Fractal
Home / Το εργαστήρι του συγγραφέα / Ο Ευάγγελος Τζάνος στο Εργαστήρι του συγγραφέα
10/05/2017, 10:32 πμ

Ο Ευάγγελος Τζάνος στο Εργαστήρι του συγγραφέα

 

 

Πέτρα – Ψαλίδι – Χαρτί

 

Ανέκαθεν, ασχολούμαι κυρίως με πεζά. Τα δοκίμια ή τα άρθρα ακολουθούν. Η έκταση των πεζών μου ποικίλει: ξεκινά από τη μικρή φόρμα του διηγήματος, δηλαδή, της μιας παραγράφου, και φτάνει μέχρι το τοπίο μιας ολιγοσέλιδης νουβέλας. Αυτό σημαίνει ότι τα πρόσωπα άλλοτε ξεδιπλώνουν την ιδιοσυστασία τους στο σύνολό της και άλλοτε παρουσιάζουν μονάχα μια πτυχή του χαρακτήρα τους, αφού αυτή με ενδιαφέρει στην προκειμένη περίπτωση. Ομοίως, από την έκταση επηρεάζεται η πλοκή, αν και η πλοκή δεν με νοιάζει ιδιαίτερα. Χρησιμοποιώ τις υποθέσεις μου αλληγορικά, μόνο για να δρουν ή να αντιδρούν τα πρόσωπα των αφηγημάτων μου. Μεταχειρίζομαι το ρεαλισμό για τις ανάγκες της αληθοφάνειας, γι’ αυτό και κάποια από τα πεζά μου θα μπορούσαν να ενταχθούν σε διαφορετικές πραγματικότητες, σε άλλες ιστορικές εποχές. Στέκομαι στο τραγικό και στη χαρμολύπη, χωρίς βέβαια να λησμονώ το εργαλείο της ειρωνείας. Άλλωστε, μου είναι δύσκολο να συγγράψω χωρίς την αμφισβήτηση ή, κάποτε, χωρίς την μιας μορφής υπονόμευση.

Για την έμπνευση δεν έχω να πω πολλά πράγματα. Θεωρώ ότι εμπνέομαι όπως όλοι μας. Εξάπαντος, όμως, νιώθω ότι η έμπνευσή μου πηγάζει από την ίδια πηγή απ’ όπου πηγάζει το θρησκευτικό μου συναίσθημα. Προτιμώ να γράφω συμπυκνωμένα και με τρόπο μινιμαλιστικό, αν και δεν γράφω ούτε καθημερινά ούτε μεθοδικά. Με ευχαριστεί να κρύβω, πότε πότε, ανάμεσα στις γραμμές στοιχεία τα οποία καλείται η αναγνώστρια ή ο αναγνώστης να αποκρυπτογραφήσει συνειρμικά. Ένα πρόχειρο παράδειγμα από τη νουβέλα «Δέρμα από σομόν»: «Με τον έρωτα δεν είναι ν’ αστειεύεσαι […] Ακόμη και τους κωμικούς ποιητές τους πιάνει λόξυγκας, όταν τους ρωτάνε γι’ αυτόν». Εδώ ο κωμικός ποιητής είναι ο Αριστοφάνης στο «Συμπόσιο» του Πλάτωνος.

Σημειώσεις κρατάω ελάχιστες, ολοκληρώνω την ιστορία μου νοερά και ύστερα πιάνω στιλό και χαρτί. Η πληκτρολόγηση στον ηλεκτρονικό υπολογιστή έρχεται μετά. Από τα πριν οριστικοποιώ την έκταση του διηγήματος ή της νουβέλας, επειδή αυτό με διευκολύνει στην ανάπτυξη του θέματός μου, και πάντα προτού ξεκινήσω να γράφω έχω βρει τον τίτλο. Χωρίς αυτόν είναι σαν κάτι να μ’ εμποδίζει να προχωρήσω. Κάποιες φορές έχει συμβεί να γράψω πρώτα το τέλος της ιστορίας. Θα μπορούσα να σταθώ εδώ στη μεγάλη χρήση διαλόγου που κάνω. Νομίζω ότι αυτό συμβαίνει, εντέλει, επειδή κάποια πεζά τα εμπνέομαι σαν ένα είδος θεατρικού έργου. Ίσως γι’ αυτό στα κείμενά μου λείπουν οι πολλές περιγραφές.

 

 

Τρία είναι τα στάδια επεξεργασίας των γραπτών μου. Στο πρώτο, με την απαραίτητη υπερδιέγερση και τα συχνά δυσδιάκριτα γράμματά μου, χρωματίζω τη λευκή σελίδα. Κατόπιν πληκτρολογώ το υλικό, κάνοντας κάποιες διορθώσεις. Αυτό το στάδιο έχει τον παιδεμό του. Στο δεύτερο στάδιο, διαβάζω το εκτυπωμένο κείμενο, συμπληρώνω, διορθώνω, αλλάζω. Αυτή η δεύτερη γραφή είναι ένα στάδιο που το χαίρομαι, το νερό έχει μπει στ’ αυλάκι. Στο τρίτο στάδιο, επιχειρώ να μπω στο ρόλο του αναγνώστη. Πρόκειται για το πλέον απολαυστικό στάδιο. Αλλάζω κάποιες λέξεις, μεταφέρω προτάσεις, σβήνω όσες δεν μπορούν να σταθούν σε δεύτερη ανάγνωση, και έτσι ολοκληρώνω μέχρι που δεν έχω τη δυνατότητα να κάνω κάτι περισσότερο. Βέβαια, στο πλαίσιο της αμφισβήτησης ακόμη και των γραπτών μου, έχει συμβεί και μετά τη δημοσίευσή τους να κάνω ανεπαίσθητες διορθώσεις.

Το ζητούμενο για μένα είναι η επαφή με τις αναγνώστριες και τους αναγνώστες. Θεωρώ ανεπίτρεπτο να προσβάλλω τη νοημοσύνη τους, δημιουργώντας ένα διήγημα ή μια νουβέλα που να μοιάζει με παζλ ετερόκλητων σελίδων. Αν η συγγραφή είναι δεδομένη, η απολαυστική ανάγνωση έχει τη δική της αδιαμφισβήτητη γοητεία.

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top