Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Το μελαγχολικό μπλουζ του Ενυδρείου
28/02/2018, 11:44 πμ

Το μελαγχολικό μπλουζ του Ενυδρείου

Γράφει ο Δημήτρης Καρύδας //

 

Γιώργος Κουτσούκος «Ενυδρείο», εκδ. Κίχλη

 

Ο Γιώργος Κουτσούκος έχει διαγράψει μια «σιωπηλή» πορεία στο χώρο της λογοτεχνίας με τρία βιβλία μέσα σε ένα διάστημα 11 χρόνων. Μετά από δύο μυθιστορήματα σε άτακτα χρονικά διαστήματα και δύο διαφορετικούς εκδοτικούς οίκους κυκλοφόρησε το 2014 μια εξαιρετική νουβέλα με τον τίτλο «Ενυδρείο» από τις εκδόσεις Κίχλη. Ακριβώς, αυτή η σποραδική παραγωγή βιβλίων με κριτήριο πάντοτε την τελευταία του δουλειά δημιουργεί ορισμένα ερωτηματικά που θα θέσω υπό μορφή ενός γενικότερου προβληματισμού στη συνέχεια του κειμένου.

Ας πάμε στο βιβλίο για να μην αδικήσουμε με γενικότητες την πολύ καλή δουλειά του Κουτσούκου. Η νουβέλα είναι χωρισμένη σε μικρά κεφάλαια που το καθένα έχει το όνομα ενός κεντρικού (η λιγότερο κεντρικού) δρόμου της Αθήνας. Αυτούς τους δρόμους περπατάει είτε για επαγγελματικούς λόγους, είτε από μοναξιά, είτε γιατί έτσι του… αρέσει ο ήρωας του Κουτσούκου ένας λογιστής δεύτερης κατηγορίας. Μόνο που ο Καρτίνης (το επίθετο του λογιστή που είναι το ίδιο με αυτό του τυχοδιώκτη-αστρολόγου ήρωα στο δεύτερο μυθιστόρημα του συγγραφέα!) δεν περπατάει άσκοπα αλλά με…. σχέδιο.

Όταν συναντάει μια κοπέλα της αρεσκείας του πετάει με βάση ένα προσχεδιασμένο μοτίβο ένα πορτοφόλι (πάντοτε κενό περιεχομένου) στα πόδια της. Ο σκοπός είναι προφανής: Να της πιάσει την κουβέντα με την ίδια κοπιαρισμένη ατάκα και ότι ήθελε… προκύψει. Συνήθως δεν προκύπτει απολύτως τίποτα για λόγους διαφορετικούς κάθε φορά, άλλους πρωτότυπους, άλλους λιγότερο πρωτότυπους. Ο εμμονικός Καρτίνης θα ευτυχήσει μόνο σε δύο δρόμους (και σε δύο διαφορετικές περιστάσεις) να βρει αυτό που ψάχνει: Το ευκαιριακό σεξ!

Το ζητούμενο βέβαια δεν είναι το ποσοστό επιτυχίας του παράξενου ήρωα. Στην πραγματικότητα δεν είναι αυτός ο πρωταγωνιστής, δεν είναι καν οι ανυποψίαστες ή υποψιασμένες γυναίκες που σταματάνε αλλά η ίδια η πόλη. Οι δρόμοι της είναι ο καμβάς και οι διαβάτες ή οι μόνιμοι κάτοικοι και θαμώνες αυτών των δρόμων οι αληθινοί ήρωες.

Ο Κουτσούκος τους βάζει όλους αντάμα, μαζί με τις σύντομες γνωριμίες των λεπτών ή των…. δευτερολέπτων στο ίδιο ακριβώς αστικό Ενυδρείο. Το αποτέλεσμα είναι εξαιρετικό έστω και αν εξ’ ορισμού το βιβλίο από κεφάλαιο σε κεφάλαιο ακροβατεί συναισθηματικά. Γλυκόπικρο χιούμορ, αστική απόγνωση, μοναξιά, θλίψη περιμένουν τον αναγνώστη σε κάθε νέα βόλτα του Καρτίνη, σε κάθε νέα «περιπέτεια» του πορτοφολιού του. Δίπλα του η Αθήνα αλλάζει λόγω της κρίσης, ο ίδιος μένει άνεργος και πολλές φορές το πορτοφόλι δεν θα του…. επιστραφεί σε βαθμό που κάποια στιγμή δηλώνει…. απόγνωση γιατί χρειάζεται να αγοράζει πολλά πορτοφόλια για να συντηρήσει την παράξενη συνήθεια-εμμονή του! Στο τέλος της διαδρομής θα μείνει και ο ίδιος άνεργος και απογοητευμένος παρέα με τις αναμνήσεις των περιστασιακών παράδοξων γυναικών.

 

Γιώργος Κουτσούκος

 

Ο Κουτσούκος καταθέτει ένα άψογο δείγμα γραφής, ένα θλιμμένο (κατά βάση), πικρό μπλουζ της Αθήνας, των ανθρώπων της, του αστικού αδιεξόδου. Τολμηρός εκεί και όπως πρέπει, με κοφτή γλώσσα, χωρίς περιττά λογοτεχνικά στολίδια και δουλεύοντας με πολύ καλό τρόπο μια πρωτότυπη ιδέα που δεν είναι κάτι παραπάνω από μια αφελής συνήθεια ενός εγκλωβισμένου αστού. Στο τέλος μένει το ερώτημα ποιος είναι αληθινά κάτοικος του Ενυδρείου και ο αναγνώστης καλείται να δώσει κατά το δοκούν την απάντηση.

Δεν έχω διαβάσει κάποιο από τα προηγούμενα βιβλία του Κουτσούκου για να μπορώ να καταθέσω ένα σαφές και ολοκληρωμένο δείγμα της (μικρής) λογοτεχνικής διαδρομής του. Ρίχνοντας μια ματιά στη θεματολογία των προηγούμενων βιβλίων του μπορώ να πω ότι με ιντρίγκαραν να τα αναζητήσω. Η απορία που εξέφρασα και στον πρόλογο αυτού του σημειώματος είναι πολύ απλή: Ο Κουτσούκος δείχνει να έχει το ταλέντο και καταθέτει μια άψογη δουλειά με τη συγκεκριμένη νουβέλα. Ατυχώς, όμως η παρουσία του είναι σποραδική και το πιθανότερο είναι ότι θα χαθεί μέσα στον κυκεώνα μιας βιβλιοπαραγωγής που εξισώνει τα πάντα και δεν ξέρει να κάνει διαφοροποιήσεις. Και συνήθως συγγραφείς όπως ο Κουτσούκος δεν τυχαίνουν ούτε της (όποιας) κριτικής αποδοχής, ούτε εμπορικής αναγνώρισης. Ελπίζω ότι αυτή η τελευταία αυθαίρετη αναφορά μου θα διαψευστεί σε βάθος χρόνου ή έχει ήδη διαψευστεί από τον χρόνο που μεσολάβησε από την έκδοση του Ενυδρείου μέχρι τη στιγμή (πριν από μερικούς μήνες) που έπεσε από σύμπτωση στα χέρια μου και το διάβασα.

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top