Fractal

Οι ενοχλήσεις έχουν την ώρα τους!

Γράφει η Ρίτα Βελώνη //

 

medical-human

 

Θέλετε να μάθετε γιατί  τα περισσότερα εμφράγματα και εγκεφαλικά επεισόδια συμβαίνουν πρωί – κυρίως μάλιστα πρωί Δευτέρας; Αν ναι, διαβάστε τις εξηγήσεις των ειδικών, για τα γονίδια με ρόλο ρολογιού και τις ώρες που κτυπούν σε αυτές, αλλά  και σε πολλές ακόμα παθήσεις .

Τα τελευταία χρόνια, οι ερευνητές που ασχολούνται με τη χρονοβιολογία (επιστήμη που ασχολείται με τη μελέτη των βιολογικών μας ρυθμών), ανακάλυψαν ότι μέσα στα κύτταρα του ανθρώπινου σώματος υπάρχουν γονίδια με ρόλο ρολογιού (χρονογονίδια). Όπως λένε χαρακτηριστικά: κάθε κύτταρο έχει μέσα του ένα βιολογικό ρολόι που οι δείκτες του μεταβάλλονται στον οργανισμό μας κάθε 24 ώρες.Oι κυτταρικοί αυτοί ρυθμιστές του χρόνου βασίζονται σε μοριακές αλληλεπιδράσεις, οι οποίες μάλιστα  διερευνώνται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον από την επιστημονική κοινότητα. Aς δούμε λοιπόν πως λειτουργούν τα συγκεκριμένα χρονογονίδια κατά τη διάρκεια του εικοσιτετραώρου, στις διακυμάνσεις των σφυγμών, της πίεσης, του σακχάρου του αίματος, των ορμονών, αλλά και στα διάφορα προβλήματα υγείας. 

 

Eμφράγματα και εγκεφαλικά 9 με 10 π.μ

Τις πρωινές ώρες ο κίνδυνος να εκδηλωθεί πρόβλημα στην καρδιά και τον εγκέφαλο είναι μεγαλύτερος. «Τα περισσότερα εμφράγματα και εγκεφαλικά επεισόδια συμβαίνουν εννέα με δέκα το πρωί», επιβεβαιώνει ο διευθυντής του Ελληνικού Ιδρύματος Καρδιολογίας, καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών Παύλος Τούτουζας, εξηγώντας τους λόγους: «Τις συγκεκριμένες ώρες, σημειώνεται απότομη αύξηση  της κορτιζόλης στο αίμα (της κύριας ορμόνης του στρες) η οποία στην προκειμένη περίπτωση, “προετοιμάζει” τον οργανισμό για την αφύπνιση.  Παράλληλα όμως, με  την άνοδο της κορτιζόλης   παρατηρούνται μεταβολές στην καρδιοαγγειακή λειτουργία , που οδηγούν σε περισσότερα επεισόδια στηθάγχης (πόνος στο στήθος που οφείλεται σε σύσπαση των στεφανιαίων αγγείων της καρδιάς), καθώς και σε εμφράγματα.
Tι πρέπει ακόμα να ξέρετε: Μεταβολές της καρδιακής λειτουργίας δεν υπάρχουν μόνο ανάλογα με την ώρα, αλλά και την ημέρα και την εποχή. «Τα καρδιαγγειακά επεισόδια παρουσιάζονται συχνότερα τη Δευτέρα (ημέρα έντασης) και σπανιότερα την Κυριακή (ημέρα αναπαύσεως)», λέει ο κ. Τούτουζας. «Επίσης, έχουμε τα περισσότερα καρδιαγγειακά επεισόδια τον χειμώνα (κυρίως Δεκέμβριο και Ιανουάριο) και τα λιγότερα το καλοκαίρι (κυρίως Ιούνιο και Ιούλιο)».

 

Αύξηση της πίεσης και των σφυγμών 10 π.μ και 7-8 μ.μ

Φυσιολογικά η αρτηριακή πίεση φτάνει στο ζενίθ της στις δέκα το πρωί. Στη συνέχεια, σταθεροποιείται και μετά αρχίζει να μειώνεται. Αντίστοιχο μοτίβο ακολουθούν και οι καρδιακοί  παλμοί. «Υπάρχει ένα “κύμα” αυξημένης αρτηριακής πίεσης στους περισσότερους ανθρώπους το πρωί, κατά δύο, τρεις μονάδες», ενώ ένα άλλο “κύμα”, ηπιότερο, παρατηρείται κατά τις απογευματινές ώρες, κοντά στο σούρουπο» επισημαίνουν από το Ελληνικό Ίδρυμα Καρδιολογίας.
 Tι πρέπει ακόμα να ξέρετε: Στους υπερτασικούς ανθρώπους, η πιο αυξημένη πίεση παρατηρείται συνήθως δύο- τρεις ώρες μετά την πρωινή αφύπνιση, αλλά και το απόγευμα γύρω στις 7-8. Το βράδυ, η πίεση πέφτει τόσο στους φυσιολογικούς ανθρώπους όσο και στους υπερτασικούς. «Στο 30%- 40% των υπερτασικών, όμως, παρατηρείται το φαινόμενο να έχουν πιο υψηλή πίεση κατά τη νύχτα και αυτοί αποκαλούνται non deepers, σε σύγκριση με τους λοιπούς ασθενείς (deepers)», επισημαίνουν οι ειδικοί.

