Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Οργουελική εκδοχή
16/05/2018, 9:32 πμ

Οργουελική εκδοχή

Γράφει η Κατερίνα Καριζώνη //

 

Χριστόδουλος Λιντζερίνος, «Φυλάξου απ’ τον σκύλο», μυθιστόρημα, εκδόσεις Παράξενες μέρες, 2018

 

Ο Χριστόδουλος Λιντζερίνος που τον γνωρίσαμε πιο πολύ ως διηγηματογράφο, με το τελευταίο του μυθιστόρημα  ‘’Φυλάξου από τον σκύλο’’, κερδίζει επάξια και την ιδιότητα του μυθιστοριογράφου. Το  βιβλίο του μάλιστα, έλαβε το πρώτο βραβείο σε διαγωνισμό των εκδόσεων Παράξενες μέρες, απ’ όπου και εκδόθηκε. Η ιστορία που μας αφηγείται αποτελεί, ίσως το πιο δύσκολο είδος πεζογραφίας, αυτό της αλληγορικής γραφής και του συμβολισμού. Το εν λόγω είδος ακροβατεί ανάμεσα στο πραγματικό και το φανταστικό, στην αλήθεια και το όνειρο, στο ρεαλισμό και τον υπερρεαλισμό. Είναι πολύ εύκολο λοιπόν, ένας συγγραφέας να περιπέσει σε παραδοξολογίες και υπερβολές που να εκτροχιάσουν την αφήγηση. Εδώ όμως βλέπουμε ότι ο Χριστόδουλος ξετυλίγει με επιτυχία το νήμα της εξιστόρησης  χρησιμοποιώντας ευφυή τεχνάσματα, συχνά ποιητικά και αποδεικνύει το συγγραφικό ταλέντο, την πολυσχιδή σκέψη του και την αφηγηματική του ικανότητα. Βέβαια η ποίηση είναι η κρυφή πλευρά του Χριστόδουλου Λιντζερίνου, η οποία ίσως του δίνει αυτή την ευχέρεια. Διότι η χρήση του συμβολικού λόγου προϋποθέτει τη δυνατότητα της υπέρβασης, που είναι κατεξοχήν δεξιότητα της ποίησης. Υπέρβαση και ρεαλισμός λοιπόν, είναι οι δυο πλευρές αυτού του αφηγήματος, ένας δύσκολος συνδυασμός γραφής, καθώς μέσω της υπέρβασης ο συγγραφέας μας μεταφέρει από το ονειρικό σύμπαν του μυθιστορήματος στον πραγματικό και καθημερινό μας κόσμο για να τον κάνει ακόμα πιο ευδιάκριτο στα μάτια μας. Και θα αρχίσω από τον τίτλο «Φυλάξου από τον σκύλο».

Ο τίτλος προδιαθέτει τον αναγνώστη για τα φιλοζωικά αισθήματα του συγγραφέα, ενώ είναι φανερό ότι μέσα στην αφήγηση τα ζώα και κυρίως τα σκυλιά παίζουν σημαντικό ρόλο και στο τέλος πρωταγωνιστικό. Ο τόπος ένα οργουελικό  περιβάλλον, μια δυστοπία που φέρει όμως όλα τα χαρακτηριστικά του δικού μας κόσμου. Οι άνθρωποι χωρίζονται σε μαλακούς και μη μαλακούς. Οι πρώτοι είναι πειθήνιοι απέναντι στην εξουσία, πολιτική και φορολογική, οι δεύτεροι όχι, καθώς διαπλέκονται με τους φορείς της εξουσίας. Τα πρόσωπα αποτελούν σύμβολα που συγκεντρώνουν πάνω τους τις καλές και τις κακές ανθρώπινες ιδιότητες. Ακόμα και τα ονόματά τους είναι συμβολικά. Το ντεκολτέ, η ιδιαιτέρα του διευθυντή, ο Αριστομένης Τρομπέτας, διευθυντής του εθνικού λογιστηρίου, ο παπα-Συκοφάγος, ένα άλλο πρόσωπο της ιστορίας, παραπέμπουν σε μια προσωπική μυθολογία. Ένας ονειρικός-εφιαλτικός κόσμος ξετυλίγεται στα μάτια του αναγνώστη, όπου κυριαρχεί η ατμόσφαιρα του θρίλερ και παραμονεύει ο θάνατος. Βασικό ρόλο στην ιστορία παίζουν τα όνειρα των ανθρώπων, τα οποία ελέγχονται από την κεντρική εξουσία και εμφανίζονται στους εθνικούς λογαριασμούς. Το ελεγχόμενο όνειρο μπαίνει στην μακρο-οικονομία της χώρας, καθορίζοντας το οικονομικό και πολιτικό status quo ολόκληρης της κοινωνίας. Χαρακτηριστικό απόσπασμα είναι το παρακάτω. «Κύριοι, διέκοψε τις σκέψεις τους η φωνή του πρωθυπουργού, η χώρα βρίσκεται σε κίνδυνο. Αν δεν λάβουμε άμεσα μέτρα υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο πτώχευσης. Δανειζόμαστε περισσότερα όνειρα απ’ όσα παράγουμε ως χώρα και δεν μπορούμε πια να τα ξεπληρώσουμε…..»

-Μα πώς συνέβη αυτό ρωτάει ο υπουργός υγείας. Όλοι γνωρίζουμε πως  οι πολίτες ευημερούν και ονειρεύονται, πώς είναι δυνατόν να ονειροπτωχεύσουμε;

-Δεν ονειρεύεται όμως η χώρα, τόνισε με έμφαση ο υπουργός οικονομικών.

