«Απ’ τον αμίλητο καιρό»: Πέντε ποιήματα του Εσθονού ποιητή Ernst Enno
Μετάφραση: Μαγδαληνή Θωμά // *
(Προδημοσίευση από την ανθολογία εσθονικής ποίησης που πρόκειται να εκδοθεί από τις εκδόσεις Vakxikon.gr)
Ο Εσθονός ποιητής Ernst Enno (1875-1934), εργάστηκε, ανάμεσα στ’ άλλα, και ως δημοσιογράφος, συντάκτης, σύμβουλος εκπαίδευσης. Μέσα από τους στίχους του, ανιχνεύει βιώματα και καταστάσεις της ψυχής. Οι πρώτες του εμπειρίες στην ύπαιθρο δίνουν στην ποίησή του μια πνοή νοσταλγικού λυρισμού και μυστικιστικού προβληματισμού. Η ρέμβη, η συγχεχυμένη ατμόσφαιρα, η μουσικότητα του στίχου προσανατολίζουν την ποιητική του σε μονοπάτια συμβολισμού, όπου ο φυσικός χώρος μεταμορφώνεται σε τοπίο της ψυχής. Σύμβολα που επαναλαμβάνονται, ο δρόμος, η φυγή, η νοσταλγία του σπιτικού τροφοδοτούν τη θεματική της δημιουργίας του, λειτουργώντας ως μοτίβα της ποιητικής του σύνθεσης.
Λευκή λήθη
Άσπρο ασημί απ’ το κλαδί σκόρπισε ο αγέρας χάμω,
λέξη πικρή που μπλέχτηκε στα χείλη μου επάνω.
Σύννεφο τον κόρφο ανοίγει, λήθη που στάζει λευκή
κάποιον έρωτα που φθίνει να σκεπάσει προσπαθεί,
τι το άσπρο μονοπάτι οδηγεί στα μακρινά,
πώς παγώνει ένα δάκρυ μες στα μάτια τα βαθιά.
Έχω, σαν να ‘χα κιόλας πια διαβεί τον δρόμο τον λευκό
κι απ’ το ποτήρι της ζωής μου να ‘χα πιει πικρό νερό.
Ανεπαισθήτως ευωδιά το δάσος της ψυχής μου –
κει που ανασαίνει ευγενικά η αύρα της ζωής μου.
Του φεγγαριού το φέγγος…
Του φεγγαριού το φέγγος καθαρό μες στη νυχτιά,
τα σύννεφα χαμένα,
μ’ όλο που είναι άρρωστη η καρδιά,
τα μέλη όλα υπνωτισμένα.
Στο νερό μέσα πλέχτηκε το φως,
ο δρόμος του ουρανού μακριά πέρα –
κει που διαβαίνει ο στοχασμός,
ήλιος ανάβει τον αιθέρα!
Του φεγγαριού το φέγγος καθαρό μες στη νυχτιά,
ένα τραγούδι υπνωτίζει όλα τα πένθη·
λικνίζεται αργά του φθινοπώρου η μοναξιά
στων κίτρινων φύλλων τη μέθη. –
Χειμωνιάτικη ομίχλη
Τα κοντινά και μακρινά έθαβε η ομίχλη στη λησμονιά
κι όλα πυκνώσαν ήσυχα σε μία άσπρη σκέψη,
για ν’ απομείνει του αγρού η κρυσταλλένια στέψη,
τα δέντρα μέσα σ’ όνειρα πλεχτά.
Και όπως μες στη φυλακή πέφτουν κρυφά σε προσευχή,
ρόδινη λάμψη από σφάγιο ν’ ανεβεί,
παραπονιέται η γη: ήλιε πώς φεύγεις βιαστικά,
στον έρωτά σου έχω αφήσει δάκρυα λευκά.
Κι απ’ την ομίχλη ανεβαίνει, σαν φως που τρέμει αστραφτερό,
ενός χαιρετισμού το μούρμουρο που σβήνει μες στης νύχτας το παλτό.
