Fractal

Ο βυθός των ανθρώπινων σχέσεων

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος //

 

«Ένας χωρισμός» της Κέιτι Κιταμούρα, μτφ: Γιώργος Μαραγκός, σελ. 224, Εκδ. Κέδρος

 

Άβυσσος και μέγα θαύμα. Η ζωτική αντίστιξη, αναπόδραστη το δίχως άλλο, που καθορίζει τις ανθρώπινες σχέσεις, ιδιαιτέρως εκείνες των ζευγαριών, δεν αφήνει πολλά περιθώρια για ωραιοποιήσεις. Όπου και όποτε γίνονται, η ρόδινη χροιά τους είναι ψεύτικη, μουδιασμένη και με μιαν επίπλαστη σύγχυση – μια κραυγή θριάμβου δίχως φωνή.

Υπάρχουν οι συγγραφείς «σχεσάκιες» που δεν φοβούνται τα βάθη και οι άλλοι που προτιμούν να τσαλαβουτούν. Το ίδιο συμβαίνει και με τους αναγνώστες. Άλλοι είναι εκείνοι που θα αποφασίσουν να δουν τον εαυτό τους στον καθρέφτη που τους προσφέρει με μαεστρία ο Τζούλιαν Μπαρνς κι άλλοι εκείνοι που επιθυμούν σφόδρα να έχουν μια ψευδή εικόνα και την αναπαράγουν αταβιστικά διαβάζοντας ροζ φιοριτούρες.

Η Κέιτι Κιταμούρα, στο τρίτο της βιβλίο, βάζει το μαχαίρι στην πληγή και δεν φοβάται τον πόνο που εκλύεται. Όπως προαναγγέλλει και ο τίτλος του μυθιστορήματός της έχουμε να κάνουμε με έναν χωρισμό. Πρόκειται για μια επικείμενη διάλυση γάμου, ανάμεσα στην πρωταγωνίστρια και αφηγήτρια του βιβλίου και τον σύζυγό της, τον Κρίστοφερ. Έπειτα από διάφορους βασανισμούς, ενοχές και απιστίες που προκάλεσε η μεταξύ τους συνάφεια, αποφάσισαν να ακολουθήσει ο καθένας το δρόμο του, δίχως όμως να έχουν φτάσει ακόμη στο τελικό στάδιο του διαζυγίου. Μάλιστα, με προτροπή του άνδρα, συμφώνησαν να μην πουν σε κανέναν ότι έχουν χωρίσει. Πολύ περισσότερο στους γονείς του Κρίστοφερ που είναι και οι πλέον συντηρητικοί.

Αυτό, όμως, που η ζωή δεν τους πρόσφερε ως λύση, ήρθε ο θάνατος να τους το δώσει. Ο Κρίστοφερ, συγγραφέας, ωραιοπαθής, γυναικάς από τη φύση του, αποφασίζει να ταξιδεύσει ως τη Μάνη με σκοπό να βρει υλικό για το νέο του βιβλίου που έχει να κάνει με το πένθος. Η έρευνα που σκοπεύει να πραγματοποιήσει με τις μοιρολογίστρες της περιοχής του δίνει το απαραίτητο άλλοθι για να αποτραβηχτεί από τη γυναίκα του. Κι αυτή, όμως, ήδη βρίσκεται κάπου αλλού – στην αγκαλιά ενός άλλου άνδρα, με τον οποίο όμως μοιράζεται περισσότερο την αμηχανία του καινούργιου, τα απόνερα του παλιού και την ρευστότητα της νέας σχέσης.

Ο Κρίστοφερ, ωστόσο, χάνεται από προσώπου γης. Λίγες ημέρες μετά την έλευσή του στη Μάνη, λες και τον κατάπιε η γη, εξαφανίζεται. Και τότε, με επιβολή από τη δεσποτική μητέρα του Κρίστοφερ, η γυναίκα του μεταβαίνει στη Μάνη για να τον βρει. Μέσα της πιστεύει ότι πηγαίνει για να του ανακοινώσει το τετελεσμένο: τον οριστικό χωρισμό τους. Κι όμως, τα πάντα ακολουθούν διαφορετική τροχιά.

