Fractal

ΕΤΟΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ (1): Η αριστοτελική λογική σταθερή όσο η ευκλείδεια γεωμετρία

του Τάκη Κατσιμάρδου //

 

H Σχολή των Αθηνών του Ραφαήλ (1509)

H Σχολή των Αθηνών του Ραφαήλ (1509)

 

Άρχισαν οι εκδηλώσεις που θα κορυφωθούν με διεθνή συνέδρια και τη συμμετοχή των πιο γνωστών αριστοτελιστών  απ΄ όλο τον κόσμο.

 

Αριστοτελικά χρωματισμένο το 2016 με την ανακήρυξή του από την UNESCO ως “Επετειακό Έτος Αριστοτέλη”. Η διεθνής κοινότητα τιμά τα 2400 χρόνια από τη γέννηση του πανεπιστήμονα (αρχαία Στάγειρα 384 – Χαλκίδα 322 π.Χ.) ,  που έχει ασκήσει όσο κανένας άλλος συνεχή επίδραση στην ιστορία του ανθρώπινου πνεύματος.  Από τη φιλοσοφικό στοχασμό ως την επιστήμη και από τη λογική ως την πολιτική φιλοσοφία.

Προφανώς η σημασία της επετείου δεν έγκειται απλώς σε αξιολογήσεις και κριτικούς απολογισμούς του αριστοτελικού έργου. Πράγμα πολύ σημαντικό για τους ειδικούς. Η ιστορία, άλλωστε, έχει αποφασίσει για τη διαχρονικότητα των ιδεών του. Άλλες διατήρησε, άλλες αφομοίωσε δημιουργικά κι άλλες απέρριψε ως ατελείς ή λανθασμένες.

Στη μεταβατική και ρευστή περίοδο που διανύουμε προέχει το αριστοτελικό σύστημα σκέψης,  με τη θαυμαστή προσαρμοστικότητά του σε κάθε εποχή και σε κάθε πολιτισμό. Οι θεμελιώδεις αλήθειες του , που πάντα αναγνώριζαν και θ΄ αναγνωρίζουν οι άνθρωποι σ΄ αυτό. “Ολόκληρα τμήματα της φιλοσοφίας του Αριστοτέλη ισχύουν ακόμη και σήμερα, όπως τεκμηριώνουν σύγχρονοι μελετητές του.  Η τυπική λογική είναι πλήρως αριστοτελική, η φιλοσοφία της επιστήμης και του δικαίου στηρίζονται στις δικές του βασικές διακρίσεις, ενώ η αριστοτελική ηθική έχει αναβιώσει στην εποχή μας και διατηρεί σημαντικούς υποστηρικτές. Διαβάζοντας σήμερα τον Αριστοτέλη, δυσκολεύεται κανείς να συνειδητοποιήσει ότι τα κείμενά του γράφτηκαν πριν από 2.500 χρόνια…”

 

Λεπτομέρεια από τη Σχολή των Αθηνών). Σε αντίθεση με τον Πλάτωνα (αριστερά) , που τείνοντας το χέρι του προς τον ουρανό δείχνει τον κόσμο των ιδεών, ο Αριστοτέλης το τείνει τη γη.

Λεπτομέρεια από τη Σχολή των Αθηνών). Σε αντίθεση με τον Πλάτωνα (αριστερά) , που τείνοντας το χέρι του προς τον ουρανό δείχνει τον κόσμο των ιδεών, ο Αριστοτέλης το τείνει τη γη.

 

Η ανακήρυξη επισημοποιήθηκε τον περασμένο Νοέμβριο στη Γενική Διάσκεψη του διεθνούς οργανισμού μετά από μια σχετικά μακρά διαδικασία, όπως επιβάλλει το σχετικό πρωτόκολλο.

Η αρχική ιδέα για να τιμηθεί η προσωπικότητα και το έργο του Αριστοτέλη ξεκίνησε το 2013 με πρωτοβουλία  του «Διεπιστημονικού Κέντρου Αριστοτελικών Μελετών» του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης να διοργανώσει Παγκόσμιο Συνέδριο τον Μάιο του 2016. Υιοθετήθηκε και υλοποιήθηκε θεσμικά από την Ελληνική Εθνική Επιτροπή για την UNESCO.

