Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Σκιά, η άλλη όψη
19/03/2015, 11:48 πμ

Σκιά, η άλλη όψη

Γράφει η Χρύσα Φάντη // *

 

Εύα Μ. Μαθιουδάκη, «Αυτός ο ένας, ο Αρίστος», Νουβέλα, Γαβριηλίδης, 2014 , σελ. 138

 

αρχείο λήψης (1)Πήρε την κατηφόρα, πάλι είχανε ρίξει νερά, ήταν κάτι που τον εκνεύριζε, που βρώμαγε χωριατίλα, χωριατίλα Αρίστο μου, στο χωριό είσαι, μονολόγησε». Ο Αρίστος εγκαταλείπει τις σπουδές του στο Μόναχο κι αποφασίζει να γυρίσει στο χωριό των γονιών του στη Κρήτη. Αντιμέτωπος με μιαν άλλη πραγματικότητα, κάτω από τους ήχους του ραδιοφωνικού σταθμού της Μεσσάρας -«ήρθα σαν ξένος στη ζωή και ξαναφεύγω ξένος»-, το αηδόνι της «Κάτω Ρίζας» και τον Μαλεβιζιώτη χορό της τρέλας, νιώθει όπως και αλλού, το ίδιο ξέμπαρκος και αλλότριος. Μόνη εξαίρεση η Μαρία. Μια νεαρή συγχωριανή του που ο ήρωας από μικρός τη ένιωθε σαν δική του.

«Για δουλειά ήρθες Αρίστο, όχι για διακοπές». Ο Αρίστος ρίχνεται στη πάλη με τις ελιές, ανίδεος όμως, μοιάζει με άνθρωπο που προσπαθεί να χορέψει αγνοώντας ρυθμό και βήμα. Καθότι, άλλη η τρυφεράδα της ανεμώνης, άλλο το δέος του Ψηλορείτη, παντελώς άλλο να παλεύεις για να βγάλεις σοδειά. Οι οικονομικές δυσκολίες αλλά και το άθλιο οικογενειακό παρελθόν της Μαρίας ( μια καταπονημένη μάνα κι ένας πατέρας που εκτός από τα ρεζιλίκια του τους έχει φορτώσει κι ένα αυτιστικό ετεροθαλή αδερφό, το Γιωργιό), θα τον σπρώξουν και πάλι σε αποδημία.

«Ήπιανε στην υγεία του Γιωργιού, ήπιανε στις χαρές τους! Ήτανε νέοι, αισιόδοξοι, ο ήλιος είχε ξαναβγεί και χάιδευε τα μαλλιά τους. Δεν είχε έρθει, στο κάτω-κάτω της γραφής και το τέλος του κόσμου. Θα το παλεύανε.» Με τη Μαρία μαζί, ο Αρίστος θα γυρίσει στο σπίτι των γονιών του στην Αθήνα. Οι δυο τους θα αρραβωνιαστούν και θα φύγουν στο εξωτερικό με τις ευλογίες και της φιλόδοξης μάνας του, που μέσω της επίσης φιλόδοξης Μαρίας, ονειρεύεται να δει το γιο της να συνεχίζει τις σπουδές του στο Μόναχο.

Στο Μόναχο, το ζεύγος θα έρθει σε επαφή με ξένους μετανάστες αλλά και ντόπιους. Ο Αρίστος –για χάρη του Γιωργιού- επικοινωνεί με την πρώην Γερμανίδα κοπέλα του και τον γιατρό άντρα της, ενώ η Μαρία αναπτύσσει μια ιδιότυπη σχέση συμπάθειας με έναν καθηγητή της. Εκεί, στο σπίτι του καθηγητή της, όχι μόνον εκείνη αλλά και ο Αρίστος, συμμετέχουν σε ένα ιδιότυπο, πνευματικό παιχνίδι, με τους παρευρισκόμενους να καλούνται να λύσουνε γρίφους και να αναλύσουνε γνωμικά που ζητούν ερμηνείες. Κλήρος εκείνης το «Amantes sunt amantes». Κλήρος εκείνου το «Σκιάς όναρ άνθρωπος» του Πίνδαρου.