Δεν ονειρεύεται στην πραγματικότητα και η δική μας χώρα, ίσως και καμιά χώρα στον σύγχρονο κόσμο, οι άνθρωποι και οι κοινωνίες πτωχεύουν σε όλα τα επίπεδα, οι αριθμοί, που καμιά μουσική αρμονία δεν διαθέτουν, όπως πολύ σοφά αναφέρει ο συγγραφέας, ούτε προοπτική , ούτε ορατό μέλλον, αποτελούν σύμβολα χωρίς συναίσθημα, ηθική και όραμα  και επιβεβαιώνουν στις μέρες μας το βαρύ συμπέρασμα ότι «δεν πάμε καλά». Μ’ ένα μαγικό λοιπόν τρόπο ο συγγραφέας μας μιλάει για την δική μας πραγματικότητα χρησιμοποιώντας ως μέσον τη μυθοπλασία και τον συμβολικό λόγο. Η κεντρική εξουσία στο βιβλίο επιδίδεται ακόμα και σε επεμβάσεις στα DNA των ανθρώπων προκειμένου να τους κάνει υχειράγωγους και πρόθυμους να αναλωθούν για τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα, ενώ τα πάντα ελέγχονται από το κράτος και τον κομματικό μηχανισμό. Πρόκειται για ένα εφιαλτικό σενάριο  που όμως μπορεί να αποτελέσει και τον μελλοντικό μας κόσμο. Αν και μυθοπλασία , η ιστορία που μας αφηγείται ο Χριστόδουλος Λιντζερίνος ανιχνεύει τα όρια και την προοπτική του κόσμου που φτιάξαμε. Το βιβλίο γράφτηκε το 2010, όπως μου εξήγησε ο συγγραφέας, ωστόσο είναι σαφές ότι προβλέπει ίσως και προφητεύει όσα συνέβησαν από τότε μέχρι σήμερα και μάλιστα με ανατριχιαστική ακρίβεια. Περιγράφει το κοντινό αύριο ενός κόσμου που βρίσκεται σε απόλυτη παρακμή. Ποιοι θα σώσουν  την κατάσταση άραγες;

 

Χριστόδουλος Λιντζερίνος

 

Ο Λιντζερίνος ανοίγει ένα παράθυρο αισιοδοξίας για τον αναγνώστη αλλά και για τον σύγχρονο πολίτη. Πάντα υπάρχει ένας αστάθμητος παράγοντας που αποτελεί την έκπληξη, τον από μηχανής θεό και επεμβαίνει στον εκτραχηλισμό της ανθρώπινης κοινωνίας και της Ιστορίας κι αυτό ίσως είναι το βασικότερο και καλύτερο  εύρημα του βιβλίου. Τα κεντρικά πρόσωπα της μεγάλης αυτής αφήγησης είναι μια γυναίκα, η ΄Αντριάνα και ο Μάρκος, ο σκύλος της. Η γυναίκα συγκεντρώνει όλα τα θετικά χαρακτηριστικά της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Εδώ πρέπει να επισημάνω το γεγονός ότι ο συγγραφέας είναι μάλλον φεμινιστής και θαυμαστής της γυναικείας φύσης και ευφυίας, κάτι που το δηλώνει απερίφραστα και στο βιβλίο του. ΄Άλλος καλός ήρωας  της ιστορίας είναι ένας κωφάλαλος, ο Τζάκος που αντί για σκύλο, έχει για κατοικίδιο ένα αρνί. Η Αντριάνα έρχεται από την πρώτη στιγμή σε σύγκρουση με την διεφθαρμένη κρατική εξουσία με αποτέλεσμα να χαρακτηριστεί ως «τρελή του χωριού». Ο Κάρολος Φρίξος, η Άννα, ο παπα-Συκοφάγος είναι κι αυτά πρόσωπα της ιστορίας, ίσως με δευτερεύοντα ρόλο. Ωστόσο αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι στο αφηγηματικό παζλ που κατασκευάζει ο συγγραφέας. Η κοινωνία μέσα στην οποία διαβιούν οι ήρωες δεν είναι παρά ένα χωριό, με την συμβολική του σημασία όμως και συνιστά έναν τόπο μαρτυρίου με συνεχείς διώξεις, φυλακίσεις και αυτοκτονίες. Η Εφορία αποτελεί τον πέλεκυ που επικρέμεται πάνω στα κεφάλια των πολιτών θυμίζοντας την σημερινή κοινωνική κατάσταση στην Ελλάδα και ο θάνατος είναι συχνά η μοναδική λύση στα αδιέξοδα.

Ο Χριστόδουλος Λιντζερίνος κατάφερε μ’ αυτό το βιβλίο να μας περιγράψει την καθημερινότητα που βιώνουμε στη χώρα μας μιλώντας όμως μ΄ ένα μεγάλο και αλληγορικό παραμύθι. Επιχειρεί επίσης να κάνει μια υπέρβαση στο μέλλον μας που η τεχνολογία και ο κεντρικός έλεγχος των πολιτών ενδέχεται να έρθουν σε ρήξη με την ίδια την ανθρώπινη ζωή και τις αξίες της και να μας οδηγήσουν σε μια οργουελική εκδοχή της κοινωνίας. Θα έλεγα πως το βιβλίο κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για το μέλλον που μας ετοιμάζουν οι τράπεζες, τα χρηματιστήρια και τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα. Είναι ένα SOS μέσα από την λογοτεχνία, η οποία έχει καμιά φορά ισχυρότερη  φωνή από οποιαδήποτε άλλη ανάλυση και θεωρία. Βαθύτατα κοινωνικό και ρηξικέλευθο βιβλίο λοιπόν, το πρώτο μυθιστόρημα του συγγραφέα επιβεβαιώνει τον μυθιστορηματικό του οίστρο του συγγραφέα, το χάρισμα του λόγου αλλά και την πλούσια και δημιουργική φαντασία του.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top