Η γυναίκα του έρχεται αντιμέτωπη με τα «οικεία» χνάρια του άνδρα της. Μαθαίνει πως πρόλαβε μέσα σε λίγες ημέρες να επιδοθεί στο γνωστό του «σπορ» και να φλερτάρει με μια νεαρή κοπέλα που δουλεύει στο ξενοδοχείο που έμενε. Τι πρόλαβε να κάνει μαζί της; Πόσο προχώρησε η σχέση τους, τη στιγμή που η κοπέλα συνδεόταν κι εκείνη με έναν άνδρα; Παράλληλα: τι έχει απογίνει ο Κρίστοφερ;

Όταν θα βρεθεί δολοφονημένος, η γυναίκα αμφιβάλλει αν η επίσημη εκδοχή της ληστείας είναι και η αληθινή. Κι αν είναι έγκλημα πάθους ή εκδίκησης από τον απατημένο σύντροφο της κοπέλας; Δεν είναι τόσο η αστυνομική ίντριγκα που θέλγει σε τούτο το βιβλίο, όσο οι εσωτερικές σκέψεις της γυναίκας για τη σχέση που είχε με τον άνδρα της.

 

Katie Kitamura

 

Πόσο τον ήξερε πραγματικά; Πόσο κενή είναι η θέση του στη ζωή της; Είναι, άραγε, έτοιμη να πει «η ζωή συνεχίζεται» και να γυρίσει σελίδα; Μέσα από κύματα αυτοοικτιρμού, ενοχής, θυμού και πλέριας συνειδητοποίησης, και με τη βοήθεια στοιχείων από την κρυφή ζωή του άνδρα της, η Κέιτι κατανοεί πως δεν μπορεί ούτε να διαγράψει το παρελθόν της, ούτε και να ζητήσει μια νέα αρχή. Ιδανικές λύσεις δεν υπάρχουν. Το παρελθόν, άλλωστε, είναι το μόνο που αλλάζει με χαρακτηριστική ευκολία. Όσο φαντάζει παγιωμένο και ολοκληρωμένο, τόσο ευεπίφορο σε αλλαγές είναι. Η αφηγήτρια πραγματοποιεί μια επώδυνη αναδρομή στη σχέση της με τον Κρίστοφερ, στις αθέατες πτυχές του κοινού τους βίου, στις δικές της αρχικές εντυπώσεις που είτε λειάνθηκαν είτε καταχωνιάστηκαν είτε μετατράπηκαν σε μια άρρητη αποδοχή της κατάστασης ως είχε. Μικρές ή μεγάλες παραχωρήσεις, συμβιβασμοί που φάνταζαν αναγκαίοι, οπισθοχωρήσεις που λειτουργούσαν επουλωτικά, πλέον, με βάσει τα νέα δεδομένα, απογυμνώνουν τα πάντα αφήνοντας μια πικρή επίγευση. Ο Κρίστοφερ είναι οριστικά απών, όμως και πριν έτσι ήταν. Μόνο που τώρα η οριστικότητα βαραίνει, είναι μια επιταγή της μοίρας, ένα πλήγμα που δεν μπορεί να αλλάξει. Ο μέχρι πρότινος αποφασισμένος χωρισμός, μετατρέπεται σε άχθος. Αυτό ακριβώς το βάρος που κουβαλούν οι ζωντανοί που πενθούν τα χαμένα τους πρόσωπα.

Ποτέ ένας χωρισμός δεν είναι εύκολος, ακόμη και αν είναι λυτρωτικός. Πάντα αφήνει ένα ίζημα πόνου που δεν ξεπερνιέται εύκολα. Η γυναίκα του Κρίστοφερ το κατανοεί απόλυτα όταν θα στρέψει την προσοχή της στη νέα της σχέση και θα διαπιστώσει πως δεν την περιμένει η εποχή των ρόδων και του κρασιού, αλλά μια μετάβαση αποχρωματισμένη από κάθε ελπίδα μιας νέας αρχής.

Η Κιταμούρα πραγματοποιεί την ανατομία των ανθρώπινων σχέσεων μέσα από τα μάτια μιας γυναίκας, άρα η θηλυκή πλευρά είναι καθηλωτική και ολοκληρωτική. Ωστόσο, δεν έχουμε να κάνουμε με ένα κατηγορώ προς το άλλο φύλλο, αλλά με μια επώδυνη συνειδητοποίηση πως η καταστολή μιας αγάπης προκαλείται και από τους δύο και δύσκολα βρίσκει κανείς καταπραϋντικά άλλοθι για να σκεπάσει τους παρελθόντος τις αμυχές. Η μετάφραση ανήκει στον Γιώργο Μαραγκό.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top