Η σχετική πρόταση, με την συνυπογραφή του «Διεπιστημονικού Κέντρου Αριστοτελικών Μελετών», κατατέθηκε τον περασμένο Ιανουάριο και αξιολογήθηκε θετικά σε πρώτη φάση.

Σύμφωνα με τη σχετική  διαδικασία η υποψηφιότητα εξετάστηκε σε συνέχεια από το Εκτελεστικό Συμβούλιο της UNESCO και κατόπιν από τη Γενική Διάσκεψη στο Παρίσι , όπου και τελικά επικυρώθηκε.

Μεταξύ των εκδηλώσεων που προγραμματίζονται για τον εορτασμό της λαμπρής αυτής επετείου στη χώρα μας και παγκοσμίως, προεξάρχουσα θέση έχει το Παγκόσμιο Συνέδριο «ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ 2400 ΧΡΟΝΙΑ”

Το Συνέδριο έχει τεθεί ήδη υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας, έχει τη στήριξη και συνεργασία της Ακαδημίας Αθηνών, του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Φιλοσοφίας της Ακαδημίας Αθηνών, της Διεθνούς Ομοσπονδίας Φιλοσοφικών Εταιρειών, της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής για την UNESCO, και πολλών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων ή φορέων της χώρας.

Οι εργασίες του  θα πραγματοποιηθούν στους χώρους του ΑΠΘ, τόσο στα αρχαία Στάγειρα, γενέτειρα του Αριστοτέλη , όσο και στην αρχαία Μίεζα, τον τόπο όπου ο φιλόσοφος δίδαξε τον Μέγα Αλέξανδρο.

Περισσότεροι από 400 ακαδημαϊκοί και ερευνητές, από 40 διαφορετικές χώρες, έχουν υποβάλει, μέχρι σήμερα, εργασίες για παρουσίαση. Στον κατάλογο των προσκεκλημένων ομιλητών, καθώς και της Τιμητικής Ακαδημαϊκής Επιτροπής του Συνεδρίου, συγκαταλέγονται οι σημαντικότεροι σε παγκόσμια κλίμακα αριστοτελιστές.

Πρόκειται ασφαλώς για μια εκδήλωση οικουμενικότητας της αριστοτελικής σκέψης. Ο Αριστοτέλης εξακολουθεί να είναι ένας παγκόσμιος στοχαστής και την εποχή της παγκοσμιοποίησης. Αν εξαιρεθεί ο χώρος της θρησκειολογίας ίσως δεν υπάρχει στην ιστορία του ανθρώπινου πνεύματος άλλο σύστημα σκέψης, που έγινε αποδεκτό από τόσους πολλούς και διαφορετικούς πολιτισμούς αντέχοντας στο πέρασμα 24 αιώνων.

 

Από τη συνέντευξη Τύπου, όπου παρουσιάστηκε το πρόγραμμα των εκδηλώσεων για το έτος Αριστοτέλη.

Από τη συνέντευξη Τύπου, όπου παρουσιάστηκε το πρόγραμμα των εκδηλώσεων για το έτος Αριστοτέλη.

 

Οι πρώτες εκδηλώσεις

Ήδη οι εκδηλώσεις για το έτος Αριστοτέλη ξεκίνησαν από το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.

Το περασμένο Σαββατοκύριακο αντικείμενο ήταν ο αριστοτελικός λόγος περί παθών “από τη ρητορική του μίσους στην ρητορική της αποδοχής” .  Διερευνήθηκε το φαινόμενο της ρητορικής του μίσους στο πλαίσιο του δημοσίου λόγου, της εκπαίδευσης και της ψυχολογίας.

Ο υφυπουργός Πολιτισμού Θ. Πελεγρίνης , παρουσιάζοντας το πρόγραμμα των εκδηλώσεως , επέλεξε να προβάλλει τη σημασία της αριστοτελικής λογικής: “Η λογική του Αριστοτέλη παραμένει τόσο σταθερή όσο η Γεωμετρία του Ευκλείδη” , προσθέτοντας μια βασική πτυχή: “Ο Αριστοτέλης εκείνο το οποίο κυρίως έκανε ήταν να δείξει πώς πρέπει να σκεφτόμαστε για να μπορέσουμε να επιβάλουμε την άποψή μας”.