 

Oι κρίσεις άσθματος 4 με 5 π.μ 

Μια κρίση άσθματος συμβαίνει συνήθως πριν την πρωινή αφύπνιση. Και αυτό, γιατί όπως επισημαίνουν οι  χρονοβιολόγοι, αλλά και τα αποτελέσματα πρόσφατης  μελέτης (που πραγματοποιήθηκε στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ): οι δείκτες φλεγμονής στους αεραγωγούς είναι στα υψηλότερα επίπεδα τους 4 με 5 το πρωί- και το άσθμα οφείλεται κατ’ εξοχήν στην φλεγμονή των αεραγωγών. Γεγονός που επίσης έχει να κάνει με την ορμονική διακύμανση της κορτιζόλης, η οποία, εκείνες τις ώρες, βρίσκεται  στα χαμηλότερα επίπεδά της, αλλά και την υψηλή συγκέντρωση της ισταμίνης – ο ρόλος της οποίας στις αλλεργίες είναι πολύ σημαντικός. Αυτές οι μεταβολές είναι ιδιαίτερα αισθητές στους ασθενείς με άσθμα και είναι ο κυριότερος λόγος που οι κρίσεις άσθματος είναι πιο συχνές τα ξημερώματα. 

Tι πρέπει ακόμα να ξέρετε: Σε σοβαρές κρίσεις άσθματος η κορτιζόνη χορηγείται τo πρωί, ώστε να μεγιστοποιήσει τη δράση της, εκμεταλλευόμενη τη φυσιολογική άνοδο της κορτιζόλης στο αίμα (τις ώρες της αφύπνισης).

 

To σάκχαρο ανεβαίνει με την αυγή 

To σάκχαρο του αίματος μπορεί να εμφανίζει διακυμάνσεις, που εξαρτώνται κυρίως από τις ορμονικές μεταβολές. Έτσι, κατά τη διάρκεια της νύχτας η έκκριση της αυξητικής ορμόνης και της κορτιζόλης, που ανταγωνίζονται τη δράση της ινσουλίνης, ανεβάζει τα επίπεδα του σακχάρου γύρω στις 5 το πρωί .
Tι πρέπει ακόμα να ξέρετε: Σε μη διαβητικά άτομα, τα οποία έχουν επαρκή έκκριση ινσουλίνης, το φαινόμενο αυτό, δεν είναι ιδιαίτερα έντονο όσο στους διαβητικούς,  που  ως γνωστό έχουν ανεπάρκεια στην έκκρισης  ινσουλίνης. Οι επιστήμονες μάλιστα την  άνοδος του σακχάρου τις πολύ πρωινές  ώρες, την ονομάζουν «φαινόμενο της αυγής» dawn phenomenon), επισημαίνουν από την Παγκόσμια Ομοσπονδία για το Διαβήτη (International Diabetes Federation – IDF).

 

Το έλκος  στις  9  μ. μ. και αργότερα  η  ΓΟΠ

Τα συμπτώματα του πεπτικού έλκους κορυφώνονται γύρω στις 9 το βράδυ. Δηλαδή, τις ώρες που βρίσκεται σε εξέλιξη η πέψη των τροφών που καταναλώθηκαν κατά τη διάρκεια της ημέρας – εξηγούν οι γαστρεντερολόγοι. Επίσης περίπου το 80% των ασθενών που πάσχουν από γαστροοισοφαγικη παλινδρόμηση παρουσιάζουν νυκτερινές καούρες (συνήθως  2-3 ώρες μετά από το βραδινό γεύμα ή και αργότερα).

Tι πρέπει ακόμα να ξέρετε: Η  γαστροοισοφαγικη παλινδρόμηση που προκαλείται από την επίδραση οξέων του στομάχου, τα οποία παλινδρομούν (επανέρχονται πίσω) από το στομάχι προς τον οισοφάγο, εμφανίζεται  κυρίως τις νυκτερινές ώρες, επειδή στη φάση του ύπνου, ο οργανισμός είναι λιγότερο έτοιμος να αντιμετωπίσει την κατάσταση αυτή. Επιπλέον, ο ύπνος σε θέση ανάσκελα επιτρέπει πιο εύκολα την επάνοδο των υγρών από το στομάχι προς τον οισοφάγο. Ακόμα, τα υγρά στη θέση αυτή μπορούν να παραμένουν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα στον οισοφάγο, προκαλώντας έτσι περισσότερες βλάβες παρά όταν ο ασθενής είναι όρθιος ή καθιστός.