«Του είπε το όνειρό της και έμεινε με το στόμα μισάνοιχτο και τα μάτια ορθάνοιχτα. Με τι γυναίκα είχε να κάνει, τι έκρυβε στις μαγικές κοιλάδες της; Περπατούσανε, λέει, οι δυο τους σε ένα φαράγγι από άλλους κόσμους. (…) Το μονοπάτι στενό, χωμάτινο, σκονισμένο, και αυτή, η Μαρία, τα θέριζε όλα στο διάβα της, αποκεφάλιζε τους τερμίτες, έκοβε τα καλάμια και προχωρούσε. Προχωρούσε και οι τερμίτες αντί να λιγοστεύουν πλήθαιναν και το γιαταγάνι της έλαμπε στον ήλιο, στάζοντας ένα πορτοκαλί υγρό, σαν θάνατο. Ξαφνικά, ακούστηκε η φωνή του Γιώργου από μακριά, να πνίγεται στο βάλτο. Εκεί, λέει, ξύπνησε. Και εγώ τι έκανα, ρε Μαρία, τη ρώτησε ο Αρίστος, αγριεμένος από το όνειρό της. Δεν βοηθούσα; Τι να έκανες, σαν να μου φάνηκε ότι μ’ ακολουθούσες σαν σκιά…» Παράδοξες αμφισημίες και αντιθετικά συναισθήματα, ερωτήματα που άλλοτε ανατρέπουν ζωές κι άλλοτε τις θεμελιώνουν, τραγικές αντιφάσεις και υπερβάσεις. Εκείνη θα συνεχίζει την επιτυχή πορεία της στις σπουδές, ενώ ο ίδιος, υπερβαίνοντας τον παλιό εαυτό του, θα αναλάβει τα βάρη της. Αγόγγυστα. Χωρίς κανένα προσωπικό όφελος.

Ο κεντρικός ήρωας της συγγραφέας, αυτός που –διόλου τυχαία- μπορεί μέχρι τώρα να έχει υπάρξει ανεστραμμένος Άριστος, άραγε νιώθει κι αυτός κομμάτι αυτής της σκιάς; Στο σπίτι του καθηγητή της Μαρίας ο Αρίστος -κοιτώντας μια τον καθηγητή μια την καλή του- λέει: «ο άνθρωπος είναι το όνειρο μιας σκιάς που ονειρεύεται αυτό που δεν μπορεί να φτάσει».

 

b199047

 

Με φορτισμένες συγκινησιακά ανακλήσεις παλιών αφηγήσεων, μνήμες έντονες αλλά και εκδοχές αβέβαιες, παραθέσεις άγνωστων μικρο-ιστοριών από γεγονότα και καταστάσεις που σημάδεψαν τους δυο λαούς στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, «ο Αρίστος», πρώτο λογοτεχνικό πόνημα της Εύας Μ. Μαθιουδάκη, πέρα από την επιτυχή σκιαγράφηση των χαρακτήρων των ηρώων του αλλά και της όλης πορείας τους, μας ξεδιπλώσει εικόνες από τη σύγχρονη Γερμανία και την Ελλάδα της κρίσης.

Σεβασμός στο αναγνωστικό κοινό, μικρές πινελιές και ευφυείς, πειστικότατες λεπτομέρειες, χαμηλόφωνη, καλοδουλεμένη αφήγηση, λόγος βιωμένος κι αβίαστος, δομή άψογη, μύθος που συγκινεί χωρίς ίχνος μελοδραματισμού, ο Αρίστος, με κανόνες καθαρά λογοτεχνικούς, κτίζει πάνω στη πίστη για έναν κόσμο λιγότερο αποσαθρωμένο και μοναχικό, μια κοινωνία λιγότερο αυτιστική, αν όχι καλύτερη.

Η συγγραφέας Εύα Μ. Μαθιουδάκη γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης και μεγάλωσε στην Κηφισιά. Σπούδασε Οικονομικές Επιστήμες στην Αθήνα και το Αμβούργο. Έχει ζήσει και εργαστεί για δέκα χρόνια στις Βρυξέλες, το Παρίσι, τη Μόσχα και το Μόναχο. Εργάζεται στον χρηματοπιστωτικό τομέα. Στον ελεύθερο χρόνο της ασχολείται με τη συλλογή και διατήρηση σπόρων και την άνυδρη κηπουρική. Γράφει κυρίως μικρές ιστορίες.

 

 

* Η Χρύσα Φάντη γεννήθηκε το 1957 στην Αθήνα. Σπούδασε Νομικά και Παιδαγωγικά. Από το 2002 μέχρι και σήμερα δημοσίευσε διάφορα διηγήματα και κριτικές στα λογοτεχνικά περιοδικά: Πλανόδιο, Δέκατα, Εντευκτήριο. Το 2007 κυκλοφόρησε η συλλογή διηγημάτων της «το Δόντι του Λύκου», εκδ. Πατάκη.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top