Fractal

Το τέμπλο Εραουάν (ErawanShrine) στην Μπανγκόκ και ο Ινδουισμός στην Ταϊλάνδη

Του Γεωργίου Νικ. Σχορετσανίτη //

 

Το τέμπλο Εραουάν όπως είναι σήμερα.

Το τέμπλο Εραουάν όπως είναι σήμερα.

 

Προχωρημένο πρωινό, στις  22 Αυγούστου 2015. Στο αεροδρόμιο της Μπανγκόκ επικρατεί ησυχία. Στην πρωτεύουσα λοιπόν της Ταϊλάνδης, την πολύχρωμη για όσους ξέρουν, Μπανγκόκ. Ακόμα μια φορά απ’ τις τόσες που αξιώθηκα να βρεθώ στις προκλητικές περιοχές της νοτιοανατολικής Ασίας και μάλιστα σε εποχή των αφιλόξενων μουσώνων. Παρά την πολυκοσμία, πολλές οι αναχωρήσεις και οι αφίξεις, η εξυπηρέτηση μάλλον υπακούει σε ανατολίτικα κελεύσματα, αλλά δυτικής τεχνοτροπίας!Το καινούργιο Suvarnabhumi, το κύριο αεροδρόμιο της Μπανγκόκ, άνοιξε το 2006, και εξυπηρετεί κάπου πενήντα εκατομμύρια επιβάτες σε ετήσια βάση, αλλά μάλλον αποδεικνύεται  ανεπαρκές και ήδη άρχισαν οι απαραίτητες επεκτάσεις. Υπάρχει όμως, μια εμφανής τακτοποίηση των πάντων εκεί, μέσα κι έξω. Βγαίνοντας από τον κεντρικό σταθμό βρίσκονται σε εμφανέστατο σημείο υπαίθρια γραφεία  ταξί για το κέντρο της πόλης, με τους σχετικούς επίσημους υπαλλήλους. Η πληρωμή γίνεται εκ των προτέρων σε δικά τους νομίσματα. Με επίσημη απόδειξη. Κάπου τριάντα ευρώ μέχρι το κέντρο της πόλης. Σε πεντακάθαρα, τα περισσότερα καινούργια, ασιατικά αυτοκίνητα.

 

te2

 

 

Έτυχε το ξενοδοχείο μου να βρίσκεται δίπλα από τον ναό Εραουάν, εκεί όπου πριν μόλις πέντε ημέρες, στις 17 Αυγούστου εξερράγη βόμβα παρασύροντας στο θάνατο είκοσι ανθρώπους και τραυματίζοντας πολλαπλάσιους, περαστικούς και πιστούς. Για τους πρωτόγνωρους με ετούτους τους πολιτισμούς της Άπω Ανατολής, το τέμπλο Erawan ή Thao Maha Phrom είναι ένας ιερός ινδουιστικός ναός σε κεντρικό σημείο της  Μπανγκόκ,  που φιλοξενεί  ένα άγαλμα του Phra Phrom, της ταϊλανδικής αναπαράστασηςτου Ινδουιστή Θεού Βράχμα.Σύμφωνα με μια  πρόσφατη  απογραφή (2000) το 95% Ταϊλανδών είναι βουδιστές της παράδοσης Θεραβάντα, ενώ ακολουθούν οι μουσουλμάνοι, συγκεντρωμένοι κυρίως στο νότο,  η δεύτερη θρησκευτική ομάδα στην Ταϊλάνδη, κάπου 4,5%. Οι άλλες θρησκευτικές μειονότητες, είναι αμελητέες. Ένας μικρός αριθμός Ινδουιστών παραμένουν στην Ταϊλάνδη και βρίσκονται κυρίως στις πόλεις.

 

Πανδαισία χρωμάτων και παρουσιών στο Μεγάλο Παλάτι στην Μπανγκόκ.

Πανδαισία χρωμάτων και παρουσιών στο Μεγάλο Παλάτι στην Μπανγκόκ.

