Fractal

Είμαστε ό,τι αφήσαμε πίσω μας

Γράφει η Ελένη Γκίκα //

 

Μαριέττα Πεπελάση «Φωτεινή», εκδ. Καστανιώτη, σελ. 208

 

Την Μαριέττα Πεπελάση όλοι την ξέρουμε. Είτε σαν συμβουλευτική ψυχολόγο και ψυχοθεραπεύτρια, είτε σαν ποιήτρια και εικαστικό, είτε σαν μουσικό. Τα πεζά της, ποιητικά πεζά με ψυχαναλυτικό βάθος και υπόστρωμα, συνδυάζει και μουσική και εικαστικά, είναι ιαματικά, έχουν αρμονία και σε γεμίζουν ανάγλυφα ψυχικά τοπία. Ανάμεσα στα έργα της: «Για μια γαλήνη με πολύ αγώνα» (1966), «Για μια γαλήνη με πολλή αγωνία» (1970), «Τα ασάλευτα χρόνια και η σπορά» (1974), «Πλοηγός – Ποιήματα 1966-1991» (1991), «Όλα ήταν για μια στιγμή» (2001), «Σχιζογόνος μήτηρ” (2005), “Εξομολογήσεις προδομένων γυναικών”, εκδ. Καστανιώτη, 2010, «Δίδυμες ακτίνες» Ιανός 2014, «Φωτεινή» Καστανιώτη, 2017.

Οι τίτλοι της, πάντοτε ευθύβολοι, συμβολικοί σχεδόν η περίληψη του βιβλίου. Η λύση της εξίσωσης, και για παράδειγμα, «Τα ασάλευτα χρόνια και η σπορά». Στο επίκεντρο του έργου της, όλα τα δύσκολα, τα παιδικά χρόνια, η προδοσία, η σχέση με τη μητέρα.

Στην «Φωτεινή» συναντάμε όλα τα παραπάνω στο ύψιστο, η φωτεινή Φωτεινή της έζησε τρόπον τινά στον προηγούμενο αιώνα, ας μη ξεχνάμε πως με την αυγή της νέας χιλιετίας σα να έχουμε μπει πια σε χρονοκάψουλα, όλα τους τρέχουν κι αλλάζουν όλα.

Η Φωτεινή εκπροσωπεί τον αιώνα της και την μετάβαση. Φέρει όλα τα τραύματα και τα θαύματα, επιβεβαιώνει εκείνο που υποψιαζόμαστε πως όλα είναι μνήμη.

Είμαστε ό,τι ζήσαμε κι ό,τι αφήσαμε πίσω μας. Κι ό,τι μας πλήγωσε το επαναλαμβάνουμε πάλι και πάλι. Τον γονιό εκείνο που λάθος ή και καθόλου δεν μας αγάπησε, την αδικία που ζήσαμε, προσπαθώντας να την διορθώσουμε, να τα κάνουμε αλλιώς τώρα, αλλά οι επιλογές μας συνηγορούν ώστε να γίνονται ίδια και πάλι.

Η Φωτεινή είναι μια απ’ εκείνες της γυναίκες του καιρού μας που καταπιέστηκε και ταπεινώθηκε κι επιλέγοντας να λύσει τον γόρδιο γρίφο παντρεύεται και καταπιέζεται και ταπεινώνεται και πάλι. Αφάνταστα θαρραλέα θα μπει στην διαδικασία της ψυχοθεραπείας, αναμοχλεύοντας μνήμες, τραύματα, μυστικά, βάρη. Θα επαναπροβάλει το φιλμάκι της παιδικής ηλικίας και περνώντας μέσα από το σκότος ολοφώτεινη θα ξανακοιτάξει την ζωή της η ίδια αλλά ωστόσο πια άλλη.

Το βιβλίο, παρ’ ότι εντάσσεται στην Ψυχολογία, είναι ποιητική λογοτεχνία, ψυχαναλυτικό δοκίμιο, ένα ιδιαίτερο προσωπικό υβριδικό είδος. Με εναλλασσόμενο πρώτο και τρίτο πρόσωπο, οι αναμνήσεις της Φωτεινής και οι σημειώσεις της ψυχοθεραπεύτριας, με γλώσσα άμεση και τρυφερά σκληρή, με εικόνες ανάγλυφες διασώζει ατμόσφαιρα, ψυχικό άλγος, την σχέση ψυχοθεραπεύτριας και ψυχοθεραπευόμενου, αποδεικνύοντας πως με την συναίσθηση κάποια στιγμή η ίαση φτάνει. Αλλά πρώτα θυμόμαστε, μετά αναγνωρίζουμε, θυμώνουμε και δικάζουμε και ύστερα αποδεχόμαστε και συγχωρούμε.

 

Μαριέττα Πεπελάση

 

Την διαδικασία της κάμπιας προτού αναδυθεί πεταλούδα, παρακολουθούμε με ακρίβεια εντομολόγου, συμπαντική αρμονία και μόχθο, πρέπει να δώσεις αίμα για να λάβεις πνεύμα.

Τα πλεονεκτήματα, πολλά: η μουσικότητα της γλώσσας, η ψυχική αύρα και η επιστημονική αλήθεια, η ουσία μιας σημαντικής σχέσης, η μαιευτική ψυχαναλυτική μέθοδος που αναδεικνύει το τραύμα και κάνει στο τέλος φωτεινό το σκοτάδι.

Γιατί να το διαβάσουμε; Επειδή «Στην αρχή μου βρίσκεται το τέλος μου» όπως είπε ο Έλιοτ και αυτό η Μαριέττα Πεπελάση το κάνει ψυχαναλυτικό θεώρημα, πεζό ποίημα, το αναδεικνύει έμπρακτα σε ζωή και ψυχή ζώσα, παρακολουθεί τον θρίαμβο της ζωής κατά τη διαδικασία της ψυχοθεραπείας, κι αποχαιρετά την Φωτεινή οδηγώντας στην στο Φως από το σκοτάδι.

Αποδεικνύοντας πως δεν υπάρχουν δεδικασμένες ζωές, τα παιδικά τραύματα είναι ιάσιμα, χρειάζονται θάρρος, τόλμη, αγάπη και Τέχνη. Και ικανό… πλοηγό.

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top