Ήσυχα που έχουν όλα γίνει…
Ήσυχα που έχουν όλα γίνει
γύρω σου κι εντός,
ό,τι υπήρξε, δεν έχει μείνει,
ό,τι έρχεται είναι εμπρός.
Ούτε μέρα, ούτε νύχτα,
δε ξεχωρίζει το μάτι πια,
κει που στέκεσαι μονάχος
σ’ ενός λόφου την πλαγιά
γύρω σου όπως οι ανέμοι
για σένα μαρτυρούνε τώρα –
δεν συλλογίζεσαι σταλιά,
μ’ όλο που τα καταλαβαίνεις όλα.
Δεν συλλογιέσαι, κοιτάς ψηλά,
κοιτάζεις με απορία –
στενάζεις από την καρδιά,
αναστενάζεις άλλη μία…
Ήσυχα που έχουν όλα γίνει
γύρω σου κι εντός,
ό,τι υπήρξε δεν έχει μείνει,
ό,τι έρχεται είναι εμπρός.
Στην ανοιξιάτικη βραδιά
Σαν ένα όνειρο γλυκό
φωνάζει ολούθε το χάσμα·
εκεί που πλέει στον αγρό
της άσπρης ομίχλης το φάσμα.
Βαθιά στο δάσος σαν ομιλία,
βλαστός που βλάστησε λόγο αρχινά·
απ’ τις πεδιάδες και τα νερά
τρέμει η χαρά, κλαίει η ευτυχία.
Το βράδυ αχνοφέγγει, ο ήλιος κοιμάται,
μ’ όλο που όλα μοιάζουν ξυπνητά,
όπως η προσμονή, η ευλογημένη:
η αγάπη μου στον δρόμο είναι πια!
Κι η καρδιά μου όλη, ένα μυστικό,
πυρώνει σαν θερμή καλύβα:
αχ, να μπορούσα απ’ τον αμίλητο καιρό
να φτιάξω ‘γω μια νέα πατρίδα!
* Η Μαγδαληνή Θωμά είναι διδάκτορας φιλολογίας (αφηγηματολογία). Έχει διδάξει νεοελληνική γλώσσα στα Τ.Μ.Γλώσσας του Μπορντώ και της Λίλλης, στο Liceo Classico “Marco Foscarini” της Βενετίας και στο Κέντρο Γλωσσών του πανεπιστημίου του Τάρτου. Ζει και εργάζεται στο Νότιο Πήλιο. Έχει δημοσιεύσει διηγήματα, ένα μυθιστόρημα («Ο πόνος είναι μοναχικό ζώο», Γαβριηλίδης 2014) και μια νουβέλα («Θα ερχόσουν μαζί μου στη Νορβηγία;» Βακχικόν 2015»). Το διήγημά της, «Τα όρια του Κόσμου» έχει λάβει διάκριση στον 5ο Διεθνή Διαγωνισμό Διηγήματος Eyelands – Παράξενες Μέρες (2015) και συμπεριλαμβάνεται στον συλλογικό τόμο «Στα όρια» (Παράξενες Μέρες 2015). Καταπιάνεται με τη μετάφραση της Εσθονικής λογοτεχνίας και έχει δώσει στη δημοσιότητα μεταφράσεις από το ποιητικό έργο των Jüri Talvet, Jaan Kaplinski, Doris Kareva, Jühan Viiding, Heiti Talvik, Hando Runnel και Karl Ristikivi.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
✔ Νέες εκδόσεις: 12 καινούργια βιβλία
16/04/2024, 9:16 μμ -
Το βιβλίο κι ο συγγραφέας του: Μυστήρια στο νησί Πίτσι Πίτσου
16/04/2024, 9:16 μμ -
ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ: Ένα νέο λογοτεχνικό «τοπίο»;
16/04/2024, 9:09 μμ -
Παρακείμενα: «Το παρήγορο συναίσθημα της εσωτερικής έκλαμψης»
16/04/2024, 9:08 μμ -
Η δύναμη του πεπρωμένου
16/04/2024, 9:06 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
