Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / “Φάλκονερ”, Τζων Τσίβερ
30/09/2015, 11:07 πμ

“Φάλκονερ”, Τζων Τσίβερ

Γράφει η  Βιβή Γεωργαντοπούλου //

 

cheever

 

Ζόρικο βιβλίο, τραχύ το θέμα του, κοφτερή η γλώσσα. Κι αν μάλιστα το διαβάσει ο αναγνώστης σε εποχή ζοφερή, όπως αυτή που περνάμε τώρα στην Ελλάδα, η ανελευθερία από την μια (αυτή μέσα κι έξω από τις ανθρώπινες φυλακές με τα ορατά κάγκελα) και τα σακιά από την άλλη (τα ξέχειλα με τους αξεχρέωτους λογαριασμούς) που κουβαλάει στην πλάτη ή μάλλον στο σκοτισμένο μυαλό του ο κεντρικός χαρακτήρας, ο Ιεζεκιήλ (Ζίκι) Φάραγκατ, ο καθηγητής που επιχειρεί αποτοξίνωση από την ηρωίνη, θα τον κάνει -τον αναγνώστη του 2015- να νιώσει χειρότερα παρόλο που στιγμές στιγμές του δίνεται αφορμή να διακρίνει ανάταση.

 

Ο Αμερικανός συγγραφέας Τζων Τσίβερ (1912-1982) που με συνάρπασε, με φώτισε γενναιόδωρα, και μου άνοιξε πλατιούς δρόμους σκέψης με τον έξοχο “Κολυμβητή” του -ένα από τα μακράν καλύτερα διηγήματα που έχω διαβάσει ποτέ- τώρα έκανε θηλιά τις λέξεις του “Φάλκονερ” και μ΄έπιασε από τον λαιμό.Κι ήταν η ανάγνωση βρόχος. Ασφυξία. Κατάθλιψη. Πουθενά φως.Ακόμα και το τέλος τής αφήγησης μού φάνηκε τόσο αβέβαιο και ρευστό(αν και τον εμφανίζει να βρίσκει μια κάποια απρόσμενη ευκαιρία να προσπαθήσει να ελευθερωθεί), που τρόμαξα στην σκέψη για το ποια θα μπορούσε να είναι η (ρεαλιστική ή φανταστική) συνέχεια.Έκλεισα το βιβλίο και επί μέρες προσπαθούσα, μάταια, να ξεφύγω από την μαυρίλα του.

Ο Φάραγκατ, στο άθλιο κελί στο άθλιο σωφρονιστικό ίδρυμα Φάλκονερ πληρώνει με τα ατελή και ενίοτε ευτελή κριτήρια του ανθρώπινου νόμου το αντίτιμο για τον φόνο του αδελφού του που ο ίδιος θεωρεί πως ήταν ένα ατύχημα (και μάλλον ήταν)αποτέλεσμα της χρήσης ναρκωτικών, κατάρα της κοινής τους Ειμαρμένης .Η καθημερινότητά του εκεί μέσα είναι φριχτή. Η φρίκη είναι αμφίδρομη, έρχεται καταπάνω του από το περιβάλλον αλλά αναβλύζει εξίσου ανεξέλεγκτη κι από το καταρρακωμένο είναι του. Δεσμοφύλακες και κρατούμενοι μάχονται όλοι με όλους και καθένας με τον τραγικό εαυτό του και με κάθε μέσο για την κυριαρχία του μεγαλύτερου κομματιού αυτής της ατέρμονης φρίκης.

Ο Φάραγκατ εκεί δεν έχει όνομα, τι να το κάνει εξάλλου, είναι ο κατάδικος νούμερο 734-508-32 ή το πολύ πολύ ο Λαγός, ένας 47χρονος άνδρας που τα έχει κάνει μαντάρα στην με τα κλασικά αμερικάνικα μέρα και σταθμά ευημερούσα, καταναλωτική δηλαδή και φαινομενικά στρωτή, εύπορη και επίπλαστη ζωή του. Δεν είχε φανταστεί τι σημαίνει πραγματικά ελευθερία. Δεν τον είχε απασχολήσει η απώλειά της. Τώρα ως και την σαν αγγαρεία ερωτική επαφή που είχε με την ναρκισσίστρια και ρηχή γυναίκα του , την σακάτικη και ψευδεπίγραφη δύναμη που του έδινε η ηρωίνη κι ό, τι άλλο αναγκαίο ή που το νόμιζε σαν αναγκαίο για να επιβιώσει, ένα κίνητρο απλώς για να συνεχίσει να ζει, όλα αυτά πρέπει να τα βρει ένα ένα πάλι ή και να τα κατασκευάσει από την αρχή χωρίς να βάζει ταμπέλες -φύλου ή τάξης- σε μια παράλληλη πορεία πάνω σε τεντωμένο σκοινί με τους λογής συγκρατούμενους να κάνουν έναν όλο και πιο στενό κλοιό γύρω του και οι οποίοι για τους δικούς του ο καθένας λόγους θα ζυμώνονται μαζί του ως την επίτευξη τής με κάθε τίμημα κερδισμένης λύτρωσης /απελευθέρωσης από την θλιβερή ιδρυματική ζωή του Φάλκονερ.

 

cheever2

 

Γιατί όμως ο Τζων Τσίβερ έγραψε αυτό το βίαιο, τρυφερό, ευφυές και άρτιο μυθοπλαστικά , πυκνό και ασφυκτικό μυθιστόρημα; Μια εύκολη απάντηση είναι: για πάρτη του, για να συμφιλιωθεί με τους ουκ ολίγους προσωπικούς του δαίμονες, την εξάρτηση από το ατελείωτο αλκοόλ, την ανομολόγητη αμφισεξουαλικότητα, την ενοχή για το ένα και την ενοχή για το άλλο, την ευφυΐα, την κατάθλιψη, τον γάμο του, την ανθρώπινη ανάγκη για αγάπη, τον εαυτό του -με μια λέξη- τον ίδιο.

Και γιατί τότε να μας απασχολεί η προσωπική του αγωνία εμάς σήμερα; Μια πρώτη και τίμια απάντηση είναι: γιατί είμαστε άνθρωποι. Έτσι απλά, γιατί είμαστε και (πρέπει συνεχώς και καρτερικά να) προσπαθούμε να παραμείνουμε άνθρωποι.

Ωραία μετάφραση για τις εκδόσεις Καστανιώτη από την Ιλάειρα Διονυσοπούλου.

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top