Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Το πολυσέλιδο βιβλίο ‘Μίντλμαρτς’ της Βικτωριανής Mary Ann Evans ή George Eliot (1819-1880) και ο Νείλος
08/07/2015, 10:08 πμ

Το πολυσέλιδο βιβλίο ‘Μίντλμαρτς’ της Βικτωριανής Mary Ann Evans ή George Eliot (1819-1880) και ο Νείλος

Του Γεωργίου Νικ. Σχορετσανίτη //

 

9789606671135‘Μίντλμαρτς. Μια μελέτη επαρχιακής ζωής’, της George Eliot, Εκδόσεις Κατάρτι, 2007.

 

‘‘… Λένε ότι το Old Catarract έχει μια θέα από τις ωραιότερες του κόσμου-και συμφωνώ. Βλέπεις την πιο δραματική , πιο απροσδόκητη συστροφή του Νείλου. Τα μικρά νησάκια με τους αρχαίους ναούς, κρυμμένα πίσω από πάπυρους και νεροκάλαμα. Κι απέναντι, πίσω από τα λεία καστανά βράχια, το ερημικό μαυσωλείο του Αγά Χαν και την άχνα της ερήμου που εκτείνεται μέχρι τη Νουβία και το Σουδάν. Το να κάθεσαι στην παλιά βεράντα (στις αρχές του αιώνα κάθονταν με κεριά εδώ, κάτω από την ξύλινη σκεπή και τις τέντες, και έβλεπαν τα πιο διαυγή, διαυγή, διαυγή αστέρια του κόσμου), είναι μια εμπειρία, περίπου σαν meditation. Δύο μέρες είμαι εδώ και έχω βγάλει τα λεφτά δεκαπέντε ψυχαναλύσεων…’’

 Στάθης Τσαγκαρουσιάνος: Στον παλιό καταρράκτη

 

 

Γεννημένη ως Mary Ann Evans στις 22 Νοεμβρίου 1819, σε ένα αγρόκτημα στο Warwickshire της Αγγλίας, ο πατέρας της την ενθάρρυνε τα μέγιστα στο θέμα της εκπαίδευσής της, επειδή πίστευε ότι αυτή η περίεργη, όχι και τόσο όμορφη εμφάνισή της, ταυτόχρονα με τον ιδιόρρυθμο χαρακτήρα της, πιθανώς να την άφηναν στο τέλος γεροντοκόρη!

 

‘‘….Είναι θαυμάσια άσχημη, απίστευτα φρικτή… σε αυτή την τεράστια ασχήμια όμως, κατοικεί μια δυναμική ομορφιά η οποία, σε πολύ λίγα λεπτά σε κλέβει και σου γοητεύει το μυαλό, έτσι ώστε στο τέλος σε κάνει να ερωτευτείς μαζί της… ’’, είχε πει κάποια στιγμή ο Henry James, για την George Eliot!

5.1

 

Η Mary Ann Evans, ήταν σίγουρα ένα ελεύθερο πνεύμα. Ποτέ δεν αισθάνθηκε την πίεση και την ανάγκη να γίνει μια τυπική βικτωριανή γυναίκα, όπως οι περισσότερες άλλες του τόπου και της εποχής της. Το George Eliot, ήταν το φιλολογικό ψευδώνυμο που χρησιμοποίησε για να γράψει τα μυθιστορήματά της, σε μια εποχή που οι γυναίκες συγγραφείς θεωρούνταν μόνο ρομαντικοί συγγραφείς. Η συγγραφέας George Eliot άνοιξε το δρόμο για τις σύγχρονες απεικονίσεις των ανθρώπινων χαρακτήρων και ήταν σύγχρονη του Ντοστογιέφσκι (1821-1881), ο οποίος την ίδια ακριβώς εποχή στη Ρωσία ανέπτυσσε παρεμφερείς τεχνικές αφήγησης. Η George Eliot όμως, δεν ήταν μόνο μια υπέροχη συγγραφέας όπως και έμεινε γνωστή. Ήταν και μια ευαίσθητη ποιήτρια με πλούσιο έργο και σ’ αυτόν τον τομέα. Ποιήματα σαν το ‘Roses’, κοσμούν τα βιβλία της:

 

You love the roses – so do I. I wish/The sky would rain down roses, as they rain/From off the shaken bush. Why will it not?/Then all the valley would be pink and white/And soft to tread on. They would fall as light/As feathers, smelling sweet; and it would be/Like sleeping and like waking, all at once!

 

5.2Ίσως, για να έρθουμε στο θέμα μας, η ποιητική της ευαισθησία σε συνδυασμό με το ελεύθερο πνεύμα και χαρακτήρα της, την οδήγησαν στο να βάλει έναν από τους χαρακτήρες στο βιβλίο της ‘Μίντλμαρτς’ (Middlemarch) να πει ότι οι πηγές του Νείλου θα έπρεπε μάλλον να μείνουν ανεξερεύνητες, ας μείνουν έτσι άγνωστες, για να υπάρχει κάτι τέλος πάντων που να εξάπτει τη φαντασία των ποιητών, να υπάρχει ένα κίνητρο να γράψουν!