 

Στο παρελθόν πάντως, το έθνος βρέθηκε  υπό την επιρροή της αυτοκρατορίας των Χμερ, που είχε ισχυρές ινδουιστικές ρίζες.  Το έπος Ramakien, βασίζεται στο Ραμαγιάνα και η πόλη  Ayutthaya παραπέμπει στη γενέτειρα του Ράμα. Πολλές τελετουργίες, ακόμα και σήμερα, των Ταϊλανδών έχουν εκεί τις ρίζες τους. Επιπλέον, οι θεότητες των Ινδουιστών λατρεύονται από πολλούς Ταϊλανδούς, παράλληλα πάντοτε με το Βουδισμό, όπως γίνεται στο περίφημο, για τις μέρες μας, ναό Εραουάν,  και στα αγάλματα των Ganesh, Ίντρα, και Σίβα, καθώς και στα πολυάριθμα σύμβολα που σχετίζονται με τις ινδουιστικές θεότητες, για παράδειγμα, τον  Garuda, ένα σύμβολο της μοναρχίας. Η ελίτ και η βασιλική οικογένεια, συχνά απασχολούν Βραχμάνους να σηματοδοτήσουν κηδείες και άλλες τελετές όπωςτην Τελετή Βασιλικού Οργώματος, ώστε  να εξασφαλιστεί μια καλή αγροτική σοδειά. Έτσι λοιπόν, η μεγάλη σημασία του Ινδουισμού δεν μπορεί να αμφισβητηθεί εδώ, παρά το γεγονός ότι ένα μεγάλο μέρος των τελετουργιών έχει συνδυαστεί με το Βουδισμό. Αναφέρθηκε παραπάνω το μικρό ποσοστό των Ινδουιστών. Γύρω στους εξήντα χιλιάδες, υπολογίζονται στην επικράτεια της  Ταϊλάνδης, μόλις το 0,09% του συνολικού πληθυσμού.

 

Επισκέπτες από όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης.

Επισκέπτες από όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης.

 

Το τέμπλο Εραουάν (Erawan) αποτελεί σήμερα  ένα δημοφιλές αξιοθέατο λατρείας για τη μεγάλη πόλη, όπου συχνά εμφανίζονται παραστάσεις από τοπικά χορευτικά συγκροτήματα της Ταϊλάνδης τα οποία‘προσλαμβάνονται’ από προσκυνητές σε αντάλλαγμα για να δουν τις προσευχές τους στο ναό να γίνονται πραγματικότητα.Το ιερό βρίσκεται δίπλα ακριβώς από το Ξενοδοχείο Grand Hyatt Erawan, στην διασταύρωση της Οδού Ratchadamri με τη Ploenchit, προέκταση της μεγάληςSukhumvit, που κόβει την πόλη στη μέση.  Εκεί κοντά ο σταθμός Chitlomτου Skytrainτης Μπανγκόκ, κι ακόμα μία υπερυψωμένη διάβαση πεζών πάνω από το ιερό. Γύρω πολυάριθμα εμπορικά κέντρα που δεν έχουν κάτι να ζηλέψουν στα αντίστοιχα αμερικάνικα. Central World Plaza,  Gaysorn, Siam Discovery, Siam Center,  και κάποια άλλα μικρότερα.

 

te5

 

Ο ναός Erawan χτίστηκε το 1956, ως αναπόσπαστο μέρος του, κρατικών συμφερόντων, ξενοδοχείου Erawan για να απαλειφθεί το κακό κάρμα που πιστεύουν ότι προκάλεσε η λανθασμένη ημερομηνία θεμελίωσής του. Η κατασκευή του ξενοδοχείου καθυστέρησε λόγω σειράς ατυχιών, οι οποίες για τους βαθιά θρησκευόμενους, δεν ήταν τυχαίες. Ανεξέλεγκτες υπερβάσεις στο κόστος κατασκευής, μη αναμενόμενοι τραυματισμοί εργατών, απώλεια ενός φορτίου ιταλικών μαρμάρων που προορίζονταν για την κατασκευή του υπερπολυτελούς ξενοδοχείου, ακόμα συζητούνται στη Μπανγκόκ. Άλλοι προχωράνε ακόμα πιο πέρα. Η διασταύρωση Ratchaprasong κάποτε είχε χρησιμοποιηθεί για τη έκθεση των εγκληματιών σε δημόσια θέα. Ένας αστρολόγος,όμως, ενημέρωσε όλους ότι η  οικοδόμηση του ιερού μαζί με το ξενοδοχείο θα επηρεάσει αρνητικά το χώρο με τις ανάλογες συνέπειες. Το άγαλμα του Θεού Βράχμα σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε από το Τμήμα Καλών Τεχνών και τοποθετήθηκε εκεί ευλαβικά στις 9 Νοεμβρίου 1956, ενώ παράλληλα η κατασκευή του ξενοδοχείου, προχώρησε χωρίς περαιτέρω προσκόμματα. Το 1987, όμως, το ξενοδοχείο κατεδαφίστηκε και ο χώρος χρησιμοποιήθηκε  για την ανέγερση του ξενοδοχείου το Grand Hyatt Erawan.

