάζι,

στέλνουν δεήσεις προς τον Θεό, του οποίου το έλεος,

κι αυτή τη φορά, ίσως να μην είναι

τόσο σκληρό και ανέλπιστο.

 

3. ΝΑΔΙΡ

Στο τρένο, ένα μωσαϊκό ανθρώπων

της γραμμής Πεκίνου-Λάσα,

το υγρό καλοκαίρι του 2008,

χιλιάδες μίλια μακριά

από τη στοργή σου

να χαράσσει βαθιά τη μνήμη.

Βουνά εθισμένα στην αιώνια κατοχή

των παγετώνων,

αιχμηρές κορυφές που δείχνουν προς τον ουρανό

τις θεαματικές πτήσεις των αετών,

άγνωστα οροπέδια, γαλάζιες λίμνες,

γιακ5 που βόσκουν υπό το βλέμμα του Θεού,

σημαίες προσευχής πολύχρωμες

πνέουν στη φορά του ανέμου,

έως ότου, εντελώς ξαφνικά,

μπαίνοντας το τρένο σε πλαγιά απόκρημνη,

πίσω απ’ τα θολά τζάμια,

η γνωστή κοιλάδα της λίμνης Ναμτσό,6

όπου άλλοτε

η ευτυχία άλλαζε για χάρη μας

πλήθος χρώματα και διαθέσεις.

Να κλείσω και πάλι τα μάτια

κι ας γίνει ο ψίθυρος ιαχή.

Θεία γη,

που πάτησαν τα πόδια

του πιο δεινού περιπατητή,

άνθος της χθεσινής λαχτάρας,

μάτι θολό μπόρας,

ιερή όχθη που με δέχτηκες,

κοίταξε ξανά πάνω στην παγωμένη,

διάφανη επιφάνεια.

Εδώ κάτω κείμαι, στο βυθό,

χρόνους οκτώ,

και με την άμμο

σκεπάζω

το κορμί μου.

 

4. Συμμαχικά κοιμητήρια

Επιζητώ ένα τάφο για το ζωντανό μου σώμα.

Βαδίζοντας εγώ ο επώνυμος,

ανάμεσα στις πλάκες των ανώνυμων

πεσόντων του πολέμου

και με το βλέμμα στυλωμένο στην επιγραφή,

«The god knows them»,

μια τέτοια επιθυμία με κατέλαβε.

Θέλω να πεθάνω κατά κόσμον.

Να νεκρωθώ, ψάχνοντας ψηλαφιστά

για την άλλη ζωή.

Σκύβοντας στη φρεσκοσκαμμένη γη, θα βλέπω

το ίδιο πρόσωπο σ’ ένα χωμάτινο καθρέφτη.

Τα πουλιά, όταν θα με επισκέπτονται

κατά τις αποδημίες τους, θα τρέφονται

από του βλέμματός μου την οδύνη.

Δεν είναι όνειρο τούτο, πίστεψέ με.

Είναι προσφορά της αδυναμίας μου,

ίσως ανταπόδοση για την ερημιά της ζωής,

να μετατραπώ ως μαρμάρινο κτίσμα

μέσα σ’ αυτή την πόλη των νεκρών,

με τα παντός είδους αττικά φυτά.

Η επιθυμία αυτή με προφυλάσσει από μάταιους αγώνες

σε στίβους μάχης με χυδαίο ακροατήριο.

Έχοντας για παρέα μου κουρούνες,

περιστέρια και σπουργίτια,

θα τακτοποιώ τις κοσμικές μου εκκρεμότητες,

ευτελίζοντας συνεχώς

τα καιρούς βάσανα και τις κακοτοπιές μου.

Θέλω να προσφέρω στο ζωντανό σώμα μου

για σπίτι ένα τάφο.

Μακριά απ’ την πόλη,

ζώντας σ’ ένα τεράστιο ξέφωτο με σταυρούς

στο απέραντο κενοτάφιο των ανωνύμων,

θα έχω στο εξής για συντροφιά

το μουρμούρισμα του νερού που κυλάει

ανεμπόδιστο στ’ αυλάκια

και τη δυνατή ευωδιά των λουλουδιών,

προτού τα σκορπίσει ο άστατος καιρός

ή τα μαράνει το ανεπαίσθητο

κύλισμα του χρόνου.

 

5. ΑΒΑΤΟΙ ΤΟΠΟΙ

Δίνουμε σημασία σ’ όσους μας αποστρέφονται,

για να πληρώσουμε το τίμημα,

μήπως και μάθουμε να οπισθοχωρούμε,

μήπως διδαχθούμε πως ο άλλος δεν είναι η ευτυχία μας

αλλ’ υποχώρηση σε αδιέξοδα υπόγεια,

σε δεξαμενές ρηχού νερού με χορταριασμένες όχθες,

όπου καμία λυχνία δεν λάμπει.

Επιζητούμε συμπάθεια από αδιάφορους

κι απ’ όσους έχουν μάθει να στέκονται πάντα

σε μια πόρτα υποδοχής

με καλοπιάσματα και χαμόγελα,

για να γίνουν αρεστοί κι αποδεκτοί από μια παρέα

αλυσίδας σχέσεων που αποσύρεται στο ίδιο μπαλκόνι

για να θαυμάσει τη θέα της πόλης,

όπουτα φώτα πέφτουν

πάνω σε λακέδες της φήμης.

