«Έρωτας είναι ό,τι αγαπάμε χωρίς βάσιμο λόγο»
Γράφει η Πέρσα Κουμούτση //
Ανδρέας Μήτσου «Γκαλίνα, η σκοτεινή οικιακή βοηθός», εκδ. Καστανιώτη
«Η Γκαλίνα, μια ηλικιωμένη οικιακή βοηθός, βρίσκεται σε ερωτική σχέση με τη νεαρή κυρία της. Το νεογέννητο παιδί της συντρόφου της έρχεται να μοιραστεί την αγάπη τους. Η Γκαλίνα το μισεί και επιχειρεί τη φυσική του εξόντωση με τρόπο αδιανόητο. Απρόβλεπτα εμπλέκεται στην υπόθεση περίεργος αστυνομικός της Ασφάλειας. Αυτός θα σώσει, εν τέλει, το βρέφος από τα νύχια της μοχθηρής γυναίκας και θα αποβεί ο φύλακας άγγελός του. Για ετούτη την εμπλοκή του θα πληρώσει τίμημα ακριβό. Η εκδίκηση της οικιακής βοηθού θα του καταλύσει τη ζωή. Την ίδια εκδίκηση θα υποστεί και κάποιος τυχαίος μάρτυρας της υπόθεσης. Παρόμοια τιμωρία επαπειλεί όμως και κάθε άλλον ωτακουστή αυτής της ιστορίας…» από το οπισθόφυλλο του βιβλίου.
Δεν είναι η πρώτη φορά που ο πολυβραβευμένος συγγραφέας Ανδρέας Μήτσου ξεδιπλώνει το ταλέντο και το πάθος του για την ψυχογραφία των χαρακτήρων που εμπλέκει στις ιστορίες του. Μερικές φορές, μάλιστα, έχω την εντύπωση πως η ιστορία, το story δηλαδή, είναι, απλώς, η αφορμή, το όχημα προκειμένου να αναδείξει το εσωτερικό και συχνά αθέατο κόσμο των ηρώων του, τα εσώτερα και τα πιο αφανή κομμάτια της προσωπικότητάς τους, καθώς σε όλα του σχεδόν τα έργα –πέρα από την πλοκή, την ξεχωριστή γλώσσα που χρησιμοποιεί, η σχολαστική σχεδόν σκιαγράφηση τους αποτελεί κυρίαρχο στοιχείο και ίδιον της συγγραφικής δημιουργίας. Έτσι και σε αυτή εδώ την αριστοτεχνική νουβέλα, παρά το μικρό της μέγεθος και την επιφανειακή απλότητα της, ο συγγραφέας επιστρατεύει την ικανότητα του να αποτυπώνει εύστοχα και τις πιο λεπτές αποχρώσεις της ψυχοσύνθεσης των ηρώων και να αναδείξει τις πιο κρυφές και πολύπλοκες πτυχές τους, ξεπερνώντας τον ίδιο του τον εαυτό, και μαζί την προσδοκία και του πιο απαιτητικού αναγνώστη. Αφορμή, μια παράδοξη ιστορία αγάπης, μια παρεκκλίνουσα ερωτική σχέση ανάμεσα σε δυο γυναίκες με ψυχολογικές προεκτάσεις που συχνά πυκνά αγγίζουν τα όρια του εξωπραγματικού, του αφύσικου και μαζί ένας άνδρας, που εμπλέκεται στο παράδοξο αυτό ειδύλλιο, συμπληρώνοντας την πλευρά ενός παράδοξου τριγώνου και συμπαρασύροντας τον αφηγητή στην υπόθεση, καθιστώντας τον μάρτυρα και συνεπώς συμμέτοχο στο μυστικό που κουβαλάει.. Η «σκοτεινή» νουβέλα του Ανδρέα Μήτσου είναι μια μελέτη πάνω στη ανθρώπινη φύση στην πιο ακατέργαστη μορφή της, μια σπουδή πάνω στην υποταγή του σώματος, όταν αυτό ανταποκρίνεται με τον δικό του τυφλό τρόπο εκεί όπου αισθάνεται, εκεί όπου ποθεί, την αρρωστημένη επιθυμία που ξεπερνά τη λογική και τα αποδεκτά όχι μόνο της ηθικής που επιβάλλεται από την εκάστοτε κοινωνία, αλλά κι από της έννοια της ηθικότητας, έτσι όπως αναπτύσσεται φιλοσοφικά. Ο έρωτας στην απόλυτη μορφή του είναι καταστροφικός απάνθρωπα εγωιστικός, παραπλανητικός επισκιάζει κάθε άλλο συναίσθημα, καταστρατηγεί ακόμα και τα πιο ευγενικά ένστικτα. Οι ανθρώπινες