 

Κάποιοι χώροι μέσα στο Μεγάλο Παλάτι.

Κάποιοι χώροι μέσα στο Μεγάλο Παλάτι.

 

Απ’ εκεί και πέρα, άρχισαν τα περίεργα και τα δυσάρεστα. Τις πρώτες πρωινές ώρες της 21ης ​​Μαρτίου 2006, το ιερό υπέστη βανδαλισμούς από Ταϊλανδόυπήκοο που πιστεύεται ότι ήταν ψυχικά ασθενής. Αφού έσπασε το άγαλμα με ένα σφυρί, ο ατυχής νεαρός ξυλοκοπήθηκε μέχρι θανάτου από τους εξαγριωμένους παρευρισκομένους.Δύο οδοκαθαριστές που εργάζονταν στην περιοχή, συνελήφθησαν και κατηγορήθηκαν για το θανάσιμο ξυλοδαρμό. Αυτόπτες μάρτυρες είπαν ότι ο δράστης της καταστροφής του αγάλματος του Βράχμα με τις τέσσερις προσόψεις, βρισκόταν στη βάση του αγάλματος με ένα μεγάλο σφυρί στα χέρια του και έσπαζε το κοίλο άγαλμα σε κομμάτια.Ένα λευκό πανί στήθηκε τριγύρω για να αποκρύψει την απουσία του αγάλματος, το ιερό παρέμεινε κλειστό για το κοινό αρκετό καιρό, αλλά οι αξιωματούχοι ξανάνοιξαν τον ιερό χώρο αργότερα εμφανίζοντας φωτογραφίες του αγάλματος, έτσι ώστε οι προσκυνητές θα μπορούσαν να συνεχίσουν να υποβάλουν τα σέβη τους. Το νέο άγαλμα του Βράχμα ολοκληρώθηκε και τοποθετήθηκε στο ιερό στις 21 Μαΐου 2006, στις 11:39 το μεσημέρι, τη στιγμή που ο ήλιος έλαμπε ακριβώς πάνω από το ιερό. Σύμφωνα με αξιωματούχους του Υπουργείου Θρησκευμάτων και του Ιδρύματος Brahma, φτιάχτηκε από γύψο, ανακατεμένο με ένα μείγμα από χρυσό, χαλκό και άλλα πολύτιμα μέταλλα, μαζί με κάποια κομμάτια από το παλαιό άγαλμα. Ένα άλλο άγαλμα, κατασκευασμένο εξ ολοκλήρου από μέταλλο, που βγήκε από το ίδιο καλούπι, φυλάσσεται στο Εθνικό Μουσείο.

Κατά τη διάρκεια της ιατροδικαστικής εξέτασης του Thanakorn Pakdeepol, του βάνδαλου που κατέστρεψε το σεβαστό άγαλμα, οι γιατροί διαπίστωσαν αραβικούς χαρακτήρες τατουάζ στην πλάτη και τα χέρια του, αναγκάζοντας την αστυνομία να ερευνήσει αν η επίθεση είχε θρησκευτικό κίνητρο και αν ο Thanakorn ή η οικογένειά του είχε οποιουσδήποτε δεσμούς με μουσουλμάνους εξτρεμιστές.Ωστόσο, ο πατέρας του ισχυρίστηκε ο γιος του ελάμβανε θεραπεία για ψυχιατρικά προβλήματα τα τελευταία χρόνια και ότι η ψυχική ασθένεια ήταν η αιτία για την συγκεκριμένη επίθεση, μίλησε για υπερβολική αντίδραση, κι ότι κάτι τέτοιο δεν αποτελεί πράξη ανθρώπων με πραγματική πίστη στον Βράχμα, κι ακόμα ότι η δολοφονία ήταν ανήθικη πράξη και άνθρωποι με ηθική, δεν θα έκαναν ότι… έκαναν. Τις επόμενες μέρες, μετά το περιστατικό εκείνο, ο εικοστός τρίτος Πρωθυπουργός της Ταϊλάνδης (Φεβρουάριος 2001- Νοέμβριος 2006), Thaksin Shinawatra, επισκέφθηκε και υπέβαλε τα σέβη του στο σπασμένο άγαλμα της θεότητας. Μια ημέρα μετά την επίθεση στο άγαλμα, στις 22 Μαρτίου, σε ένα συλλαλητήριο κατά του πρωθυπουργού Τακσίν, χρέωσαν στον τελευταίο ότι η καταστροφή του αγάλματος ήταν μια συνωμοσία του ιδίου, του δεισιδαίμονα Τακσίν ο οποίος επεδίωκε να διατηρήσει την ισχύ του μέσω της μαύρης μαγείας.

