Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Για τον σύγχρονο ξεριζωμό και το καινούριο προσωπείο της προσφυγιάς
10/05/2017, 10:32 πμ

Για τον σύγχρονο ξεριζωμό και το καινούριο προσωπείο της προσφυγιάς

Γράφει η Ασημίνα Ξηρογιάννη //

 

Φροσούλα Κολοσιάτου «Φοράει τα μάτια του ουρανού», εκδ. Γαβριηλίδης, σελ. 48

 

Μέσα στη θάλασσα συναντιούνται οι ψυχές και ανεμοδέρνονται. Μέσα στο νερό της απώλειας κολυμπάνε γεμάτοι μοναξιά και απόγνωση. Με όνειρα χρόνων να έχουν πνιγεί σε δευτερόλεπτα και τη ζωή να φθίνει και να χάνει το νόημά της. Τί κι αν κάποτε υπήρξαν; Tί κι αν έζησαν σε κάποια γη, το τέλος τους βασανιστικό  μέσα σε πεινασμένα πέλαγα και στεριές αφιλόξενες. Από τον ένα θάνατο στον άλλο, ο φόβος παντού. Με παιδιά που ικετεύουν τα κύματα και αντί για γάλα γεύονται το αρμυρό νερό. Η νέα ποιητική συλλογή της Φροσούλας Κολοσιάτου έχει για θέμα της τους πρόσφυγες και τη μαύρη ζωή τους, τον σύγχρονο ξεριζωμό που όμως ανιχνεύεται από τα βάθη της ιστορίας. Με γλαφυρές εικόνες και στίχους δυνατούς και εκφραστικούς αναφέρεται στο βίο αυτών των ανθρώπων που προσπαθούν μέσα από χίλιες περιπέτειες να σταθούν στα πόδια τους σε ξένο τόπο. «Πώς θα μπορέσουν /τα  όνειρά τους να χωρέσουν /στη φυγή τους;» αναρωτιέται στο ποίημα με τον τίτλο «Αιρετικό». Ίσως απαντήσεις δεν υπάρχουν, ίσως μεταμφιέζονται αυτές ή χάνονται μέσα στα θολά και ανταριασμένα νερά του «πολυκατοικημένου» Αιγαίου. Άχαρη η αυγή, οι γλάροι ουρλιάζουν, το σκοτάδι είναι άγριο, η παραφροσύνη παραμονεύει, η ήττα είναι παρούσα, οι λέξεις τους πατάνε πάνω στα κύματα ή βουλιάζουν στο βυθό, κουβαλούν στους ώμους τους στοιχειωμένους τόπους αντί για μπαγκάζια! Ποιος θα νοιαστεί για αυτούς τους ανθρώπους ποιος θα προσευχηθεί για την τύχη τους και σε ποιον θεό! Συνηθίζεται η οσμή του θανάτου; Λαοί που έχασαν ευκαιρίες, άνθρωποι που χρειάζονται προστασία!«Βοηθήστε μας/Να ξαναγίνουμε πρόσωπα», ακούγεται η απελπισμένοι φωνή τους στο ποίημα «Η γάτα των προσφύγων». Μετέωρη θλίψη ανθρώπων που τρέχουν κατά τις γραμμές του ορίζοντα και έχουν για τραγούδι τους το θρήνο της βροχής για αγκαλιά τους την αγκαλιά της αρμύρας και φοράνε τα μάτια του νερού. Η ποιήτρια είναι με το μέρους, τους συμπονά, τους κατανοεί, τους αφιερώνεται. Τι να μιλάμε τώρα για διπλωματίες, πολιτικές και οικονομικά συμφέροντα, εδώ υπάρχουν οι ανθρώπινες ψυχές που έχουν το προβάδισμα. Είναι η ζωή που πρέπει να διασωθεί. Είναι ο άνθρωπος και ο πόνος του ο πυρήνας του ποιήματος, πηγή της έμπνευσης, ερέθισμα της γραφής. Η ποίηση που διαβάζουμε έχει ουμανιστικό πρόσωπο και αποπνέει ένα ενδιαφέρον για κάθε τι ανθρώπινο, αγγίζει σημαντικές χορδές της ύπαρξής μας. Τα τελευταία χρόνια γράφονται ποιήματα, διηγήματα, κείμενα γενικότερα που αφορούν στα θέματα των μεταναστών και των προσφύγων. Και είναι φυσικό, αφού ο συγγραφέας ζει μέσα στον κόσμο και αφορμάται από αυτόν. Δεν είναι αποκομμένος απ’ ό,τι συμβαίνει γύρω του. Η Κολοσιάτου φιλτράρει με τον δικό της προσωπικό τρόπο το δράμα τούτο, και γράφει με περίσκεψη και ευαισθησία, θίγοντας ποιητικώ το τρόπω ένα φλέγον ζήτημα, που απασχολεί όλους τα τελευταία χρόνια ιδιαίτερα. Όχι ότι δεν υπήρχαν πρόσφυγες…. Και πρώτα απ’ όλα, ας σκεφτούμε τους πολέμους από την αρχαιότητα ως σήμερα, τη Μικρασιατική Καταστροφή επίσης. Απλά στις μέρες που διανύουμε η προσφυγιά φοράει άλλο προσωπείο, καθορίζεται από άλλους παράγοντες, έχει άλλη υφή. Η ουσία του προβλήματος παραμένει αναλλοίωτη όσα χρόνια κι αν περάσουν, βέβαια… κι αυτό το καθολικό στοιχείο είναι που προκύπτει από αυτήν την συλλογή.