σχέσεις εξάλλου δεν υπόκεινται σε καμία λογική , πόσο μάλλον όταν σε αυτές εμπλέκεται ο ακραίος πόθος, η άκρατη κτητικότατα η τυφλή υπακοή στην ηδονή. Γιατί, τότε ο άνθρωπος γίνεται έρμαιο της τυφλής επιθυμίας μου, των αισθησιακών αδιεξόδων του. Η Γκαλίνα, η σκοτεινή οικιακή βοηθός και ουσιαστικά πρωταγωνίστρια της ιστορίας τoυ Α. Μ. είναι μια persona που η μοχθηρία, η απληστία και κυρίως το νοσηρό πάθος της για την εργοδότρια της την έχουν δυναστεύσει σε τέτοιο βαθμό που αποποιείται κάθε στοιχείο ανθρωπισμού και μεταμορφώνεται ψυχικά σε ένα όρνιο το οποίο είναι έτοιμο να καταβροχθίσει και να κατασπαράξει κάθε τι και όποιον μπορεί να σταθεί εμπόδιο στον έρωτα της, στην διεκδίκηση του αντικειμένου του πόθου της ακόμα κι αν αυτό το εμπόδιο βρίσκεται στο πρόσωπο ενός μικρού και αθώου παιδιού που αποκτά η σύντροφος της. Είναι ένα σκοτεινό πλάσμα, γκροτέσκο σχεδόν, που μεταφορικά θα μπορούσε να αντιπροσωπεύει το ακατέργαστο και σκοτεινό κομμάτι της ανθρώπινης φύσης, που οι συνθήκες, οι συμβάσεις του σύγχρονου πολιτισμού έχουν καταπιέσει και καταπνίξει έστω επιφανειακά… ένα πρωτόγονο πλάσμα με ωμά ένστικτα που την καθοδηγούν σε ανίερες σκέψεις και πράξεις. Ενώ η ερωτική σύντροφος, παρά το γνωστικό της επίπεδο, την ομορφιά της, γίνεται ένα άβουλο πλάσμα και έρμαιο στα χέρια της πρώτης, αδυνατεί, τουλάχιστον αρχικά, να κατανοήσει -και ίσως όχι τυχαία εκ μέρους του συγγραφέα- τις βαθύτερες προθέσεις της γυναίκας ή να αποδεσμευτεί από τη νοσηρότητα που αντιπροσωπεύει. Αλλά ο έρωτας εξ ορισμού είναι απολύτως τυφλός, είναι επίσης «…απάνθρωπος. Τιμωρείται ανελέητα ο ερωτευμένος.. Τιμωρείται από την ίδια του την ευτυχία» επισημαίνει ο συγγραφέας εκ μέρους του αφηγητή. Ενώ, «Έρωτας είναι ό,τι αγαπάμε χωρίς βάσιμο λόγο.»
Ανδρέας Μήτσου
Οι ήρωες του Μήτσου σε αυτή τη νουβέλα μοιάζουν με πλάσματα εξαγμένα από έναν κόσμο χωρίς συγκεκριμένους χρονικούς ορίζοντες και χωρίς ηθικούς φραγμούς. Οι χρονικοί ορίζοντες καταλύονται και ίσως καθόλου τυχαία. Η Γκαλίνα, δεν αναγνωρίζει παρά μόνο το πάθος της προς την Ευτέρπη. Ο Ανδρέας Μήτσου αριστουργηματικά την σκιαγραφεί και μαζί τα πρόσωπα που παρασέρνει στην καταστροφή. Μια δαιμονική φύση, σχεδόν μεφιστοφελική με κυνική συμπεριφορά που προκαλεί την ανθρώπινη συνθήκη. Μια υπερβατική περσόνα που εκπροσωπεί τον έρωτα στην πιο ακραία του μορφή, όχι μόνο είναι έτοιμο να διαπράξει ειδεχθή και ασυγχώρητα σφάλματα, αλλά μέχρι τέλους εμμένει στην υπέρβαση και στην αλαζονεία της, χωρίς να πληρώσει ποτέ το τίμημα, καταργώντας έτσι την θεμελιώδη αρχή της ’τραγωδίας’ περί κάθαρσης. Η ένταση των συναισθημάτων σκιαγραφούνται επίσης αριστουργηματικά, παρότι με μια ‘στωϊκή’, σχεδόν, απλότητα. Ο συγγραφέας, καταφέρνει να εισχωρήσει στην ψυχή των δυο γυναικών, ξεγυμνώνοντας κομμάτια της ψυχοσύνθεσής τους που μόνο έναν ειδικευμένος μελετητής της ανθρώπινης φύσης ή ένας έμπειρος ψυχίατρος θα μπορούσε να αποκαλύψει τόσο γλαφυρά, και με αληθοφάνεια που εντυπωσιάζει.