Στις 17 Αυγούστου 2015, η βομβιστική επίθεση έλαβε χώρα στο εσωτερικό του ναού Εραουάν, στη θέση που προαναφέραμε, χωρίς ακόμα να αναλάβει κάποιος την ευθύνη για την επίθεση. Πριν από αυτό το περιστατικό, όμως, υπήρχαν δύο άλλες βομβιστικές επιθέσεις στην Ταϊλάνδη κατά το ίδιο έτος. Τον Φεβρουάριο του 2015, δύο βόμβες εξερράγησαν στην Ratchaprasong Skywalk έξω από το διπλανό εμπορικό κέντρο Siam Paragon, τραυματίζοντας τρεις ανθρώπους, επίθεση η οποία πιστεύεται ότι είχε πολιτικά κίνητρα, ενώ τον Απρίλιο του ίδιου έτους, άλλη μια βόμβα εξερράγη στο νησίKo Samui, τραυματίζοντας επτά. Για τη συγκεκριμένη επίθεση της 17ης Αυγούστου 2015, αναφέρθηκαν όλα τα μέσα επικοινωνίας εκτενώς. Οι επιθέσεις πιστεύεται ότι έχουν ως στόχο τον τουρισμό και την οικονομία της Ταϊλάνδης.

 

te7

 