Διήγημα: «Και μη χειρότερα να λέμε»
Γράφει η Λένα Μαυρουδή Μούλιου // «Και μη χειρότερα να λέμε» Εκόντες Άκοντες, μένουμε σε κατ’ οίκον περιορισμό. Τυγχάνει δε, πέντε στις δέκα φορές, ο οίκος αυτός να είναι ένα ‘’κουτί’’ ολίγων τετραγωνικών το οποίο μέχρι πρότινος
Περισσότερα -
Του Μικρού Πρίγκιπα η μεγάλη διαδρομή
Γράφει η Ελένη Γκίκα // «Ο μικρός πρίγκιπας» ολοκληρώθηκε το Φθινόπωρο του 1942, κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου πολέμου, από τον Αντουάν ντε Σεντ- Εξιπερί. Κυκλοφόρησε το 1943. Και στις 31 Ιουλίου 1944, έναν χρόνο μετά την
Περισσότερα -
Η χορογραφία του κόσμου
Γράφει ο Δημήτρης Κιαχίδης // «Polina: ο χορός είναι η ζωή μου» Σκηνοθεσία, σενάριο: Βαλερί Μιουλέρ, Αντζελίν Πρελζοκάζ Ερμηνείες: Aναστασία Σέβτσοβα (Πολίνα), Νιλς Σνάιντερ (Αντριέν), Ζυλιέτ Μπινός (Λίρια), Ζερεμί Μπελινγκάρντ (Καρλ), Αλεξέι Γκουσκόβ (Μποζίνσκι) Μόσχα, πριν λίγα χρόνια. Η
Περισσότερα -
☆ Το «Θέατρο Πορεία» παρουσιάζει για δεύτερη συνεχή καλοκαιρινή περίοδο την παράσταση «Προμηθέας Δεσμώτης» του Αισχύλου σε σκηνοθεσία ΄Άρη Μπινιάρη.
Γράφει ο Παύλος Λεμοντζής // Πρόλογος Ο «Προμηθέας Δεσμώτης» είναι το μεσαίο μέρος μιας τριλογίας- κατ’ άλλους το πρώτο – τα δύο δράματα της οποίας (Προμηθέας Λυόμενος και Προμηθέας Πυρφόρος) έχουν σωθεί αποσπασματικά. Ο Αισχύλος ήταν φυσικό να υμνήσει τον Προμηθέα,
Περισσότερα -
Ανδρείκελα στη σκιά της Κρίσης
Γράφει η Χρύσα Φάντη // «Ακόμα Φεύγει», Ευγενία Μπογιάνου, Εκδ. Οίκος ΠΟΛΙΣ, 2014, Σελ. 264 «Στον παρόντα χρόνο στον ενεστώτα χρόνο. Όλα παρόντα. Και τα παρελθόντα και τα παρόντα και τ’ απόντα». Η Θεσσαλονικιά συγγραφέας Ευγενία Μπογιάνου δεν διαλέγει τυχαία τη
Περισσότερα -
✔ Τα σπίτια των Φιτζέραλντ. Το ζεύγος Φιτζέραλντ: «Eκείνη αγαπά τη γεύση του αλκοόλ πάνω στα χείλη μου, εγώ λατρεύω τις ψευδαισθήσεις της»
Επιμέλεια: Ελένη Γκίκα // Στην κατοικία-μουσείο όπου έζησαν ο Αμερικανός συγγραφέας Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ και η σύζυγός του Ζέλντα, στην πόλη Μοντγκόμερι, στην Αλαμπάμα των ΗΠΑ μπορούν πλέον να διανυκτερεύσουν οι θαυμαστές του διάσημου ζεύγους. Με 150 δολάρια
Περισσότερα -
Ένα ποίημα
της Στέλλας Χαιρέτη // * Δύο νέοι, τόσο άνδρες όσο και γυναίκες, γονάτισαν απαλά πάνω σ’ ένα ασημένιο κύμα. Το φεγγάρι έδυσε, ο ήλιος ανέτειλε κι εκείνοι άμορφοι, άφυλοι, άυλοι. Φόβος ανύπαρκτος, μα φόβος παρών. Ο ποιητής αναρωτιέται
Περισσότερα