Δίνουμε αξία σε οξειδωμένα σκαριά πλοίων,

που στέκονται γερμένα χρόνια τώρα

στην άμμο της λίμνης Αράλης,

(στις σκιές τους τα καλοκαίρια καταφεύγουν καμήλες),

από την εποχή που αποσύρθηκαν τα νερά

και φάνηκε ο βυθός της έρημος,

για ν’ απλωθεί στο εξής δεκάδες χιλιόμετρα,

πότε θερμή και πότε παγωμένη

η ανάσα της στέπας.

 

1 – Η αρχαία Χαλκηδόνα, προάστιο της Κωνσταντινούπολης στην ασιατική ακτή του Βοσπόρου, νότια του Ουσκουντάρ.Κτίστηκε το 685 π.Χ. ως αποικία των Μεγαρέων από τον Αρχία, 18 χρόνια πριν χτιστεί το Βυζάντιο. Επειδή αγνόησαν τη σημασία του Κεράτιου, που ήταν φυσικό λιμάνι, οι σύντροφοι του Αρχία ονομάστηκαν τυφλοί από το Μαντείο των Δελφών και κατ’ επέκταση η Χαλκηδόνα, Πόλη των τυφλών.

 

2 – Το Ουσκουντάρ (τουρκ. Üsküdar) ή Σκούταρι (αρχ. Χρυσόπολις), είναι μεγάλος και πυκνοκατοικημένος δήμος της Κωνσταντινούπολης και βρίσκεται επί της ασιατικής πλευράς, στο νότιο άκρο του Βοσπόρου. Η βυζαντινή ονομασία «Χρυσούπολις» σχετίζεται πιθανώς με μύθο, σύμφωνα με τον οποίο πρώτος οικιστής της πόλης ήταν ο Χρύσος, γιος του Αγαμέμνονα και της Χρυσηίδας, ή ακόμα με το γεγονός πως ήταν τόπος συγκέντρωσης φόρων. Η σύγχρονη ονομασία ετυμολογείται πιθανώς από την αρχαία περσική Ουσκιουδάρ που δηλώνει τον αγγελιαφόρο, υπόθεση που υποστηρίζεται από τη σημαντική θέση της πόλης που συνιστά συγκοινωνιακό κόμβο. Η ονομασία αυτή, ως Escutaire, δόθηκε πρώτα από τον Βιλλεαρδουίνο το 1203. Το τοπωνύμιο Σκούταρι παραπέμπει επίσης σε φρουρά, η οποία έφερε είδος ασπίδας που λεγόταν «σκουτάριον».

 

3 – Ο 23ος σουλτάνος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας για την περίοδο 1703-1730.

 

4 - Karacaahmet Mezarlığı: το μεγαλύτερο και το αρχαιότερο νεκροταφείο της Κωνσταντινούπολης και όλης της Τουρκίας, τουλάχιστον 700 ετών. Ονομάζεται και Μπουγιούκ Μεζαριστάν (τουρκ. Büyük Mezaristan), όπου έχουν ταφεί και θάβονται ακόμη και σήμερα πολλοί Τούρκοι αξιωματούχοι, καλλιτέχνες, πολιτικοί, δημοσιογράφοι κλπ.

 

5 – Δασύτριχα βοοειδή της περιοχής των Ιμαλαΐων, της νότιας κεντρικής Ασίας, των υψιπέδων του Θιβέτ, των πεδιάδων της Μογγολίας και της Ρωσίας. Ζουν εξημερωμένα, ενώ τα άγρια απειλούνται απ’ τις αγέλες λύκων.

 

6 – Η αλμυρή λίμνη βρίσκεται σε υψόμετρο 4.718 μ. , κι έχει έκταση 1.920 χιλιόμετρα. Είναι η δεύτερη μεγάλη λίμνη σε έκταση της Κίνας.

Dendrinos* Ο Γεράσιμος Δενδρινός γεννήθηκε το 1955. Σπούδασε φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και υπηρέτησε στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Έχει εκδώσει τη συλλογή διηγημάτων Ένα πακέτο Άρωμα, Ρόπτρον 1992 (ανατύπωση και βελτιωμένη έκδοση Κέδρος 1995³), το μυθιστόρημα Χαιρετίσματα από το νότο, Οδυσσέας 1994³ (ανατύπωση και βελτιωμένη έκδοση Κέδρος 2003), στο οποίο βασίστηκε το σενάριο της ταινίας του Δημήτρη Μακρή, Χαιρέτα μας τον πλάτανο, που διαγωνίστηκε το 2004 στο 54ο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, το ταξιδιωτικό κείμενο Ματίας ντελ Ρίος – Ημερολόγια, Οδυσσέας 1995 (ανατύπωση και βελτιωμένη έκδοση Κέδρος 2006), το μυθιστόρημα Απέραντες συνοικίες, Κέδρος 2001, τη νουβέλα Άλκης, Μεταίχμιο 2003 και το μυθιστόρημα Φραγή εισερχομένων κλήσεων, Μεταίχμιο 2006. Από το 2004 είναι μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Συγγραφέων.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top