Τα περισσότερα από τα θύματα της έκρηξης ήταν τουρίστες που επισκέπτονταν το ιερό. Μεταξύ των νεκρών, διαβάζω σε εφημερίδα του ξενοδοχείου,  ήταν πολίτες της Ταϊλάνδης, της Μαλαισίας, της Κίνας, της Ινδονησίας και της Σιγκαπούρης, ενώ αρκετοί από τους τραυματισμένους από Ιαπωνία, Μαλαισία, Μαλδίβες,  Ομάν, τις Φιλιππίνες, το Κατάρ και την Ταϊβάν. Φυσικά γίνονται οι απαραίτητες ανακοινώσεις εκ μέρους των αρχών, οι εφημερίδες έχουν τη δική τους άποψη, οι τηλεοράσεις δείχνουν τον πιθανό ύποπτο, αλλά ο κόσμος έχει τη δική του γνώμη. Οι περισσότεροι συμπεριφέρονται σαν να μην έχει συμβεί κάτι σοβαρό. Επιφανειακά τουλάχιστον. Γύρω από το σημείο της έκρηξης υπάρχουν κιόσκια, με γυναίκες συνήθως που πουλάνε λουλούδια κίτρινα κατά προτίμηση, που μπορούν να αγοράσουν οι πιστοί και να τα προσφέρουν στους θεούς τους. Τα δώρα συμπληρώνονται με ανανάδες, καρύδες, κι άλλα παρεμφερή τροπικά φρούτα. Ο κόσμος συνεχίζει, μέρα νύχτα, έως αργά τα μεσάνυχτα, να προσεύχεται. Κάποιοι το κάνουν με τους απαραίτητους χορούς των κοριτσιών που βρίσκονται εκεί πίσω στο υπόστεγο κι είναι επιφορτισμένα με αυτόν ακριβώς στο σκοπό. Να βοηθήσουν δηλαδή με την παρουσία τους τον προσευχόμενο πιστό ώστε να εισακουστούν οι επιθυμίες του από εκεί ψηλά. Από τον όποιο θεό που ο καθένας τους πιστεύει. Το υπόστεγο πάντως επιδιορθώθηκε σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα και οι συνήθεις τελετουργίες συνεχίζονται ακάθεκτες. Η παρουσία ενστόλων αστυνομικών απούσα ή κάπως διακριτική. Βέβαια η άγρια αστυνόμευση από κάμερες άνωθεν, από τις υπέργειες δηλαδή διαβάσεις των πεζών και του τραίνου που περνάει πάνω απ’ τα κεφάλια μας σχεδόν, κάτι παραπάνω από σίγουρη. Δεν είναι αυτό όμως, που ενοχλεί έναν κάτοικο μακρυνής χώρας. Η υγρασία είναι αφόρητη, η μετακίνηση με τα κλιματιζόμενα ταξί καλή, αλλά βγαίνοντας έξω απ’ αυτό η κατάσταση είναι χειρότερη. Ίσως η χρήση των ανοιχτών ‘ταξί’,των τουκ-τουκ, κάτι σαν υποψία ειδικά διαρρυθμισμένης τρίτροχης μηχανής, είναι αρκετές φορές προτιμότερη, αφού απολαμβάνεις καλύτερα τον περιβάλλοντα χώρο. Το περπάτημα στους δρόμους της πόλης αποδεικνύεται σκληρή δοκιμασία για τον ασυνήθιστο. Υψηλές θερμοκρασίες οι οποίες σε συνδυασμό με την επίσης ανεβασμένη υγρασία κάνουν την κατάσταση απίστευτα δύσκολη, ειδικά τις μεσημεριανές ώρες, τότε που η συνήθης δραστηριότητα των φιλόξενων κατοίκων της Μπανγκόκ βρίσκεται στο ζενίθ. Τελευταία βλέπω υιοθετήθηκε κάποιο άλλο μοντέλο στις πάμπολλες υπαίθριες αγορές. Ανοίγουν ταχύτατα σε δρόμους, κάτω από υπέργειες διαβάσεις πεζών, το βράδυ και μένουν έτσι ανοιχτές έως τις πρώτες πρωινές ώρες. Εποχή των μουσώνων, όμως! Οι βροχές εμφανίζονται από το πουθενά, και με παρόμοιο τρόπο εξαφανίζονται, αλλά ανεβάζοντας την υγρασία έτι περαιτέρω. Οι άνθρωποι πάλι μιλάνε μεταξύ τους περπατώντας γιατί όταν κάθονται ασχολούνται με ότι όλος ο υπόλοιπος κόσμος. Σε όλες τις γωνιές ετούτου του πλανήτη. Με τα τηλέφωνά τους και τα περιβόητα τάμπλετ, τα οποία εδώ τουλάχιστον βρίσκονται στα χέρια όλων.

 

te8

 

Μένω λίγες μέρες στη μεγάλη πολύχρωμη πόλη, απολαμβάνοντας την καθημερινή και νυχτερινή ζωή,  κάποια μουσεία που ήθελα να εξερευνήσω, μερικές χαρακτηριστικές πλωτές αγορές, κάποιες ιστορικές κομψές παγόδες και το Μεγάλο Παλάτι, πριν πάρω την απόφαση και χαθώ, εθελοντικά φυσικά, στις ζούγκλες του βόρειου τμήματος της χώρας,στη επαρχία Καντσαναμπούρι (Kanchanaburi) της δυτικής  Ταϊλάνδης, εκεί όπου χάθηκαν χιλιάδες στρατιώτες των συμμάχων, κυρίως Βρεττανοί και Αυστραλοί, στην κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής Ταϊλάνδης–Βιρμανίας, στο ονομαζόμενο ‘τραίνο του θανάτου’ που τόσο απαραίτητο ήταν για τους Ιάπωνες στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, το σιδηρόδρομο  στην κατασκευή του οποίου βασίστηκε το περίφημο κινηματογραφικό έργο ‘Η γέφυρα του ποταμού Κβάι’ το οποίο μας παραπέμπει σε μικρότερες ηλικίες, αλλά εμένα στη κοντινή σχετικά Σρι Λάνκα που βρισκόμουνα επίσης πριν κάποιους μήνες, γιατί εκεί, έξω από το Κολόμπο, γυρίστηκε η ταινία που αναφέραμε κι όχι εκεί όπου νομίζουν οι περισσότεροι ανημέρωτοι τουρίστες που επισκέπτονται τους χώρους γύρω από τη γέφυρα του ποταμούKhwae Noi!

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top