Ας αφήσουμε καλύτερα όμως την ίδια την George Eliot να μας διηγηθεί το διάλογο των προσώπων που εμπλέκονται εκεί, μέσα στο υπέροχο βιβλίο της (Στη χώρα μας κυκλοφόρησε πριν πολλά χρόνια, ως ‘Μίντλμαρτς. Μια μελέτη επαρχιακής ζωής’, μετάφραση: Κλεοπάτρα Λεονταρίτου, Εκδόσεις Κατάρτι, 2007):

 

 

‘‘…No, he has no bent towards exploration, or the enlargement of our geognosis: that would be a special purpose which I could recognize with some approbation, though without felicitating him on a career which so often ends in

premature and violent death. But so far is he from having any desire for a more accurate knowledge of the earth’s surface, that he said he should prefer not to know the sources of the Nile, and that there should be some unknown regions preserved as hunting grounds for the poetic imagination. ‘Well, there is something in that, you know,” said Mr. Brooke, who had certainly an impartial mind’’.

 

Σίγουρα η George Eliot θα είχε στο μυαλό της την πεποίθηση των αρχαίων Αιγυπτίων, πως ο Νείλος πηγάζει εκ του ωκεανού που περιβάλλει τη γη και ότι καταβαίνει στη γη από τον ουρανό, που ήταν μια απέραντη θάλασσα, ένας μεγάλος ωκεανός, γεμάτος με τα πλοία των θεών και θα ήθελε να αφήσει τα πράγματα στη φαντασία και το μύθο, ανέγγιχτα! Το ‘Middlemarch’ που γράφτηκε ανάμεσα στα 1871-1872, πιθανώς το εμπνεύστηκε από τη ζωή της στο Κόβεντρυ. Το μυθιστόρημα που φέρει τον υπότιτλο ‘Μελέτη της ζωής στην επαρχία’, είναι συνδεδεμένο με την ιστορία ενός νεαρού γιατρού. Μέσα σ’ αυτό όμως, ταυτόχρονα, περιγράφονται και οι προσδοκίες των κεντρικών χαρακτήρων, οι απογοητεύσεις τους και η αγγλική επαρχιακή ζωή στις αρχές του δέκατου ένατου αιώνα. Ακόμα θίγονται μια σειρά βασικών θεμάτων που απασχολούσαν τους κατοίκους εκείνης της εποχής, όπως ήταν η θέση της γυναίκας στην κοινωνία, η θρησκεία, η ανεπανάληπτη βρεττανική υποκρισία, η εκπαίδευση και η πολιτική μεταρρύθμιση της χώρας.

Όπως αναφέρει η μυθολογία , ο ‘Ίτρ Άα’ (ο μέγας ρους) όπως τον ονόμαζαν, είχε θεοποιηθεί από τους αρχαίους Αιγύπτιους γιατί πίστευαν πως τα δάκρυα της Ίσιδας, της θεάς της μαγείας, που σχημάτιζαν τον ποταμό Νείλο, ήταν ιερά! Άλλος μύθος λέει πως ο Φαραώ Μενές πάλι, μετέβαλε τον ρου του ποταμού αναλόγως με τη θέλησή του! Ο Ηρόδοτος, όμως από την άλλη μεριά, δεν μπορούσε να αφήσει τα πράγματα έτσι στην τύχη τους! Ήθελε να βρει την αλήθεια, να δώσει μια απάντηση στα μεγάλα αυτά ερωτηματικά του μυαλού του, μέσα στα κείμενά του! Τον συνάρπασε το αίνιγμα του μεγάλου αυτού ποταμού. Από πού να πηγάζει τέλος πάντων, από πού ξεκινάει η μεγάλη αυτή μάζα των νερών και η τόσο μεγάλη ποσότητα τροφοφόρου ιλύος που κουβαλάει μαζί του;

 

5.3

 

‘‘ …Όσο για τις πηγές του Νείλου, κανένας ούτε από τους Αιγύπτιους, ούτε από τους Έλληνες ή τους Λίβυες, με τους οποίους μίλησα δεν μου είπαν πως ήξεραν κάτι… Πήγα πολύ μακρυά για να ερευνήσω και έφτασα ο ίδιος μέχρι την πολιτεία Ελεφαντίνη. Από εκεί και πέρα, όμως, θα αφηγηθώ μόνο ότι άκουσα! … Από την Ελεφαντίνη και ύστερα, η χώρα γίνεται πολύ ανηφορική και ο Νείλος είναι ελικοειδής… Από το σημείο αυτό και πέρα κανένας δεν ξέρει τίποτα και με βεβαιότητα, γιατί ο τόπος αυτός είναι τελείως έρημος και ξεραμένος εξ’ αιτίας της μεγάλης ζέστης…’’.

Οι αμφιβολίες του Ηρόδοτου έτσι επιβεβαίωναν, πολλούς όμως, αιώνες αργότερα, την ίδια τη βρεττανίδα συγγραφέα George Eliot, η οποία κάπου μέσα στο προαναφερθέν ογκώδες βιβλίο της, αναφέρει με βρεττανικούς υπαινιγμούς, ότι, ‘It is a narrow mind which cannot look at a subject from various points of view’!

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top