Fractal

5 Ιουνίου – Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα

Επιμέλεια: Δήμητρα Ντζαδήμα //

 

O  Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα γεννημένος σαν σήμερα το 1898, ήταν Ισπανός ποιητής και δραματουργός που ανήκε στη λεγόμενη «γενιά του ’27», ομάδα συγγραφέων που προσέγγισε την ευρωπαϊκή αβάν-γκαρντ με εξαιρετικά αποτελέσματα, ούτως ώστε το πρώτο μισό του 19ου αιώνα να ορίζεται ως «αργυρή εποχή» (edad de plata) της ισπανικής λογοτεχνίας.

 

Ο Λόρκα ήταν ασθενική φύση. Ως τα τρία του δεν μιλούσε. Περπάτησε στα τέσσερα χρόνια του και για πολλά χρόνια κούτσαινε ελαφρά. Του άρεσαν τα λαϊκά τραγούδια αλλά και οι κλασικοί και ρομαντικοί ποιητές. Σπούδασε κιθάρα και πιάνο, όμως απεχθανόταν το σχολείο, όπως αργότερα και το Πανεπιστήμιο. Αυτό ωστόσο που σημάδεψε την ποίηση και το θέατρό του ήταν όταν είδε μικρός για πρώτη φορά έναν θίασο Τσιγγάνων που έπαιζαν κουκλοθέατρο.
Από το 1919 μετακομίζει στην Μαδρίτη, γνωρίζει και αναπτύσσει φιλία με πολλούς από τους διανοούμενους και καλλιτέχνες της εποχής, όπως είναι ο Λουί Μπουνιουέλ, ο Σαλβαδόρ Νταλί κ.α. Τον επόμενο χρόνο ανεβαίνει στο σανίδι το έργο του «Μάγια της Πεταλούδας» και κυκλοφορεί το πρώτο του βιβλίου με ποιήματα.

Το 1929, σε μια προσπάθεια να ξεφύγει από την κατάθλιψή του που συνεχώς μεγάλωνε -και που γινόταν χειρότερη από τη διαρκή αποτυχημένη του προσπάθεια να κρύψει την ομοφυλοφιλία του από την οικογένεια και τους φίλους του και χάρη σε μια υποτροφία, επισκέπτεται τη Νέα Υόρκη, ένα ταξίδι που σημάδεψε το έργο του. Εντυπωσιάζεται από τον αμερικάνικο τρόπο ζωής, την παντοδυναμία του χρήματος και την παντελή έλλειψη πνευματικής ζωής.

Γράφει ο ίδιος:

……. «Το εντυπωσιακό για το κρύο και τη σκληρότητα είναι η Wall Street. Σε κανένα μέρος του κόσμου δε γίνεται αισθητή όπως εκεί η ολική απουσία του πνεύματος: περιφρούρηση της καθαρής επιστήμης και δαιμονιακός σεβασμός του παρόντος».

Οι μόνες ευχάριστες εντυπώσεις που αποκομίζει είναι οι αφροαμερικανοί, το Χάρλεμ και η μουσική τζαζ. Καταγράφει τις εμπειρίες του από το ταξίδι στη συλλογή «Ο ποιητής στη Νέα Υόρκη».

Μέσα στα επόμενα χρόνια ταξιδεύει στην Κούβα, το Παρίσι, το Λονδίνο, τη Σκωτία, σε πολλές χώρες της Λατινικής Αμερικής. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιοδείας με το «La Barraca» συγγράφει τα πιο γνωστά του θεατρικά έργα, επονομαζόμενα ως «αγροτική τριλογία», «Ματωμένος γάμος», η «Γέρμα» και «το Σπίτι της Μπερνάντα Άλμπα», τραγωδίες με θέμα τη κοινωνική καταπίεση κι έκδηλο το ανθρώπινο στοιχείο. Αντίστοιχο θέμα έχει και το ποίημα Θρήνος Για Τον Ιγνάθιο Σάντσεθ Μεχίας, το οποιο τελείωσε εκείνη την εποχή.

Το 1936 συνέταξε μια διακήρυξη συγγραφέων κατά του φασισμού κι ξεκίνησε να γράφει σειρά θεατρικών σκηνών με μορφή επιθεώρησης, ωστόσο τον Ιούλιο της ίδιας χρονιάς, ξέσπασε ο ισπανικός εμφύλιος πόλεμος. Τουφεκίζεται από παραστρατιωτικούς του Φράνκο στις 19 Αυγούστου του 1936 σε ηλικία 38 ετών. Το πτώμα του σωριάζεται σε ομαδικό τάφο, μαζί με άλλα τρία θύματα της φασιστικής κτηνωδίας, ένα δάσκαλο και δυο αναρχικούς. Το όνομα του εμφανίζεται την επόμενη μέρα μεταξύ των εκτελεσμένων Ο τάφος του δεν βρέθηκε ποτέ ενώ καινούρια στοιχεία δίνουν νέο στίγμα για τον εντοπισμό του.

Νίκος Εγγονόπουλος, «Νέα περί του θανάτου του Ισπανού ποιητού Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα… », ΕΝ ΕΝΘΗΡΩ ΕΛΛΗΝΙ ΛΟΓΩ, 1957

…..” από καιρό τώρα –και προ παντός στα χρόνια τα δικά μας τα σακάτικα–είθισται να δολοφονούν τους ποιητάς.”

 

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top