Η αφήγηση ρέει απρόσκοπτα. Ασθματική εκεί όπου κορυφώνεται η ένταση του δράματος, απαλή εκεί όπου εμπλέκεται η ύπαρξη του παιδιού, αφού ο αφηγητής δεν μπορεί να μείνει αμέτοχος, ο ίδιος εμπλέκεται στην ιστορία και στη διάσωση του παιδιού με το οποίο δένεται συναισθηματικά ως το τέλος. Με άλλα λόγια η αφήγηση συγχρονίζεται και εναρμονίζεται έντεχνα με τη ψυχική διάθεση των ηρώων, κυρίως όμως του αφηγητή που μεταφέρει τη ιστορία. Και όλες αυτές οι διακυμάνσεις ύφους και έντασης προσδίδουν στο εξαιρετικά πετυχημένο αποτέλεσμα. Ο Ανδρέας Μήτσου εδώ, εισχωρεί στα κατάβαθα της ανθρώπινης ψυχής αποκαλύπτοντας και σκιαγραφώντας τις αποκλίσεις τους με ένα ιδιαίτερα ρεαλιστικό και ταυτοχρόνως αλληγορικό τρόπο, μαζί με τις εσωτερικές διεργασίες που εδράζουν στο βάθος της ξεχωριστής ιδιοσυγκρασίας του κάθε χαρακτήρα.. Εν τέλει, επέρχεται η κάθαρση σε αυτή την τραγική ιστορία; Αυτό το αφήνω στον αναγνώστη να το ανακαλύψει.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ: Ένα νέο λογοτεχνικό «τοπίο»;
16/04/2024, 9:09 μμ -
Παρακείμενα: «Το παρήγορο συναίσθημα της εσωτερικής έκλαμψης»
16/04/2024, 9:08 μμ -
Η δύναμη του πεπρωμένου
16/04/2024, 9:06 μμ -
Παραμύθια από ζάχαρη, μέλι και ποίηση
16/04/2024, 9:05 μμ -
Ψυχολογικά περάσματα προς τη βιολογική ολοκλήρωση
16/04/2024, 9:00 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
«Όσο κι αν φυσούν των πολέμων τα στόματα/ κανένας ήλιος δεν σβήνει»
Γράφει ο Αντώνης Σανουδάκης- Σανούδος // * Γιάννης Φιλιππάκης «Νυχτογραφίες», εκδ. Δρόμων Η παρουσίαση μιας ποιητικής συλλογής απαιτεί μια πολύ ευαίσθητη προσέγγιση. Κι αυτό, γιατί η ποίηση είναι η έκφραση της ψυχής του ποιητή. Με το αίσθημα αυτό
Περισσότερα -
Διήγημα: “Άρρωστα φοινικόδεντρα”
Γράφει ο Μανόλης Σαμωνάκης // * Ένα φιλικό μας ζευγάρι, Αθηναίοι, κατέβηκε για λίγες μέρες στη Σητεία. Είχαμε δώσει ραντεβού στο ξενοδοχείο τους. Πέρασα την καθορισμένη ώρα να πάρω τη γυναίκα μου, που καθυστέρησε ως συνήθως, και
Περισσότερα -
Μικρό σημείωμα για το «Παιδικό κουρείο» του Κώστα Παπαγεωργίου
Γράφει η Ασημίνα Ξηρογιάννη // Κώστας Παπαγεωργίου, «Παιδικό κουρείο», εκδόσεις «Κέδρος». σελ. 64 «Το παιδικό κουρείο» του Κώστα Παπαγεωργίου. Ένα σώμα ποίησης σφριγηλό και ατόφιο στο οποίο έχεις την επιθυμία πάντα να επανέρχεσαι για να ξεδιψάς την ανάγκη
Περισσότερα -
☆ Για την παράσταση “Έγκλημα στο Κατσικονήσι” του Ούγκο Μπέττι στο Θέατρο Διάχρονο
Γράφει ο Δημήτρης Βαρβαρήγος // Έγκλημα στο κατσικονήσι, του Ούγκο Μπέττι είναι ένα από πλέον εξαιρετικά σπουδαία έργα χαρακτήρων. Γνωστή η επιλογή των σοβαρών έργων που ανεβάζει η Μαίρη Βιδάλη, επιβεβαιώνεται για μία ακόμη φορά με το συγκεκριμένο
Περισσότερα -
21 Nοεμβρίου – Χάινριχ φον Κλάιστ
Επιμέλεια: Δήμητρα Ντζαδήμα // Ο Χάινριχ φον Κλάιστ που αυτοκτόνησε σαν σήμερα το 1811, ήταν Γερμανός ρομαντικός ποιητής, ένας από τους μεγάλους Γερμανούς δραματουργούς του 19ου αιώνα. Οι γονείς του πέθαναν όταν ο Κλάιστ ήταν ακόμη μικρός και μια θεία
Περισσότερα -
Παραμύθι για μεγάλους: “Τα χίλια μπισκότα”
Της Καλλιόπης Πολενάκη // Τα χίλια μπισκότα Χίλια μπισκότα παρήγγειλε ο Ρήγας για τη θυγατέρα του, που ήταν χλομή , πολύ χλομή σαν το μεγάλο φεγγάρι του Αυγούστου, όχι το πρώτο μα το δεύτερο
Περισσότερα -
Ποίηση: Καλοκαίρι (χαϊκού)
Της Μαριάνθης Πλειώνη // * Με μιαν αχτίδα Θα θερίσει ο ήλιος στάχυ χρυσάφι. Ο νοτιάς πήρε το καπέλο που φοράς γέλασ’ ο ήλιος. Στον άσπρο βράχο φίλιωσε ο ζέφυρος με το μελτέμι. Λιμνοθάλασσα
Περισσότερα