“Κορωνίδα των εκδηλώσεων” θα είναι το μεγάλο συνέδριο που θα γίνει στην Αθήνα 22 και 23 Μαΐου, όπου θα συμμετάσχουν 400 επιστήμονες και ειδικοί από 40 χώρες, όπως είπε η πρόεδρος της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής της UNESCO Αικατερίνη Τζιτζικώστα, η οποία πρόσθεσε πως θα πραγματοποιηθεί ένας μεγάλος αριθμός εκδηλώσεων τόσο στην Ελλάδα όσο και σε πολλές χώρες του κόσμου.

 

H Σχολή του Αριστοτέλη, έργο του Gustav Adolph Spangenberg (1883–1888)

H Σχολή του Αριστοτέλη, έργο του Gustav Adolph Spangenberg (1883–1888)

 

Ποιες προγραμματίζονται

 

  • 2 Ιουλίου: Έκθεση από τη Σχολή Καλών Τεχνών (Στάγειρα)
  • 9 Ιουλίου: «Αριστοτέλης, ο δημιουργός της Βιολογίας- μία άλλη πτυχή του Έργου του» (Μυτιλήνη – Γραφείο UNESCO, Πανεπιστήμιο Αιγαίου)
  • 10-17 Ιουλίου: Παγκόσμιο συνέδριο «Η φιλοσοφία του Αριστοτέλη»  (Αθήνα, Διεθνής Εταιρεία Ελληνικής Φιλοσοφίας, Ελληνική Φιλοσοφική Εταιρεία,  Φιλοσοφική Εταιρεία της Κύπρου)
  • 11-14 Ιουλίου: Η συμβολή του Αριστοτέλη στην ζωομουσικολογία  (Αθήνα – Τμήμα Μουσικών σπουδών ΕΚΠΑ)
  • 14-17 Σεπτεμβρίου: Αριστοτέλειος λόγος στο πλαίσιο του AthensDemocracyForum  (Αθήνα, NewYorkTimes)
  • 13 Οκτωβρίου: Ο Αριστοτέλης στα ελληνικά (Αθήνα, Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής)
  • Τέλη Οκτωβρίου: Η πρόσληψη του Αριστοτέλη στη βυζαντινή γραμματεία  (Αθήνα, Ευρωπαϊκός Οργανισμός Δημοσίου Δικαίου – Ινστιτούτο Ανθρωπιστικών  Σπουδών «Νίκος Σβορώνος»)
  • 18 Νοεμβρίου: (Παρίσι, UNESCO Παγκόσμια Ημέρα της Φιλοσοφίας)
    •  Λάμπρος Κουλουμπαρίτσης, «Ο Αριστοτέλης στη σύγχρονη διανόηση»
    •  Ο Αριστοτέλης στο Λύκειο – παρελθόν, παρόν και μέλλον (στρογγυλή τράπεζα με την συμμετοχή των Γιάννη Καζάζη, Τζίνας Παπαλεξίου, MichaelErler,  StephenHalliwel, FrancoMontanari)
    •  Θ. Πελεγρίνης, Αριστοτέλης (θεατρική παράσταση) σε σκηνοθεσία Ν. Παροίκου και παραγωγή Ο.Π.Α.Ν.Δ.Α. Δήμου Αθηναίων
  • 16 Δεκεμβρίου: Μαθητικό φεστιβάλ για τον Αριστοτέλη (Αθήνα, Σχολεία ASPnet Greece UNESCO)
  • 14 – 17 Ιανουαρίου: Συνέδριο « Ο Αριστοτέλης σήμερα»  (Κέντρο Ερεύνης Ελληνικής Φιλοσοφίας της Ακαδημίας Αθηνών και το Φινλανδικό Ινστιτούτο Αθήνας)

 

O Αριστοτέλης στο Πανεπιστήμιο του Freiburg

O Αριστοτέλης στο Πανεπιστήμιο του Freiburg

 

Στην πλατεία Αριστοτέλους στη Θεσσαλονίκη.

Στην πλατεία Αριστοτέλους στη Θεσσαλονίκη.

 

Στο Αλσος; Αριστοτέλη στα Στάγιρα Χαλκιδικής. Η πυξίδα για να υποδεικνύεται ότι η σκέψη του είναι παγκόσμιο κτήμα.

Στο Αλσος; Αριστοτέλη στα Στάγιρα Χαλκιδικής. Η πυξίδα για να υποδεικνύεται ότι η σκέψη του είναι παγκόσμιο κτήμα.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top