 

Οι πόνοι της οστεοαρθρίτιδας εντείνονται από τις 5 μ.μ,

Όσοι πάσχουν από οστεοαρθρίτιδα γνωρίζουν πως ο πόνος και τα άλλα συμπτώματα της νόσου αρχίζουν να εντείνονται από τις 5 το απόγευμα. Συνήθως- λένε οι ειδικοί- στις ελαφριές περιπτώσεις οστεοαρθρίτιδας, ο πόνος είναι εντονότερος τις απογευματινές ώρες (από τις 5 και μετά), ενώ στις πιο βαριές φλεγμονώδεις περιπτώσεις ο πόνος εκδηλώνεται το βράδυ. Όσον αφορά τη ρευματοειδή αρθρίτιδα, ο πόνος συνήθως κορυφώνεται το πρωί και σταδιακά υποχωρεί κατά τη διάρκεια της ημέρας. Επίσης η δυσκαμψία των αρθρώσεων είναι πολύ πιο έντονη το πρωί, ίσως εξαιτίας της ακινησίας της νύχτας αλλά και των φυσιολογικών διακυμάνσεων στα επίπεδα της κορτιζόλης και άλλων ορμονών που παράγει το σώμα.

Τι πρέπει ακόμα να ξέρετε: Στην περίπτωση της οστεοαρθρίτιδας, η ώρα χορήγησης του φαρμάκου (συνήθως αντιφλεγμονώδες) εξαρτάται κατά κύριο λόγο από την ώρα εκδήλωσης του πόνου (π.χ. το απόγευμα ή το βράδυ). Στην περίπτωση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, η χορήγησή του το βράδυ μπορεί να προφυλάξει τον ασθενή από τον πρωινό πόνο των αρθρώσεων.

 

Το κρυολόγημα,  επιδεινώνεται το απόγευμα , η αλλεργική ρινίτιδα το πρωί

Πολλές μελέτες έχουν αποδείξει ότι από τις 4 το απόγευμα και μετά αρχίζουν να εντείνονται τα συμπτώματα ενός  κρυολογήματος (βήχας καταρροή, πυρετός) και γενικά των λοιμώξεων του αναπνευστικού. Σύμφωνα με την επικρατούσα άποψη  – αυτό συμβαίνει, διότι μετά από αυτή την ώρα  οι ορμόνες που παίζουν ρόλο στην καταπολέμηση των λοιμώξεων είναι λιγότερο ενεργές. Έτσι, εξασθενεί η άμυνα του ανοσοποιητικού συστήματος και αυξάνονται τα συμπτώματα.

Τι πρέπει ακόμα να ξέρετε: Εάν η καταρροή εκδηλώνεται τις πρωινές ώρες και συνοδεύεται  από φαγούρα στα μάτια, πρόκειται για τα βασικά συμπτώματα αλλεργικής αντίδρασης. Οι αλλεργιολόγοι λοιπόν σε αυτή την περίπτωση εξηγούν ότι πιθανόν τα συμπτώματα να εκδηλώνονται τη συγκεκριμένη ώρα, επειδή στο σπίτι μαζεύονται τα κλινοσκεπάσματα, που προκαλούν την εμφάνιση ακάρεων σκόνης και άλλων αλλεργιογόνων στην ατμόσφαιρα.

 

ΤΙΚ-ΤΑΚ

Το ρολόι του σώματος χτυπά συγκεκριμένες ώρες και για αυτές τις παθήσεις: 

* Στις κρίσεις πανικού από τις 3 το μεσημέρι έως τις 7μ.μ , ενώ μόλις το 10% των κρίσεων εκδηλώνεται πριν από τις 10 το πρωί. Αυτό πιθανώς οφείλεται στο ότι  έως το απόγευμα, έχουν συσσωρευτεί τα περισσότερα στρεσογόνα γεγονότα της ημέρας.

*Στις περισσότερες ημικρανίες  μεταξύ 8 και 10 το πρωί. Αντίθετα, μετά τις 8 το βράδυ και τις 4 τα ξημερώματα, παρατηρείται κατακόρυφη μείωση στη συχνότητα του πόνου – ίσως διότι η αρτηριακή πίεση μειώνεται όταν κοιμόμαστε, για να αυξηθεί απότομα μόλις ξυπνήσουμε.

* Στις δερματοπάθειες (όπως η ψωρίαση, το έκζεμα και η αλλεργική δερματίτιδα), οι επτά στους δέκα πάσχοντες εκδηλώνουν γύρω στις 10 το βράδυ κρίση κνησμού (φαγούρα). Μελέτη του Πανεπιστημίου Γουέικ Φόρεστ, στη Βόρειο Καρολίνα, έδειξε πως αυτό πιθανώς οφείλεται στην φυσιολογική αύξηση της θερμοκρασίας του δέρματος, που παρατηρείται το βράδυ.

 

* Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Αρμονία

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top