 

Φροσούλα Κολοσιάτου

 

Είχα ασχοληθεί παλαιότερα και με το βιβλίο του Ζαφείρη Νικήτα με τίτλο «Τα Νερά του Μετανάστη» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μελάνι. Και εκεί υπήρχε το τρυφερό βλέμμα και αγωνία απέναντι σε αυτούς τους ανθρώπους όπως και εδώ. Και κει υπήρχε η αμεσότητα, η λιτότητα, η καθημερινή αλήθεια των πραγμάτων, όπως και δω! Ο Ζαφείρης Νικήτας σε ρόλο-παρατηρητή- αφηγητή μας λέει πιο συγκεκριμένες ιστορίες από τον κόσμο των μεταναστών. Όμως, είναι πιο αισιόδοξος από την Κολοσιάτου. Είχα σημειώσει σε σχετικό κείμενό μου: «Ο Νικήτας βροντοφωνάζει πως, παρά τις αντιξοότητες, τίποτα δεν χάθηκε και κυρίως η ελπίδα. Ο άνθρωπος επιβιώνει όσο μπορεί να ακούει ακόμα τον ήχο των λέξεων, όσο μπορεί να ερωτεύεται σε καιρό πολέμου, όσο μπορεί ακόμα να επιθυμεί.».

Στην περίπτωση της Κολοσιάτου αντίθετα αισθάνομαι  πως η ποιήτρια θεωρεί πως ελπίδα δεν υπάρχει, ή τουλάχιστον πως είναι αμυδρή. Όλη αυτή η νοσηρή κατάσταση, η απίστευτη ταλαιπωρία που βιώνουν αυτοί οι άνθρωποι δεν έχει τελειωμό και φως δεν διαφαίνεται πουθενά. Τα ποιήματα διαδηλώνουν θάνατο. Και τριγυρνά συνεχώς στο μυαλό μου η λέξη Κρίμα με κεφαλαίο κάπα. Κρίμα για την φθορά, την κατάντια, τον μαρασμό. Συνεχής εγκλωβισμός, ματαίωση. Κοινωνικός αποκλεισμός. Διάλογος με τα ερείπια. Από τα ερείπια γεννιέται συχνά η Ποίηση!

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top